بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا

قبل از اینکه بیماری قلبی بر اثر فشار خون بالا را معرفی کنیم، بهتر است به صورت جداگانه این دو بیماری را مورد بررسی قرار دهیم و سپس رابطه آن‌ها را بیان نماییم. در حقیقت بیماری فشار خون بالا به گروهی از اختلالات اشاره دارد که شامل نارسایی قلبی، بیماری ایسکمیک قلبی و هیپرتروفی بطن چپ (ضخیم شدن بیش از حد عضله قلب) می‌شود. توجه داشته باشید نارسایی قلبی به این معنی نیست که قلب از کار افتاده؛ بلکه به این معنی است که قدرت پمپاژ قلب ضعیف‌تر از حد طبیعی شده است. حال با نارسایی قلبی، خون در حفره‌های پمپاژ قلب به طور موثر کمتری حرکت می‌کند و فشار در قلب افزایش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود قلب برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بدن دارای مشکلاتی شود و نتواند به درستی آن را انجام دهد. ممکن است بپرسید در این زمان بدن چه واکنشی نشان خواهد داد؟

در پاسخ باید بگوییم بدن برای جبران کاهش قدرت پمپاژ، خون بیشتری را در حفره‌های قلب نگهداری می‌کند. این کار خون را در حرکت نگه می دارد اما با گذشت زمان، دیواره‌های عضله قلب ممکن است ضعیف شده و قادر به پمپاژ قوی نباشند. در نتیجه، کلیه‌ها اغلب با حفظ مایعات (آب) و سدیم در بدن به این امر پاسخ می‌دهند.

به تجمع مایع حاصل در بازوها، پاها، مچ پا، پاها، ریه‌ها یا سایر اندام‌ها نارسایی احتقانی قلب می‌گویند. توجه داشته باشید فشار خون بالا همچنین ممکن است با ایجاد هیپرتروفی بطن چپ، ضخیم شدن عضله قلب را به همراه داشته باشد. این موضوع منجر به شل شدن عضلات موثر بین ضربان‌های قلب خواهد شد و نارسایی را به همراه می‌آورد. این امر نیز برای قلب دشوار خواهد بود که به اندازه کافی خون برای تامین اندام‌های بدن، به‌ویژه در حین ورزش داشته باشد. در نتیجه باعث می‌شود بدن مایعات را نگه دارد و ضربان قلب شما افزایش پیدا کند.

انواع بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا

همانطور که گفتیم بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا (hypertensive heart disease) به شرایطی اطلاق می شود که در آن ساختار و عملکرد قلب تحت تاثیر فشار بالا قرار می‌گیرد و دچار تغییراتی برگشت‌پذیر یا حتی جبران‌ناپذیر می‌شود. به عنوان مثال می‌توانیم به شرایطی مانند: نارسایی قلبی، بزرگ شدن قلب، بیماری عروق تغذیه کننده قلب و برخی بیماری‌های دیگر اشاره کنیم. توجه داشته باشید بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا می‌تواند مشکلاتی جدی ایجاد کند و اصلی‌ترین علت مرگ در اثر فشار بالا باشد. به‌طور کلی نیز مشکلات قلبی ناشی از این امر را می‎‌توان به دو قسمت عمده تقسیم کرد که شامل بیماری‌های مرتبط با عروق تغذیه کننده قلب و بیماری‌های درگیرکننده عضلات پمپ قلب می‌شوند. در ادامه با این موارد بیشتر آشنا می‌شوید.

تنگ شدن شریان‌ها و بیماری قلبی کرونر

رساندن خون به عضله‌ٔ قلب برعهده‌ٔ شریان‌هایی است که اصطلاحا به آن‌ها عروق کرونر می‌گویند. این عروق می‌توانند در اثر فشار خون بالا تنگ شوند. در نتیجه جریان خون به سمت قلب کُند یا متوقف خواهد شد. پزشکان به این شرایط، بیماری عروق کرونر یا بیماری قلبی کرونر (به اختصار CHD) می‌گویند. توجه داشته باشید این حالت می‌تواند مشکلات بسیاری را برای بیماران ایجاد کند. در اثر این بیماری، کار کردن و رساندن خون به بدن برای قلب دشوار می‌شود. در نتیجه بیمار در معرض حمله‌ٔ قلبی قرار می‎‌گیرد؛ چرا که این وضعیت سبب گیر افتادن یک لخته‌ی خونی در یکی از این عروق تنگ شده می‌شود و منجر به قطع شدن جریان خون قلب و در نتیجه سکته قلبی خواهدشد.

بزرگ‌شدن قلب با افزایش فشار خون (افزایش ضخامت و حجم قلب)

قلب یک عضله است و فشار خون برای قلب به مانند وزنه ورزشکاری برای عضلات دست یک ورزشکار است. با افزایش فشار خون، وزنه‌ای که قلب حمل می‌کند سنگین‌تر می‌گردد و این امر منجر به دشوار شدن پمپاژ خون برای قلب خواهد شد. به عبارتی دیگر همانند عضلات دست یک ورزشکار، این کار سنگین منظم برای قلب، موجب رشد و افزایش ضخامت عضله‌ در قلب می‌شود. در این میان باید بدانید معمولا تغییرات در حفره‌ٔ پمپ‌کننده‌ٔ اصلی قلب یا همان بطن چپ رخ می‌دهند که به اصطلاح به آن بزرگی قلب می‌گویند. چنین حالتی عملکرد قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ زیرا به دنبال بزرگ شدن قلب، فشار بیشتری به عروق تغذیه کننده قلب (کرونر) وارد می‌شود و تغذیه عضله قلب مشکل می‌گردد. در نتیجه این وضعیت می‌تواند منجر به سکته قلبی گردد.

عوارض بیماری‌های قلبی ناشی از فشار خون بالا

همانطور که در ابتدای مطلب نیز اشاره کردیم، بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا می‌تواند به دو نوع صورت گیرد. حال به دنبال دو بیماری ذکر شده، قلب دچار عوارضی خواهد شد که در زیر آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

1. نارسایی قلبی: قلب نمی‌تواند خون را به میزان کافی پمپاژ کند و به سایر اندام‌ها برساند. در نتیجه نارسایی قلبی رخ خواهد داد.
2. آریتمی: قلب به‌طور غیرطبیعی ضربان دارد و به این وضعیت آریتمی گفته می‌شود.
3. بیماری قلبی ایسکمیک (سکته قلبی): زمانی که قلب به خوبی تغذیه نشود منجر به سکته یا ایسکمیک خواهدشد.
4. حمله‌ی قلبی: در عملکرد جریان خون به قلب وقفه میفتد و عضله‌ٔ قلب در اثر فقدان اکسیژن می‌میرد. این وضعیت سبب حمله قلبی می‌شود.
5. ایست قلبی ناگهانی: به شرایطی می‌گویند که قلب به صورت ناگهانی از کار میفتد، تنفس قطع می‌شود و در نتیجه هوشیاری از بین می‌رود.
6. سکته‌ی مغزی: یکی دیگر از عوارض بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا، سکته مغزی است که می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.

پیشنهاد مطالعه: 10 توصیه‌ برای کم کردن ریسک حمله‌ قلبی یا سکته

چه افرادی در معرض بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا قرار دارند؟

در این بخش قصد داریم عوامل خطر این بیماری را مورد بررسی قرار دهیم. در این میان باید بدانید بیماری‌های قلبی اصلی‌ترین علت مرگ در دنیا هم برای زنان و هم برای مردان است. هر ساله بیشتر از ده‌ها هزار فرد در اثر بیماری قلبی جان خود را از دست می‌دهند. پس این بیماری خطرناک منجر به مرگ نیز خواهد شد و باید فورا درمان شود. به عبارتی دیگر بالا بودن فشار، اصلی‌ترین عامل خطر در بیماری قلبی است. برای اندازه‌گیری فشار خود در خانه می‌توانید از فشارسنج‌های دیجیتالی استفاده کنید و آن را به صورت آنلاین از فروشگاه اینترنتی سیناکر سفارش دهید. همچنین توجه داشته باشید احتمال ابتلا به این بیماری در صورت داشتن یکی از عوامل زیر بیشتر می‌شود:

• اضافه ‌وزن، چاقی
• عدم ورزش و تحرک کافی
• کشیدن سیگار
• تغذیه از غذاهای چرب به ویژه مواردی که دارای کلسترول بالا هستند.
• این بیماری بر اثر عوامل ژنتیکی هم می‌تواند پدید آید و اگر در میان اعضای خانواده‌تان بیماری قلبی وجود دارد، برای ابتلا به آن مستعدتر هستید
•  مردان و زنان یائسه نیز به یک اندازه‌ در خطر هستند. این افراد نسبت به زنانی که هنوز یائسه نشده‌اند، با احتمال بیشتری به بیماری قلبی دچار می‌شوند.
• صرف‌نظر از جنسیت، خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن بالا می‌رود.

بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا چه علائمی دارد؟

علائم بیماری قلبی بسته به شدت و پیشرفت آن متغیر است. حتی ممکن است بیمار هیچ علامتی نداشته باشد یا علائم‌ اولیه آن به شرح زیر باشد. توصیه می‌کنیم اگر قلبتان به صورت ناگهانی تند یا نامنظم می‌تپد، غش کرده‌اید یا از هوش رفته‌اید، یا اگر درد شدید در قفسه‌ٔ سینه دارید، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

• درد قفسه‌ی سینه (آنژین)
• احساس تنگی یا فشار در قفسه‌ی سینه
• تنگی نفس
• احساس خستگی و کوفتگی
• درد در گردن، پشت، بازوها یا شانه‌ها
• سرفه‌ی مداوم
• بی‌اشتهایی
• تورم ساق یا مچ پا

تشخیص این بیماری به چه شکل است؟

برای تشخیص بیماری قلبی بر اثر بالا بودن فشار خون باید به پزشک مراجعه کنید. معاینات منظم نشان می‌دهد شما به فشار خون بالا مبتلا هستید یا خیر. اگر فشارتان بالا است، باید مراقب نشانه‌های بیماری قلبی باشید. صرف نظر از تمامی این موارد، همه افراد باید از جهت فشار خون به طور منظم معاینه شوند. این کار به پیشگیری از ابتلا و همچنین درمان به موقع بیماری کمک زیادی می‌کند. در این میان پزشک سابقه‌ی پزشکی‌ شما را بررسی نموده و معاینات فیزیکی لازم را انجام می‌دهد. برای بررسی بیشتر هم احتمالا آزمایش‌های لازم را درخواست خواهد داد. از اقدامات پیشرفته ی دیگری که ممکن است پزشک آن را الزامی بداند شامل موارد زیر می‌شود:

• الکتروکاردیوگرام (به اصطلاح نوار قلب): این کار فعالیت الکتریکی قلب شما را کنترل و ثبت می‌کند. پزشک برچسب‌هایی را به قفسه‌ سینه، دست‌ها و پاهایتان متصل نموده و نتایجی را که بر روی یک نمایشگر ظاهر می‌شوند، تفسیر می‌کند.
• اکوکاردیوگرام: با استفاده از امواج مافوق صوت (اولتراسوند) تصویر دقیقی از قلب تهیه می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد.
• آنژیوگرافی کرونری: این امر میزان جریان خون داخل شریان‌های کرونری را می‌سنجد. برای انجام آن هم لوله‌ی باریکی به نام کاتتر، از طریق یک سرخرگ در بازو یا کشاله‌ی ران، وارد بدن شده و تا قلب برده می‌شود.
• تست استرس ورزش (به اصطلاح تست ورزش): این تست تاثیر ورزش بر قلب را بررسی می‌کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد روی دوچرخه پدال بزنید یا روی تردمیل بدوید.
• تست استرس هسته‌ای (به اصطلاح اسکن هسته‌ای): اسکن هسته‌ای میزان ورود جریان خون به قلب را تحت بررسی قرار می‌دهد و معمولا در حین استراحت و ورزش صورت می‌گیرد. شما می‌توانید برای کنترل فشار خون خود و مدیریت آن یک اشتراک پزشک از سیناکر تهیه کنید و با متخصصان مشورت داشته باشید. همچنین برای سهولت بیشتر و دریافت یک دوره مراقبت و سلامتی هوشمند، امکان تهیه کارت اشتراک پزشک 3 ماهه تا 1 ساله را خواهید داشت.

بهترین راه درمان بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا

هدف اصلی از درمان بیماری‌های قلبی ناشی از فشارخون بالا جلوگیری از پیشرفت بیماری و عوارض آن است. همچنین باید راهکارهای درمانی تا حد امکان در راستای بازگرداندن تغییرات اتفاق افتاده برای قلب باشد. در این خصوص باید بدانید درمان بیماری قلبی بر اثر فشار خون بالا، به شدت بیماری، سن‌ و سابقه‌ی پزشکی بیمار هم بستگی دارد. این کار با درمان دارویی آغاز می‌شود و اهداف اصلی آن، پیشگیری از لخته شدن خون، بهبود جریان خون و کاهش کلسترول است. داروهای تجویز شده توسط پزشک از راه‌های مختلفی به کمک قلب می‌آیند. همچنین مصرف منظم و دقیق همه‌ٔ داروها مطابق با نسخه‌ی پزشک بسیار مهم تلقی می‌شود. در زیر این داروها را معرفی می‌کنیم.

1. داروهای مُدر (ادرار آور) به منظور کاهش فشار خون
2. نیترات‌ها به منظور بهبود درد قفسه‌ی سینه
3. استاتین‌ها به منظور کاهش سطح کلسترول
4. بلوک‌کننده‌های کانال‌ کلسیمی و مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین به منظور کاهش فشار خون
5. آسپیرین به منظور جلوگیری از لخته شدن خون

درمان بیماری با جراحی

توجه داشته باشید در موارد شدیدتر که بیماری با درمان‌های دارویی کنترل نمی‌شود، برای افزایش خون‌رسانی به قلب، ممکن است به جراحی نیاز باشد. در این میان اگر بدن شما نیازمند تنظیم ریتم یا تعداد ضربان قلب باشد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. در طی این عمل در قفسه‌ی سینه‌ی شما وسیله‌ای به‌ نام پیس‌میکر (ضربان‌ساز یا به اصطلاح عامیانه: باتری) کار گذاشته می‌شود. پیس‌میکر یا باتری، مولد تحریکات الکتریکی برای به انقباض درآوردن عضله‌ی قلب است. کاشت این وسیله زمانی‌ بسیار مهم و پرفایده خواهد بود که فعالیت الکتریکی عضله‌ی قلب کُند یا ناچیز شود.

از دیگر جراحی‌هایی که به کمک شما می‌آیند می‌توانیم به کاردیوورتر دفیبریلاتور (به اختصار ICD) اشاره کنیم. این دستگاه، وسیله‌ای قابل کاشت داخل بدن است که برای درمان آریتمی‌های شدید و تهدیدکننده‌ی حیات به‌کار می‌رود. عمل جراحی پیوند عروق کرونر یا به اصطلاح عمل قلب باز (به اختصارCABG) هم برای درمان عروق کرونری مسدود شده انجام می‌شود. (البته تجویز آن فقط در موارد شدید بیماری عروق کرونر خواهد بود.) پیوند قلب یا سایر تجهیزات پزشکی نیز در موارد فوق‌العاده شدید بیماری ممکن است لازم شوند.

همانطور که گفتیم، بهبود بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا، به بیمار و شدت آن بستگی دارد. بنابراین اصلاح سبک زندگی در برخی از موارد، می‌تواند به جلوگیری از بدترشدن بیمار کمک کند. در موارد شدید، ممکن است درمان دارویی و جراحی در کنترل بیماری اثربخش نباشند. پس توصیه می‌کنیم حتما قبل از تشدید علائم، به سلامت خود اهمیت بیشتری دهید و فشار خود را کنترل نمایید. برای این کار نیز خرید بهترین دستگاه های فشار سنج و بسته هوشمند فشار خون مامانیا برای خانم‌های باردار می‌تواند یکی از بهترین راهکارها باشد.

کلام آخر و نحوه پیشگیری از ابتلا به بیماری قلبی بر اثر فشار بالا

کنترل فشار خون و جلوگیری از افزایش آن از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری قلبی ناشی از فشار بالا است. کاهش فشار خون و کلسترول نیز با داشتن تغذیه‌ی سالم و مدیریت استرس به عنوان بهترین راه ممکن برای پیشگیری از ابتلا به مشکلات قلبی‌ توصیه می‌شود. از موثرترین توصیه‌های رایج در اصلاح سبک زندگی هم می‌توانیم به حفظ وزن بدن در محدوده‌ی سالم، خوابیدن به میزان کافی و ورزش کردن به‌طور منظم اشاره کنیم. برای کنترل فشار، بهبود وضعیت سلامتی، مدیریت وزن و قند خون هم بسته مدیریت هوشمند سبک زندگی سیناکر به همراه پایش آنلاین پزشک را توصیه می‌کنیم.