فشار خون بالا و یا به اصطلاح فشار خون (فشار بالا)، هم در بین زنان و هم میان مردان معضل بزرگی است. یک سوم جمعیت بالغ (حدود ۶۵ میلیون نفر) و بیش از نیمی از افراد بالای ۶۰ سال در امریکا به فشار خون بالا مبتلا هستند و تعداد خیلی بیشتری نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارند. ریسک ابتلا به این بیماری در طول زندگی برابر با ۹۰ درصد است.
بهطور معمول با بالا رفتن سن بهویژه با رسیدن به سن ۴۵ سالگی، فشار خون رو به افزایش میگذارد اما افراد جوانتر نیز ممکن است مبتلا شوند. چاقی و سابقهی خانوادگی فشار خون بالا نیز خطر ابتلا را افزایش میدهند.
فشار خون بالا بهویژه به این دلیل خطرناک است که ممکن است سالها بدون اینکه بدانیم، به آن دچار باشیم. در واقع، از هر سه امریکایی مبتلا به فشار خون بالا، یک نفر از بیماری خود اطلاع ندارد.
علیرغم این آمار ناامیدکننده، فشار خون بالا غیرقابل اجتناب نیست و برای پیشگیری، به تأخیر انداختن و درمان آن کارهای زیادی هست که میتوان انجام داد.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا اغلب علائمی ندارد، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:
- سردرد
- سرگیجه
- تاری دید
- حالت تهوع
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- وجود خون در ادرار
- ضربان قلب نامنظم.
انجام معاینات منظم برای کنترل سطح فشار خون بسیار مهم است، زیرا فشار خون بالا کنترل نشده می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه شود.
فشار خون بالا در زنان
فشار خون بالا زنان را به همان اندازه که بر مردان تأثیر می گذارد تأثیر می گذارد و می تواند پیامدهای مشابهی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و آسیب کلیوی را برای سلامتی آنها داشته باشد. با این حال، زنان ممکن است برخی از چالش های منحصر به فرد را با فشار خون بالا تجربه کنند:
یائسگی: تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می تواند خطر ابتلا به فشار خون را در زنان افزایش دهد.
بارداری: فشار خون بالا می تواند در دوران بارداری ایجاد شود یا بدتر شود (پره اکلامپسی) که می تواند برای مادر و جنین مضر باشد.
کنترل بارداری: اشکال خاصی از کنترل بارداری هورمونی می تواند فشار خون را افزایش دهد، بنابراین زنان باید تحت نظر باشند و در صورت لزوم درباره جایگزین ها صحبت کنند.
درمانهای هورمونی: درمان جایگزین هورمونی (HRT) و سایر درمانهای هورمونی مورد استفاده برای درمان علائم یائسگی نیز میتوانند فشار خون را افزایش دهند.
برای زنان مهم است که به طور منظم فشار خون را چک کنند و اقداماتی را برای حفظ یک سبک زندگی سالم از جمله رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و مدیریت استرس انجام دهند. علاوه بر این، آنها باید نگرانی ها و درمان های فشار خون خود را با پزشک خود در میان بگذارند.
فشار خون بالا در آقایان
مانند زنان، مردان نیز ممکن است به فشار خون بالا و مشکلات سلامت مرتبط با آن، از جمله بیماری قلبی، سکته مغزی و آسیب کلیوی مبتلا شوند. برخی از عواملی که می توانند خطر ابتلا به فشار خون را در مردان افزایش دهند عبارتند از:
سن: خطر ابتلا به فشار خون بالا با افزایش سن افزایش می یابد.
سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی فشار خون بالا خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
سبک زندگی: عوامل خطر مانند رژیم غذایی ناسالم، عدم تحرک بدنی، سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل می توانند در ایجاد فشار خون موثر باشند.
شرایط مزمن: شرایطی مانند چاقی، دیابت و آپنه خواب نیز می توانند خطر ابتلا به فشار خون را افزایش دهند.
برای مردان مهم است که به طور منظم فشار خون خود را چک کنند، سبک زندگی سالمی داشته باشند و هر گونه نگرانی یا درمان را با پزشک خود در میان بگذارند. تشخیص زودهنگام و مدیریت فشار خون بالا می تواند به پیشگیری از مشکلات جدی سلامتی در آینده کمک کند.
نحوه اندازه گیری فشارخون
خونی که در دستگاه گردش خون پمپ میشود، همانند آب در لولههای یک خانه، تحت فشار قرار دارد و همانگونه که فشار آب میتواند به لولهها و شیرآلات آسیب وارد کند، فشار خون بالا نیز دردسرساز میشود.
وقتی نیرویی بیش از حد معمول به دیوارهی شریان وارد شود، فشار خون بالا میرود و در طول زمان طیف وسیعی از مشکلات را به وجود میآورد. ممکن است در عروق خونی بیرونزدگیهای کوچکی به نام آنوریسم شکل بگیرد. قلب ممکن است بزرگ و حجیم شده، خطر ابتلا به نارسایی قلبی افزایش یابد.
تخریب عروق خونی کلیهها میتواند سبب نارسایی آنها شود. از آنجا که عروق خونی ظریف چشمها بسیار آسیبپذیرند، فشار خون بالا میتواند به مشکلات بینایی و حتی نابینایی بیانجامد.
عوامل بسیاری میتوانند منجر به افزایش فشار خون شوند. رژیم غذایی واضحاً در این بین نقش زیادی دارد. نمک فراوان، پتاسیم اندک و الکل زیاد، همگی نقش اثباتشدهای در افزایش فشار خون دارند. استرس زیاد و فعالیت فیزیکی کم نیز همچون چاقی و اضافهوزن، خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش میدهند. همچنین مانند بسیاری از بیماریهای مزمن، شیوع ابتلای خانوادگی به فشار خون بالا نیز نقش داشتن ژنتیک را مطرح میکند.
فشار خون بالا در برخی از بیماران، مرتبط با سایر مشکلات سلامتی و یا عارضهی جانبی داروی مشخصی است. به این نوع از بیماری، فشار خون ثانویه گفته میشود.
تشخیص فشار خون بالا معمولاً بهوسیلهی سنجش فشار خون بهوسیلهی دستگاه اندازه گیری فشار خون و با بستن کاف (بازوبند) بهدور بازو صورت میگیرد. کاف متسع (باد) شده، و حسگرها فشار ناشی از ضربان خون داخل شریان ها را اندازه میگیرند.
فشار خون با دو عدد اندازهگیری میشود: فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک. عدد بزرگتر یا فشار سیستولیک، میزان فشار در زمان ضربان قلب است. عدد کوچکتر یا فشار دیاستولیک، میزان فشار در فواصل بین ضربان هاست.
فشار خون کمتر از ۸۰/۱۲۰ نرمال در نظر گرفته میشود. در حالت پیشفشارخون (مرحلهی قبل از ابتلا به فشار خون بالا)، فشار سیستولیک بین ۱۲۰ و ۱۲۹ و فشار دیاستولیک زیر ۸۰ است. فشار خون بالا، به فشار خون ۱۳۰/۸۰ و بالاتر از آن اطلاق میگردد. مصرف دارو برای افراد بالای ۶۵ سال با فشار خون بالا توصیه شده است.
چه کسانی در معرض فشار خون بالا قرار دارند؟
عوامل خطری که احتمال ابتلای شما به فشار خون بالا را افزایش میدهند شامل شرایط سلامتی، سبک زندگی و سابقهی خانوادگیتان است.
بعضی از عوامل خطر برای فشار خون بالا قابل کنترل نیستند، برای مثال سن و سابقهی خانوادگی شما اما شما با تغییر عواملی که میتوانید کنترل کنید، میتوانید قدمهایی به سمت کم کردن ریسک ابتلای خود بردارید.
شرایط ابتلا به فشار خون بالا
بعضی از بیماریها میتوانند خطر ابتلای شما به فشار خون بالا را افزایش دهند. اگر شما یکی از این بیماریها و شرایط زیر را دارید، میتوانید به سمت مدیریت آن و کم کردن ریسک فشار خون بالا پیش بروید.
فشار خون افزایش یافته
فشار خون افزایش یافته، فشار خونی است که کمی از حالت طبیعی بالاتر است. فشار خون بالا معمولاً در طول زمان ایجاد میشود. داشتن فشار خونی که کمی از حالت طبیعی بالاتر است، خطر ایجاد فشار خون بالای مزمن یا طولانی مدت در آینده را افزایش میدهد.
اگر فشار خون شما بین mmHg 80/120 و mmHg 80/129 باشد، فشار خون افزایش یافته دارید. شما میتوانید به سمت مدیریت فشار خونتان پیش بروید و آن را در بازهی طبیعی حفظ کنید.
دیابت
تقریباً ۶ نفر از ۱۰ نفری که دیابت دارند، فشار خون بالا نیز دارند. دیابت باعث میشود قندها در خون تجمع پیدا کنند و همچنین باعث افزایش خطر بیماریهای قلبی میشود.
با پزشک خود دربارهی راهکارهایی که میتوانید دیابت و عوامل خطر دیگر را مدیریت کنید، مشورت کنید.
رفتارهای خطر افزایش ابتلا به فشار خون بالا
سبک زندگی شما میتواند ریسک ابتلای شما به فشار خون بالا را افزایش دهد. برای کاهش این خطر، پزشک شما احتمالاً تغییراتی برای سبک زندگی شما توصیه میکند.
خبر خوب این است که رفتارهای سالم میتواند خطر فشار خون بالا را کاهش دهد.
۱- رژیم غذایی غیرسالم
رژیم غذایی که سدیم (نمک خوراکی) بالا و پتاسیم کمی داشته باشد شما را در معرض خطر فشار خون بالا قرار میدهد.
خوردن سدیم فراوان (عنصری که در نمک خوراکی وجود دارد)، فشار خون را افزایش میدهد. بیشتر سدیمی که میخوریم از مواد غذایی فرآوری شده و غذای رستورانها است.
نخوردن پتاسیم کافی (عنصری که برای کارکرد بدن ضروری است) نیز میتواند فشار خون را بالا ببرد. پتاسیم در بسیاری از غذاها یافت میشود؛ موز، سیبزمینی، لوبیا و ماست مقدار زیادی پتاسیم دارند.
۲- کم تحرکی
فعالیت فیزیکی و ورزش منظم به شما کمک میکند تا قلب و عروق خونی شما قوی و سلامت باشند که میتواند در داشتن فشار خون مناسب مفید باشد. ورزش منظم همچنین میتواند به شما کمک کند تا یک وزن سالم داشته باشید که میتواند کمک کند تا فشارتان را پایین بیاورید.
۳- چاقی
چاقی به معنی داشتن چربی بدن اضافی است. داشتن اضافه وزن یا چاقی همچنین به این معنی است که قلب شما باید سختتر کار کند تا خون و اکسیژن را در بدن شما به گردش در بیاورد. با گذر زمان، این کار استرس و فشار اضافی به قلب و عروق شما وارد میکند.
چاقی با سطح تریگلیسیرید و کلسترول بد بالا و با کلسترول خوب پایین متناسب است،علاوه بر فشار خون بالا، چاقی همچنین میتواند به بیماری قلبی و دیابت منجر شود. برای یک برنامه برای کاهش وزن به سطح سلامتی با تیم مراقب سلامت خود مشورت کنید.
۴- الکل بسیار زیاد
نوشیدن الکل بسیار زیاد میتواند فشار خون شما را بالا ببرد، خانمها نباید بیشتر از یک نوشیدنی و آقایان نباید بیشتر از دو نوشیدنی در روز مصرف کنند.
۵- مصرف تنباکو
مصرف تنباکو خطر ابتلای شما به فشار خون بالا را افزایش میدهد. سیگار کشیدن میتواند به قلب و عروق خونی آسیب بزند. نیکوتین فشار خون را بالا میبرد و تنفس در کربنمونواکسید که از کشیدن سیگار ایجاد میشود، مقدار اکسیژنی که خون شما میتواند حمل کند را کاهش میدهد.
دیگر عوامل افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا
افراد خانواده ژن، رفتار، سبک زندگی و محیطی که میتواند بر سلامتیشان و ریسک ابتلا به بیماریها تأثیر بگذارد را با هم شریک هستند. فشار خون بالا میتواند در یک خانواده دیده شود و ریسک ابتلا به فشار خون بالا میتواند بر اساس سن و نژاد و قومیت شما افزایش یابد.
ژنتیک و سابقهی خانوادگی
وقتی اعضای یک خانواده ویژگیها و صفاتی را از یک نسل به نسل بعدی از طریق ژنها انتقال میدهند، این فرآیند وراثت نامیده میشود.
ژنها احتمالاً در فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و بیماریهای مرتبط نقش دارند. با این وجود، همچنین ممکن است که افراد با سابقهی خانوادگی فشار خون بالا در یک محیط مشترک و فاکتورهای محتمل دیگر که ریسک ابتلا را افزایش میدهند اشتراک داشته باشند.
خطر فشار خون بالا زمانی که وراثت با سبک زندگی ناسالم مانند سیگار کشیدن و خوردن غذای ناسالم همراه شود میتواند حتی بیشتر هم شود.
سابقهی سلامت خانواده یک تاریخچه از بیماریهایی است که افراد در خانوادهی شما داشتهاند. سابقهی سلامت خانواده یک ابزار مفید برای پیدا کردن خطرهای سلامتی و پیشگیری از بیماریهاست. برای کمک به مردم برای جمعآوری و نظم دادن اطلاعات دربارهی سابقهی خانوادگیشان، دفتر ژنومیک سلامت عمومی CDC با همکاری با سازمانهای دیگر یک تاریخچهی خانوادگی بر بستر شبکه و اینترنت ایجاد کرده اند.
ویژگیهای دیگر:
مردان و زنان هر دو میتوانند فشار خون بالا داشته باشند. برخی دیگر از ویژگیها که شما نمیتوانید آنها را کنترل کنید مانند سن، نژاد و قومیت، میتوانند بر خطر ابتلای شما به فشار خون بالا مؤثر باشند.
سن: به دلیل این که فشار خون با افزایش سن افزایش مییابد، ریسک ابتلا به فشار خون بالا با افزایش سن، بیشتر میشود. حدوداً ۹ نفر از هر ۱۰ نفر آمریکایی در طول عمر خود دچار فشار خون بالا میشود.
جنس: زنها در نقاطی از زندگی خود دارای احتمال تقریباً یکسان برای ابتلا به فشار خون بالا با مردان هستند.
نژاد یا قومیت: افراد سیاهپوست بیشتر از سفیدپوستان، نژاد اسپانیایی، آسیایی، ساکنان چزایر اقیانوس آرام، آمریکایی-هندی یا بومیهای آلاسکا دچار فشار خون بالا میشوند. در مقایسه با سفیدپوستان، سیاهپوستان در سنین پایینتری دچار فشار خون بالا میشوند.
عوارض فشار خون بالا
چون قلب و شریانهای شما را تحت فشار قرار میدهد؛ حتی اگر شما چیزی احساس نکنید. این فشار مضاعف، میتواند شانس شما را برای بروز یک حملهی قلبی یا سکتهی مغزی افزایش دهد.
تداوم مشکلات شریانی در طول زمان، سبب کاهش جریان خون میشود و از آنجاییکه تمام بافتها و اندامهای بدن برای حفظ عملکرد خود به جریان خون کافی نیاز دارند؛ این کاهش جریان روی مغز، کلیهها، دید چشمها و حتی زندگی جنسی شما نیز تأثیر میگذارد.
اگر شما اکنون با گنجاندن عادتهای سالم در زندگی و یا با استفاده از داروهایتان، فشار خونتان را تحت کنترل نگه دارید، میتوانید از مشکلاتی که در درازمدت پیش میآیند، جلوگیری نمایید.
عوارض فشار خون بالا روی شریانها
همه چیز از شریانها آغاز میشود. در حالت طبیعی، عروقی که خون را از قلب به اندامهای بدن میبرند، دارای یک پوشش داخلی صاف و هموار هستند که استحکام و انعطاف کافی برای رساندن خون به اندامها را داراست.
اما فشار خون بالا سبب تغییر این حالت طبیعی میگردد. نیروی مضاعف خون، میتواند به سلولهای دیوارهی داخلی عروق آسیب بزند.
بالا ماندن فشار میتواند در پوشش داخلی رگ ایجاد پارگی نموده، سطح آنرا از حالت صاف و هموار درآورد. این ناهمواریها همان جایی هستند که ذرات چربی در آنجا گیر افتاده و انباشتگیشان پلاکهای چربی را میسازد. به این ترتیب، این برجستگیها در دیوارهی رگ به مانند سرعتگیر در برابر حرکت خون عمل میکنند و حتی میتوانند منجر به انسداد شریان شوند. همچنین این رسوبات میتوانند دیوارهی رگها را سخت و کمانعطاف نموده و به جلو راندن خون در طول رگها را دشوارتر کنند.
وارد شدن این آسیب به دیوارهی شریان میتواند موجب کشیدگی و بیرونزدگی آن شود. این برآمدگی که آنوریسم خوانده میشود، ممکن است پاره شده، خونریزی کند.
عوارض فشار خون بالا روی قلب
قلب شما نیز که یک عضله است، به خون نیاز دارد. زمانی که عروق خونرسان به قلب نتوانند خون کافی به آن برسانند، ممکن است دچار بینظمی ضربان قلب (آریتمی)، درد قفسهی سینه (آنژین) و حمله ی قلبی شوید.
برای پیشراندن خون در شریانهای کمانعطاف یا نیمهمسدود، قلب شما باید سختتر کار کند. این اضافهکاری، قلب را بزرگ و حجیم مینماید. در ادامه، عضلات قلب قدرتشان را از دست میدهند و نمیتوانند به خوبی قبل خون را به داخل رگها تلمبه کنند. چنین حالتی ممکن است منجر به حملهی قلبی یا نارسایی قلبی شود. احتمال ابتلا به این عوارض در فردی که از قبل مشکلات قلبی داشته، حتی بیشتر هم هست.
عوارض فشار خون بالا روی مغز
فشار خون بالا اصلیترین علت سکتهی مغزی است. زمانیکه یکی از شریانهای مغز دچار انسداد، نشتی یا پارگی شود، در خونرسانی به سلولهای مغز وقفه ایجاد میگردد. بسته به اینکه عملکرد بخش درگیر شده از مغز چه باشد، شما ممکن است به اختلال در تکلم، بینایی، حرکت و یا هر کار دیگری که تحت فرمان مغز انجام میگیرد، دچار شوید.
این وضعیت در صورتیکه جریان خون دوباره برقرار شود، ممکن است گذرا باشد؛ اما اگر سلولهای مغز در اثر قطع جریان خون بمیرند، آسیب میتواند دائمی باشد.
همچنین، جریان خون کاهشیافتهی مغزی، باعث افت کیفیت تفکر و حافظه میشود؛ و حتی ممکن است منجر به دمانس (زوال عقل) عروقی گردد.
عوارض فشار خون بالا روی کلیهها
از هر ۵ نفر با فشار خون بالا حدوداً ۱ نفر به بیماری کلیوی نیز مبتلاست. کلیهها برای تأمین اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز خود و نیز برای پالایش خون از مواد زائد، به شبکهای از عروق خونی بسیار ریز وابسته هستند که اگر دچار انسداد شود، عملکرد کلیهها مختل میگردد.
کلیههای سالم همچنین در کنترل فشار خون نیز نقش دارند؛ پس با آسیب دیدن آنها، فشار خون بیش از پیش افزایش مییابد؛ و این به نوبهی خود آسیب بیشتری به کلیهها وارد میکند و این چرخه به همین ترتیب ادامه پیدا میکند. چنین وضعیتی ممکن است به نارسایی کلیه بیانجامد.
عوارض فشار خون بالا روی چشمها
فشار خون بالا در درازمدت میتواند جریان خون در چشم را نیز کاهش داده، عروق خونی کوچک چشمهایتان را تخریب کند و سبب تجمع مایع در زیر شبکیه (محل تشکیل تصاویر در چشم) گردد که اینها ممکن است به مشکلاتی از جمله تاری دید، اختلال و یا از دست رفتن بینایی ختم شود.
همچنین در صورتیکه عصب بینایی خون کافی دریافت نکند، ممکن است بیناییتان را از دست بدهید.
عوارض فشار خون بالا بر اندامهای تناسلی
افت جریان خون دریافتی اندامهای تناسلی میتواند منجر به اختلال نعوظ در مردان و کاهش میل جنسی در زنان شود.
عوارض فشار خون بالا روی پاها
تنگ و مسدود شدن شریانها در بخشهای پایینتر بدن به ویژه پاها میتواند باعث درد و گرفتگی عضلات شود. از آنجایی که در این حالت، عروق دور از قلب درگیر هستند، پزشکتان ممکن است از آن با نام بیماری عروق محیطی (PAD) یاد کند که میتواند موجب درد و خستگی عضلات ساق و ران حین راهرفتن یا بالا رفتن از پلهها گردد.
عوارض فشار خون بالا بر استخوانها
فشار خون بالا میتواند باعث افزایش دفع کلسیم شود. اگر بدن برای جبران این کمبود، از ذخایر کلسیم استخوانها برداشت کند، ممکن است به پوکی استخوان دچار شوید. زنان سالمند با فشار خون بالا بیش از دیگران از شکنندگی استخوانها رنج میبرند.
فشار خون بالا و وقفهی تنفسی (آپنه) در خواب
در حدود یک سوم تا نیمی از افرادی که فشار خون بالا دارند، به مشکل وقفه در تنفس در حین خواب نیز دچارند. فشار خون بالا میتواند این وضعیت را ایجاد یا تشدید کند. این احتمال در بین افرادی که فشار خون مقاوم داشته، به سختی قادر به کنترل آن میگردند، بیشتر نیز هست. متأسفانه، افت کیفیت خواب و استراحت ناکافی که به دنبال آپنهی خواب پیش میآید نیز، به نوبهی خود موجب افزایش فشار خون میشود.
چگونگی پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا
عادات زندگی سالم را تمرین کنید، برای مثال فعّالیت فیزیکی داشته باشید تا در پیشگیری از فشار خون بالا به شما کمک کند. با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم میتوانید فشار خونتان را در محدودهی طبیعی و سلامت حفظ کنید. اجتناب از فشار خون بالا که پرفشاری خون هم نامیده میشود، احتمال بیماریهای قلبی و سکته را کاهش میدهد. به این منظور توصیههای سبک زندگی که در ادامه آمده است را مدّ نظر قرار دهید:
- تغذیهی سالم
وعدهها و میانوعدههایتان را از بین غذاهای سالم انتخاب کنید تا در پیشگیری و عوارض ناشی از پرفشاری خون به شما کمک کند. از مصرف میوه و سبزیجات فراوان اطمینان حاصل کنید. با پزشکان و اعضای تیم سلامتتان دربارهی مصرف غذاهای متنوّع غنی از پتاسیم، فیبر و پروتئین و مصرف کمتر نمک (سدیم) و چربیهای اشباع صحبت کنید. ایجاد همین تغییرات به حفظ فشار خون در سطوح پایین و محافظت در برابر بیماریهای قلبی و سکته در بسیاری از افراد کمک میکند.
برنامه غذایی DASH که سرواژه ساخته شده از عبارت تغذیه برای کنترل فشار خون است، گزارشهایی اثباتشده از اثربخش بودن آن در کمک به افراد در کاهش فشار خون به ثبت رسیده است. - وزنتان را در محدودهی طبیعی و سلامت حفظ کنید
چاقی یا اضافه وزن ریسک پرفشاری خون را بالا میبرد. برای تشخیص این که آیا وزن در محدودهی طبیعی قرار دارد یا خیر پزشکان معمولاً از محاسبهی شاخص تودهی بدنی (Body Mass Index یا BMI) استفاده میکنند. اگر وزن و قد خود را میدانید میتوانید با راهنمایی پزشکان BMI خود را محاسبه کنید. همچنین پزشکان گاهی اوقات برای سنجش چربی بدن از اندازهگیری دور کمر و دور لگن استفاده میکنند. البته می توان از ترازوهایی که آنالیز بدن را محسابه می کنند نیز استفاده کرد.
با تیم سلامتتان دربارهی روشهای دستیابی به وزن مطلوب مشورت کنید؛ روشهایی شامل مصرف غذاهای سالم و فعّالیت فیزیکی منظّم.
فعّالیت فیزیکی داشته باشید
فعّالیت فیزیکی به شما کمک میکند وزنتان را در محدودهی مطلوب از نظر سلامتی حفظ کنید و فشار خونتان را پایین بیاورید. دستورالعملهای فعّالیت فیزیکی توصیه میکنند افراد بالغ حداقل دو ساعت و نیم در هفته (پنج روز در هفته، هر روز به مدّت نیم ساعت) به انجام ورزشها و تمرینهای با شدّت متوسط بپردازند؛ ورزشهایی نظیر پیادهروی سریع و دوچرخهسواری. کودکان و نوجوانان باید روزانه یک ساعت فعّالیت فیزیکی داشته باشند.
۱- سیگار نکشید
سیگار کشیدن فشار خون شما را بالا میبرد و شما را در معرض خطر حملهی قلبی قرار میدهد. اگر سیگار نمیکشید، هرگز این کار را شروع نکنید و اگر سیگار میکشید، خوب است بدانید ترک سیگار خطر بیماریهای قلبی را در شما کاهش خواهد داد. پزشکتان میتواند راههای ترک سیگار را به شما نشان دهد.
۲- مصرف الکل را محدود کنید
مصرف زیاد و بیرویهی الکل را متوقّف کنید چرا که میتواند فشار خون شما را افزایش دهد. مردان نباید بیش از دو واحد الکل در روز مصرف کنند. این عدد برای زنها یک واحد است.
۳- خواب کافی داشته باشید
خوابیدن به میزان کفایت برای سلامت عمومی شما مهم است و خواب کافی نقش مهمی در حفظ سلامت قلب و عروق خونی شما دارد. عدم کفایت خواب در صورتی که مداوم وجود داشته باشد و به صورت یک رویه درآید، با افزایش ریسک بیماریهای قلبی، پرفشاری خون و سکته ارتباط خواهد داشت.
چگونگی درمان فشار خون بالا
فشار خون بالا به این دلیل خطرناک است که میتواند باعث سکتهی مغزی، حملهی قلبی، نارسایی قلبی یا بیماریهای کلیوی شود. هدف از درمان فشار خون بالا، پایین آوردن فشار خون بالا و محافظت از اندامهای مهم مانند مغز، قلب و کلیهها در برابر آسیب است. طبق تحقیقات، درمان فشار خون بالا با کاهش میزان سکتهی مغزی (به طور متوسط ۴۰-۳۵ درصد)، حملهی قلبی (۲۵-۲۰) و نارسایی قلبی (بیش از ۵۰ درصد) همراهی دارد.
فشار خون بالا امروزه به صورت فشار خون سیستولی بیشتر از ۱۳۰ و فشار دیاستولی بیشتر از ۸۰ تعریف میشود.
برای پیشگیری از فشار خون بالا، همهی افراد باید به اصلاح سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالمتر، ترک سیگار و ورزش بیشتر، تشویق بشوند. درمانهای دارویی برای کاهش فشار خون به کمتر از ۸۰/۱۳۰ در افراد با سن بیشتر از ۶۵ سال و کسانی که عوامل خطری مانند دیابت و کلسترول بالا دارند، توصیه میشود.
درمان فشار خون بالا شامل تغییر سبک زندگی و احتمالاً درمان دارویی است.
تغییرات سبک زندگی برای درمان فشار خون بالا
یک گام مهم در پیشگیری و درمان فشار خون بالا یک سبک زندگی سالم است. شما میتوانید با تغییرات سبک زندگی زیر، فشار خون خود را پایین بیاورید.
- کاهش وزن
اگر چاق یا دارای اضافه وزن هستید - ترک سیگار
- خوردن یک رژیم غذایی سالم، شامل رژیم غذایی DASH (مصرف بیشتر میوه، سبزیجات و لبنیات کمچرب و مصرف کمتر چربی کامل و اشباع)
- کاهش سدیم رژیم غذایی خود به کمتر از ۱۵۰۰ میلیگرم در روز در صورتی که شما فشار خون بالا دارید؛ افراد سالم باید تلاش کنند تا سدیم دریافتی خود را به ۲۳۰۰ میلیگرم در روز (تقریباً ۱ قاشق چایخوری) محدود کنند.
- انجام دادن ورزش ایروبیک منظم (برای مثال تند قدم زدن حداقل به مدت ۳۰ دقیقه در روز، چند روز در هفته)
- محدود کردن الکل به دو نوشیدنی در روز برای مردان و یک نوشیدنی در روز برای خانمها
علاوه بر کاهش فشار خون، این فعالیتها تأثیر داروهای کاهش فشار خون را نیز بهبود میبخشند.
داروهای درمان فشار خون بالا
چندین نوع دارو برای درمان فشار خون بالا وجود دارد از جمله:
- مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)
- مهارکنندههای گیرندهی آنژیوتانسین ۲ (ARBs)
- داروهای دیورتیک یا ادرارآور
- بتا بلاکرها
- مهارکنندههای کانال کلسیمی
- آلفا بلاکرها
- آلفا آگونیستها
- مهارکنندههای رنین
- داروهای ترکیبی
- داروهای ادرارآور یا دیورتیک معمولاً به عنوان خط اول درمان برای بیشتر افرادی که فشار خون بالا دارند، استفاده میشود.
با این وجود ممکن است اگر مشکل پزشکی خاصی داشته باشید، پزشک شما یک داروی دیگر غیر از دیورتیک را به عنوان خط اول درمان استفاده کند. برای مثال ACE inhibitors معمولاً یک انتخاب برای افراد مبتلا به دیابت است. اگر یک دارو مؤثر یا قابل استفاده نباشد، اضافه کردن داروها یا تعویض آنها احتمالاً توصیه شود.
اگر فشار خون شما بیشتر از ۱۰/۲۰ عدد از حالت طبیعی بالاتر باشد، پزشک شما ممکن است برای درمان از ۲ دارو یا داروهای ترکیبی استفاده کند.
پیگیری درمان فشار خون بالا
بعد از شروع مصرف داروهای درمان فشار خون بالا، شما باید حداقل یک بار در ماه پیش پزشک خود بروید تا به فشار خون هدف برسید. پزشک شما ممکن است یک یا دو بار در سال مقدار پتاسیم خون شما ( داروهای ادرارآور میتوانند آن را کم کنند و داروهای ACE inhibitors و ARBs ممکن است باعث افزایش آن شوند)، الکترولیتهای دیگر و نسبت کراتینین/BUN (برای ارزیابی سلامتی کلیهها) را بررسی کند.
بعد از این که به فشار خون هدف رسیدید، شما باید هر ۳ تا ۶ ماه با توجه به داشتن بیماریهای دیگر مانند نارسیایی قلبی به پزشک خود مراجعه کنید.
بیماریهای قلبی بلکه بیشتر از آن است. در این مقاله مطالعه میکنید که فشار خون بالا چه عوارضی میتواند ایجاد کند.فشار خون بالا میتواند بدون هیچ سر و صدا و علامتی برای چندین سال، قبل از بروز علائم، به بدن شما آسیب بزند. فشار خون بالا و کنترل نشده میتواند باعث ناتوانی، کیفیت زندگی پایین یا حتی یک حملهی قلبی یا سکتهی کشنده شود. در صورتی که به فشارخون مبتلا شدید، میتوانید با یک اندازه گیری ساده منظم، و خودمراقبتی از آسیب های فشارخون بالا که در ادامه می خوانید جلوگیری کنید. درمان دارویی و تغییرات سبک زندگی میتواند به شما کمک کند تا فشار خون بالا را کنترل کنید تا خطر عوارض تحدیدکنندهی حیات برای شما کمتر شود.
فشار بالا و آسیب به عروق شریانی (سرخرگی)
سرخرگهای باریک
و آسیبدیده فشار خون بالا میتواند به سلولهای سطح داخلی عروق شما آسیب بزند. زمانی که چربیهای غذای شما وارد جریان خونتان میشود، میتوانند در سرخرگهای آسیبدیده تجمع پیدا کنند. در نهایت، انعطاف پذیری دیوارههای سرخرگ شما کم میشود و خون رسانی درون بدنتان را محدود میکند.
آنوریسم با گذر زمان، فشار مداوم خونی که در شریانهای ضعیف شده جریان دارد میتواند باعث بزرگ شدن و بیرونزدگی یک قسمت از دیوارهی سرخرگ یا آنوریسم شود. آنوریسم میتواند پاره شود و یک خونریزی داخلی تحدیدکنندهی حیات ایجاد کند. آنوریسمها در هر یک از سرخرگهای بدنتان میتواند ایجاد شود اما در سرخرگهای بزرگ بدن مانند آئورت شایعتر هستند.
فشارخون بالا آسیب به قلب
بیماری عروق کرونر شریانهایی که در اثر فشار خون بالا باریک و آسیبدیده هستند، برای خونرسانی به قلب دچار مشکل میشوند. وقتی که خون نتواند به راحتی به قلب شما برسد، شما درد قفسه سینه (آنژین صدری)، ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی) یا حملهی قلبی را تجربه میکنید.
بزرگی قلب چپ فشار خون بالا باعث میشود که قلب شما برای پمپ کردن خون به بقیهی بدن سختتر و با فشار بیشتری کار کند. این کار باعث میشود که یک بخش از قلب شما (بطن چپ) قطورتر شود. ضخیم شدن بطن چپ خطر حملهی قلبی، نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی قلبی را افزایش میدهد.
نارسایی قلبی با گذر زمان، کار اضافی که در اثر فشار خون بالا به قلب شما تحمیل میشود میتواند باعث شود که عضلهی قلب ضعیف شده و با کارآیی کمتری کار کند. در نهایت، قلب ضعیفشدهی شما شروع به نارسا شدن میکند. آسیبهای ناشی از حملهی قلبی به این مشکلات اضافه میکند.
فشارخون بالا و آسیب به مغز
حملهی ایسکمی گذرا (Transient ischemic attack or TIA). TIA که گاهی به آن سکتهی کوچک میگویند، اختلال موقت خونرسانی به مغز است. سرخرگهای سخت شده یا لختههای خون ناشی از فشار خون بالا میتوانند باعث TIA شوند. TIA معمولاً یک علامت هشدار است که شما در خطر یک سکتهی کامل هستید.
سکتهی مغزی سکته وقتی اتفاق میافتد که بخشی از مغز شما از اکسیژن و مواد مغذی محروم میماند که باعث مرگ سلولهای مغز میشود. عروق خونی آسیبدیده توسط فشار خون بالا میتوانند باریک شوند، پاره شده یا نشت کنند. فشار خون بالا همچنین میتواند باعث ایجاد لختههای خون در سرخرگهایی شود که به سمت مغز میروند که باعث انسداد جریان خون و سکتهی مغزی احتمالی شوند.
زوال عقل یا دمانس سرخرگهای باریک یا بستهشده میتوانند جریان خون به مغز را محدود کرده و باعث ایجاد نوع خاصی از دمانس به نام دمانس عروقی شوند. سکتهای که در آن جریان خون به مغز دچار اختلال شده است نیز میتواند باعث دمانس عروقی شود.
اختلال شناختی خفیف این مشکل یک حالت گذرا بین تغییرات ادراکی و حافظه است که معمولاً در اثر افزایش سن ایجاد شده و شکل شدیدتر آن در زوال عقل یا دمانس دیده میشود. مطالعات نشان دادند که فشار خون بالا میتواند منجر به اختلال شناختی خفیف شود.
فشار خون بالا و آسیب به کلیهها
زخم کلیوی (گلومرولواسکلروز) این آسیب کلیوی زمانی اتفاق میافتد که عروق خونی کوچک درون کلیه زخمی شده و نمیتواند به صورت کارآمد مایع و مواد زائد را از خون شما دفع کند. گلومرولواسکلروز میتواند منجر به نارسایی کلیوی شود.
نارسایی کلیوی فشار خون بالا یکی از شایعترین علتهای نارسایی کلیوی میباشد. عروق خونی آسیبدیده مانع عملکرد صحیح کلیه در تصفیهی مواد زائد از خون میشوند که به مواد زائد اجازه میدهد تا به میزان خطرناکی در بدن تجمع یابند. شما ممکن است نهایتاً به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز پیدا کنید.
فشارخون بالا و آسیب به چشمها
آسیب به شبکیه (رتینوپاتی) آسیب به بافت حساس به نور در پشت چشم شما (شبکیه) میتواند باعث خونریزی در چشم، تاری دید و از دست دادن کامل بینایی شود. اگر که علاوهبر فشار خون بالا دیابت هم داشته باشید، در معرض خطر بیشتری هستید.
تجمع مایع در زیر شبکیه (کوروئیدوپاتی) کوروئیدوپاتی میتواند منجر به بینایی غیرعادی و ضعیف شده و گاهی زخمی که بینایی را مختل میکند، شود.
آسیب عصب (نوروپاتی بینایی) جریان خون مسدود شده میتواند باعث آسیب به عصب بینایی شده و منجر به خونریزی درون چشم شما و از دست دادن بینایی شود.
فشار خون بالا و اختلال عملکرد جنسی
اورژانسهای فشار خون بالا
- از دست دادن حافظه، تغییر شخصیت، اختلال تمرکز، تحریکپذیری یا کاهش هوشیاری پیشرونده
- سکته
- آسیب شدید به سرخرگهای اصلی بدن (دایسکشن آئورت)
- درد قفسه سینه
- حملهی قلبی
- اختلال ناگهانی پمپاژ قلب، منجر به پس زدن مایعات به ریهها و در نتیجه تنگی نفس میشود (ادم ریوی)
- اختلال ناگهانی عملکرد کلیه
- عوارض فشار خون بالا در بارداری پرهاکلامپسی یا اکلامپسی
- کوری