شش ماده مغذی مهم برای بدن کدامند و چرا به آن‌ها نیاز داریم؟

مواد مغذی مورد نیاز بدن ترکیباتی هستند که بدن ما به طور کل نمی‌تواند آن‌ها را تولید کند یا فقط بخشی از آن را می‌سازد که به اندازه‌ی کافی نیست. بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، این مواد مغذی را باید از طریق منابع دیگر همچون غذاها، میوه‌ها و سبزیجات دریافت کنیم و مقدار آن را در بدنمان به حد مناسب برسانیم. خوب است بدانید وجود این مواد ارزشمند، برای پیشگیری از بیماری‌ها، رشد و سلامت بدن بسیار حیاتی بوده و نقش مهمی ایفا می‌کند.

با اینکه مواد مغذی بسیاری وجود دارد ولی همه‌ی آن‌ها قابل دسته‌بندی در دو گروه هستند که شامل درشت‌مغذی‌ها و ریزمغذی‌ها می‌شوند. درشت‌مغذی‌ها در مقادیر بالا مصرف شده و سنگ بنای اصلی رژیم غذایی شما را تشکیل می‌دهند. از این دسته می‌توانیم به پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها اشاره کنیم که انرژی بدن را تامین می‌کنند. ریزمغذی‌ها نیز به موادی مربوط می‌شوند که مصرف مقادیر کمی از آن‌ها برای بدن کافی است. برای مثال می‌توانیم انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی را معرفی کنیم. در نتیجه 6 گروه اصلی از درشت‌مغذی‌ها و ریزمغذی‌ها وجود دارند که برای بدن بسیار ضروری هستند. برای آشنایی با این مواد و نحوه تامین آن‌ها از منابع صحیح با سیناکر همراه شوید.

1. پروتئین‌، از مهم‌ترین مواد مغذی بدن

مصرف پروتئین اهمیت ویژه‌ای دارد و این اهمیت تنها محدود به ورزشکاران نمی‌شود؛ بلکه پروتئین برای داشتن سلامت بدن ضروری بوده و تمامی افراد باید آن را مصرف کنند. در حقیقت پروتئین خشت‌های ساختمان بدن است و نقش آن فقط به عضله سازی محدود نمی‌شود. هر سلولی، از استخوان تا پوست و مو حاوی پروتئین بوده و برای عملکرد سالم نیاز به مواد دارای پروتئین دارند. جالب است بدانید 16 درصد از کل وزن بدن یک فرد معمولی را پروتئین تشکیل می‌دهد و این درصدی حیرت‌آور است. اساسا پروتئین برای رشد، سلامتی و حفظ بدن استفاده می‌شود.

ناگفته نماند هورمون‌های بدن، پادتن‌ها و دیگر مواد مهم بدن از جنس پروتئین هستند. توجه داشته باشید پروتئین در نقش سوخت بدن استفاده نمی‌شود؛ مگر در مواقع لازم که بدن نیاز  ضروری به آن داشته باشد.

پروتئین‌ها همچنین از آمینواسیدهای گوناگونی تشکیل شده‌اند. بدن می‌تواند برخی از این آمینواسیدها را تولید کند؛ ولی آمینواسیدهای ضروری‌ای نیز وجود دارد که تنها از طریق تغدیه دریافت می‌شود.

برای این که بدن شما عملکرد مناسبی داشته باشد، نیاز به آمینواسیدهای متنوعی خواهید داشت. حال خبر خوب این است که الزامی وجود ندارد تا شما همه‌ی آمینواسیدهای مورد نیاز را یک ‌جا دریافت کنید. بدن می‌تواند با به‌کارگیری از آمینواسیدهایی که از غذاهای مصرفی در طول روز دریافت کرده‌اید، پروتئین‌های کاملی بسازد.

در ادامه با منابع تامین این ماده مغذی آشنا می‌شوید. برای راهنمایی بیشتر و دریافت اصول تغذیه و رژیم غذایی هم می‌توانید کارت اشتراک پایش سلامت سیناکِر مدل آنلاین آن را تهیه کنید.

منابع تامین پروتئین برای بدن

خوردن انواع غذاهای پروتئینی در طول روز بهترین راه برای تامین نیازهای پروتئینی روزانه هر فرد شناخته می‌شود. در این خصوص باید بدانید مقدار دقیق پروتئین مورد نیاز روزانه بستگی به عوامل مختلفی دارد که شامل میزان فعالیت و سن شما می‌شود. صرف نظر از محبوبیت فزاینده‌ی رژیم‌های غذایی پرپروتئین، هنوز مطالعات و شواهد کافی وجود ندارد که اثبات کند این رژیم‌ها سالم‌تر هستند یا می‌توانند به کاهش وزن کمک کنند. در زیر لیست مهم‌ترین منابع تامین پروتئین را معرفی می‌کنیم:

• ماهی و تخم مرغ منابع خوبی برای تامین آمینواسیدهای ضروری هستند.
• علاوه‌بر غذاهای گوشتی، شما می‌توانید پروتئین مورد نیازتان را از منابع گیاهی همچون حبوبات، سویا، دانه‌ها و برخی غداهای دسته‌ی غلات دریافت کنید.
• غذای دریایی
• گوشت بدون چربی و مرغ
• حبوبات که شامل لوبیا و نخود است.
• آجیل
• انواع دانه‌ها
• محصولات سویا
• محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست نیز حاوی پروتئین هستند.
• غلات کامل و سبزیجات حاوی مقداری پروتئین هستند؛ اما به طور کلی کمتر از سایر منابع هستند.

توجه داشته باشید محصولات حیوانی معمولا مقادیر بیشتری پروتئین نسبت به غذاهای گیاهی دارند. بنابراین افرادی که از رژیم گیاهخواری پیروی می‌کنند؛ ممکن است نیاز به برنامه ریزی وعده‌های غذایی خود داشته باشند تا مطمئن شوند که نیازهای پروتئینی خود را برآورده می‌کنند.

2. کربوهیدرات‌ها، یکی دیگر از مواد مغذی بدن

اجازه ندهید تبلیغات رژیم‌های کم‌کربوهیدرات شما را فریب دهد؛ چرا که کربوهیدرات‌ها برای داشتن بدنی سالم ضروری هستند و از مواد مغذی بدن شناخته می‌شوند. کربوهیدرات‌ها به عنوان سوخت بدن شما عمل می‌کنند؛ به خصوص در سیستم عصبی مرکزی و مغز نقش مهمی دارند. به عبارتی دیگر کربوهیدرات‌ها انرژی لازم برای بدن ما را فراهم می‌کنند. وقتی غذای حاوی کربوهیدرات می‌خورید، این مواد مغذی مهم توسط بدن به گلوکز تجزیه می‌شود. گلوکز نیز سوخت اولیه بدن معرفی می‌شود که همیشه در خون ما در حال گردش است.

توجه داشته باشید شما کربوهیدرات را به تنهایی نمی خورید. شما غذا میل می‌کنید. یکی از جاهایی که مردم اشتباه می‌کنند این است که همواره فکر می‌کنند کربوهیدرات‌ها نشان دهنده نوع خاصی از غذا هستند. در صورتی که همه گیاهان از کربوهیدرات‌ها ساخته شده‌اند. همچنین منابعی مثل غلات کامل، حبوبات، دانه‌ها، آجیل، میوه‌ها، لبنیات و سبزیجات هم حاوی مواد مغذی ضروری هستند. این مواد فیبر، ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی هم دارند. پس از آنجایی که غذاهای گیاهی همیشه منبع کربوهیدرات هستند، نمی‌توانید هیچ یک از این مواد مغذی ضروری را بدون خوردن کربوهیدرات دریافت کنید. پ

س می‌توان نتیجه گرفت که غذاهای دارای کربوهیدرات تقریبا از تمام جنبه‌های فیزیولوژی انسان پشتیبانی می‌کنند. همچنین بر اساس منابع معتبر پزشکی، این مواد مغذی از شما در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کنند. برای دریافت دوره‌های مراقبتی هوشمند هم می‌توانید از اپلیکیشن سیناکر کمک بگیرید. برای خانم‌های باردار نیز بسته طلایی مراقبت بارداری مامانیا را پیشنهاد می‌کنیم.

منابع تامین کربوهیدرات برای بدن

طبق راهنمای‌ رژیم‌ غذایی برای آمریکایی‌ها، کربوهیدرات‌ها باید 45 تا 65 درصد کل کالری روزانه‌ی شما را تشکیل دهند. این بدان معنا است که اگر قرار باشد در یک رژیم غذایی استاندارد 2000 کالری داشته باشید، 900 تا 1300 کالری شما باید از کربوهیدرات تامین شود. یک گرم کربوهیدرات حاوی چهار کالری است و به این معنی می‌باشد که بین 225 تا 325 گرم کربوهیدرات هدف مورد نیاز روزانه شما خواهد بود.

حال قبل از این که به سراغ نان سفید یا پاستا بروید؛ در نظر داشته باشید که نوع کربوهیدراتی که مصرف می‌کنید نیز اهمیت بالایی دارد. با اینکه همه مواد غذایی می‌توانند در حد اعتدال مناسب باشند؛ اما برخی از غذاهایی که منابع کربوهیدرات هستند، مغذی‌تر از بقیه بوده و ارزش بیشتری دارند. به عنوان مثال به جای غلات تصفیه‌شده و محصولاتی که حاوی شکر افزوده‌شده هستند، غلات کامل (سبوس‌دار)، حبوبات و گیاهانی را که فیبر فراوان دارند مصرف کنید. در زیر لیست منابع تامین کربوهیدرات برای بدن را ارائه می‌دهیم:

بهترین انتخاب‌ها که باید مصرف آن را افزایش دهید:

• سبزیجات
• سیب زمینی
• کلم بروکلی و گل كلم
• لوبیا، نخود، عدس
• آجیل و انواع دانه
• ماست ساده، کم چرب یا بدون چربی
• بلغور جو دوسر و جو
• نان جو و نان سبوس دار
• سیب، گلابی، انواع توت‌ها و موز
• انواع مرکبات

بدترین انتخاب‌ها که باید مصرف آن‌ها را محدود کنید:

• انواع آب نبات
• نان سفید
• غلات قندی
• شیرینی، کیک‌ها، بیسکویت‌ها، انواع کراکر و کلوچه
• ماست‌های طعم دار
• چیپس و پفک
• جوش شیرین
• لیموناد

3. انواع چربی‌ها و مواد مغذی مورد نیاز

با اینکه این دسته از مواد غذایی شهرت بدی دارند؛ ولی مطالعات اخیر نشان‌ داده‌ است که چربی‌های سالم جزئی مهم از یک رژیم غذایی سالم هستند. طبق نظریه محققان دانشکده‌ی پزشکی هاروارد، چربی‌ها از مواد مغذی بدن شناخته می‌شوند و در بسیاری از عملکردها نقش زیادی دارند. از این عملکردها می‌توانیم به جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی، انعقاد خون، نقش در ساختمان سلول‌ها و حرکت عضلات اشاره کنیم. پس این موضوع درست است که چربی‌ها کالری زیادی دارند ولی این کالری منبع انرژی مهمی برای بدن شما است.

راهنمای رژیم غذایی برای آمریکایی‌ها توصیه می‌کند 20 تا 35 درصد از کالری مورد نیاز روزانه‌ی خود را باید از چربی‌ها دریافت کنید. با این حال سازمان جهانی بهداشت توصیه دارد این درصد در محدوده‌ی کمتر از 30 درصد باید حفظ شود. لحاظ کردن چربی‌های سالم در برنامه‌ی غذایی می‌تواند به شما در تنظیم قند خونتان، کاهش ریسک بیماری‌های قلب، دیابت نوع 2 و ارتقای عملکرد مغز کمک کند. همچنین خوب است بدانید آن‌ها ضدالتهاب‌های قدرتمندی هستند و می‌توانند ریسک بروز آرتریت (تورم مفاصل)، سرطان و حتی وقوع آلزایمر را کاهش دهند. برای تغییر سبک زندگی خود و داشتن یک بدن سلامت، تهیه بسته مدیریت هوشمند سبک زندگی سیناکر به همراه پایش آنلاین پزشک را توصیه می‌کنیم.

منابع تامین چربی برای بدن

مشهورترین چربی‌های غیراشباع، اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 هستند. این چربی‌های غیراشباع با فراهم آوردن اسیدهای چرب ضروری که بدن ما از ساختن آن‌ها عاجز است، اهمیت زیادی دارند. بنابراین شما باید این چربی‌ها را از مواد غذایی سالم وارد بدن خود کنید. همچنین باید از مصرف چربی‌های ترانس اجتناب کنید و مصرف غذاهای حاوی روغن‌های حیوانی اشباع همچون پنیر، گوشت قرمز و بستنی را کاهش دهید. شما می‌توانید چربی‌های سالم را در دانه‌های روغنی، دانه‌های گیاهی، ماهی و روغن‌های گیاهی (مثل زیتون، آووکادو و بذر کتان) پیدا کنید. ما نیز در لیست زیر چربی‌های سالم و بسیار مفید را معرفی می‌کنیم که برای کلسترول مضر نیستند؛ اضافه وزن ایجاد نمی‌کنند و حتی برای داشتن موهایی براق و ناخن‌های قوی، مزایای زیادی دارند.

آووکادو: فواید آووکادو بسیار زیاد بوده و یکی از سالم‌ترین میوه‌هایی است که می‌توانید مصرف کنید. این میوه سرشار از چربی‌های تک غیراشباع است و سطح کلسترول خوب را افزایش می‌دهد و در عین حال کلسترول بد را کاهش می‌دهد. آووکادو همچنین مملو از ویتامین E است و به مبارزه با آسیب رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند و ایمنی بدن را تقویت می‌نماید. همچنین به عنوان یک ماده مغذی ضد پیری برای پوست شما شناخته می‌شود. (به علاوه، سرشار از پروتئین سالم است.)

کره: اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 3 موجود در کره به عملکرد صحیح مغز و بهبود سلامت پوست کمک می‌کند. کره همچنین سرشار از ویتامین‌های محلول در چربی و مواد معدنی کمیاب، از جمله سلنیوم مفید (یک آنتی اکسیدان قوی) است. از آنجایی که کره به دلیل دمای سوخت پایین (حدود 250 درجه فارنهایت) برای پخت و پز در دماهای بالا خوب نیست؛ می‌توانید به جای آن، از کره در محصولات پخته شده استفاده کنید. همچنین می‌توانید آن را روی نان تازه بمالید یا برای ساخت یک طعم بی‌نظیر، کمی از آن را به سبزیجات پخته یا سالادها اضافه کنید.

روغن زیتون: از فواید روغن زیتون می‌توانیم به ویتامین‌های محلول در چربی A و E اشاره کنیم. این نوع ویتامین‌ها زمانی که در یک ماده پرچرب باشند به بهترین شکل توسط بدن شما جذب می‌شوند. سپس در دستگاه گوارش ذخیره شده و متابولیسم و هضم شما را در مسیر درست نگه می‌دارند. همچنین خوب است بدانید روغن زیتون بدون لاکتوز و کازئین است و یک جایگزین عالی به جای کره برای افرادی است که به لاکتوز حساسیت دارند.

روغن نارگیل: روغن نارگیل به عنوان یکی از سالم‌ترین گزینه‌های پخت و پز است. این ماده مغذی سرشار از اسیدهای چرب (تری‌گلیسیریدها) با زنجیره متوسط بوده و سبب می‌شود هضم آن برای بدن آسان باشد. همچنین بلافاصله توسط بدن به عنوان چربی ذخیره نشده و به سلول‌ها اجازه می‌دهد آن را به عنوان انرژی جذب کنند. همچنین چربی‌های روغن نارگیل از پایه‌ی گیاهی است و سبب می‌شود فواید سلامتی زیادی همچون مصرف آن در ارگان‌های بدن به عنوان سوخت فوری و کنترل اشتها داشته باشد.

خوب است بدانید این اسیدهای چرب به بهبود عملکرد مغز و حافظه هم کمک می‌کنند. به علاوه، مقدار بالای چربی‌های اشباع شده طبیعی در روغن نارگیل به این معنی است که کلسترول خوب را افزایش می‌دهد و سلامت قلب را بالا می‌برد. خبر خوب این است که افزودن روغن نارگیل به رژیم غذایی بسیار آسان است. شما می‌توانید از آن برای پخت و پز استفاده کنید یا حتی آن را مستقیماً روی پوست و مو بمالید.

4. ویتامین‌‌ها؛ از انواع مواد مغذی ضروری

ویتامین‌ها برای مقابله با بیماری‌ها و حفظ سلامت حیاتی هستند. بدن برای عملکردهای خود به این ریزمغذّی‌ها احتیاج دارد. 13 ویتامین اصلی وجود دارد که بدن برای داشتن عملکرد بهینه به آن‌ها نیاز دارد. این ویتامین‌ها شامل ویتامین‌های A، C،B₆  و D می‌شوند. هر یک از ویتامین‌ها نقش مهمی را در بدن ایفا می‌کنند و دریافت ناکافی آن‌ها منجر به ایجاد مشکلات سلامتی و بیماری خواهد شد. همچنین ویتامین‌ها برای بینایی، پوست و استخوان‌ها لازم هستند. از آنجایی نیز که آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی به شمار می‌آیند؛ می‌توانند ریسک سرطان‌های ریه و پروستات را کاهش دهند. برخی از ویتامین‌ها، مانند ویتامین C، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و به آن کمک می‌کند تا آسیب‌ها را سریع‌تر درمان و ترمیم کند.

منابع تامین ویتامین‌ برای بدن

ویتامین ها به دو گروه محلول در چربی و محلول در آب تقسیم می‌شوند. ویتامین‌های A، D، E و K ویتامین‌های محلول در چربی هستند. منابع تامین ویتامین‌های محلول در چربی شامل: محصولات حیوانی و غذاهای حاوی چربی مانند شیر، کره، روغن‌های گیاهی، تخم مرغ، جگر و ماهی می‌شود. خوب است بدانید ما نیازی به خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین‌های محلول در چربی نداریم؛ زیرا بدن ما می تواند آن‌ها را ذخیره کند. همچنین مصرف مقدار زیاد این نوع ویتامین‌ها می‌تواند مضر باشد.

ویتامین‌های محلول در آب، در بدن ما ذخیره نمی‌شوند, بنابراین باید اغلب آن‌ها را از طریق مواد غذایی مصرف کنیم. اگر هم بیشتر از حد نیاز بدن استفاده شوند؛ از طریق ادرار دفع خواهند شد و به اندازه‌ی ویتامین‌های محلول در چربی مضر نیستند. این ویتامین‌ها شامل ویتامین C و ویتامین‌های B هستند:

• تیامین (ویتامی B1)
• ریبوفلاوین (ویتامین B2)
• نیاسین(ویتامین B3)
• ویتامین B6
• اسید فولیک (ویتامین B9)
• ویتامین B12

منابع تامین این ویتامین‌ها مواد غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، شیر، لبنیات و غلات است. توجه داشته باشید که ویتامین‌های محلول در آب می‌توانند در اثر گرما یا قرار گرفتن در معرض هوا از بین بروند. همچنین میزان آن‌ها هنگام پخت و پز، به ویژه هنگام جوشاندن غذا، کاسته شود. بنابراین بخارپز کردن، کباب کردن و همچنین استفاده از آن‌ها در سوپ‌ها و خورش‌ها راه مناسبی برای حفظ ویتامین‌های محلول در آب شناخته می‌شود. روش دیگر تامین این ویتامین‌ها مصرف مکمل است. با این حال در صورتی که یک رژیم غذایی متعادل با تنوع مناسب مواد غذایی و سرشار از سبزیجات و میوه‌ها داشته باشید و در کنار آن مجرای گوارشیتان سالم و از عملکردی طبیعی برخوردار باشد؛ نیازی به این کار نخواهد بود.

5. مواد معدنی

همانند ویتامین‌ها، مواد معدنی نیز در حمایت از بدن نقش مهمی دارند. این مواد در بسیاری از عملکردهای بدن تاثیرگذار هستند؛ به عنوان مثال: ساخت استخوان‌ها و دندان‌های قوی، تنظیم سوخت و ساز بدن و حفظ آب بدن از مهم‌ترین آن‌ها شناخته می‌شود. از ضروری‌ترین مواد معدنی هم می‌توانیم به عناصر کلسیم، آهن و روی اشاره کنیم. این مواد علاوه‌بر تقویت استخوان‌ها، تقویت کلسیم در انتقال پیام‌های عصبی، حفظ فشار خون در محدوده‌ی طبیعی و انقباض و شل شدن عضلات نقش دارند. آهن نیز از گلبول‌های قرمز خون پشتیبانی می‌کند و در ساخت هورمون‌ها نقش زیادی دارد. از مزایای عنصر روی هم می‌توانیم تقویت سیستم ایمنی بدن و ترمیم زخم‌ها را نام ببریم.

منابع تامین مواد معدنی برای بدن

توجه داشته باشید بدن ما به برخی مواد معدنی بیشتر از سایرین نیاز دارد. مهم‌ترین این مواد شامل آهن، روی، ید، سلنیوم، مس، کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلرید می‌شوند. برای تامین مواد معدنی موردنیاز بدن می‌توانید از غذاهای زیر استفاده کنید:

• غلات
• نان
• گوشت
• ماهی
• شیر
• لبنیات
• آجیل و انواع دانه‌ها
• میوه‌ها (به ویژه میوه‌های خشک)
• سبزیجات

6. آخرین ماده مغذی بدن: آب

شما می‌توانید هفته‌ها بدون غذا سر کنید ولی بدون آب بیش از چند روز دوام نخواهید آورد. چرا که آب برای همه‌ی دستگاه‌های بدن حیاتی است و همچنین اصلی‌ترین مایعی است که بدن شما را تشکیل می‌دهد. (حدود 62 درصد وزن بدن شما از آب تشکیل شده است.) این ماده مغذی ضروری، عملکرد مغز و خلق و خوی شما را بهبود می‌بخشد. همچنین به عنوان ضربه‌گیر و روان‌کننده عمل می‌کند. افزون بر این موارد، تاثیر زیادی بر دفع سموم، انتقال مواد مغذی به سلول‌ها و پیشگیری از یبوست دارد. توجه داشته باشید که حتی کم‌آبی خفیف می‌تواند باعث شود شما احساس خستگی کنید و قدرت تمرکز و عملکرد فیزیکی شما کاهش پیدا کند.

منابع تامین آب برای بدن

هیدراته ماندن و تامین آب مورد نیاز بدن به این معنی نیست که حتما باید مقدار زیادی آب بنوشید؛ زیرا انواع میوه و سبزیجات نیز می‌توانند منبع خوبی باشند. به عبارتی دیگر بهترین آب برای بدن شما در واقع از غذایی است که مصرف می‌کنید. برای این کار می‌توانید مقداری اسفناج، خیار و هندوانه مصرف کنید تا آب بدنتان حفظ شود. هندوانه 97 درصد از آب تشکیل شده است و خیار نیز با آب 96 درصدی تقریبا تمیزترین منبع آبی است که می‌توانید پیدا کنید. این میوه‌ها دارای مواد مغذی و مواد معدنی مناسبی برای بدن هستند.

همچنن شما باید اطمینان حاصل کنید که در طول روز و به خصوص زمانی که درگیر هر گونه فعالیت بدنی شدید هستید، آب بنوشید. حال بهترین راه برای تشخیص این که آیا به میزان کافی آب مصرف می‌کنید یا خیر، توجه به رنگ و حجم ادرارتان است. اگر کم به دستشویی می‌روید و ادرارتان زرد کم‌رنگ یا کاملا بی‌رنگ نیست؛ بدین معنا است که نیاز به مصرف آب بیشتری دارید.

نتیجه‌گیری مواد مغذی موردنیاز بدن

در نهایت باید بگوییم رعایت یک رژیم غذایی متنوع و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌ها، چربی‌ها و غلات کامل می‌تواند بهترین راه برای دستیابی به مقادیر کافی از 6 گروه مواد مغذی باشد. چنین رژیمی علاوه بر این 6 دسته، مواد غذایی دسته‌ی مهمی موسوم به فیتونوترینت‌ها(Phytonutrients)  را هم فراهم می‌کند. در واقع فیتونوترینت‌ها مواد شیمیایی مفیدی هستند که در گیاهان رنگی وجود دارند و در پیشگیری از بیماری‌ها نقش زیادی ایفا می‌کنند.

بنابراین برای تقویت عملکرد طبیعی بدن و حفظ سلامت حیاتی آن از مصرف ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌های گفته شده در این مطلب غافل نشوید. برای کنترل وزن، بهبود آن و رسیدن به تناسب اندام هم می‌توانید ترازوی آنالیز بدن جامپر مدل JPD-200B را تهیه کنید و با اندازه گیری وزن خود بطور روزانه تغذیه خود را به صورت صحیح مدیریت نمایید.