سطح بالای کلسترول خون ارتباط تنگاتنگی با بروز بیماری های قلبی و عروقی، مانند بیماری عروق کرونری، سکته قلبی و بیماری های عروق محیطی دارد. همچنین با احتمال بروز دیابت و بیماری فشار خون بالا نیز مرتبط است. در ادامه این مقاله، به تفسیر علل بروز این بیماری ها در ارتباط با سطح بالای کلسترول میپردازیم.
بیماری های کلسترول بالا
۱- بیماری عروق کرونر
مهمترین عارضه مرتبط باسطح بالای کلسترول خون، بیماری عروق کرونری قلب است. کلسترول میتواند در دیواره عروق تجمع یافته و با گذشت زمان و ایجاد پلاک، باعث تصلب شرایین شود. در نتیجه عروق باریک تر و خونرسانی به عضله قلب کندتر میشود. کاهش جریان خون میتواند منجر به درد قفسه سینه و در صورت انسداد کامل رگها منجر به حمله قلبی شود.
۲- سکته قلبی
تصلب شرایین باعث تنگ شدن عروق منتهی به مغز و حتی مسدود شدن آنها میشود و در صورت انسداد کامل سکته مغزی بروز پیدا میکند.
۳- بیماری عروق محیطی
این مورد به بیماری عروق خونی در خارج از دو ارگان قلب و مغز اشاره دارد. در این شرایط رسوبات چربی در امتداد دیواره شریان ها تجمع یافته و گردش خون را تحت تاثیر قرار میدهد. این اتفاق عمدتا در عروق پاها رخ میدهد.
۴- دیابت
دیابت تعادل بین سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) و LDL(کلسترل بد) را برهم میزند. ذرات LDL در افراد مبتلا به دیابت به راحتی به دیواره عروق میچسبند و باعث آسیب آن میشوند. در توضیح این امر میتوان گفت که کلسترول با اتصال به پروتئینهای خون ترکیباتی به نام لیپوپروتئین میسازد که عبور این مولکول ها را در جریان خون راحت تر میکند.
به دلیل سطح بالای گلوکز در افراد دیابتی و همچنین تمایل بالای اتصال گلوکز به کلسترول، اتصال این مولکولها به هم، مانع از جریان مداوم این مولکولها در جریان خون و در نتیجه ایجاد پلاک میشود. افراد مبتلا به دیابت، خصوصاً دیابت نوع ۲، به دلیل داشتن سطح پایین HDL و سطح بالای تریگلیسیرید که نوع دیگری از چربی خون است در معرض خطر بالایی برای بیماریهای قلبی عروقی قرار دارند.
۵- فشار خون بالا
زمانی که عروق به دلیل رسوب پلاکهای کلسترولی و کلسیم، باریک و سخت می شوند، قلب برای پمپاژ خون از طریق این عروق باید با قدرت بیشتری منقبض شود. در نتیجه فشار خون به طور غیر عادی بالا میرود. و بروز آن نیز با بیماریهای قلبی مرتبط است. برای پیشگیری از بروز این عوارض علاوه بر اینکه باید تحت نظر پزشکتان باشید، با انجام چند راهکار ساده میتوانید سطح کلسترول خون و همچنین احتمال وقوع بیماری های مرتبط با آن را کاهش دهید.
۵ راه برای کاهش سطح کلسترول و خطر بروز بیماری های مرتبط با آن
- از یک متخصص تغذیه برای اصلاح سبک زندگیتان کمک بخواهید. از یک برنامه ورزشی منظم و یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید.
- رژیم غذاییتان را اصلاح کنیم. از غذاهایی مانند بلغور، سویا، جوی دوسر، گردو، تن ماهی و ماهی آزاد استفاده کنید و تا حد ممکن از غذاهای سرشار از چربیهای ترانس و اشباع و قندهای ساده دوری کنید.
- سیگار کشیدن ممنوع! سیگار سطح HDL را کاهش میدهد و بنابراین با ترک سیگار سطح HDL خون افزایش مییابد.
- تحرک داشته باشید! حتی مقدار متوسط ورزش مانند نیم ساعت در روز پیاده روی سریع نیز برای کنترل وزن و همچنین کنترل بیماری دیابت و فشار خون بالا مفید است. ورزش میتواند سطح تریگلیسیرید را کاهش و سطح HDL را افزایش دهد و در نتیجه برای کارکرد بهتر قلب بسیار مفید هستند.
- داروهای تان را به درستی مصرف کنید. احتمالاً پزشک شما دارویی برای کاهش سطح کلسترول تجویز کرده است. طبق دستور تجویز شده آنها را مصرف کنید و اگر سوالی در این باره دارید با پزشکتان مطرح کنید.