رتینوپاتی دیابتی (عوارض چشمی دیابت) مشکلی است که در نتیجه آسیب به عروق خونی شبکیه در افرادی که دیابت دارند، ایجاد می‌شود. رتینوپاتی دیابتی این یک اصطلاح کلی است که هرگونه مشکل شبکیه‌ٔ چشم ناشی از دیابت را توصیف می‌کند. این بیماری می‌تواند در صورت ابتلای شما به دیابت نوع ۱ یا ۲ و سابقه طولانی مدت سطح بالای قند خون کنترل نشده، به وجود آید. در مراحل اولیه، مویرگ‌های پشت چشم (رگ‌های خونی کوچک) بزرگ می‌شوند و کیسه‌هایی ایجاد می‌کند. این حالت می‌تواند منجر به تورم و خونریزی شود که بینایی شما را دچار اختلال می‌کند. در حالی که ممکن است فقط با مشکلات خفیف بینایی شروع شود، در نهایت می‌توانید بینایی خود را از دست بدهید.
طبق مطالعات، رتینوپاتی دیابتی درمان نشده یکی از شایع‌ترین دلایل نابینایی در جهان است. این بیماری همچنین شایع‌ترین بیماری چشم در افراد دیابتی است. شیوع دیابت در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. با توجه به این آمار بهتر است شناخت صحیحی از این بیماری و راهکارهای پیشگیری و درمان آن به دست آوریم. در این مقاله از سایت سیناکر به بررسی انواع رتینوپاتی دیابت، علائم، عوامل، نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری از ابتلا به آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
انواع رتینوپاتی دیابتی کدامند؟
عوارض چشمی دیابت انواع مختلفی دارند که در ادامه علائم و نحوه بروز هرکدام را معرفی کرده و توضیح خواهیم داد.
رتینوپاتی دیابتی غیر تکثیرشونده
در بیان کلی در مورد این بیماری می‌توان گفت این نوع رتینوپاتی که به عنوان رتینوپاتی زمینه‌ای نیز شناخته می‌شود، مشکل «غیر تکثیرشونده» نامیده می‌شود زیرا در مراحل اولیه آن، چشم عروق خونی جدید ایجاد نمی‌کند. در مراحل اولیه رتینوپاتی، رگ‌های خونی آسیب دیده اغلب نشت خون و مایعات در چشم دارند. در بعضی موارد، مرکز شبکیه که ماکولا نام دارد، شروع به تورم می‌کند. این حالت باعث ایجاد بیماری به نام ادم ماکولا می‌شود. این بیماری می‌تواند، خفیف، متوسط و شدید باشد که ممکن است به نوع دیگر یا مرحله‌ی چهارم، رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو (تکثیرشونده) پیشرفت کند.
رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو (PDR)
رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو یا رتینوپاتی پیشرفته، مرحله‌ای از رتینوپاتی است که در آن عروق خونی جدید در شبکیه شروع به رشد می‌کنند. این رگ‌های خونی جدید معمولاً غیرطبیعی بوده و در مرکز چشم رشد می‌کنند.
علائم رتینوپاتی دیابتی چیست؟
در مراحل اولیه رتینوپاتی دبابتی علائم خاصی وجود ندارد و این علائم معمولاً تا زمانی که آسیب عمده‌ای در داخل چشم ایجاد نشود، ظاهر نمی‌شوند. شما می‌توانید با کنترل خوب سطح قند خون و انجام معاینات منظم چشم برای کنترل سلامت چشم از آسیب‌هایی که قابل مشاهده نیستند، جلوگیری کنید. بهتر است از نزدیک با متخصصان مراقبت‌های پزشکی مشورت کنند تا سطح قند خون خود را مدیریت کنند و از عوارض آن پیشگیری کنند. همین حالا با سرویس پایش آنلاین سیناکر، این کار را انجام دهید و توصیه‌های پزشکتان را بر اساس نتایج تست‌هایی که می‌توانید در اپلیکیشن سیناکر ثبت کنید، دریافت کنید.
هنگامی‌که علائم بیماری ظاهر می‌شوند، بیشتر در هر دو چشم مشاهده می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تاری دید
- از دست دادن بینایی
- سختی در دیدن در شب
- دشواری در تشخیص رنگ‌ها
- دیدن مواد شناور یا لکه‌های تاریک
چه عواملی باعث رتینوپاتی دیابتی می‌شوند؟
قبل از هر چیزی مقادیر بالای قند در خون برای مدت طولانی باعث رتینوپاتی می‌شود؛ این قند اضافی به عروق خونی که خون شبکیه را تأمین می‌کنند، آسیب می‌رساند. همچنین فشار خون بالا نیز یک عامل خطر برای رتینوپاتی است.
شبکیه لایه‌ای از بافت در پشت چشم است که مسئولیت تبدیل تصاویری که چشم می‌بیند به سیگنال‌های عصبی که مغز می‌تواند آنها را درک کند را بر عهده دارد. هنگامی‌که رگ‌های خونی شبکیه آسیب دیده‌اند، ممکن است انسداد پیدا کنند و این امر باعث قطع شدن مقداری از خون‌رسانی شبکیه می‌شود. در پی این کاهش جریان خون، می‌تواند باعث رشد رگ‌های خونی دیگر و ضعیف‌تر شود. این رگ‌های خونی جدید می‌توانند نشت کرده و بافت زخمی ایجاد کنند که این بافت می‌تواند باعث از بین رفتن بینایی در فرد شود.
هرچه برای مدت بیشتری به دیابت مبتلا باشید، احتمال ابتلا به رتینوپاتی دیابتی شما بیشتر می‌شود. تقریباً همه‌ی افرادی که بیش از ۳۰ سال دیابت دارند برخی از علائم رتینوپاتی را نشان می‌دهند، بنابراین تحت کنترل نگه داشتن دیابت می‌تواند به کند شدن پیشرفت رتینوپاتی کمک کند. همچنین بسیار اهمیت دارد که زنان مبتلا به دیابت بارداری و آنهایی قصد باردار شدن دارند، معاینه چشم جامع انجام دهند تا مشخص شود که رتینوپاتی دارند یا خیر. مادران باردار می‌توانند از بسته‌های مدیریت هوشمند بارداری سیناکر برای کنترل و پیشگیری از مشکلات احتمالی در زمان بارداری استفاده نمایند.
چگونه رتینوپاتی دیابتی تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما با استفاده از معاینه‌ی چشم گشوده شده می‌تواند رتینوپاتی را تشخیص دهد. این معاینه شامل استفاده از قطره‌های چشمی است که باعث می‌شود مردمک چشم به طور گسترده باز شود و به پزشک شما اجازه می‌دهد تا داخل چشم شما را خوب ببیند. در این خصوص متخصصان چشم موارد زیر را بررسی می‌کند:
- تورم
- جای زخم
- تغییر در عدسی
- جداشدگی شبکیه
- نشت رگ‌های خونی
- آسیب به بافت عصبی
- عروق خونی غیرطبیعی
- رگ‌های خونی مسدود شده
آنها همچنین ممکن است آزمایش آنژیوگرافی فلورسین را انجام دهند. روند این آزمایش به گونه‌ای است که در طول آن دکتر شما یک ماده‌ی رنگی را به بازوی شما تزریق می‌کند که به آنها اجازه می‌دهد تا جریان خون در چشم شما را ردیابی کنند. آنها از رنگی که درون چشم شما در گردش است عکس می‌گیرند تا مشخص کنند کدام عروق مسدود، نشت کننده یا شکسته شده‌اند.
تست توموگرافی انسجام نوری (OCT) یک تست تصویربرداری است که از امواج نوری استفاده می‌کند تا تصاویری بر روی شبکیه ایجاد کند. این تصاویر به پزشک شما اجازه می‌دهد تا ضخامت شبکیه‌ٔ شما را تعیین کند. تست OCT به تعیین مقدار مایع در شبکیه کمک می‌کند.
نحوه درمان رتینوپاتی دیابتی
گزینه‌های درمانی برای افرادی که رتینوپاتی زودرس دارند محدود است. پزشک شما ممکن است بخواهد معاینات منظم چشم را برای نظارت بر سلامت چشم و بررسی ضرورت درمان انجام دهد. یک متخصص غدد می‌تواند با کمک به شما در مدیریت بهینه‌ي دیابت، به کاهش سرعت رتینوپاتی کمک کند.
در رتینوپاتی دیابتی پیشرفته، درمان به نوع و شدت رتینوپاتی بستگی دارد.
جراحی می‌تواند به جلوگیری از کاهش بینایی کمک کند. در این نوع جراحی از لیزر برای سوزاندن رگ‌ها برای مهر و موم شدن آنها و کنترل یا جلوگیری از نشت مایع استفاده می‌شود. انواع جراحی و سایر روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- Photocoagulation پراکنده که شامل استفاده از لیزر برای سوزاندن صدها سوراخ کوچک در چشم برای دو یا چند بار به جهت کاهش خطر نابینایی است.
- photocoagulation کانونی که شامل استفاده از لیزر برای هدف قرار دادن یک رگ نشت کننده‌ی خاص در ماکولا است تا از بدتر شدن ادم ماکولا جلوگیری شود.
- ویترکتومی که شامل برداشتن بافت اسکار و مایع کدر از مایع زجاجیه‌ی چشم است.
برای پیشگیری از رتینوپاتی دیابتی چه اقداماتی لازم است؟
اگر دیابت دارید، حفظ سطح سالم موارد زیر برای جلوگیری از رتینوپاتی دیابتی مهم است:
افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم سطح قند خون خود را کنترل کنند و ممکن است به مراقبت‌های مکرر نیاز داشته باشند. اگر به دیابت (دیابت نوع یک یا دیابت نوع دو) مبتلا هستید می‌توانید با استفاده از خرید دستگاه‌های تست قند خون، بیماری خود را کنترل کنید. همچنین می‌توانید برای دیدن این نوع دستگاه‌ها به فروشگاه سیناکر مراجعه نمایید و تا تمام نشده است آن را خریداری کنید.
روش‌های دیگر برای جلوگیری یا مدیریت این مشکل شامل موارد زیر است:
- معاینه‌ٔ چشم سالانه را انجام دهید.
- اگر سیگار می‌کشید سیگار را ترک کنید.
- هفته‌ای چندین بار ورزش منظم در حد متوسط داشته باشید.
پیشنهاد مطالعه: سیگار کشیدن و ابتلا به دیابت
اگر رتینوپاتی دارید، با تیم مراقب سلامت خود مشورت کنید تا بهترین تمرینات ورزشی را برای شما تعیین کنند.
بیشتر بدانید: راهنمای انتخاب بهترین دستگاه اندازه‌گیری قندخون (گلوکومتر)
سخن آخر عوارض چشمی دیابت
در این مقاله از سایت سیناکر به بررسی انواع رتینوپاتی دیابت، علائم، عوامل، نحوه‌ی تشخیص، درمان و پیشگیری از ابتلا به آن پرداختیم و تلاش کردیم تا اطلاعات مفیدی را در خدمت شما عزیزان قرار دهیم.
رتینوپاتی دیابتی یک بیماری جدی چشم است که می‌تواند در افراد دیابتی منجر به کاهش بینایی یا حتی کوری شود. اگر پزشک، دیابت شما را تشخیص داده است، انجام موارد زیر مهم است:
- به طور منظم معاینات چشمی و معاینات بدنی انجام دهید.
- قند خون، کلسترول و فشار خون خود را در سطح سالم نگه دارید.
- مراقب هر تغییری که در بینایی خود مشاهده می‌کنید باشید و آنها را با پزشک خود در میان بگذارید.
در کنار این اقدامات، بسیار اهمیت دارد که فرد نظارت منظم بر سطح قند خون خود داشته باشد. توصیه می‌شود قند خون خود را مرتب کنترل کنید. برای این کار از انواع دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون استفاده کنید. برای تهیه این دستگاه‌ها می‌توانید به فروشگاه سیناکر مراجعه کنید.