مادران در هفته‌های مختلف بارداری تجربیات متفاوتی را پشت سر می‌گذارند و از آنجایی که جنین روز به روز در حال رشد و نمو بوده که این موضوع تغییرات مختلفی را هم در بدن مادران باردار رقم می‌زند. قصد ما بررسی وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری است تا بانوانی که قصد بارداری دارند یا در هفته سیزدهم بارداری قرار دارند و دوست دارند که نسبت به علائم و نشانه‌های این هفته آگاهی پیدا کنند، بتوانند اطلاعات خود را تکمیل کنند.
در هفته سیزدهم بارداری رحم رشد زیادی خواهد داشت و قسمت زیادی از فضای لگن را هم اشغال می‌کند. رشد رحم تا قسمت‌های داخلی فضای شکم ادامه دارد. احساسی که مادر در هفته سیزدهم تجربه می‌کند، حس حضور یک توپ نرم در وسط شکم است.
حجم ادرار در سه ماهه دوم بارداری و از اوایل هفته سیزدهم، بیشتر می‌شود. پس توصیه می‌کنیم که مادران باردار در این هفته قهوه و نوشیدنی‌های ادرار آور کمتری مصرف کنند.
قبل از اینکه به نکات و نشانه‌های مادران باردار در این هفته از بارداری بپردازیم، باید این نکته را هم بگوییم که آغاز سه ماهه دوم بارداری موقعیت خوبی برای برنامه ریزی‌های خاص همچون سفر و… است. پس سعی کنید چندان نگرانی به دل خود راه ندهید و از تمام هفته‌های بارداری به خوبی لذت ببرید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
هفته سیزدهم بارداری برای مادر چگونه است؟
برخی از علائم اولیه بارداری در هفته سیزدهم کاهش پیدا می‌کنند. زیرا این هفته، آخرین سه ماهه اول بارداری است. خبر خوب این است که خطر سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری بسیار کم خواهد شد. به همین علت شاید برخی از مادران باردار، بعد از هفته سیزدهم، خبر بارداری خود را به اطرافیان اعلام کنند.
در هفته سیزدهم برخی از هورمون‌ها توسط جفت، تخمدان‌ها، غدد فوق کلیوی و غده هیپوفیز ترشح می‌شوند که باعث ایجاد برخی از واکنش‌ها نیز در بدن خواهند شد.
از این هفته به بعد، ممکن است که برخی از مادران باردار، با مشکل کاهش فشار خون هم مواجه شوند که این موضوع تا هفته بیست و چهارم ادامه خواهد داشت. حجم خون در رگ‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند که البته بخش اعظم آن پلاسما یا مایع خون است.
احساس تنگی نفس یا به تندی تنفس کردن هم ممکن است برای برخی از مادران از هفته ۱۳ بارداری آغاز شود که کاملا طبیعی است و نشان‌دهنده خطر خاصی نیست. زیرا در این حالت سطح دی‌اکسید کربن خون کاهش پیدا می‌کند تا دی‌اکسید کربن بیشتری از کودک دریافت شود.
پمپاژ شدن حجم زیادی از خون در بخش لگن مادر باردار در این هفته می‌تواند به افزایش میل جنسی مادر منجر شود. علاوه بر این مورد، این اتفاق، احساس تشنگی را نیز در بدن یک مادر باردار بیشتر می‌کند. که نوشیدن آب بیشتر و یا داشتن رابطه جنسی بیشتر، چاره کار خواهد بود. داشتن رابطه جنسی زیاد در اوایل بارداری خطری ندارد. وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری با این تجربیات طی می‌شود و خوب است که یک مادر باردار، از قبل بداند که در هرکدام از هفته‌های بارداری چه چیزی در انتظارش است.
علائم هفته سیزدهم بارداری برای مادر چیست؟
شناخت علائم خانم باردار هنگام بررسی وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری موضوع بسیار مهمی است که نباید از آن غافل شد. در ادامه هریک از این علائم را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد.
ترشح واژن
داشتن ترشحات سفید و شفاف از واژن، قبل از بارداری کاملا طبیعی است. اما در دوران بارداری و به ویژه در هفته سیزدهم، حجم این ترشحات افزایش پیدا خواهد کرد. که جای نگرانی نخواهد داشت.
یبوست
این مشکل در اکثر هفته‌های بارداری وجود دارد. در هفته سیزدهم حاملگی هم مادران زیادی با یبوست مواجه می‌شوند که بهترین راه مقابله با آن، مصرف بیشتر غذاهای پرفیبر از جمله میوه‌ها و سبزیجات است.
ترک‌های پوستی
اکثریت خانم‌های باردار در این دوران دچار ترک‌های پوستی می‌شوند. که معمولا این ترک‌ها در قسمت شکم و سینه، بیشتر است. رشد رحم و آمادگی بدن برای شیردهی، موجب کشیدگی پوست در این دو ناحیه و در نهایت، ایجاد ترک پوستی خواهد شد.
افزایش میل جنسی
به علت تثبیت هورمون‌های بارداری و خون‌رسانی بیشتر به لگن، احتمال اینکه مادران باردار در هفته سیزدهم میل جنسی بیشتری داشته باشند، وجود دارد.
ورم و خونریزی لثه
بسیاری از هورمون‌های حاملگی که در این دوران زیاد ترشح می‌شوند، باعث تورم و تحریک و خونریزی لثه‌ها خواهند شد. که این موضوع تحت عنوان آماس حاملگی هم شناخته می‌شود. به همین منظور، مسواک زدن مداوم و استفاده دائمی از نخ دندان برای بانوان باردار جهت جلوگیری از این مشکل، الزامی است.
درد شکم
چون رحم در هفته‌های بارداری، رشد می‌کند و بزرگ‌تر می‌شود، ممکن است برخی از خانم‌های باردار در هفته سیزدهم با درد شکم ناشی از رشد رحم مواجه شوند که این مشکل درد رباط گرد نام دارد.
در صورتی که درد شکم با خونریزی، گرفتگی شدید و انقباضات شدید در یک ساعت همراه بود، باید حتما به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنید. تا مشکل شما به صورت تخصصی بررسی شود و از بروز خطرات جدی‌تر جلوگیری شود. اما درد شکم بدون این نشانه‌ها چندان خطرناک نیست و طبیعی است.
نمایان شدن لک‌های قهوه‌ای روی پوست صورت
در هفته سیزدهم بارداری ممکن است برخی از لکه‌های قهوه‌ای روی صورت مادر باردار ظاهر شوند که این مشکل هم به عنوان ماسک بارداری یا کلواسما شناخته می‌شود. اگر نگران وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری هستید و تصور می‌کنید که این لک‌ها تا همیشه روی صورتتان باقی می‌مانند، باید بگوییم که به هیچ عنوان این طور نیست و در هفته‌های آخر بارداری یا نهایتا بعد از اتمام بارداری، اثری از این لکه‌ها روی صورت شما نخواهد بود.
عفونت خفیف واژن
به علت ترشحات بیش از حد، عدم رعایت بهداشت فردی در هفته سیزدهم بارداری و عدم پوشیدن لباس زیر مناسب و عدم تعویض به موقع آن، می‌تواند منجر به عفونت خفیف واژن شود.
عفونت ادراری خفیف
وقتی که عفونت واژن در بارداری پیگیری و درمان نشود، می‌تواند منجر به عفونت ادراری نیز شود. زیرا باکتری‌ها در صورت عدم کنترل، به مجاری ادراری راه پیدا می‌کنند.
عامل مهم دیگر برای عفونت ادراری در این دوران، فشاری است که از اطراف رحم روی جداره جالب وارد می‌شود. این موضوع باعث انسداد و باقی ماندن ادرار و در نهایت، عفونت ادراری خواهد شد.
نکته دیگر این است که در این دوران، مادران باردار برای مصرف آنتی بیوتیک هم محدودیت دارند. زیرا این موضوع باعث آسیب به جنین می‌شود. مادران بارداری که در دوران بارداری با علائمی مثل: تکرر ادرار، درد شکم، احساس فوریت برای دفع ادرار به صورت مداوم، سوزش ادرار، بوی بد ادرار، درد در پشت و پهلوها، مشاهده خون در ادرار، احساس ناخوشی و خستگی، تب و لرز مواجه می‌شوند، باید بدانند که احتمالا به عفونت ادراری مبتلا شده‌اند و باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنند.
سوزش سر دل
مشکلات گوارشی که یکی از آن‌ها سوزش سر دل بوده در تمام هفته‌های بارداری گریبان‌گیر مادر باردار می‌شوند. این سوزش می‌تواند ناشی از فشار رحم روی معده و تغییرات هورمونی باشد. جهت تسکین این مشکل، رعایت رژیم غذایی و عدم مصرف فست فودها توصیه می‌شود.
سردرد
سردرد در دوران حاملگی از مشکلات شایعی است که برای مادران پیش می‌آید و در اکثر مواقع و به ویژه در هفته سیزدهم، به علت تغییرات هورمونی در بدن مادر است. خیلی از اوقات هم این سر درد به علت کاهش فشار خون در هفته سیزدهم است.
موهای ضخیم و براق سر
وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری به گونه‌ای است که میزان هورمون زنانه به اوج خود می‌رسد و این موضوع باعث پرپشت شدن، براقیت و افزایش ضخامت تارهای موی مادر باردار می‌شود.
احساس گرگرفتگی و گرما
تغییرات هورمونی در هفته سیزده بارداری، موجب ایجاد واکنش‌های متفاوتی در بدن مادر می‌شوند که یکی دیگر از این واکنش‌ها، احساس گرما و گرگرفتگی است.
درد سینه‌ها
سینه‌ها به علت آمادگی برای شیردهی بزرگ‌تر و در عین حال حساس‌تر می‌شوند. به طوری که ممکن است با یک لمس ساده، مادر احساس درد شدیدی را در سینه‌های خود حس کند.
برآمدگی رگ‌ها و شریان‌های بدن
به علت ورم و افزایش وزن ناشی از بارداری که در هفته سیزدهم رخ می‌دهد، رگ‌ها و شریان‌های بدن ممکن است دچار تورم شوند.
ویار
وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری با ویار کمی دشوار و آزاردهنده است. ویار به عنوان تنفر یا تمایل به برخی از غذاها شناخته می‌شود که ممکن است این حس برای مادر باردار در هفته سیزدهم بارداری وجود داشته باشد.
خستگی مداوم
مادران باردار در تمام هفته‌های بارداری و حتی هفته سیزدهم، ممکن است با احساس خستگی مواجه شوند و به همین علت داشتن استراحت کافی در طول روز برای خانم‌های باردار الزامی است.
خود مراقبتی هفته سیزدهم بارداری برای مادر چیست؟
برای اینکه وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری خوب باشد و مادر دچار چالش‌ها و مشکلات مختلف نشود، بهتر است که برخی از نکات مهم را رعایت کند تا روند بارداری‌اش به خوبی طی شود. این نکات عبارتند از:
- مصرف غذاهای سالم و عدم پرخوری
- عدم استفاده از انواع فست فود و غذاهای سرخ کردنی
- عدم مصرف نوشابه
- داشتن تحرک کافی تا از افزایش وزن جلوگیری شود. زیرا افزایش وزن در بارداری باید به آرامی اتفاق بیفتد و افزایش ناگهانی وزن باعث کشیدگی پوست می‌شود.
- مرطوب نگهداشتن سطح پوست با کرم‌های مرطوب‌کننده یا روغن‌های گیاهی
- از آنجایی که به علت ترشحات زیاد واژن، احتمال خیس شدن مداوم لباس زیر وجود دارد، مادران باردار در هفته سیزدهم باید لباس زیر خود را مرتب عوض کنند.
- مصرف ویتامین‌های مورد نیاز برای دوران بارداری
- نوشیدن آب به مقدار ۱۰ تا ۱۲ لیوان در هفته
- مصرف انواع فیبر جهت جلوگیری از یبوست
- حفظ آرامش و دوری از استرس و انجام ورزش‌هایی مثل یوگا
نحوه صحیح خوابیدن مادر در هفته سیزدهم بارداری
توصیه پزشکان این است که در سه ماهه دوم و سوم بارداری به پشت بخوابید. زیرا وزن رحم روی سیاهرگ پشت که در نزدیک ستون فقرات قرار دارد سنگینی می‌کند و این موضوع باعث می‌شود که هضم و گردش خون دچار اختلال شود و حتی کمردرد را هم به دنبال خواهد داشت و موجب تاثیر منفی روی رشد کودک نیز می‌شود. زیرا جریان خون جفت را هم کاهش می‌دهد.
وضعیت خوابیدن مطلوب و درست در هفته سیزدهم بارداری خوابیدن به پهلوی چپ است. به تمام مادران باردار توصیه می‌کنیم که به پهلو بخوابند و یک بالش مناسب را بین زانوهای خود قرار دهند. این کار باعث می‌شود تا احساس بهتری هنگام خواب داشته باشند و دچار کمردرد و سایر مشکلات ناشی از خوابیدن بد نشوند. با رعایت این نکته مهم در رابطه با نحوه خوابیدن، وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری به دور از هر خطری خواهد بود.
تغذیه مادر در هفته سیزدهم بارداری
از آنجایی که در هفته سیزدهم بارداری مشکلاتی مثل حالت تهوع کاهش پیدا می‌کند و چندان اذیت کننده نیست، در نتیجه وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری نیز بهتر خواهد بود و مادر می‌تواند با خیال آسوده‌تر و با اشتها به خوردن غذاهای مختلف بپردازد.
در همین راستا دقت به تغذیه در این هفته از بارداری اهمیت زیادی دارد. همانطور که قبلاً گفتیم مصرف انواع میوه و سبزیجات تازه در برنامه غذایی دوران بارداری الزامی است.
علاوه بر این مواردی که باید حتماً در تغذیه یک مادر باردار لحاظ شوند عبارتند از:
- کلسیم؛ غذاهایی مثل کلم بروکلی، انواع شیر، سویا، انواع آبمیوه طبیعی و غلات حاوی مقدار زیادی از کلسیم هستند.
- منیزیم؛ غذاهایی مثل لوبیا، غلات کامل، سبزیجاتی مثل اسفناج و انواع آجیل‌ها سرشار از منیزیم می‌باشند.
- ویتامین D؛ خوردن زرده تخم مرغ، ماهی چرب و شیر غنی شده موجب تامین ویتامین D مورد نیاز مادر باردار در هفته سیزدهم بارداری خواهد شد.
رعایت این نکات تغذیه‌ای باعث می‌شود که یک مادر باردار بارداری سالم‌تری را تجربه کند و کمتر دچار مشکلات گوارشی ناشی از بارداری شود. در نتیجه اگر این موارد را رعایت کنید مشکلاتی مانند سوزش معده، یبوست، حالت تهوع و… که طی این محتوا به آن‌ها اشاره کردیم گریبان شما را نخواهند گرفت.
کلام پایانی
هر روز از بارداری اهمیت ویژه‌ای دارد و مادران باردار باید سعی کنند که با آگاهی و شناخت وارد این مسیر پر از چالش شوند تا انتهای شیرینی را تجربه کنند. ما با بررسی هر یک ازش هفته‌های بارداری این امکان را فراهم می‌کنیم که مادران باردار شناخت بیشتری نسبت به موقعیتی که در آن حضور دارند پیدا کنند. مطالعه محتوای وضعیت مادر هفته سیزدهم بارداری نیز دقیقاً در همین راستا به ما در باردار کمک زیادی خواهد کرد.
