داشتن دماسنج پزشکی قابل اعتماد در خانه می‌تواند بسیار مفید باشد. این توانایی که به طور دقیق بفهمید فردی تب دارد یا نه، اطلاعات لازم برای تعیین مراحل مهم بعدی مراقبت از آن فرد را به شما می‌دهد.
دل‌های مختلفی از دماسنج‌های تماسی و غیر‌تماسی برای انتخاب وجود دارند. سن اعضای خانواده و همچنین ترجیح شخصی شما می‌تواند به شما کمک کند که کدام مدل را بخرید.
مانند هر وسیله‌ی دیگری در خانه، مهم است که نحوه‌ی کار دماسنج را بشناسید. همه‌ی انواع آن به یک شکل کار نمی‌کنند یا برای اندازه‌گیری دمایی یکسان طراحی نشده‌اند.
وقتی کسی بیمار است، حدس و گمان آخرین چیزی است که می‌خواهید به آن اعتماد کنید. در اینجا یک نمای کلی از دماسنج‌های پزشکی، نحوه‌ی استفاده از آن‌ها و معنی اندازه‌گیری‌های آن‌ها وجود دارد.
انواع دماسنج پزشکی
مهم نیست که کدام نوع را انتخاب می‌کنید، دستورالعمل‌های سازنده را با دقت بخوانید. هیچ دماسنجی در صورت استفاده‌ی نادرست، نتایج دقیق ارائه نمی‌دهد.
هرگز از دماسنجی که منظور دیگری دارد مانند دماسنج آزمایشگاهی یا برای گوشت برای افراد استفاده نکنید. این دماسنج‌ها اندازه‌گیری دقیقی را نشان نمی‌دهند.
اگر پدر یا مادر هستید، ممکن است از خود بپرسید که چرا دماسنج‌های نوار پیشانی را از این جمع بندی حذف می‌کنیم. دماسنج‌های نواری ارزان و در استفاده سریع هستند. با این حال، از آنجایی که آن‌ها دمای پوست را به جای دمای بدن اندازه گیری می‌کنند، از دقت بسیار کمی برخوردار هستند و باید از استفاده‌ی آن‌ها اجتناب شود.
دماسنج دیجیتال
دماسنج‌های دیجیتالی با استفاده از سنسورهای حرارتی که دمای بدن را تعیین می‌کنند، کار می‌کنند.
می‌توان از آن‌ها برای اندازه‌گیری دما در دهان، مقعد یا زیر بغل استفاده کرد.
هنگام ارزیابی اعداد اندازه‌گیری شده‌ی دما سنج دیجیتال، به خاطر داشته باشید که دمای زیر بغل حدود ½ تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) کمتر از اندازه‌گیری دهانی است. اندازه‌گیری دما سنج‌های رکتال ½ تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) بیشتر از اندازه‌گیری دهانی هستند.
مزایای دما سنج دیجیتال
دماسنج‌های دیجیتال در زمان حدود ۱ دقیقه یا کمتر اندازه‌گیری دقیق را ارائه می‌دهند.
معایب دماسنج دیجیتال
برای اینکه اندازه‌گیری دقیقی از استفاده‌ی دهانی حاصل شود، نوک دستگاه باید در زیر زبان و دهان باید کاملاً بسته باشد. به همین دلیل، اندازه‌گیری مقعدی دقیق‌ترین مورد برای نوزادان و کودکان خردسال در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این:
- اندازه‌گیری‌دهانی اگر خیلی نزدیک به غذا خوردن یا آشامیدن باشد، دقیق نخواهند بود، زیرا ممکن است در اثر غذا یا نوشیدنی شما نتایج دچار خطا شود. حداقل ۱۵ دقیقه صبر کنید.
- اندازه‌گیری رکتال (مقعدی) ممکن است برای نوزادان و کودکان کوچک ناراحت کننده باشد.
- برای اندازه‌گیری مقعدی و دهانی نباید از دماسنج یکسانی استفاده کنید. این کار ممکن است نیاز به خرید دو دما سنج داشته باشد که باید با برچسب مشخص شوند.
- باتری‌های دماسنج باید به صورت دوره‌ای تعویض شوند. مطمئن شوید که باتری مناسب را برای دستگاه خود دارید و می‌دانید که چگونه آن‌ها را تعویض کنید، بنابراین در شرایط اضطراری دیگر دچار مشکل نمی‌شوید.
دماسنج دهانی
دمای دهان را می‌توان با استفاده از دماسنج دیجیتال یا جیوه‌ای اندازه‌گیری کرد. در زیر به بررسی مزایا و معایب دما سنج‌های جیوه‌ای خواهیم پرداخت.
میانگین دمای دهان ۹۸.۶ درجه فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) است. با این حال، هر دمای دهانی از ۹۷ درجه فارنهایت (۳۶.۱ درجه سانتیگراد) تا ۹۹ درجه فارنهایت (۳۷.۲ درجه سانتیگراد) طبیعی در نظر گرفته می‌شود. برخی از افراد به طور طبیعی دمای کمتر و برخی دیگر کمی دمای بیشتری دارند. بهتر است بدانید که درجه حرارت شما به طور معمول چقدر است، بنابراین می‌توانید در صورت احساس مریضی، ارزیابی کنید که آیا تب دارید یا نه.
مزایای دما سنج دهانی
- دماسنج‌های دهانی در کودکان بالای ۳ سال و در بزرگسالان دقیق‌ترین دقت اندازه‌گیری را دارند.
- معایب دما سنج دهانی
- کودکان کوچک و افرادی که مشکلات تنفسی دارند ممکن است نتوانند دهان خود را به اندازه‌ی کافی بسته نگه دارند تا قرائت دقیق را بدست آورند.
دماسنج گوش دیجیتال (تیمپانیک)
دماسنج‌های تیمپانیک از طریق فناوری اشعه‌ی مادون قرمز درجه حرارت داخل مجرای گوش را اندازه‌گیری می‌کنند.
اندازه‌گیری تیمپانیک ۰.۳ درجه سانتیگراد (۰.۵ درجه فارنهایت) تا ۰.۶ درجه سانتیگراد (۱ درجه فارنهایت) بالاتر از اندازه‌گیری درجه حرارت دهانی است.
مزایای دما سنج گوش دیجیتال (تیمپانیک)
دماسنج‌های تیمپانی اندازه‌گیری‌های سریع و دقیقی را ارائه می‌دهند و ممکن است به دما سنج‌های دهانی یا مقعدی به ویژه در کودکان ترجیح داده شوند.
معایب دما سنج گوش دیجیتال (تیمپانیک)
- به دلیل اندازه‌ی مجرای گوش، دماسنج‌های تیمپانیک برای نوزادان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شوند.
- آن‌ها باید به درستی قرار بگیرند تا نتایج دقیق را ارائه دهند.
- انسداد‌هایی مانند جرم و واکس در گوش ممکن است نتایج را دچار خطا کنند.
- ممکن است به درستی در مجرای گوش کوچک یا دارای انحنا قرار نگیرند.
دماسنج پیشانی (تِمپورال)
دماسنج‌های پیشانی از سنسورهای مادون قرمز برای اندازه‌گیری درجه حرارت شریان تمپورال سطحی استفاده می‌کنند که شاخه‌ای از شریان کاروتید است.
برخی از آن‌ها به عنوان دما سنج مادون قرمز غیر‌تماسی شناخته می‌شوند.
دما سنج‌های پیشانی که به هیچ تماس فیزیکی احتیاج ندارند برای استفاده در مکان‌هایی مانند فرودگاه‌ها، فروشگاه‌ها و استادیوم‌ها بسیار محبوب شده‌اند.
دمای اندازه‌گیری شده‌ی پیشانی در حدود ۰.۶ درجه سانتیگراد (۱ درجه فارنهایت) کمتر از دمای دهان است.
مزایای دماسنج پیشانی (تِمپورال)
- دماسنج‌های تمپورال، اندازه‌گیری سریع، در عرض چند ثانیه فراهم می‌کنند.
- استفاده از آن‌ها آسان است و می‌توانند در نوزادان، کودکان و بزرگسالان استفاده شوند.
- برخی تحقیقات نشان می‌دهند که دماسنج‌های تمپورال ممکن است به اندازه‌ی دماسنج‌های مقعدی در کودکان دقیق بوده و دقت بهتری نسبت به دماسنج‌های گوش یا زیر بغل داشته باشند. با این حال، این یافته‌ها قطعی نیستند و در سایر مطالعات معتبر مورد بحث و اختلاف نظر بوده است.
معایب دما سنج پیشانی (تِمپورال)
- دماسنج‌های پیشانی باید به طور دقیق و مطابق با دستورالعمل‌های سازنده قرار بگیرند، در غیر این صورت اندازه‌گیری صحیحی را ارائه نمی‌دهند.
- اندازه‌گیری‌ها می‌توانند تحت تأثیر عوامل خارجی، از جمله جریان هوا، باد، سیستم گرمایشی در محیط‌های داخلی و نور مستقیم خورشید قرار گیرند.
- پوشیدن لباس‌های خاص، مانند کلاه یا کت‌های سنگین، می‌تواند نتایج را دچار خطا کند.
دماسنج‌های مبتنی بر برنامه
بیشتر برنامه‌های موبایلی رایگان که برای اندازه‌گیری درجه حرارت طراحی شده‌اند، برای ثبت دمای محیط و نه افراد طراحی شده‌اند.
برنامه‌های موبایلی که به اندازه‌گیری دمای افراد کمک می‌کنند، وابسته به دماسنج‌های دیجیتالی هستند که از طریق اتصال بلوتوث به آن برنامه متصل می‌شوند.
مزایای دما سنج‌های مبتنی بر برنامه
- دما را می‌توان به صورت دهانی، مقعدی یا زیر بغل اندازه‌گیری کرد.
- اندازه‌گیری را در مدت ۸ تا ۱۰ ثانیه انجام می‌دهند.
- بعضی از برنامه‌ها به شما این امکان را می‌دهند که درجه حرارت بدن خود را به صورت ناشناس در یک نقشه‌ی بهداشت بارگذاری کنید، که می‌تواند به آگاهی مقامات محلی در مورد افزایش بیماری در منطقه‌ی جغرافیایی شما کمک کند.
- برخی از برنامه‌ها، براساس اعداد اندازه‌گیری شده، پیشنهادهایی را برای قدم‌های بعدی پزشکی ارائه می‌دهند.
- اکثر برنامه‌ها به شما این امکان را می‌دهند که بتوانید گزارش دمای چند نفر را ذخیره کنید.
معایب دماسنج‌های مبتنی بر برنامه
- هر برنامه یا دما سنجی که به برنامه‌ای متصل شود قابل اعتماد نیست. سوابق برخی از تولیدکنندگان بهتر از بقیه است.
- دماسنج‌های مبتنی بر برنامه ممکن است به طور قابل توجهی گران‌تر از دما سنج‌های دیجیتالی بدون اتصال بلوتوث باشند.
دماسنج پستانک
اگر کودک شما از پستانک استفاده می‌کند، این احتمالاً یک روش آسان برای ثبت دمای تقریبی او باشد.
مزایای دماسنج پستانک
- سهولت استفاده بزرگترین مزیت دماسنج پستانک است.
- معایب دماسنج پستانک
دماسنج پستانک باید تا ۶ دقیقه بدون حرکت در دهان بماند. علاوه بر این، آن‌ها تخمینی از دما را به جای اندازه‌ی دقیق آن ارائه می‌دهند.
دما سنج جیوه‌ای (مایع در شیشه)
دماسنج‌های جیوه‌ای زمانی تنها گزینه‌ی موجود برای گرفتن دما بودند.
به دلیل نگرانی‌های ایمنی، آن‌ها دیگر به طور گسترده در دسترس نیستند و حتی ممکن است در مکان زندگی شما غیرقانونی باشند.
مزایای دماسنج جیوه‌ای (مایع در شیشه)
- دماسنج‌های جیوه‌ای اندازه‌گیری دقیق دمایی را ارائه می‌دهند و می‌توانند به صورت دهانی، مقعدی یا در زیر بغل استفاده شوند.
- به باتری نیاز ندارند.
معایب دما سنج جیوه‌ای (مایع در شیشه)
- از آنجا که از شیشه ساخته شده‌اند، دماسنج‌های جیوه‌ای ممکن است به راحتی شکسته شوند و جیوه‌ی سمی از آن خارج شود.
- در صورت شکسته شدن ممکن است باعث بریدگی یا ترکش شیشه‌ای شوند.
- از آنجا که آن‌ها حاوی ماده‌ی خطرناکی هستند، دما سنج‌های جیوه‌ای باید به درستی دفع شوند و نمی‌توان آن‌ها را درون سطل زباله انداخت.
- خواندن آن‌ها دشوار است و باید به مدت ۳ دقیقه در جای خود بمانند.
کدام نوع دما سنج دقیق‌تر است؟
بهترین دماسنج، دماسنجی است که بتوانید به راحتی و به طور صحیح از آن استفاده کنید. همچنین اگر دماسنج شما از یک تولید‌کننده‌ی قابل اعتماد تهیه شده باشد نیز مفید است.
بسیاری از متخصصان پزشکی هنوز دماسنج‌های مقعدی را استاندارد اصلی برای نوزادان و کودکان می‌دانند. با این حال، اندازه‌گیری دهانی و پیشانی نیز به طور معمول در این گروه‌های سنی بسیار قابل اعتماد است.
همیشه به خاطر داشته باشید که اندازه‌گیری دما براساس نحوه‌ی استفاده از دماسنج متفاوت است:
- اندازه‌گیری‌های دماسنج رکتال در حدود ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) بالاتر از اندازه‌گیری دمای دهان خواهد بود.
- اندازه‌گیری‌های دماسنج تیمپانیک به طور معمول ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) بالاتر از اندازه‌گیری دمای دهان است.
- اندازه‌گیری‌های دماسنج زیر بغل می‌تواند ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) کمتر از اندازه‌گیری درجه حرارت دهان باشد (ممکن است کمترین قابلیت اطمینان را داشته باشد).
- اندازه‌گیری‌های دماسنج تمپورال معمولاً ۰.۵ درجه فارنهایت (۰.۳ درجه سانتیگراد) تا ۱ درجه فارنهایت (۰.۶ درجه سانتیگراد) پایین تر از اندازه‌گیری دمای دهان است.
چگونه دمای دهان را اندازه‌گیری کنید؟
برای گرفتن دما به صورت دهانی با یک دماسنج دیجیتال:
- دست‌هایتان را بشویید.
- اطمینان حاصل کنید که دماسنج شما تمیز است و باتری‌های آن سالم است.
- دماسنج را روشن کنید. غلاف پلاستیکی را از نوک پایین دما سنج خارج کنید.
- دماسنج با یک صدا، نور یا هر دو نشان می‌دهد که برای استفاده آماده است.
- نوک دماسنج را در زیر زبان قرار دهید. برخی از دما سنج‌ها دارای شیارهایی هستند که نشان می‌دهد تا چه حد باید وارد دهان شوند.
- دهان خود را بسته نگه دارید تا زمانی که صدای بوق یا نوع مشابه آن را بشنوید.
- دماسنج را برداشته و بخوانید.
- دستان خود را دوباره بشویید.
- دماسنج را بین اندازه‌گیری‌ها با توجه به دستورالعمل‌های سازنده تمیز کنید، حتی اگر فقط یک نفر از آن استفاده می‌کند.
چگونه درجه حرارت مقعدی را اندازه‌گیری کنید؟
برای اندازه‌گیری دمای شخص به صورت مقعدی با یک دم اسنج دیجیتال:
- دست‌هایتان را بشویید.
- اطمینان حاصل کنید که دماسنج شما تمیز است و باتری آن کار می‌کند.
- نوک دما سنج را با یک غلاف پلاستیکی بپوشانید و از مواد روان‌کننده مانند ژل پترولیوم یا روان‌کننده‌های بر پایه‌ی آب مانند ژل K-Y استفاده کنید.
- نوزادان را می‌توان روی پشت خود قرار داد، در حالی که پاهایشان در هوا است. کودکان و بزرگسالان ممکن است زمانی که روی شکم خود می‌خوابند راحت‌تر باشند.
- دماسنج را روشن کنید و منتظر بمانید تا به شما بگوید که آماده است.
- دما سنج را مستقیم نگه دارید، نوک دما سنج را به آرامی داخل مقعد قرار دهید، نه بیشتر از ۱ اینچ.
- آن را در جای خود نگه دارید تا به بیرون نلغزد.
- منتظر شنیدن یک بوق یا صدای مشابه باشید.
- دماسنج را برداشته و عدد را بخوانید.
- قبل از گذاشتن در بسته‌بندی یا استفاده‌ی مجدد، دما سنج را طبق دستورالعمل سازنده تمیز کنید.
- دستان خود را دوباره بشویید.
اگر کودک شما در حال تکان خوردن باشد، ممکن است دشوار باشد که یک اندازه‌گیری دقیق انجام دهید. در این صورت، دماسنج را برداشته و از دماسنج دیگری برای اندازه‌گیری دهانی، زیر بغل یا پیشانی استفاده کنید.
چگونه دمای تمپورال را با دماسنج پیشانی غیر‌تماسی اندازه‌گیری کنید؟
دماسنج‌های غیر‌تماسی پیشانی معمولاً دارای یک درپوش جداشونده هستند که در هنگام نگهداری، آن را تمیز نگه می‌دارد. قبل از استفاده مطمئن شوید که درپوش را برداشته‌اید.
- دستگاه را با دکمه‌ی روشن/خاموش فعال کنید. اگر روشن شود و مراحل راه‌اندازی انجام شود، می‌دانید که روشن است.
- هنگامی‌که دما سنج شما آماده است، آن را در فاصله‌ی کمتر از ۲ اینچ از مرکز پیشانی قرار دهید. با برخی از مدل‌ها می‌توانید پیشانی را نیز لمس کنید. در هر صورت، اگر پیشانی تمیز و خالی از مو باشد، دقیق‌ترین اندازه‌گیری ممکن را خواهید داشت.
- بسیاری از دماسنج‌ها دارای یک چراغ راهنمایی هستند که حدس و گمان را درباره‌ی محل قراردادن حذف می‌کند.
- مطمئن شوید که دما سنج را ثابت نگه می‌دارید. دماسنج و پیشانی باید بدون حرکت باشند تا بتوانید اندازه‌گیری دقیقی داشته باشید.
- دکمه‌ی دما را فشار دهید.
- دستگاه شما بوق یا چشمک می‌زند تا به شما اطلاع دهد که دما آماد‌ه‌ی خواندن است. این کار فقط حدود ۲ ثانیه طول خواهد کشید.
دستورالعمل‌های دما سنج پیشانی با توجه به سازنده متفاوت است، بنابراین حتماً دستورالعمل‌ها یا کتابچه‌ی راهنمای کاربر را که همراه دستگاه شما است بخوانید و طبق آن عمل کنید.
سخن آخر
دماسنج‌های دیجیتال یک گزینه‌ی محبوب هستند که می‌توانند به صورت دهانی، مقعدی یا در زیر بغل استفاده شوند. برخی از دما سنج‌های غیر‌تماسی پیشانی وجود دارد که به خصوص در محیط‌های اجتماعی نیز محبوب هستند.
برای ارزیابی دقیق اندازه‌گیری دما سنج، دستورالعمل‌های سازنده را دنبال کنید.
اندازه‌گیری‌های دما بر اساس نوع دماسنجی که استفاده می‌کنید متفاوت است.
