تغذیه، علائم و وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری

آگاهی از وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری کمک می‌کند تا مادر بارداری را با نگرانی و شک و تردید کمتری بگذراند. به شما پیشنهاد می‌کنیم برای درک بهتر این هفته، مقاله مربوط به وضعیت مادر در هفته پانزدهم بارداری را به طور کامل و دقیق بررسی کنید. این هفته از بارداری، هفته‌ی مهمی برای انجام آزمایشات غربالگری است. مهم‌ترین آزمایش غربالگری در این هفته، غربالگری چهارگانه است که در بازه زمانی هفته پانزدهم تا بیست و دوم قابل انجام است. باید بدانید پزشکان حتی الامکان توصیه می‌کنند که در هفته شانزدهم این آزمایش انجام شود، زیرا نتیجه بهتری خواهد داشت.

در این مقاله از سیناکر، به بررسی خود مراقبتی‌های مادر در هفته شانزدهم بارداری می‌پردازیم. همچنین بایدها و نبایدهای این هفته، نکات مهم و نشانه‌های مادر باردار در هفته شانزدهم را مورد بحث قرار می‌دهیم. البته به طور مفصل در رابطه با آزمایشات غربالگری در هفته شانزدهم نیز صحبت خواهیم کرد. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

تست چهارگانه غربالگری در هفته شانزدهم چیست؟

قبل از اینکه به تست چهارگانه بپردازیم باید این موضوع را برای شما توضیح دهیم که تست غربالگری یک تست تشخیصی نیست. بلکه این تست فقط نشان می‌دهد که مادر در معرض خطر حمل جنین مبتلا به اختلال ژنتیکی قرار دارد یا نه. مادرهایی که نتیجه تست غربالگری‌شان غیر طبیعی است، ممکن است نوزادی مبتلا به ناهنجاری بدنیا بیاورند. در صورتی که نتیجه غیر عادی بود، پزشک آزمایش‌های اضافی و تخصصی‌تر را برای مادر تجویز خواهد کرد.

همانطور که گفتیم، تست چهارگانه غربالگری که در هفته شانزدهم بارداری انجام می‌شود. این آزمایش خون، چهار هورمون که توسط سلول‌های جنین و جفت ترشح می‌شوند را بررسی می‌کند. تغییرات این هورمون‌ها می‌تواند پزشکان را به سمت تشخیص زود هنگام برخی از بیماری‌های ژنتیکی مثل سندروم دان راهنمایی کند. بعد از تست چهارگانه یک سونوگرافی هم انجام می‌شود. در صورت وجود خطر بالا برای ناهنجاری‌های کروموزومی، پزشک مادر را برای انجام آزمایش آمنیوسنتز آماده خواهد کرد. مادر باردار باید سعی کند آرامش خود را حفظ کند. زیرا عدم آرامش می‌تواند نتیجه تست را با خطا مواجه کند.

انجام آزمایش غربالگری در هفته شانزدهم برای چه مادرانی الزامی است؟

البته که انجام تست غربالگری چهارگانه برای تمام مادران الزامی است. اما برخی از مادران نسبت به سایرین باید بیشتر به این تست اهمیت دهند و آن را جدی بگیرند. که در ادامه این دسته از مادران را به شما معرفی می‌کنیم.

• افرادی که سابقه خانوادگی نقص در زایمان داشتند.
• مادری که سن ۳۵ سال یا بیشتر داشته باشد.
• مادری که در دوران بارداری داروهای مضر مصرف کرده باشد.
• مادرانی که سابقه دیابت و تزریق انسولین دارند.
• مادرانی که در دوران بارداری به عفونت ویروسی مبتلا می‌شوند.
• مادرانی که در معرض پرتوهای پر انرژی قرار گرفته‌اند.

اگر جزو این لیست هستید و دوست دارید که هفته شانزدهم بارداری برای شما بدون هیچ مشکل و خطر خاصی طی شود، بهتر است که حتماً آزمایش غربالگری هفته شانزدهم را جدی بگیرید.

تغییرات بدن مادر در هفته شانزدهم بارداری چگونه است؟

وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری با تغییرات زیادی همراه است. معمولا از این هفته شکم مادر کمی بزرگ‌تر می‌شود. به همین علت خوابیدن روی شکم کمی ناراحت کننده و دشوار است. به همین منظور پزشکان توصیه می‌کنند که هرگز مادر باردار به خصوص مادرانی که در سه ماهه دوم باردار قرار دارند، روی شکم نخوابند. زیرا خوابیدن روی شکم می‌تواند روی رگ‌های خونی قلب مادر اثرگذار باشد و جنین را هم دچار مشکل کند‌.

خوابیدن به پهلوی چپ گردش خون را در بدن مادر بهبود می‌بخشد. همچنین، جریان خون به جنین، رحم و کلیه‌ها را افزایش می‌دهد. به مادران باردار توصیه می‌شود که هنگام خواب یک بالش بین زانوهای خود و یک بالش دیگر برای حمایت از شکم خود قرار دهند.

ممکن است مادر از هفته شانزدهم اولین حرکات جنین خود را احساس کند. البته برخی از مادران چیز خاصی احساس نمی‌کنند که جای نگرانی نیست. زیرا برخی از مادران باردار در هفته‌های آتی این احساس را تجربه خواهند کرد و هر فرد، بارداری متفاوتی را نسبت به فرد دیگر تجربه می‌کند. اما اکثر مادران برای اولین بار حرکات جنین را بین هفته‌های 16 تا 22 احساس می‌کنند.

از آنجایی که مادر در طول بارداری با اضافه وزن روبرو می‌شود، باید نکات خود مراقبتی را رعایت کند تا کمردرد به سراغ او نیاید. زیرا یکی از شایع‌ترین عوارض بارداری در سه ماهه دوم و سوم کمردرد است. در همین راستا صاف ایستادن، به درستی خم و بلند شدن، عدم نشستن طولانی مدت، انجام حرکات ورزشی، کششی و پیاده‌روی می‌تواند به کاهش درد کمر و جلوگیری از آن منجر شود.

علائم مادر باردار در هفته شانزدهم بارداری

یکی از مهم‌­ترین نکاتی که در هنگام بررسی وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری مورد توجه است، علائمی است که مادر در این هفته پشت سر می‌گذارد. این علائم را در ادامه به طور کامل مورد بررسی قرار خواهیم داد.

درخشش پوست

از هفته شانزدهم به عنوان هفته درخشش بارداری یاد می‌شود. زیرا افزایش جریان خون در بدن مادر باعث می‌شود که پوست مادر درخشان‌تر و روشن‌تر به نظر برسد و علاوه بر این افزایش فعالیت هورمون‌ها هم باعث براق‌تر شدن و چرب‌تر شدن پوست خواهد شد. اگر پوستتان در این هفته دچار چربی بسیار زیادی شد می‌توانید از شوینده‌های مخصوص پوست چرب استفاده کنید.

یبوست

یبوست از جمله مشکلاتی است که در اکثر هفته‌های بارداری از جمله هفته شانزدهم رخ می‌دهد‌. مادرانی که دچار یبوست شده‌اند بهتر است غذاهای سرشار از فیبر، انواع میوه‌ها و سبزیجات تازه را مصرف کنند و تا حد امکان مصرف غذاهای چرب و کربوهیدرات را کاهش دهند. زیرا این موارد باعث تشدید یبوست خواهند شد.

سوزش معده

سوزش معده ممکن است در هفته شانزدهم بارداری برای برخی از مادران رخ دهد. به همین منظور باید مادران باردار دقت زیادی به رژیم غذایی خود داشته باشند و از مصرف غذاهایی که باعث تشدید این مشکل می‌شوند جلوگیری کنند.

در اکثر موارد سوزش معده به علت مصرف غذاهای سرخ کردنی و پر ادویه به خصوص غذاهای تند است. شاید قبل از بارداری با خوردن این غذاها دچار مشکل خاصی نمی‌شدید اما با باردار شدن شما همه چیز تغییر کرده است و باید برخی از نکات مهم را رعایت کنید تا با این علائم آزاردهنده مواجه نشوید.

مادرانی که رژیم غذایی سالم دارند در سه ماه دوم وزن زیادی اضافه نمی‌کنند و حدوداً بین ۵ تا ۶ کیلوگرم اضافه وزن خواهند داشت.

خون دماغ شدن

یکی دیگر از تغییراتی که در زیر مجموعه علائم مادر در هفته شانزدهم بارداری است، خون دماغ شدن است. خون دماغ شدن گاه و بی‌گاه در هفته شانزدهم بارداری در اکثر موارد بی‌خطر است و وقتی رخ می‌دهد که معمولاً جریان خون اضافی بدن موجب پارگی مویرگ‌های بینی می‌شود. البته تغییرات هورمونی نیز باعث خون دماغ شدن می‌شود. برای توقف خونریزی بینی می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. نشستن و گرفتن سر به بالا
2. عدم خم کردن سر به عقب. زیرا این موضوع باعث قورت دادن خون می‌شود.
3. فشار دادن دماغ به مدت ۵ دقیقه با انگشتان سبابه و شست
4. گذاشتن یخ روی دماغ جهت بسته شدن مویرگ‌ها و بند آمدن خونریزی

احتقان

احتقان و گرفتگی بینی در هفته شانزدهم بارداری برای برخی از مادران باردار اتفاق می‌افتد. با پزشک مشورت کنید تا با مشورت و صلاح دید پزشک از داروهای ضد گرفتگی و احتقان بینی استفاده داشته باشید. زیرا مصرف هر دارو در دوران بارداری مستلزم مشورت با پزشک است.

واریس

ممکن است رگ‌های واریسی یا کرامپ و گرفتگی در پاهای مادر باردار در هفته شانزدهم اتفاق بیفتد. ممکن است انجام ورزش و حرکات کششی به کاهش این علائم کمک کند.

درد کمر

درد کمر، ناشی از اضافه وزنی است که در هفته‌های سه ماهه سوم و دوم بارداری تجربه می‌کنید. جهت تسکین کمردرد بارداری دوش آب گرم، پیاده‌روی و انجام حرکات کششی می‌تواند مناسب باشد. تا ماهیچه‌های پشت و کمر مادر باردار تسکین پیدا کنند. به هیچ عنوان پوشیدن کفش پاشنه بلند را به مادران باردار توصیه نمی‌کنیم. زیرا این مسئله باعث فشار بیشتر به مهره‌های کمر می‌شود.

سرگیجه

برخی از مادران در هفته شانزدهم بارداری سرگیجه را تجربه می‌کنند. که این مسئله به علت ترشح هورمون‌هایی است که تغییر در گردش خون را رقم می‌زنند. به مادران باردار توصیه می‌کنیم که از ایستادن طولانی مدت جلوگیری داشته باشند و تا حد امکان آب بیشتری مصرف کنند تا بدنشان هیدراته باقی بماند.

اندازه شکم مادر باردار در هفته شانزدهم

یکی از موارد جذابی که هنگام بررسی وضعیت مادر پیگیری می‌شود، سنجش اندازه شکم مادر است. قبل از هر چیزی باید اعلام کنیم که هر حاملگی ویژگی‌های خاص خود را دارد و هر فرد می‌تواند اندازه شکم متفاوتی نسبت به یک خانم باردار دیگر داشته باشد. اما به طور کلی در هفته شانزدهم جنین رشد پیدا می‌کند در نتیجه رشد رحم هم اتفاق می‌افتد. این موضوع باعث بزرگ شدن لگن و شکم مادر خواهد شد. تا رحم در موقعیت بالاتر و جلوتر قرار بگیرد.

تغذیه مادر در هفته شانزدهم بارداری باید چگونه باشد؟

وقتی که در رابطه با وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری صحبت می‌کنیم باید به طور کامل به تغذیه مادر هم بپردازیم. زیرا ممکن است برخی از مادرهای باردار با نکات تغذیه‌ای آشنایی نداشته باشند و ناخواسته این نکات را رعایت نکنند. این موضوع باعث آسیب به خود مادران و جنین آن‌ها خواهد شد.

نقش آهن در هفته شانزدهم بارداری نیز بسیار پراهمیت است. زیرا آهن باعث می‌شود که سلول‌های خونی قرمز در بدن مادر بیشتر تولید شوند و مصرف مکمل آهن از ایجاد هرگونه عوارض و کمبود در بدن مادر و جنین جلوگیری می‌کند. در صورتی که آهن بدن مادر باردار کافی نباشد، مادر دچار کم خونی می‌شود. این مسئله عوارض بسیار زیادی از جمله خستگی و ضعف سیستم ایمنی و سایر بیماری‌ها را به دنبال خواهد داشت.

در کنار مکمل آهن که پزشک متخصص تجویز می‌کنند، مصرف برخی از غذاها مثل: گندم و نان سبوس‌دار، اسفناج، هویج، هلو، جگر، پسته،  ماهی و… جهت تامین آهن توصیه می‌شود.

سعی کنید غذاهای دوران بارداری حتی الامکان کم چرب و سرشار از فیبر و پروتئین باشد. در همین راستا گوشت گاو، تن ماهی، ماست کم چرب و انواع سبزی‌ها و میوه‌ها و روغن‌های سالم مثل روغن زیتون بسیار مفید هستند. به هیچ عنوان مصرف نوشیدنی‌هایی که حاوی شکر مصنوعی هستند مثل نوشابه و انواع دلستر را توصیه نمی‌کنیم. بهتر است مادران باردار به سراغ غذاهایی بروند که هضم راحت‌تری دارند.

پیشنهاد مطالعه: وضعیت جنین در هفته شانزدهم بارداری

خود مراقبتی مادر باردار در هفته شانزدهم بارداری

مهم‌ترین چیز در هفته شانزدهم بارداری نکات مربوط به خود مراقبتی است که یک مادر باردار باید این نکات را رعایت کند. در ادامه نکات را برای شما یادآور می‌شویم.

• انجام ورزش‌های مختلف از جمله پیاده‌روی، حرکات کششی، شنا و یوگا کمک می‌کند که وضعیت جسم و روح شما در این هفته از بارداری بهتر باشد.
• در صورتی که در هفته شانزدهم بارداری هنگام خواب احساس ناراحتی دارید از بالش‌های اضافی برای کمک و حمایت بیشتر استفاده کنید. بالش‌های مخصوص بارداری هم انتخاب خوبی هستند.
• اگر تا هفته شانزدهم بارداری به سفر نرفته‌اید و مدام در خانه مشغول استراحت بودید، پیشنهاد می‌کنیم که حتماً در سه ماهه دوم بارداری یعنی هفته شانزدهم به سفر بروید. زیرا این موضوع باعث تغییر روحیه شما و آرامش خاطر شما و جنین خواهد شد.
• به هیچ عنوان در هفته شانزدهم بارداری به سراغ دستگاه‌های لیزر یا سولاریوم نروید. زیرا حرارت بالا از بدن شما به بدن جنین انتقال پیدا می‌کند و این مسئله باعث ناهنجاری‌های زیادی در ستون فقرات و حتی مغز جنین شما خواهد شد.
• حتماً حواستان به اضافه وزن باشد و به هیچ عنوان پرخوری نکنید. زیرا هر چقدر که وزن شما بیشتر شود فشاری که به ستون فقرات شما وارد می‌شود بیشتر خواهد شد.
• در صورتی که خون دماغ می‌شوید حتماً از دستگاه بخور در محیط خانه استفاده کنید. تا هوای خانه مرطوب بماند و با مرطوب کننده‌های مخصوص فضای داخلی بینی را چرب کنید تا زخم نشود.

کلام پایانی

با رعایت نکاتی که در بررسی وضعیت مادر در هفته شانزدهم بارداری گفته شد، قطعاً مادران باردار می‌توانند یک بارداری بدون چالش و عالی را در هفته شانزدهم پشت سر بگذارند. همچنین آماده یک بارداری راحت و سالم طی هفته‌های آتی باشید. قطعاً رعایت این نکات هم به نفع مادر و هم به نفع جنین خواهد بود و موجب می‌شود که فرزند در هنگام تولد هیچ مشکلی نداشته باشد و مادر هم زایمان خوبی را تجربه کند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله مربوط به وضعیت مادر در هفته هفدهم بارداری مراجعه نمایید.