جنین در حال شکل‌گیری است. موها، ابروها و مژه هایش بلندتر می‌شوند. او می‌تواند دهان خود را باز و بسته کند. او می‌تواند چشمان بسته خود را حرکت دهد. کودک شما همراه با شما در حال افزایش وزن است، اما هنوز چربی کافی در بدن او وجود ندارد. زیرا بافتی که چربی را ذخیره می‌کند به تازگی شروع به شکل‌گیری کرده است. تمام سیستم‌های اصلی در داخل کودک شما در شرف شکل‌گیری هستند. وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری به گونه‌ای است که قلب او می‌تواند 140-150 بار در دقیقه بزند.
سیستم تنفسی در حال توسعه است. کودک شما در حال انجام حرکات تنفسی در قفسه سینه و تلاش برای تنفس است. ناخن‌های دست و پا از این هفته بارداری بلندتر می‌شوند. همچنین شروع به ذخیره کلسیم از شما کرده که منبع مهمی برای رشد استخوان است. بند ناف در حال رشد و قوی‌تر شدن است. در حالی که ساختار غضروف سخت می‌شود، تشکیل استخوان ادامه می‌یابد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
- شکل کلی جنین هفده هفته‌ای
- قد و وزن جنین در هفته هفدهم بارداری
- جنین در رحم مادر
- حرکات جنین در رحم مادر
- توسعه سیستم‌ها و مهارت‌های تازه اکتسابی
- سیستم عصبی و گردش خون
- دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی
- سیستم پشتیبانی و حرکت و سیستم دفعی
- سیستم تناسلی و سیستم ایمنی
- اندام‌های حسی
- چشم و بینایی و گوش و حس شنوایی
- پوست و حس لامسه
- زبان و حس چشایی، بینی و حس بویایی
شکل کلی جنین هفده هفته‌ای
زیگوت که پس از لقاح از یک سلول تشکیل شده است، هفته هاست که تحت تقسیمات میتوزی متوالی قرار گرفته و به سرعت تعداد سلول‌ها را افزایش می‌دهد. این باعث افزایش وزن و قد نوزاد 17 هفته‌ای می شود. اندازه کودک شما تقریباً به اندازه یک انار است. نوزادی که اندام‌هایش در رحم به سرعت در حال رشد هستند، تا 17 هفتگی ظاهری شبیه یک انسان کوچک پیدا می‌کند. بدن، سر، بازوها و پاهای او اکنون در تناسب‌اند. وقتی برای معاینه دکتر می‌روید، نوزاد 17 هفته‌ای شما با اندام و صورتش با ظاهری شیرین از شما استقبال می‌کند.
قد و وزن جنین در هفته هفدهم بارداری
وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری به اندازه یک به رسیده است. متوسط طول بین گردن و باسن 13-14 سانتی متر است. قد او تقریباً دو برابر هفته قبل است. اکنون سریعتر رشد می‌کند و فضای بیشتری را در شکم شما اشغال می‌کند. در طول این هفته بیشتر رشد خواهد کرد و تقریباً به اندازه یک دست کاملاً دراز خواهد شد. وزن کودک شما به اندازه قد او افزایش می‌یابد. نوزاد شما که در هفته 17 حدود 100 تا 140 گرم وزن دارد، هر هفته که می‌گذرد کمی سنگین‌تر می‌شود. تشکیل بافت چربی در سنگین شدن آن موثر خواهد بود.
همیشه تفاوت‌های فردی در رشد وجود دارد، به خصوص هفته های اول و دوم بارداری دوره زمانی است که در آن لقاح اتفاق می‌افتد و در برخی از زنان لقاح دیرتر از زمان متوسط تخمین زده شده انجام می‌شود. این به طور طبیعی به این معنی است که حتی با وجود اینکه نوزاد 17 هفته سن دارد، در واقع کمی کوچکتر است. بنابراین، اگر مقادیر ارتفاع و جرم کمی کمتر از محدوده عمومی باشد، جای نگرانی نیست. مرجع شما در اینجا باید این باشد که آیا کودک در هفته‌های آینده به رشد خود ادامه می‌دهد یا خیر.
جنین در رحم مادر
نوزاد در رحم مادر، در مایع آمنیوتیک در درون کیسه آمنیوتیک قرار دارد. نوزادی که با رشد، رحم مادرش را بزرگ می‌کند و تا هفته هفدهم بارداری شروع به اشغال فضای بزرگ‌تری در رحم مادر می‌نماید. در هفته هفدهم، نوزاد در بالای لگن در رحم قرار می‌گیرد. همانطور که رحم رشد می‌کند، نمی‌تواند بین لگن قرار بگیرد و در رحم به سمت بالا حرکت می‌کند. این امر باعث می‌شود که شکم مادر متورم‌تر و قابل توجه‌تر به نظر برسد. با پیشرفت بارداری، قسمت بالای رحم، فوندوس، شکل تقریباً یک کره به خود می‌گیرد. در این هفته، بالای رحم 3-4 انگشت زیر ناف قرار دارد. با قرار دادن دست خود روی این نقطه زیر ناف، می‌توانید نوزاد 17 هفته‌ای خود را احساس کنید.
حرکات جنین در رحم مادر
وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری، فضای بیشتری در رحم دارد. این به او فرصت زیادی برای حرکت می‌دهد. تحرک هر هفته بهبود می‌یابد. با دستان ریزش یک حرکت محکم انجام می‌دهد و دستانش را به هم می‌بندد. صورتش را لمس می‌کند و انگشتش را می‌مکد. برای روز تولد آماده می‌شود و توانایی مکیدن و بلع خود را بهبود می‌بخشد. یک نوزاد 17 هفته‌ای در رحم دائما بیدار و فعال نیست. 80 تا 90 درصد از 24 ساعت را صرف خواب می‌کند. در طول روز و شب، دوره‌های خواب را با فاصله چند ساعت از هم تجربه می‌کند.
مایع آمنیوتیک را در رحم را می‌بلعد و ادرار می‌کند. حتی اگر چشمانش بسته باشد، می‌تواند متوجه نورهای درخشانی شود که از بیرون می‌آیند. وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری به گونه‌ای است که شروع به شنیدن صدایی می‌کند که توسط مایع آمنیوتیک به شکل امواج از طریق کانال شنوایی خارجی به مغز منتقل می‌شود. بنابراین در این مدت ممکن است به صداهایی مانند برخورد ناگهانی با پریدن واکنش نشان دهد.
توسعه سیستم‌ها و مهارت‌های تازه اکتسابی
در اولین لحظه بارداری، کودک کوچک شما از یک سلول منفرد به نام زیگوت تشکیل شده بود. زیگوت از زمان لقاح برای تشکیل نوزاد 17 هفته‌ای تقسیم شده است. تعداد سلول‌ها در دوران بارداری به سرعت افزایش می‌یابد. سلول‌ها بافت‌ها را تشکیل می‌دهند، بافت‌ها اندام‌ها را تشکیل می‌دهند، اندام‌ها سیستم‌ها را تشکیل می‌دهند، و همه سیستم‌ها ارگانیسم، یعنی نوزاد را تشکیل می‌دهند. بنابراین در ادامه به بررسی برخی از اندام‌های اصلی و وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری می‌پردازیم.
سیستم عصبی و گردش خون
با رشد جمجمه، مغز فضای کافی برای رشد و تکامل خود پیدا می‌کند و به رشد سریع خود ادامه می‌دهد. با رشد مغز، نوزاد با برقراری ارتباط بین مغز و محیط خارجی شروع به پاسخ به محرک‌های بدن می‌نماید. با ادامه رشد طناب نخاعی، رفلکس‌هایی مانند مکیدن و بلعیدن در کودک ادامه می‌یابد. این رفلکس‌ها رفتارهایی هستند که برای تغذیه و بقای نوزاد پس از تولد ضروری هستند. قلب وظیفه پمپاژ خون به رگ‌ها را با موفقیت انجام می‌دهد. در وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری، قلب تقریباً 140-150 بار در دقیقه می‌زند. با این سرعت می‌تواند 30-40 لیتر خون در روز پمپاژ کند.
دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی
ساختارها و اندام‌هایی که دستگاه گوارش را تشکیل می‌دهند در هفته‌های قبل شکل گرفتند و این هفته به سرعت به بلوغ خود ادامه می‌دهند تا وظایف خود را به بهترین نحو انجام دهند. تکاملی که رفلکس در نوزاد ایجاد می‌کند، مایع آمنیوتیک را می‌بلعد و از طریق دستگاه گوارش به روده‌ها منتقل می‌کند. در نتیجه باعث بلع و هضم موادی مانند اوره، پروتئین، اسید لاکتیک و اسید سیتریک موجود در مایع آمنیوتیک شده و مواد زائد شروع به تجمع در روده می‌کنند. این ضایعات که مکونیوم نام دارد تا زمان تولد به تجمع خود ادامه می‌دهد و اولین مدفوع نوزاد پس از تولد دفع خواهد شد.
سیستم تنفسی آخرین سیستمی است که رشد خود را کامل کرده است و در هفته هفدهم بارداری حتی شروع به تمرین کرده است و ریه‌ها رشد می‌کنند و برونشیول‌ها در داخل آن‌ها شروع به شکل‌گیری می‌نمایند. ریه‌ها به جای هوا از مایع آمنیوتیک پر می‌شوند. در نتیجه، قفسه سینه اکنون بالا و پایین حرکت می‌کند و حرکات تنفسی انجام می‌دهد.
سیستم پشتیبانی و حرکت و سیستم دفعی
در وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری، بیشتر سیستم اسکلتی، هنوز غضروفی است. نوزاد با بهره‌گیری از آنچه مادر می‌خورد و زمانی که تغذیه مادر کافی‌ست با بهره‌گیری از ذخایر مادر باردار شروع به جمع‌آوری کلسیم می‌کند. به این معنی که ساختارهای غضروفی به تدریج وارد فرآیند استخوان سازی می‌شوند. همانطور که ماهیچه‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند، اندام‌هایی به آن‌ها متصل می‌شوند تا وظایف خود را آسان‌تر انجام دهند.
با رشد ماهیچه‌های صورت، کودک اکنون می‌تواند حالات مختلف صورت داشته باشد، دهان خود را باز و بسته کند و چشمان خود را در حدقه حرکت دهد. در اسکن سیستم دفعی جنین، کلیه ها و غدد فوق کلیوی واقع در بالای کلیه‌ها مشاهده می‌شوند. ساختارهایی در کلیه به نام گلومرول خون را فیلتر کرده و ادرار جنین را تشکیل می‌دهد.
سیستم تناسلی و سیستم ایمنی
در نوزادان پسر و دختر، اندام‌های خارجی دستگاه تناسلی اکنون به اندازه کافی متمایز هستند. این بلافاصله منجر به این سوال می شود که “آیا می توان جنسیت نوزاد 17 هفته‌ای را تعیین کرد؟” این سوال را به ذهن متبادر می‌کند. اگر در معاینه سونوگرافی در صورتی که جنین به موقعیت مناسبی برسد، پزشک می‌تواند اندام تناسلی نوزاد را ببیند و در مورد دختر یا پسر بودن نوزاد نظر دهد. در دختران، واژن، لوله‌های فالوپ و رحم شروع به تشکیل می‌کنند. در مردان، بیضه‌ها بالغ می‌شوند اما در قسمت فوقانی شکم قرار دارند و هنوز به داخل کیسه بیضه نزول نکرده‌اند.
در رابطه با سیستم ایمنی نیز از هفته 14، کودک با تولید سلول‌های دندریتیک شروع به ایجاد دفاع در برابر مواد خارجی می‌کند. در هفته‌های بعد، آنتی بادی‌های مادر از طریق جفت به نوزاد منتقل می‌شود و سیستم دفاعی نوزاد را تقویت می‌کند. یکی دیگر از کمک کننده‌های سیستم ایمنی نوزاد، ورنیکس کازئوزا است. این لایه از تماس مایع آمنیوتیک با پوست جلوگیری می‌کند و از ابتلای نوزاد به هر گونه عفونت از مایع آمنیوتیک از طریق پوست نیز جلوگیری می‌نماید.
اندام‌های حسی
اندام‌های حسی تحت کنترل مغز کار می‌کنند. مانند گیرنده‌های تخصصی واقع در چشم، گوش، پوست، بینی و زبان. محرک‌های خارجی نیز مانند صدا، طعم، دما، فشار، نور و بو را دریافت کرده و از طریق اعصاب به قسمت مربوطه مغز منتقل می‌کند. مغز محرکی را که دریافت و ارزیابی می‌کند، پاسخی ایجاد کرده و آن را از طریق اعصاب به اندام حسی مربوطه منتقل می‌کند. بنابراین، عملکرد حواس بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی در وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری با میزان رشد مغز مرتبط است.
چشم و بینایی و گوش و حس شنوایی
در وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری، چشم‌ها هنوز جای مناسب خود را روی سر نگرفته‌اند. چشم‌هایی که از هم دور هستند به تدریج شروع به نزدیک شدن به هم می‌کنند و به سمت جایی که باید روی صورت باشند حرکت می‌کنند. ماهیچه‌های چشم به اندازه کافی توسعه یافته‌اند تا چشم‌ها را در حدقه خود حرکت دهند. با این حال پلک‌های او هنوز توانایی باز و بسته شدن را پیدا نکرده است. لاله گوش شکل گرفته است اما گوش‌ها هنوز در جایی که باید روی سر باشند قرار ندارند. گیرنده‌های شنوایی او همچنان به رشد خود ادامه می‌دهند، اما هنوز برای شنیدن صدای مادرش کافی نیست.
پوست و حس لامسه
پوست در وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری به ذخیره چربی در لایه زیرین ادامه می‌دهد. با گذشت زمان، لایه شفاف پوست با افزایش میزان چربی، چاق می‌شود و پوست کودک را تشکیل می‌دهد. لایه‌ای از چربی که به تجمع در زیر پوست ادامه می‌دهد، هم عایق حرارتی برای نوزاد در آینده ایجاد می‌کند و هم کودک را قادر می‌سازد با شکستن این سلول‌های چربی انرژی و گرما به دست آورد.
با این حال، هنوز صرفه‌جویی کافی برای انجام این عملکردها وجود ندارد. به همین دلیل، افزایش تعداد موهای لانوگو که برای کمک به عایق حرارتی روی بدن نوزاد رشد می‌کند، ادامه خواهد داشت. همانطور که گیرنده‌های حسی روی پوست کف دست، ناحیه تناسلی و کف پا رشد می‌کنند، کودک می‌تواند دما، فشار و احساسات لامسه مشابه را در این نواحی درک کند.
زبان و حس چشایی، بینی و حس بویایی
در هفته هفدهم بارداری، جوانه‌های چشایی روی زبان می‌توانند طعم‌های مایع آمنیوتیک را تشخیص دهند. اگر فکر می‌کنید که مایع آمنیوتیک چه مزه‌ای خواهد داشت: اسید پیروویک، اسید لاکتیک، کراتینین، اوره، پروتئین‌ها و غذاهایی که مادر می‌خورد با این مایع مخلوط می‌شود و به آن طعم می‌دهد. هر بار که کودک مایع را می‌بلعد، این مواد را می‌چشد. حس بویایی کودک همراه با حس چشایی او رشد می‌کند. نوزاد مایعی را که وارد دهان و بینی می‌شود بو می‌کند و می‌چشد.
کلام پایانی
در حالی که روند رشد بارداری به سرعت ادامه دارد، عجیب ترین مسئله برای مادر باردار، تصویر سنوگرافی از نوزاد است. هنگامی که وضعیت جنین هفته هفدهم بارداری بررسی می‌شود، مشاهده می‌کنند که قد نوزاد تقریبا دو برابر اندازه هفته قبل است. طول متوسط بین گردن و باسن بین 12-13 سانتی‌متر است. وزن آن تقریباً دو برابر قد آن است یعنی بین 100-150 گرم. برای بیان اینکه نوزاد چقدر رشد کرده است، می‌توان گفت که اندازه کف دست شماست. اندام‌های کودک شما به سرعت در حال رشد هستند. چربی‌ها که برای متابولیسم انسان بسیار مهم هستند، در این دوره شروع به شکل‌گیری می‌کنند.
زمانی که قد نوزاد با عرض جفت مقایسه شود، فضای کافی برای حرکت آزادانه نوزاد وجود دارد. به عبارت دیگر، نوزاد تلنگر می‌زند، می‌چرخد و لگد می‌زند. با این حال، حرکات نوزاد 17 هفته‌ای هنوز آنقدر شدید نیست که احساس شود. در هفته‌های بعد، حرکات همراه با رشد استخوان و عضلات به سطح قابل توجهی می‌رسد.
