عفونت ادراری در بارداری منجر به چه مشکلاتی می گردد؟

یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین عفونت‌های باکتریایی در دوران بارداری، عفونت ادراری (UTI) می‌باشد و علاوه بر اینکه برای مادران باردار می‌تواند آزاردهنده و سخت باشد، در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع در سلامت جنین نیز ممکن است تاثیرگذار باشد و می‌تواند عوارض جدی مانند زایمان زودرس، آسیب به کلیه‌ها و حتی خطراتی برای جنین را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، بر اساس برخی از تحقیقات عفونت‌های شدید ممکن است با افزایش ریسک پره‌اکلامپسی و حتی در موارد نادر، عفونت‌های خونی (سپسیس) در مادر ارتباط داشته باشند.

در ادامه این مطلب از سایت سیناکر به بررسی اینکه عفونت ادراری در بارداری چگونه می‌تواند سلامت مادر و جنین را تهدید کند و چه راهکارهایی برای پیشگیری و درمان موثر آن وجود دارد، می‌پردازیم.

توضیحات کلی در مورد عفونت ادراری در زنان

عفونت ادراری می‌تواند سبب تحریک‌پذیری عضله‌های صاف شود که این امر موجب ایجاد انقباض می‌شود و در برخی اوقات این گرفتگی‌ها می‌توانند سبب زایمان زودرس شوند که زایمان زودهنگام با توجه به سن حاملگی و یا تعداد هفته‌های حاملگی می‌تواند برای جنینی که در حال رشد و تکامل است ایجاد مشکل کند.

بدن هر فرد در حالت عادی دارای انواع متفاوتی از باکتری‌ها و میکروب‌ها در نقطه‌های مختلف است و این باکتری‌ها تا وقتی که در سر جای اصلی خود هستند، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند و برای سلامت انسان‌ها بسیار ضروری و لازم هستند، ولی مشکل اصلی وقتی پیش می‌آید که باکتری‌ها از جای خود خارج شوند و به سایر نواحی بدن بیایند که همین امر سبب ایجاد عفونت در افراد می‌شود.

در نظر داشته باشید که مجاری ادراری و در حالت کلی دستگاه تناسلی از مهم‌ترین مکان‌هایی است که استعداد ابتلا به عفونت در آن بالا است. لازم است بدانید که در زمان بارداری احتمال ابتلا به این بیماری در بدن افراد بسیار بیشتر می‌شود و بسیاری از زنان باردار در طول دوره بارداری در هفته‌های ششم تا بیست و چهارم ممکن است که به این بیماری مبتلا شوند.

علائم عفونت ادراری در زنان

عفونت ادراری یکی از مشکلات رایج در زنان است که می‌تواند به علت ورود باکتری‌ها به مجاری ادراری ایجاد شود. این عفونت معمولاً مجاری ادراری تحتانی شامل مثانه و مجرای ادراری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما ممکن است به کلیه‌ها نیز گسترش یابد. اگر بیماری که به این عفونت مبتلا است زمان زیادی در بیمارستان بستری شود، می‌تواند به عفونت بیمارستانی نیز دچار شود. در ادامه به بررسی علائم و عفونت ادراری در زنان می‌پردازیم:

چرا عفونت ادراری در زمان بارداری رواج بیشتری دارد؟

باید بدانید که عفونت بارداری به علت تغییراتی که در مجاری ادرار افراد رخ می‌دهد در زمان بارداری شیوع بیشتری دارد. همان‌طور که می‌دانید رحم در زنان در قسمت بالای مثانه قرار گرفته است، زمانی که رحم بزرگ‌تر می‌شود وزن آن نیز بالا می‌رود و این موضوع سبب می‌شود تا بسته شدن تخلیه ادرار از مثانه می‌شود و لذا عفونت به وجود می‌آید.

نشانه‌ها و علائم عفونت ادراری در بارداری

اگر در دوره بارداری خود به عفونت بارداری مبتلا شده‌اید امکان دارد که یک یا چند نشانه زیر را در خود مشاهده کنید:

• سوزش و احساس ناراحتی یا درد در زمان تخلیه ادرار
• تکرر ادرار
• درد یا گرفتگی‌های زیر شکمی
• وجود ترشحات یا خون در ادرار
• احساس به تخلیه ادرار در زمان فوری
• درد در زمان نزدیکی
• بیدار شدن از خواب برای تخلیه ادرار
• داشتن تب و لرز یا عرق کردن و بی‌اختیاری ادرار
• تغییر در مقدار ادرار چه کم شدن آن، چه زیاد شدن آن
• فشار، درد یا التهاب در ناحیه ادرار
• ادرار بدبو یا تیره‌رنگ یا ادرار با بوی بسیار تند و بد
• موقعی که باکتری‌ها در کلیه‌ها پخش می‌شود امکان دارد که به تهوع و استفراغ، تب و لرز و کمردرد رو به رو شوید.

موارد بالا از علائم عفونت ادراری در بارداری است.

عوارض عفونت ادراری در بارداری

اگر عفونت ادراری به موقع درمان نشود، در حاملگی می‌تواند باعث عوارض جدی مانند پیلونفریت، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و سپسیس مادر شود که به طور قابل توجهی بر سلامت مادر و جنین تأثیر می‌گذارد.

خطرات عفونت ادراری در بارداری

عفونت مجرایی ادراری در دوران بارداری می‌تواند بر برای مادر و جنین خطرناک باشد. خطرات عفونت ادراری در بارداری شامل زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد، عفونت کلیه (پیلونفریت) عفونت رحم پس از زایمان، سقط جنین و حتی مرگ جنین است. خطرات عفونت ادراری برای مادر شامل موارد زیر می‌باشد.

1. پیلونفریت: عفونت کلیه که می‌تواند باعث تب، لرز، درد در ناحیه کمر و حتی سپسیس شود.
2. زایمان زودرس: عفونت ادراری درمان نشده می‌تواند باعث زمان زودرس شود که می‌تواند برای جنین خطرناک باشد.
3. عفونت رحم بعد از زایمان: عفونت ادراری درمان نشده می‌تواند بعد از زایمان باعث عفونت رحم شود.

خطرات عفونت ادراری برای جنین موارد زیر را در بر می‌گیرد.

• وزن کم هنگام تولد: زایمان زودرس ناشی از عفونت ادراری، می‌تواند باعث تولد نوزاد با وزن کم شود.
• تولد زودرس: خطر زایمان زودرس برای جنین وجود دارد.
• محدودیت رشد داخل رحمی: عفونت ادراری می‌تواند رشد جنین را در رحم محدود کند.
• سقط جنین: در موارد شدید عفونت ادراری می‌تواند سبب سقط جنین شود.
• عفونت جنین: عفونت ادراری مادر می‌تواند به جنین سرایت کرده و باعث عفونت جنین شود.

عفونت ادراری در بارداری خطرناک است؟

بله اگر به موقع درمان نشود، عفونت ادراری می‌تواند عوارض جدی در دوران بارداری ایجاد کند که این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عفونت کلیه
• تولد زودرس
• سپسیس
• نوزاد متولد شده از زنی با عفونت ادراری درمان نشده، ممکن است هنگام زایمان دارای وزن کم باشد.

اگر عفونت ادراری به کلیه‌ها سرایت کند، می‌تواند عوارض بیشتری مانند کم خونی، فشار خون بالا، پره اکلامپسی، تجزیه گلبول‌های قرمز یا همولیز، تعداد کم پلاکت خون ایجاد کند. در برخی موارد، عفونت ممکن است به نوزاد تازه متولد شده منتقل شود و باعث ایجاد یک عارضه نادر اما شدید شود. انجام غربالگری عفونت ادراری در دوران بارداری و دریافت درمان سریع در صورت بروز می‌تواند به پیشگیری از این عوارض کمک کند.

تأثیر عفونت ادراری بر روی جنین

اگر عفونت ادراری درمان نشود امکان دارد که سبب ایجاد عفونت در کلیه‌ها شود. عفونت کلیه امکان دارد که سبب زایمان زودرس و تولد نوزاد یا وزنی بسیار کم شود. اگر پزشک بتواند عفونت ادراری را با روش درست و صحیح درمان کند هیچ خطری متوجه جنین نمی‌شود.

چه روش‌های درمانی برای عفونت ادراری وجود دارد؟

در نظر داشته باشید که عفونت ادراری با آنتی‌بیوتیک‌های مجاز به سادگی درمان می‌شود. مرسوم‌ترین روش برای درمان عفونت ادراری استفاده از آنتی‌بیوتیک است. پزشکان به طور معمول یک دوره سه تا یک هفته‌ای را برای مصرف آنتی‌بیوتیک برای زنان باردار و جنین ایمن می‌دانند. اگر به علائمی مانند دردهای زیر شکمی، تب و لرز، استفراغ، تهوع و یا انقباضات دچار شدید و یا این که بعد از سه روز بهره‌­گیری از دارو هنوز دچار سوزش ادرار هستید لازم است که با پزشک خود در تماس باشید.

چگونه می‌توان از مبتلا شدن به عفونت ادراری پیشگیری کرد؟

امکان دارد که شما همه کارها را به شکل صحیح انجام دهید اما هنوز هم دچار عفونت ادراری شوید. اما توجه داشته باشید که با رعایت کردن موارد زیر می‌توانید تا حد زیادی از مبتلا شدن به این بیماری در امان باشید:

• روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب و آب زغال اخته به صورت منظم مصرف کنید.
• از غذاهای فرآوری شده، الکل، قند و آب‌میوه‌های صنعتی پرهیز کنید.
• از ویتامین سی با دوز ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم استفاده کنید. همچنین بتا کاروتن که پیش ساز ویتامین آ است در دوز ۲۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ به صورت روزانه ممکن است توسط پزشک تجویز شود. از دیگر مواد مفید روی در دوز ۳۰ تا ۵۰ میلی‌گرم در روز است که به نابودی عفونت‌ها کمک بسزایی می‌کند.
• تخلیه کامل مثانه به محض این‌که احساس نیاز به دفع ادرار کردید.
• تخلیه ادرار پیش و پس از نزدیکی
• دوری از نزدیکی در زمان درمان عفونت ادرار
• بعد از ادرار و شست‌وشو، خود را بدون حرکت دستمال و با حرکت‌های ضربه‌ای خشک کنید و بخش دفع ادرار را تمیز نگه دارید. لازم است که حتما در موقع خشک کردن خود بعد از تخلیه ادرار این کار را از جلو به عقب انجام دهید.
• از صابون‌های قوی، اسپری‌های شست­و­شوی ناحیه تناسلی، کرم‌های ضدعفونی، پودرهای پاک‌کننده استفاده نکنید. همچنین لازم است که از مصرف آب به همراه مواد شوینده با فشار زیاد به ناحیه تناسلی خودداری کنید.
• لازم است که لباس زیر و جوراب شلواری خود را به صورت روزانه تعویض کنید.
• از استفاده از شلوارهای تنگ پرهیز کنید.
• از جوراب‌شلواری نخی و لباس زیر با جنس پنبه­ای بهره ببرید و یا حتی‌الامکان از لباس زیری استفاده کنید که لایه بیرونی آن ‌که در تماس با بخش دفع ادرار است از جنس نخ باشد.
• در وان آب بیش از نیم ساعت ننشینید و یا بیشتر از دو دفعه در روز از وان بهره نبرید.

رعایت موارد بالا به زنان باردار در مبتلا نشدن به عفونت ادراری کمک زیادی می‌کند.

چرا عفونت ادراری در حاملگی بیشتر رخ می‌دهد؟

احتمال این‌که در زمان بارداری به عفونت ادراری مبتلا شوید بیشتر از سایر زمان‌ها است. اگر بتوانید عواملی که باعث ایجاد عفونت ادراری در زنان می‌شوند را به خوبی بشناسید می‌توانید تا حد زیادی از درگیر شدن به این بیماری جلوگیری کنید. از مهم‌ترین دلایل ابتلا به عفونت ادراری در بارداری تغییر شکل بدن مادر است. هر چقدر که جنین شما رشد کند و بزرگ‌تر شود و جای بیشتری را در رحم شما بگیرد به مثانه و مجاری ادراری شما نیروی بیشتری را وارد می‌کند. همین علت می‌تواند سبب شود تا سرعت تخلیه ادرار در شما آهسته‌تر صورت بگیرد و یا این‌که انسداد و یا گرفتگی مجاری ادرار و لوله‌ها بیشتر شود. بنابراین عفونت ادراری در بارداری با شدت بالا ممکن است در بدن زنان رخ دهد.

در صورت بروز این مسئله ادرار در زمان درست دفع نمی‌شود و وقت بیشتری این حجم از ادرار در بدن باقی می‌ماند. بنابراین باکتری‌های مضر و زیان‌بار داخل ادرار فرصت بیشتری می‌یابند تا زیاد شوند و به دیگر اندام‌ها نفوذ کنند. این امر سبب ایجاد عفونت و بیماری‌ها در بدن زنان باردار می‌شود. این در حالی است که در بدترین حالت این مسئله می‌تواند تبدیل به عفونت کلیه در بارداری شود. همچنین باید بدانید که با افزایش مقدار هورمون پروژسترون در خون مادر، انقباض ماهیچه‌ها کمتر می‌شود و حالب گشادتر می‌شود.

نگرانی در مورد عفونت ادراری در حاملگی

بسیاری از زنان وقتی متوجه می‌شوند که باردار شده‌اند پیش از هر چیزی ممکن است در مورد بیماری‌های رایج در این دوران نگران شوند و حتی به وسواس فکری نیز مبتلا شوند. اگر باردار هستید و فکر می‌کنید که عفونت ادرار مبتلا شده‌اید می‌توانید به دکتر اورولوژیست مراجعه کنید.

انواع عفونت ادراری در بارداری

دستگاه تناسلی زنان در دوره بارداری استعداد مبتلا شدن به عفونت را دارد و عفونت‌ها در هر بخشی از دستگاه تناسلی باشند نام‌های گوناگونی دارند. در زیر به تعدادی از عفونت‌های ادراری در دوره بارداری اشاره می‌کنیم:

سیستیت یا عفونت مثانه

از رایج‌ترین عفونت‌هایی که ممکن است زنان به آن مبتلا شوند عفونت مثانه است. این عفونت در بسیاری از زنان دیده می‌شود. از اصلی‌ترین دلایلی که سبب ایجاد این بیماری می‌شود شکل دستگاه تناسلی در زنان است. کوتاهی طول مجاری ادرار در زنان و همچنین فاصله کوتاه واژن تا مقعد اصلی‌ترین دلیل این بیماری در زنان است.

عفونت پیلونفریت یا کلیه‌ها

این عفونت در مثانه یا مجاری ادراری آغاز می‌شود و در صورتی که برای درمان آن‌ها دیر اقدام شود ممکن است یکی یا هر دوی کلیه‌ها به عفونت مبتلا شوند. البته در نظر داشته باشید که عفونت کلیه به دو گروه حاد و مزمن تقسیم‌بندی می‌شود.

درمان عفونت ادراری در خانه

در کنار داروهای تجویزی پزشک، درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به بهبود علائم و پیشگیری از عفونت‌های مکرر کمک کنند، زیرا تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در پیشگیری و بهبود این عفونت دارد و برخی مواد غذایی با افزایش اسیدیته ادرار، تقویت سیستم ایمنی، دفع باکتری‌ها و کاهش التهاب به مبارزه با عفونت ادراری کمک می‌کنند. در ادامه به معرفی روش‌های خانگی و طبیعی برای درمان عفونت ادراری می‌پردازیم:

1. آب فراوان باعث افزایش تولید ادرار و خروج مکرر ادرار می‌شود.
2. نوشیدن آب زغال اخته، عصاره زغال ‌اخته و یا مکمل‌های حاوی آن خطر ابتلا به عفونت ادراری را کاهش می‌دهد.
3. مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک مانند ماست، خیارشور و کلم ترش
4. غذاهایی که فیبر بالایی دارند؛ مانند موز، لوبیا، عدس، آجیل، جو دوسر و سایر غلات کامل به از بین بردن باکتری‌ها روی مضر کمک می‌کنند.
5. ماهی‌های آب سرد یکی از بهترین منابع غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که می‌توانند به کاهش التهاب ناشی از عفونت ادراری کمک کنند.
6. عسل از زمان‌های دور به عنوان درمان طبیعی برای انواع عفونت‌ها از جمله عفونت ادراری شناخته می‌شود و خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد. این ویژگی‌های عسل کمک می‌کنند تا باکتری‌های عامل عفونت را کاهش داده و علائم مرتبط با عفونت ادراری را تسکین دهد.

بهترین دمنوش برای عفونت ادراری

در کنار درمان‌های پزشکی که توسط پزشک تجویز می‌شود، استفاده از دمنوش‌های گیاهی نیز می‌تواند به بهبود و تسکین علائم عفونت ادراری کمک کند. برخی گیاهان دارای خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و ادرارآور هستند که می‌توانند در آن مقابله با عفونت ادراری مؤثر باشند. برای کمک به درمان عفونت‌های ادراری برخی دمنوش‌ها می‌توانند مفید باشند:

• دمنوش زغال اخته
• دمنوش بابونه
• دمنوش زنجبیل
• دمنوش نعنا
• دمنوش پونه کوهی

دم کرده پونه کوهی به عنوان یکی از بهترین و تأثیرگذارترین درمان‌ها برای این نوع عفونت‌ها شناخته می‌شود، چرا که این گیاه با تحریک گلبول‌های سفید، خون باعث افزایش تعداد آنها می‌شود که به نوبه خود روند بهبودی را تسریع می‌کند. به طور کلی نوشیدن این دمنوش ها در کنار مصرف مایعات کافی باعث تسریع بهبودی می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد عفونت ادراری دربارداری مطالبی را بیان کردیم. لازم است که در صورت بروز برخی از علائم مشکوک به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از روند بیماری در خود جلوگیری کنید.

سؤالات متداول عفونت ادراری

در ادامه به برخی رایج‌ترین سؤالات درباره عفونت ادراری پاسخ‌های مختصر و مفیدی را ارائه می‌دهیم.

۱. عفونت ادراری چه علائمی دارد؟

این بیماری به احساس سوزش یا درد هنگام دفع ادرار، تکرار ادرار، تغییر رنگ یا بوی ادرار و تب منجر می‌شود.

۲. علائم عفونت ادراری در بارداری چیست؟

• درد هنگام ادرار کردن (دیسوریا)
• رنگ غیر طبیعی ادرار با بوی قوی و زیاد
• بی اختیاری (نشت ادرار)
• وجود خون در ادرار
• تکرر ادرار
• درد هنگام رابطه جنسی

۳. علت عفونت ادراری چیست؟ 

این بیماری به دلیل ورود باکتری به دستگاه ادراری ایجاد می‌شود. فعالیت جنسی، رعایت نکردن بهداشت و مشکلات ساختاری دستگاه ادراری احتمال ابتلا به این بیماری را نیز افزایش می‌دهد.

۴. بهترین راه برای درمان عفونت ادراری چیست؟

این بیماری معمولاً با مصرف دارو درمان می‌شود و آنتی بیوتیک‌ها بهترین قرص عفونت ادراری زنان و مردان هستند.

۵. برای عفونت ادراری چی بخوریم؟

1. نوشیدن آب فراوان
2. زغال اخته
3. چای زنجبیل
4. مواد غذایی فیبردار
5. مواد غذایی حاوی ویتامین C

۶. برای پیشگیری از عفونت ادراری چه باید کرد؟

برای پیشگیری از عفونت بارداری باید بهداشت شخصی را به خوبی رعایت کنید، به مقدار کافی آب بنوشید، مثانه خود را به طور کامل بعد از رابطه جنسی تخلیه کنید و همچنین بهتر است از لباس زیرهای نخی استفاده نمایید.

۷. از کجا می‌توان عفونت ادراری را در خود تشخیص داد؟

کشت ادرار و آزمایش در دوره بارداری می‌تواند به سادگی راه تشخیص مناسب عفونت ادرار در زنان باشد.