وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری نسبت به هفته‌های قبلی کمی تغییر می‌کند. زیرا این هفته پایان سه ماه اول بارداری به شمار می‌آید و یک دوره بسیار مهم برای مادر و جنین می‌باشد. در این هفته بدن مادر و جنین تغییرات متعددی را تجربه می‌کند و این تغییرات باعث آماده شدن بدن مادر برای ادامه فرایند بارداری و رشد جنین می‌باشد. قصد ما این است که در این مقاله در رابطه با نکات مربوط به سلامتی مادر و جنین در هفته دوازدهم بارداری صحبت کنیم. تا مادرانی که در این دوران به سر می‌برند بتوانند با آگاهی بهتر فرایند بارداری را پشت سر بگذارند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
علائم مادر در هفته دوازدهم بارداری چیست؟
وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری با علائم مختلف همراه می‌باشد که شناخت و آگاهی از هر کدام از این علائم می‌تواند به مادران در رویارویی با آن‌ها کمک کند. در هفته‌های ابتدایی بارداری تهوع و خستگی بسیار مادر را اذیت می‌کند. از هفته دوازدهم به بعد، که آخرین هفته از سه ماه اول بارداری می‌باشد، کم کم تهوع و خستگی کم می‌شود و سردرد جای آن را می‌گیرد. علاوه بر سردرد مادر باردار ممکن است علائم دیگری را هم تجربه کند که در ادامه این علائم را بررسی می‌کنیم.
افزایش ترشحات
ترشحات شفاف و بی‌رنگ در هفته ۱۲ بارداری از واژن مادر خارج می‌شوند. این موضوع ممکن است برای بسیاری از مادرانی که آگاهی ندارند باعث نگرانی شود. اما واقعیت این است که این ترشحات کاملا طبیعی هستند و نبود آن‌ها باید باعث نگرانی شود! زیرا این ترشحات نقش مهمی در محافظت از رحم و واژن و جلوگیری از ابتلا به عفونت ایفا می‌کنند. در صورتی که ترشحات مادر در هفته ۱۲ بارداری سبز، بنفش یا قهوه‌ای بود باید به پزشک مراجعه شود. زیرا ترشحات رنگی معمولاً نشان دهنده عفونت یا سقط جنین می‌باشند.
لکه بینی
لکه بینی یا خونریزی بسیار خفیف در اکثر اوقات در هفته دوازدهم بارداری طبیعی است اما گاهی اوقات هم می‌تواند نگران کننده و نشان دهنده اتفاقی خطرناک باشد. طی حاملگی دهانه رحم حساس‌تر است. طوری که احتمال خونریزی خفیف بعد از انجام رابطه جنسی وجود خواهد داشت. که این کاملاً طبیعی است. اما اگر به هر دلیلی در هفته دوازدهم لکه بینی یا خونریزی مشاهده کردید بهتر است که به پزشک متخصص خود اطلاع دهید و با مشورت پزشک خیال خود را آسوده کنید.
در صورتی که لکه بینی یا خونریزی گسترده باشد و همراه با درد و گرفتگی نیز باشد، موضوع اورژانسی خواهد بود و باید بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید.
سر درد
مشکل سردرد در هفته دوازدهم بارداری تشدید می‌شود و به دلیل تغییرات هورمونی، کاهش قند خون، کم آبی بدن و خواب ناکافی بروز پیدا می‌کند. برای اینکه یک مادر باردار بتواند وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری را به خوبی کنترل کند و جلوی این سردردها را بگیرد باید محرک‌های سردرد خود را پیدا کند و عواملی که موجب شروع این سردرد در حاملگی می‌شوند را بررسی کند. تا هر یک را از خود دور نگه داشته باشد.
راه‌های زیادی هم برای تسکین سردردهای بارداری وجود دارد. ولی مهم‌ترین راه دوری از عوامل محرک می‌باشد. اگر حس کردید که سردرد شما در هفته دوازدهم حاملگی بسیار زیاد است که نمی‌توانید آن را تحمل کنید، حتماً قبل از مصرف مسکن با پزشک مشورت داشته باشید.
تغییرات در پوست
علامت مهم دیگر که نشان دهنده حضور مادر در هفته دوازدهم بارداری می‌باشد تغییرات پوستی است. تغییرات پوستی وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری را با چالش مواجه می‌کنند. زیرا هیچ کسی دوست ندارد که روی پوست خود شاهد لکه‌های بدون دلیل و متعدد باشد. اما یکی از حقایق تلخ که در دوران بارداری برای مادران رخ می‌دهد ایجاد رنگدانه‌های پوستی و لکه‌های مختلف روی سطح بدن و صورت است که این لک‌ها به علت تغییرات هورمونی ناشی از حاملگی روی پوست ظاهر می‌شوند.
معمولاً بیشترین نقاطی که مستعد ایجاد این لکه‌ها هستند پیشانی و گونه‌ها می‌باشد. اما جای نگرانی نیست. زیرا این لک‌ها بعد از زایمان از بین خواهند رفت اگر این لکه‌ها برای شما اذیت کننده هستند و دوست دارید که در همان دوران بارداری آن‌ها را برطرف کنید حتماً با مشورت پزشک جهت انجام کرم‌های ضد لک اقدام داشته باشید.
افزایش وزن
از آنجایی که جنین در شکم مادر باردار به تدریج و به مرور زمان رشد پیدا می‌کند، افزایش وزن هم برای مادر باردار به تدریج اتفاق می‌افتد و حالت مشهود پیدا می‌کند و یک مادر ممکن است که بین دو تا سه کیلو در هفته دوازدهم وزن اضافه کند. به همین منظور بهتر است که مادران باردار رژیم غذایی پرفیبر مصرف کنند و سعی کنند که از مصرف انواع فست فود و غذاهای چرب جلوگیری داشته باشند تا اضافه وزن بیشتری را تجربه نکنند. زیر اضافه وزن بیشتر باعث ایجاد مشکلات متعدد از جمله دیابت بارداری، کمردرد و… خواهد شد.
سرگیجه
به علت ترشح بیشتر هورمون پروژسترون و خون‌رسانی به جنین، از هفته دوازدهم ایجاد سرگیجه در مادران باردار طبیعی می‌باشد. توصیه ما به مادران باردار هنگام ایجاد سرگیجه این است که سعی کنند زیاد سرپا نمانند و بیشتر به استراحت بپردازند.
خستگی مداوم
در هفته دوازدهم بارداری ممکن است که یک مادر باردار بیش از حد معمول احساس خستگی داشته باشد. این موضوع به این دلیل است که بدن در این هفته سخت کار می‌کند تا به خوبی از رشد و تکامل کودک حمایت کند. در صورتی که یک مادر استراحت کافی در این هفته نداشته باشد این خستگی را بیش از پیش تجربه خواهد کرد. پس سعی کنید استراحت کافی در این هفته داشته باشید و به بدن خود بیشتر اهمیت دهید تا دچار احساس خستگی مداوم نشوید.
تغییر اندازه سینه‌ها
سینه‌های یک مادر باردار برای شیردهی به نوزاد از همان ابتدای بارداری آماده می‌شوند و رفته رفته با گسترش هفته‌ها سینه‌های مادر باردار نیز بزرگتر خواهند شد. شما به عنوان یک خانم باردار ممکن است که در هفته دوازدهم احساس حساسیت، تورم، خارش و بزرگی سینه را تجربه کنید.
معمولا نوک سینه در دوران بارداری تیره‌تر و برجسته‌تر نیز می‌شود. که این مسئله تا دوران شیر دهی ادامه خواهد داشت. در همین راستا پوشیدن سوتین‌های مخصوص به کاهش علائم کمک می‌کند.
نوسانات خلقی
تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث ایجاد نوسانات خلقی می‌شوند و احساسات مادر را به غلیان در می‌آورند. این یعنی یک مادر باردار ممکن است که بسیار زودرنج شود و یا حتی با کوچک‌ترین مسئله دچار احساس عصبانیت شود. پس باید این موضوع را درک کنید.
از طرفی دیگر رشد کودک در داخل بدن مادر باردار باعث ایجاد احساسات هیجان مادرانه نیز می‌شود و طبیعتاً اضطراب و استرس آینده را نیز به همراه خواهند داشت.
نکات مهم برای حفظ سلامت در هفته دوازدهم بارداری
برای بهبود وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری باید نکات مهمی رعایت شوند که رعایت تمام این نکات در مجموع باعث می‌شود که مادر در طی این هفته و با مواجهه با علائم حاملگی دچار چالش و یا آسیب خاصی نشود. این نکات مهم را در ادامه برای مادران باردار یادآور می‌شویم.
رژیم غذایی سالم
بهتر است که سعی کنید رژیم غذایی سالم داشته باشید. رژیم غذایی سالم و متعادل کمک می‌کند تا در دوران بارداری دستگاه گوارش شما بهتر کار کند و این مسئله به بهبود علائم حاملگی کمک زیادی خواهد کرد. در همین راستا مصرف میوه و سبزیجات را افزایش داده و تا حد زیاد از پروتئین در رژیم غذایی خود استفاده کنید و حتی الامکان قند مصنوعی، فست فود و غذاهای چرب را حذف کنید. مصرف غلات کامل در این دوران به وزن‌گیری بهتر جنین کمک می‌کند.
هیدراته نگه داشتن بدن
برای اینکه بدن یک مادر باردار دوران بارداری و به ویژه در هفته دوازدهم سلامت کامل داشته باشد باید هیدراته باقی بماند. جهت هیدراته نگه داشتن بدن در این دوران باید مقدار زیادی آب بنوشید و حتی الامکان روزانه ۱۰ لیوان آب مصرف کنید تا دچار کم آبی و خشکی بدن نشوید. مصرف آب بیشتر ضمن داشتن فواید زیاد می‌تواند از بیماری‌هایی مثل یبوست و عفونت‌های مجاری ادرار نیز جلوگیری داشته باشد و حتی به درمان آن‌ها کمک کند.
انجام معاینات منظم
حتماً قبل از تولد معاینات منظم در دوران بارداری را جدی بگیرید. این معاینات در هفته دوازدهم هم باید انجام شوند که به منظور بررسی وضعیت سلامت مادر و جنین در حال رشد می‌باشند.
ورزش
داشتن ورزش و تحرک کافی به بهبود وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری منجر خواهد شد. علاوه بر این کمک می‌کند که مادر خلق و خوی بهتر، انرژی بیشتر و روحیه بیشتری نیز داشته باشد. از طرف دیگر ورزش و تحرک در این هفته و سایر هفته‌های بارداری به جلوگیری از افزایش وزن و داشتن وزن سالم هم کمک شایانی می‌کند. ورزش‌های قابل انجام در این هفته شامل پیاده‌روی، شنا، یوگا و ورزش‌های هوازی هستند.
بسیاری از مادران باردار بواسیر و شقاق را هم تجربه می‌کنند که انجام ورزش باعث می‌شود که گردش خون در ناحیه کف لگن به خوبی انجام شود و از تجمع خون و فشار به رگ‌های این ناحیه و در نتیجه ایجاد بواسیر و شقاق جلوگیری خواهد داشت. گردش خون نامناسب به علت عدم تحرک و نشستن بیش از حد موجب ایجاد بواسیر می‌شود.
مصرف ویتامین کافی
مصرف ویتامین‌های دوران بارداری الزامی است. ویتامین‌هایی که حاوی مواد مغذی ضروری هستند مثل اسید فولیک، آهن و کلسیم برای جنین و مادر حیاتی می‌باشند و معمولاً توسط پزشک متخصص تجویز می‌شوند و مادران باردار به هیچ عنوان نباید در مصرف این ویتامین‌ها کاهلی کنند.
حفظ آرامش و دوری از استرس
استرس و نگرانی یک عامل مهم برای افزایش علائم آزاردهنده حاملگی می‌باشد. لذا یک مادر باردار در تمام طول حاملگی به ویژه در هفته دوازدهم که آخرین هفته از سه ماهه ابتدای بارداری می‌باشد، باید سعی کند که از استرس و نگرانی‌ها خود را دور نگه داشته باشد و تا حد امکان آرامش خاطر را حفظ کند. زیرا استرس و نگرانی نه تنها خود مادر را اذیت می‌کند بلکه باعث آسیب به جنین نیز خواهد شد.
پوشیدن لباس راحت تر
به علت حساسیت سینه‌ها و بزرگ شدن اندازه دور کمر پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت که معمولاً سایز فری دارند باعث کاهش ایجاد فشار روی شکم و کمر خواهد شد.
اندازه شکم مادر در هفته دوازدهم بارداری
وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری با رشد اندازه شکم همراه خواهد بود. زیرا حجم رحم در این هفته افزایش پیدا می‌کند و شکم برجستگی بارداری را پیدا کرده و رسماً حالت حاملگی به خود می‌گیرد. به طوری که اندازه سایز دور کمر افزایش پیدا می‌کند و ممکن است خیلی از لباس‌ها دیگر اندازه یک مادر باردار نباشد.
تنگی لباس ناشی از اضافه وزن نیست. بلکه در این هفته وزن زیادی به مادر اضافه نمی‌شود. اما تنگ شدن لباس در هفته ۱۲ بارداری به علت رشد سریع رحم و تاثیر آن روی حجم شکم می‌باشد. پس بهتر است که مادران باردار از هفته دوازدهم به بعد به دنبال لباس‌های راحت و گشاد باشند.
زیرا به خودی خود بزرگ شدن رحم بافت شکمی و اندام‌های شکمی را تحت تاثیر و تحت فشار قرار خواهد داد و این موضوع موجب ایجاد نفخ و یبوست و سایر مشکلات گوارشی می‌شود. جهت کاهش این علائم پوشیدن لباس‌های آزاد و گشاد، داشتن تحرک و ورزش کافی و رژیم غذایی پرفیبر و سالم توصیه می‌شود.
چرا مصرف آهن در هفته دوازدهم بارداری الزامی است؟
برای اینکه وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری به خوبی پیش برود و مشکل خاصی به وجود نیاید، مصرف مکمل‌های مختلف از جمله آهن الزامی می‌باشد. زیرا آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را به جنین حمل می‌کنند استفاده می‌شود و به پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن در دوران بارداری کمک زیادی می‌کند. بسیاری از مادران باردار به علت فقر آهن در دوران بارداری مدام حالت ضعف، خستگی و سرگیجه دارند. پس به هیچ عنوان نباید مصرف مکمل آهن را نادیده بگیرید. در کنار مصرف مکمل از غذاهایی که حاوی آهن هستند مثل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، اسفناج و لوبیا نیز استفاده کنید.
کلام پایانی
رعایت تمام نکاتی که در این محتوا ذکر شد به تجربه یک بارداری سالم و بدون مشکل کمک می‌کند و قطعاً موجب می‌شود که وضعیت مادر هفته دوازدهم بارداری به خوبی پیش برود. تا یک مادر باردار بتواند به سلامت تمام هفته‌های بارداری از جمله هفته دوازدهم را پشت سر بگذارد تا در نهایت نوزاد خود را به دنیا بیاورد.
