هفته چهارم بارداری، آغاز سفری شگفتانگیز برای شما و جنینتان است. اگر سوالات زیادی در مورد این مرحله دارید، این مقاله راهنمای شما خواهد بود. باید بگوییم که بعد از پایان هفته چهارم است که شما موفق شدهاید تا اولین ماه از بارداری خود را پشت سر بگذارید. هنوز هشت ماه دیگر باقی مانده است تا نوزاد شما متولد شود. تا اینجا اسپرم پدر با تخمک مادر برخورد کرده است و جنین شکل گرفته است و به سوی رحم رفته است. سپس تقسیمبندی سلولی انجام شده است و به یک توده متشکل از چند صد سلول بدل شده است. در واقع هفته چهارم بارداری را میتوان شروع دوره رویانی برای جنین دانست.
از هفته چهارم است که تا انتهای ماه دوم از بارداری، جنین شما در مقابل عوامل آسیب زننده حساسیت زیادی دارد. بنابراین لازم است که حتما در این دوره از بارداری، از جنین خود مراقبت نمایید و استفاده خودسرانه از داروها را متوقف نمایید. همچنین لازم است که تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان و یا متخصص مامایی باشید. در این مقاله از سیناکر با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد وضعیت، شکل و علائم سقط جنین در هفته 4ام بارداری با شما صحبت کنیم. به شما پیشنهاد میکنیم پیش از خواندن این مقاله، برای آگاهی بیشتر مقاله مربوط به وضعیت جنین در هفته سوم بارداری را مطالعه نمایید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
رویان چیست؟
رویان مرحله اولیه رشد یک موجود زنده پرسلولی است که از زمان لقاح تا تشکیل اندامهای اصلی بدن را شامل میشود. به عبارت دیگر، رویان به ارگانیسم در حال رشدی گفته میشود که در مراحل اولیه تکوین خود قرار دارد. در انسان، از لحظه لقاح تا پایان هفته هشتم بارداری، موجود در حال رشد “رویان” نامیده میشود و پس از آن تا زمان تولد “جنین” نام میگیرد. در طول دوره رویانی، تقسیم سلولی و تمایز سلولی به سرعت اتفاق میافتد و ساختارهای اساسی بدن شکل میگیرند.
نکاتی در خصوص هفته چهارم بارداری
در چهارمین هفته بارداری، رویان شامل دو لایه سلولی است. این دو لایه با نامهای اپیبلاست و هایپوبلاست شناخته میشوند و در آینده این دو لایه مسئول شکلگیری اندامها و اعضای بدن نوزاد شما خواهند بود. در هفته چهارم بارداری، جفت در مرحله تکامل خود قرار دارد و به دیواره رحم وارد میشود و کمکم مسیر خود را برای فراهم کردن غذا و اکسیژن طی میکند.
همانطور که میدانید در این هفته از بارداری، تخمک بارور شده و به دیواره رحم چسبیده است. در حقیقت در این هفته هنوز جنین به صورت کامل ایجاد نشده است. در حال حاضر، رویان از مجموعهای از سلولهای بلاستوسیست شکل گرفته است. در هفته چهارم بارداری است که سرعت رشد رویان افزایش مییابد و تا انتهای این هفته، توده سلولی داخلی بلاستوسیست به رویان تبدیل میشود.
شما به عنوان یک زن باردار باید بدانید که هفته چهارم بارداری بسیار اهمیت دارد. همانطور که پیش از این ذکر کردیم رشد رویان در این هفته آغاز میشود. در این هفته است که شما برخی از علائم و نشانهها را در خود مشاهده میکنید. این نشانهها میتوانند در بیشتر اوقات نشان دهنده این باشند که شما باردار هستید. شما میتوانید با انجام تست بارداری از این موضوع مطمئن شوید.
شرایط جنین در هفته 4ام بارداری
جالب است بدانید که رویان یا جنین شما در هفته چهارم بارداری تنها به اندازه یک دانه کنجد است. بنابراین میتوان یک نقطه ریز که ابعاد آن تقریبا یک میلیمتر است را برای آن متصور شد. اکنون شما تنها یک نقطه کوچک درون رحم خود دارید اما قرار است که اتفاقات بزرگی برای او در چند هفته یا چند ماه آینده رخ دهد. در هفته چهارم بارداری، توده سلولی داخلی بلاستوسیست به رویان تبدیل میشود. اما بقیه سلولها نقش محافظت کردن و تغذیه رویان را بر عهده دارند.
در مراحل اولیه بارداری، رویان عمدتاً از طریق انتشار مواد مغذی از بافتهای اطراف تغذیه میکند. به خاطر داشته باشید که رویان شما به وسیله مایع آمنیوتیک در داخل کیسه آمنیوتیک قرار گرفته است. این کیسه در زمان بارداری مانند یک بالش راحت برای رویان عمل میکند. رویان شما در هفته چهارم بارداری تقریبا هیچ شکلی ندارد. ولی هر چیزی که لازم بود تا از طریق شما و همسرتان به او برسد را از راه کروموزومها دریافت کرده است. در این هفته است که رنگ چشمها، مو و جنسیت او مشخص میشود. در سونوگرافی هفته چهارم بارداری، ممکن است کیسه بارداری قابل مشاهده باشد، اما رویان هنوز به وضوح قابل تشخیص نیست. در چهارمین هفته از بارداری تخمک بارور شده در پوشش درونی رحم لانه گزینی میکند و این مرحله شروع شکلگیری جفت و کیسه آمنیوتیک است.
هفته 4ام بارداری به چه صورت است؟
در هفته چهارم بارداری، جنین در حال لانهگزینی در دیواره داخلی رحم است. در واقع، جنین تا پایان بارداری در همین محل باقی مانده و مراحل رشد و تکامل خود را طی میکند. همچنین در این هفته، میزان ترشح هورمون بارداری (hCG) در بدن مادر افزایش مییابد. برخی از زنان باردار حتی در هفته سوم بارداری نیز میتوانند با انجام آزمایش بارداری، از بارداری خود مطلع شوند، زیرا مقدار کافی از این هورمون در بدن آنها ترشح شده است. اما معمولاً در پایان هفته چهارم بارداری است که میتوان با اطمینان وجود این هورمون را در ادرار یا خون تشخیص داد. لازم به ذکر است که لانهگزینی جنین در رحم، 6 تا 12 روز پس از تخمکگذاری اتفاق میافتد. به همین دلیل، ممکن است لانهگزینی در برخی از زنان در اواخر هفته سوم بارداری و در برخی دیگر در هفته چهارم رخ دهد.
علائم و نشانهها در هفته چهارم بارداری
در هفته چهارم بارداری، ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید. آشنایی با این علائم به شما کمک میکند تا با آرامش بیشتری این دوران را سپری کنید. بیشتر این علائم طبیعی هستند و جای نگرانی ندارند، اما بهتر است آنها را با پزشک خود در میان بگذارید تا در صورت نیاز، مراقبتهای لازم انجام شود. توجه داشته باشید که بسیاری از علائم هفته چهارم بارداری شبیه به علائم قبل از قاعدگی است و تشخیص آنها ممکن است کمی دشوار باشد. در ادامه به اصلیترین علائم هفته چهارم بارداری اشاره میکنیم:
- خستگی
- نفخ شکم
- تغییرات خلق و خو
- حالت تهوع
- انقباضات و گرفتگیهای رحمی
- حساسیت سینهها
- انقباضات خفیف شکمی
- خونریزی خیلی کم یا لکهبینی
- تکرر ادرار
- احساس کردن مزه فلز در دهان
هفته چهارم بارداری زمان لانه گزینی است، این فرآیند میتواند باعث خونریزی خفیف یا لکهبینی شود. گاهی این لکهبینی با قاعدگی اشتباه گرفته میشود. اگر در اوایل بارداری هستید و لکهبینی ندارید، نگران نباشید. بسیاری از زنان هیچ علامتی از لانهگزینی ندارند. همچنین تغییرات خلقی در هفته چهارم بارداری کاملاً طبیعی است و به دلیل نوسانات هورمونی رخ میدهد. این تغییرات معمولاً در سه ماهه اول بارداری شدیدتر هستند و پس از آن با متعادل شدن هورمونها، کاهش مییابند.
پیشنهاد مطالعه: وضعیت مادر در هفته چهارم بارداری
علائم سقط جنین در هفته چهارم بارداری
احتمال سقط جنین در هفتههای اول بارداری نسبتاً بالا است. در بسیاری از موارد، زن باردار حتی متوجه سقط جنین نمیشود و آن را با قاعدگی اشتباه میگیرد. اگر سقط جنین در هفته چهارم بارداری اتفاق بیفتد، به آن بارداری شیمیایی (از دست رفتن جنین قبل از هفته پنجم) میگویند. در این مرحله، جنین در سونوگرافی قابل مشاهده نیست و تشخیص آن بسیار دشوار است. تنها راه تشخیص بارداری شیمیایی، آزمایش خون یا ادرار است.
برخی از علائم سقط جنین در هفته چهارم بارداری عبارتند از:
- احساس ضعف
- درد در کمر، شکم و لگن
- خونریزی شدید و لکهبینی
- انقباضات و گرفتگیهای رحمی
در صورتی که این نشانهها را در خود تجربه میکنید و در هفته چهارم بارداری هستید لازم است که به پزشک مراجعه نمایید.
شرحی از وضعیت جنین در هفته چهارم بارداری
همانطور که اشاره کردیم، در هفته چهارم بارداری، جنین در دیواره داخلی رحم لانهگزینی کرده و به رشد خود ادامه میدهد. سلولهای خارجی جنین به جفت تبدیل میشوند تا با خون مادر ارتباط برقرار کنند و مواد غذایی و اکسیژن را به جنین برسانند. سلولهای داخلی جنین نیز به دو لایه و سپس سه لایه تقسیم میشوند:
- لایه داخلی (اندودرم): این لایه، اندامهای دستگاه گوارش و دستگاه تنفس را تشکیل میدهد.
- لایه میانی (مزودرم): استخوانها، ماهیچهها، قلب و عروق خونی از این لایه تشکیل میشوند.
- لایه خارجی (اکتودرم): مغز، سیستم عصبی، پوست، مو، ناخنها، مینای دندان و عدسی چشم از این لایه ساخته میشوند.
در هفته اول بارداری، جنین توسط کیسه زرده تغذیه میشود. این کیسه بعداً به بخشی از دستگاه گوارش جنین تبدیل میشود. با شکلگیری جفت، وظیفه تغذیه جنین به عهده جفت قرار میگیرد. کیسه آب (کیسه آمنیوتیک) نیز در اطراف جنین شکل میگیرد و از آن محافظت میکند.
شکل جنین در هفته چهارم بارداری
در چهارمین هفته از بارداری جنین شما بسیار ریز است و حتی به 1 میلیمتر هم نمیرسد. همانطور که اشاره کردیم جنین از یک دانه کنجد بزرگتر نمیشود. به محض اینکه لانهگزینی جنین در رحم شروع میشود تقسیمات سلولی بزرگی انجام میگیرد. یک بخش جفت و بخش دیگر جنین را شکل میدهند.
سخن آخر
در این مقاله در مورد شکل، اندازه و وضعیت جنین در هفته چهارم بارداری با شما صحبت کردیم. لازم است که همه نکات در این هفته از بارداری را به خوبی بدانید و در صورتی که علامت مشکوکی در خود مشاهده مینمایید هر چه سریعتر به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید در ادامه مقاله مربوط به وضعیت جنین در هفته ۵ بارداری را نیز بررسی کنید.