پس از گذر از هفته هشتم و بررسی علائم جنین در هفته هشتم بارداری، به هفته نهم میرسیم. داشتن یک برنامه غذایی و تغذیه مناسب در هفته نهم بارداری برای سلامت مادر و رشد جنین بسیار حائز اهمیت است. در هفته نهم بارداری، در واقع وارد سومین ماه از دوران بارداری خود میشوید. علاوه بر این، انجام ورزشهایی مانند پیادهروی و ایروبیک (با شدت متوسط و با مشورت پزشک) به سلامت مادر و جنین کمک میکند. احتمالاً در نهمین هفته بارداری، تغییر چشمگیری در اندازه شکم خود مشاهده نخواهید کرد. جنین در این دوره تقریباً به اندازه یک گیلاس، دانه انگور یا زیتون است.
به دلیل افزایش هورمونهای بارداری در هفته نهم، ممکن است حالت تهوع و خستگی شما نیز افزایش یابد. در این شرایط، بهتر است قند خون خود را در سطح متعادلی نگه دارید و تغذیه سالمی داشته باشید. در این مقاله از سیناکر، قصد داریم اطلاعات جامع و کاملی درباره وضعیت جنین در هفته نهم بارداری در اختیار شما قرار دهیم. پس با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
- نگاهی کلی به وضعیت جنین در هفته نهم بارداری
- تحولات جنین در هفته نهم بارداری
- تغییرات هورمونی جنین در هفته نهم
- علائم و نشانههای سقط جنین در هفته نهم بارداری
- مراجعه به پزشک در هفته نهم بارداری
- تغییرات مادر در هفته نهم بارداری
- تغذیه مناسب برای جنین در هفته نهم بارداری
- آزمایشهایی که در هفته نهم بارداری باید انجام شوند:
نگاهی کلی به وضعیت جنین در هفته نهم بارداری
پزشکان تا پایان هفته هشتم به فرزند شما “رویان” میگویند. با پایان هفته هشتم، فرزندتان رسماً وارد دوران جنینی میشود. یکی از تفاوتهای این دوران نسبت به دوران رویانی این است که خطراتی که فرزندتان را در این دوران تهدید میکند، (اگرچه ممکن است منجر به مرگ او نشود) کمتر میشود، اما میتواند آسیبهای جدی جسمی، مغزی و روحی ایجاد کند. پس مانند گذشته، محبت و مراقبت مادرانه خود را از جنین درونتان دریغ نکنید.
در این هفتهها، ارگانهای اصلی بدن فرزندتان، شامل قلب، مغز، کبد، کلیه، ریه و دستگاه گوارش، تکامل بیشتری مییابند. انگشتان پاهای فرزندتان قابل مشاهده هستند و جنین درونتان از نظر ظاهری بیشتر به انسان شبیه میشود. حرکات جنینتان بیشتر و بیشتر میشود، اما هنوز برای احساس آنها زود است و یک یا دو ماه دیگر باید صبر کنید تا بتوانید حرکات فرزندتان را متوجه شوید.
در هفته نهم، نرمه گوش جنین شکل گرفته و لب بالایی تکامل پیدا کردهاست. پلکها، چشمها را پوشانده و فرزند شما گویی در خوابی عمیق در وجودتان آرمیده است. اندامهای تناسلی بیرونی نیز تکامل پیدا کردهاند، اما اگر منتظرید جنسیت جنینتان مشخص شود، هنوز کمی زود است و لازم است چند هفته دیگر صبر کنید.
تحولات جنین در هفته نهم بارداری
جنین در هفته نهم بارداری به سرعت در حال رشد است و روز به روز بیشتر شبیه به یک نوزاد کامل میشود. اندازه جنین حدود ۳ سانتیمتر و تقریباً به اندازه یک زیتون است. در این هفته از بارداری، دم جنینی از بین رفته و دست و پا شکل میگیرند.
برخی اندامهای حیاتی مانند کبد، لوزالمعده و مجاری صفراوی نیز در این هفته حساس از زندگی جنین تشکیل میشوند. در هفته نهم بارداری، جنین قابلیت تکان خوردن دارد؛ اما حرکات او توسط مادر قابل احساس نیست. سیستم شریانی و قلب در حال رشد هستند و استخوانهای دنده و جناغ نیز در حال شکل گرفتن هستند. در ادامه، برخی از مهمترین تغییرات جنین شما در هفته نهم بارداری ذکر شده است:
- سر: سر جنین شروع به صاف شدن میکند و مغز با سرعت زیادی رشد میکند. چشمها، گوشها و بینی شروع به شکلگیری میکنند.
- دستها و پاها: دستها و پاها شکل میگیرند. انگشتان در حال شکلگیری هستند و مچ دستها و مچ پاها شروع به تشکیل شدن میکنند.
- قلب: قلب جنین در حال کار است و خون را در سراسر بدن پمپاژ میکند.
- سیستم شریانی: سیستم شریانی جنین در حال رشد و تکامل است و خون را به اندامهای مختلف منتقل میکند.
در این هفته، ممکن است بتوانید ضربان قلب جنین خود را در سونوگرافی داپلر بشنوید. شنیدن ضربان قلب جنین میتواند تجربهای بسیار هیجانانگیز باشد.
تغییرات هورمونی جنین در هفته نهم
در هفته نهم بارداری، جنین شروع به تولید هورمونهای خود میکند. این هورمونها برای رشد و نمو او ضروری هستند. در اینجا به برخی از مهمترین تغییرات هورمونی جنین در هفته نهم اشاره میکنیم:
-
هورمون رشد انسانی (hGH): hGH برای رشد و نمو سلولها و بافتها در جنین ضروری است. این هورمون توسط غده هیپوفیز جنین تولید میشود و به ویژه برای رشد مغز و استخوانها مهم است.
-
هورمون تیروئید: هورمونهای تیروئید توسط غده تیروئید جنین تولید میشوند. این هورمونها برای رشد و نمو مغز و سیستم عصبی ضروری هستند. هورمونهای تیروئید همچنین در تنظیم ضربان قلب، دمای بدن و متابولیسم جنین نقش دارند.
-
هورمونهای جنسی: هورمونهای جنسی توسط غدد جنسی جنین تولید میشوند. این هورمونها برای تعیین جنسیت جنین و رشد اندامهای تناسلی او ضروری هستند. در جنینهای مذکر، هورمونهای جنسی اصلی تستوسترون و دی هیدروتستوسترون هستند. در جنینهای مونث، هورمونهای جنسی اصلی استروژن و پروژسترون هستند.
تولید هورمونها در جنین در هفته نهم بارداری یک مرحله مهم در رشد و نمو او است. این هورمونها برای رشد و نمو سالم جنین ضروری هستند.
علائم و نشانههای سقط جنین در هفته نهم بارداری
احتمال سقط جنین در سه ماهه اول بارداری بیشتر است. سقط جنین در هفته نهم بارداری معمولاً شبیه به یک قاعدگی نسبتاً شدید رخ میدهد. برای بررسی احتمال سقط جنین و جلوگیری از بروز آن، آزمایشهای خون و غربالگری اختلالات ژنتیکی، سونوگرافی و نمونهبرداری از پرزهای کوریونی انجام میشود.
یکی از مهمترین عواملی که به خانمها کمک میکند تا دوران بارداری و زایمان راحت و سالمی داشته باشند، توجه به سلامت جسمی و روانی است. از جمله موارد مهم در خودمراقبتی در هفته نهم بارداری میتوان به خواب کافی، برنامه غذایی مناسب، ورزش و مدیتیشن اشاره کرد. در ادامه به برخی از علائم و نشانههای سقط جنین در هفته نهم بارداری اشاره میکنیم:
-
خونریزی واژینال: یکی از علائم سقط جنین در هفته نهم بارداری، خونریزی واژینال است. خونریزی واژینال در دوران بارداری موردی اورژانسی محسوب میشود و در اسرع وقت باید به پزشک زنان مراجعه کرد.
-
عفونت: عفونت بیشتر در خانمهایی که سقط ناقص داشتهاند دیده میشود. سقط ناقص به این معنی است که هنوز تمام مواد مربوط به جنین از رحم خارج نشده است. از جمله علائم عفونت میتوان به ترشحات غلیظ و بودار واژن، تب و لرز اشاره کرد.
-
از بین رفتن علائم بارداری: از جمله علائم شایع بارداری میتوان به خستگی، حالت تهوع صبحگاهی، سردرد و سرگیجه اشاره کرد. بنابراین، از بین رفتن یا کاهش شدید این علائم در هفته نهم بارداری میتواند نشانهای از سقط جنین باشد.
- ایجاد گرفتگی رحم: این نوع گرفتگی در رحم همانند گرفتگیهای دوران قاعدگی است که معمولا در قسمت تحتانی شکم و کمر دیده میشود. در سقط جنین در هفته نهم بارداری نیز گرفتگی رحم یکی از نشانههای مهم است.
مراجعه به پزشک در هفته نهم بارداری
کسب اطلاعات بیشتر و دانستن علائم هشدار دهنده در بارداری میتواند به بارداری و زایمان راحتتری ختم شود. برخی علائم محدود به هفتههای خاصی نیستند. بنابراین باید در هر لحظه از بارداری علائم هشدار دهنده را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کرد. به طورکلی از جمله عواملی که به مراجعه به پزشک در هفته نهم بارداری نیاز دارید میتوان به علائم زیر اشاره کرد.
- سردرد و سرگیجه آزار دهنده
- ضربان قلب بالا و احساس درد در قفسه سینه
- مشاهده ورم شدید در دست و صورت
- حالت تهوع شدید به جز تهوعهای صبحگاهی
- بروز مشکلات تنفسی
- اختلال در بینایی
- لکه بینی یا خونریزیهای واژینال
تغییرات مادر در هفته نهم بارداری
تغییرات هورمونی در بدن خانمهای باردار، علائم متنوعی ایجاد میکند. با اینکه ممکن است در هفته نهم بارداری هنوز برآمدگی شکم ناشی از رشد جنین را مشاهده نکنید، اما احتمالاً متوجه سفت شدن قسمتهای پایینی شکم خود خواهید شد، زیرا رحم در حال بزرگ شدن و رشد کردن است. کسب اطلاعات بیشتر درباره تغییرات فیزیکی مادر و جنین میتواند به کاهش استرس و افزایش آرامش ذهنی خانمها و داشتن دوران بارداری و زایمان راحتتر کمک کند. در ادامه به برخی از مهمترین تغییرات و علائم مادران در هفته نهم بارداری میپردازیم.
-
حالت تهوع صبحگاهی: برخی از خانمهای باردار تا هفته نهم بارداری حالت تهوع صبحگاهی دارند. مصرف شش وعده غذایی کوچک به جای سه وعده اصلی میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. همچنین، مصرف غذاهای سالم و داشتن برنامه غذایی مناسب نیز بسیار مفید است.
-
تغییرات سینه: علاوه بر درد و حساسیت سینهها که ناشی از تغییرات هورمونی است، افزایش اندازه و کشیده شدن پوست سینه نیز میتواند باعث خارش آنها شود. برای کاهش خارش سینهها، از لوسیون یا کرمهای مرطوبکننده استفاده کنید. همچنین، نوک سینه خانمهای باردار معمولاً نسبت به گذشته حساستر و تیرهتر میشود.
-
سردرد و سرگیجه: تغییرات در فشار خون و گردش خون در هفته نهم بارداری میتواند باعث سرگیجه شود. بنابراین، بهتر است مدت زمان طولانی در حالت ایستاده نمانید. بسیاری از خانمهای باردار به دلیل تغییرات هورمونی، سردرد را تجربه میکنند. در این مواقع، استفاده از تکنیکهای آرامسازی مانند تنفس عمیق و ماساژ میتواند به کاهش سردرد کمک کند.
تغذیه مناسب برای جنین در هفته نهم بارداری
اهمیت به تغذیه مناسب در دوران بارداری بر کسی پوشیده نیست. هفته نهم بارداری دوران بسیار مهمی برای رشد جنین است و به تغذیه و مواد مغذی مناسب نیاز دارد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل میتواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری، جلوگیری از زایمان زودرس و رشد مناسب اعضای بدن جنین، مانند مغز، اندامها و سیستم ایمنی، کمک کند. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین مواد مغذی در هفته نهم بارداری میپردازیم.
-
کلسیم: کلسیم یکی از مواد مغذی ضروری برای هفته نهم بارداری است. این ماده معدنی برای تشکیل استخوانها و دندانهای جنین ضروری است. مصرف ۱۰۰۰ میلیگرم کلسیم در طول روز از طریق مواد غذایی مانند لبنیات، سبزیجات با برگهای تیره و در صورت نیاز، مکملها (با نظر پزشک) توصیه میشود.
-
آهن: هموگلوبین پروتئینی در گلبولهای قرمز خون است که اکسیژن را در بدن جابجا میکند. آهن برای ساخت هموگلوبین ضروری است. بدن خانمها در دوران بارداری برای رشد جنین و جفت به مقادیر بیشتری آهن نیاز دارد. بنابراین مصرف غذاهای حاوی آهن مانند گوشت بدون چربی، سبزیجات برگدار و غلات غنیشده با آهن توصیه میشود. خانمهای باردار میتوانند با نظر پزشک از مکملهای آهن نیز استفاده کنند.
-
ویتامین D: ویتامین D یکی دیگر از مواد مغذی ضروری در هفته نهم بارداری است. این ویتامین به جذب کلسیم در بدن کمک کرده و برای سلامت استخوانهای جنین مهم است. همچنین، این ویتامین در رشد جنین و عملکرد سیستم ایمنی او نقش مهمی دارد. مصرف محصولاتی مانند ماهیهای چرب، تخممرغ، غذاهای غنیشده با ویتامین D و در صورت نیاز، مکملها (با نظر پزشک) میتواند این ویتامین را به بدن مادران باردار برساند.
آزمایشهایی که در هفته نهم بارداری باید انجام شوند:
در سه ماهه اول بارداری، انجام برخی آزمایشها ضروری است. پزشک در اولین جلسه معمولاً لیستی از تمام آزمایشهای لازم را در اختیار شما قرار میدهد. برای بررسی سلامت جنین در هفته نهم بارداری، غربالگری سه ماهه اول که شامل آزمایش خون و سونوگرافی است، انجام میشود. در این غربالگری، سلامت جنین و احتمال وجود نقایص مادرزادی مانند مشکلات قلبی و سندرم داون بررسی میشود.
یکی دیگر از آزمایشهای مهم که در هفته نهم بارداری میتوان انجام داد، غربالگری بیماریهای ژنتیکی است. این آزمایش اختیاری بوده و در آن، خون یا بزاق زن باردار برای تشخیص اختلالات ژنتیکی بررسی میشود. غربالگری بیماریهای ژنتیکی را میتوان قبل از بارداری یا در هفتههای اولیه بارداری نیز انجام داد.
آزمایش DNA نیز با هدف بررسی DNA جنین برای تشخیص زودهنگام مشکلاتی مانند سندرم داون انجام میگیرد. این آزمایش معمولاً بعد از هفته نهم بارداری انجام میشود. در هفته ۱۰ تا ۱۳ بارداری نیز آزمایش نمونهبرداری از پرزهای کوریونی (CVS) برای بررسی بافت جفت و بیماریهای ژنتیکی انجام میگیرد. این آزمایش بیشتر برای خانمهای بارداری که سن آنها بیشتر از ۳۵ سال است یا سابقه خانوادگی بیماریهای ژنتیکی دارند، توصیه میشود.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم اطلاعات جامع و کاملی درباره وضعیت جنین در هفته نهم بارداری در اختیار شما قرار دهیم. با توجه به حساسیت بالای این هفته در بارداری، هورمونها در مقادیر بیشتری ترشح شده و با علائمی مانند حساسیت سینهها، حالت تهوع و نفخ شکم مواجه خواهید شد. تغذیه، برنامه غذایی مناسب و استفاده از مکملها میتواند به شما کمک کند که علائم آزار دهنده بارداری را کاهش دهید. همانطور که گفتیم، بهتر است به جای سه وعده اصلی، از ۶ وعده غذایی کوچکتر استفاده کنید. در این صورت مشکلات گوارشی شما کاهش پیدا میکند.
با توجه به اینکه در هفته هشتم یا نهم بارداری تخمدان و یا بیضهها تشکیل میشوند، بنابراین برای تشخیص جنسیت تا چند هفته دیگر نیز باید صبر کنید. کمی ورزش و مدیتیشن میتواند موجب کاهش استرس در خانمهای باردار شود. از انجام آزمایشهای خون و سونوگرافی در هفته نهم بارداری غافل نشوید. برای بررسی وضعیت سلامت مادر و جنین بهتر است به متخصص زنان و زایمان و یا ماما مراجعه کرده و تا زمان زایمان تحت نظر آنها باشید. از توجه و همراهی شما سپاسگزاریم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره وضعیت جنین در هفته دهم بارداری میتوانید مقاله مربوط به آن را مطالعه نمایید.