شناخت علائم زودرس بارداری به بانوان کمک می‌کند تا بتوانند قبل از انجام هرگونه آزمایش بارداری خود را حدس بزنند و احتمال بارداری با داشتن این علائم افزایش پیدا می‌کند. تجربه حاملگی سرفصلی شیرین از زندگی هر خانم به شمار می‌آید و شناخت علائمی که در ابتدای راه حاملگی رخ می‌دهند، می‌تواند برای بانوان، آگاهی نسبی را ایجاد کند. از علائم و نشانه‌های اولیه بارداری می توان به لکه بینی، ترشحات واژن، حالت تهوع، خستگی مفرط، قطع پریود ماهانه، افزایش ادرار و… اشاره کرده برای آشنایی بیشتر با ما این انتهای مقاله همراه باشید
آنچه در این مقاله خواهید خواند
علائم زودرس یا اولیه بارداری
به طور کلی هر خانم شاید نشانه‌ها و علائم متفاوتی را مشاهده کند و این نشانه‌ها بر اساس شرایط جسمی و وراثت برای بانوان رخ می‌دهند. از آنجایی که اکثر علائمی که در ابتدای بارداری و قبل از وقوع آن رخ می‌دهند شباهت زیادی به علائم قبل و حین قاعدگی دارند، شاید بسیاری از افراد این نشانه‌ها را با عادت ماهانه اشتباه بگیرند.
اما در این محتوا قصد داریم که شما را با علائم اولیه و زودرس بارداری آشنا کنیم. البته لازم به ذکر است داشتن این نشانه‌ها لزوماً به معنای بارداری قطعی نیست. زیرا تنها راه قطعی برای اینکه تشخیص داده شود یک خانم باردار هست یا خیر، انجام تست حاملگی بوده اما برخی از این نشانه‌ها قابل توجه هستند.
لکه بینی و گرفتگی زیر شکم
بعد از انجام لقاح، تخمکی که بارور شده است خود را به دیواره رحم می‌چسباند که این موضوع باعث بروز نخستین علائم بارداری یعنی گرفتگی شکم و یا لکه بینی خواهد شد. به این اتفاق خونریزی لانه گزینی گفته می‌شود و بسیاری از بانوان آن را با لکه بینی آغاز پریود اشتباه می‌گیرند و تصور می‌کنند که این لکه‌ها نشان دهنده شروع عادت ماهانه جدید هستند. باید اعلام کنیم که این خونریزی یا گرفتگی، بسیار خفیف است و این خفیف بودن شاید باعث تصور اشتباه شود. اما در اکثر مواقع برای خانم‌های متاهل که در اقدام بارداری هستند، این موضوع از علائم زودرس بارداری به شمار می‌آید.
ترشحات واژن
علاوه بر خونریزی یا لکه بینی، ممکن است که بانوان در این موقعیت ترشحات سفید و کدر از واژن خود مشاهده کنند. که این موضوع مربوط به ضخیم شدن دیواره واژن است که این اتفاق هم بلافاصله بعد از عمل لقاح رخ می‌دهد. علت این ترشحات افزایش رشد سلول‌هایی است که سطح واژن را پوشش می‌دهند و باعث افزایش ضخامت واژن می‌شوند. این ترشحات حتی ممکن است تا در تمام طول حاملگی ادامه پیدا کنند و به صورت کلی بی‌خطر هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند. اما اگر همراه با بوی بد، سوزش یا خارش همراه شدند، بهتر است که حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید تا مطمئن شوید عفونت خاصی در واژن رخ نداده است.
حساسیت و درد سینه‌ها
تغییر سینه‌ها یکی دیگر از علائم اولیه بارداری به شمار می‌آید. زیرا سطح هورمون‌های یک خانم بعد از لقاح به صورت مداوم در حال تغییر است و به علت بروز این تغییرات، ممکن است که سینه‌های یک خانم طی یک تا دو هفته بعد از لقاح متورم، دردناک و ملتهب شوند و حساسیت بسیار زیادی نسبت به لمس پیدا کنند.
حتی احساس سنگینی و پر بودن نیز در سینه‌ها ممکن است برای بانوان رخ دهد و رنگ ناحیه اطراف نوک پستان نیز کمی تیره‌تر خواهد شد. رفته رفته با افزایش تعداد هفته‌های بارداری و عادت کردن بدن به تغییرات هورمون از میزان حساسیت و التهاب سینه‌ها نیز کاسته می‌شود.
خستگی مفرط
احساس خستگی مفرط در دوران بارداری کاملاً طبیعی است و حتی از اولین روزها نیز رخ می‌دهد که به هیچ عنوان غیر طبیعی و غیر عادی نیست. این خستگی به حدی زیاد است که از یک هفته بعد از لقاح نمایان می‌شود و علت آن هم ترشح سطح بالایی از هورمون پروژسترون است. البته عوامل دیگر مثل پایین آمدن سطح خون، پایین آمدن فشار خون یا افزایش خونسازی در بدن هم می‌توانند این خستگی زیاد را به دنبال داشته باشند.
بانوان بارداری که خستگی زیاد را در این دوران تجربه می‌کنند باید استراحت کافی داشته باشند، از فعالیت‌های سنگین و مداوم بپرهیزند و حتی الامکان غذای سرشار از پروتئین، آهن و مواد معدنی مصرف کنند تا انرژی کافی داشته باشند و این خستگی‌ها جبران شود.
قطع پریود ماهانه
یکی از بدیهی‌ترین علائم زودرس بارداری قطع پریود یا پریود نشدن بوده و این مسئله وقتی که برای یک خانم رخ می‌دهد او را وادار به انجام تست بارداری می‌کند. البته همیشه قطع پریود به معنای بارداری نیست و می‌تواند به عوامل متعدد دیگر از جمله؛ تیروئید، کیست تخمدان، تخمدان پلی کیستیک، کاهش یا اضافه وزن، تغییرات هورمونی، استرس، خستگی و… هم بستگی داشته باشد.
علاوه بر این، برخی از بانوان ممکن است که در دوران بارداری هم خونریزی را تجربه کنند. پس در نتیجه آن دسته از بانوانی که پریود نشدند و بعد از انجام تست بارداری متوجه شدند که باردار هستند، بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنند تا متوجه شوند کدام نوع از خونریزی‌ها در طول دوران حاملگی طبیعی هستند و چه زمان خونریزی می‌تواند در زمان حاملگی موضوعی اورژانسی به شمار بیاید.
حالت تهوع
یکی دیگر از هشدارها و علائم زودرس بارداری حالت تهوع با استفراغ یا بدون استفراغ بوده که به عنوان تهوع صبحگاهی شناخته می‌شود. ولی در هر زمان از روز یا شب قابل رخ دادن است. این موضوع در روزها و هفته‌های ابتدایی بارداری می‌تواند آزاردهنده باشد و اشتهای مادر را کاهش دهد و مهم‌ترین عامل برای بروز این اتفاق نیز تغییرات هورمونی است.
افزایش ادرار
برخی از بانوان ممکن است در روزهای ابتدایی بارداری بیش از حد معمول احساس ادرار داشته باشند. زیرا میزان خون در بدن در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند که این موضوع باعث می‌شود کلیه‌ها مایه اضافی را به مثانه انتقال دهند و در نتیجه حجم ادرار افزایش پیدا می‌کند.
تغییر در خلق و خو
سیل هورمون‌ها در بدن یک خانم باردار در اولین روزهای بارداری می‌توانند موجب تغییر در خلق و خو و بد خلقی شوند. به طوری که یک خانم باردار در روزهای ابتدای بارداری به صورت کاملاً غیر عادی بسیار زودرنج خواهد شد و به اتفاقات مختلف واکنش احساسی نشان می‌دهد.
نفخ
تغییرات هورمونی در اوایل بارداری می‌توانند باعث احساس نفخ نیز شوند. دقیقاً حسی که در ساعات یا روزهای ابتدایی قاعدگی دارید را با علائم اولیه بارداری نیز تجربه می‌کنید و دستگاه گوارش شما دچار نفخ شدید می‌شود.
افزایش ضربان قلب
در هفته‌های ابتدای بارداری قلب یک خانم باردار می‌تواند ضربان بالاتری داشته باشد و این مسئله به علت پمپاژ سریع‌تر و سخت‌تر قلب بوده که باز هم سرچشمه اصلی این موضوع به ترشح برخی از هورمون‌ها برمی‌گردد. بر اساس مطالعات انجام شده، طی بارداری ۳۰ تا ۵۰ درصد جریان خون یک خانم افزایش پیدا می‌کند و این مسئله حجم فعالیت قلب را نیز افزایش خواهد داد.
گرفتگی و درد لگن
برخی از بانوان باردار در اوایل دوران حاملگی یعنی در روزها و هفته‌های اولیه اسپاسم شدیدی را در مجرای ادراری و لگن تجربه می‌کنند که این دقیقاً شبیه به درد پریودی است. در صورتی که درد شما آزاردهنده و ادامه دار بود، می‌توانید به پزشک مراجعه کنید و برای مصرف مسکن برای کاهش درد و رفع علائم زودرس حاملگی با پزشک خود مشورت داشته باشید.
یبوست
برخی از هورمون‌ها در ماه اول بارداری افزایش پیدا می‌کنند و این مسئله روی حرکات روده تاثیرگذار خواهد بود و تنبلی روده را به دنبال خواهد داشت. نتیجه این تغییرات سختی اجابت مزاج و ابتلا به یبوست است.
البته دقت کنید آهن موجود در برخی از مولتی ویتامین‌هایی که در دوران بارداری مصرف می‌شوند هم می‌تواند منجر به یبوست شود. اما به هیچ عنوان نباید در مواجهه با یبوست مصرف این مولتی ویتامین‌ها را قطع کنید. این ویتامین‌ها برای تجربه یک بارداری سالم توسط پزشک برای شما تجویز شدند.
پیشنهاد ما به شما برای قطع و درمان یبوست در هفته‌های اول بارداری، مصرف فیبر بیشتر، مصرف مایعات بیشتر، داشتن تحرک کافی، انجام پیاده‌روی و ورزش‌های هوازی مناسب با مادران باردار است. تمام این اقدامات به حرکت بهتر روده و درمان تنبلی روده و یبوست کمک می‌کنند.
بی اشتهایی و تنفر غذایی
کاهش اشتها یا تنفر از برخی از غذاها نیز موضوع مهمی است که در لیست علائم زودرس بارداری قرار می‌گیرد و برای اکثر بانوان باردار در روزهای ابتدای بارداری رخ می‌دهد.
در اوایل بارداری حس بویایی و چشایی افزایش پیدا می‌کند در نتیجه بانوان ممکن است نسبت به برخی از مواد غذایی حساسیت شدیدی داشته باشند که این موضوع می‌تواند تهوع صبحگاهی را هم تشدید کند. برای کاهش تنفر غذایی بهتر است که تهویه مناسب در خانه و استفاده از هود در آشپزخانه را در دستور کار قرار دهید. در برخی از موارد هم پزشک برای افزایش اشتهای مادر باردار و جلوگیری از حالت تهوع شدید و تنفر غذایی، برخی از قرص‌های مخصوص را تجویز می‌کند.
زمان مناسب برای انجام تست بارداری (آزمایش بارداری)
بعد از مشاهده علائم زودرس بارداری بانوان باید به سراغ انجام تست بارداری بروند و معمولاً اکثر بانوان بعد از مشاهده اولین تأخیر در پریود، آزمایش بارداری را انجام می‌دهند.
این تست ممکن است ۱۰ روز بعد از رابطه جنسی مثبت شود. اگر در ۱۰ روز نخست بارداری شما در آزمایش مشخص نشد، نباید چندان نگران باشید. زیرا معمولاً ۳ هفته طول می‌کشد تا این هورمون به قدر کافی در ادرار مشاهده شود تا آزمایش بارداری شما مثبت شود.
برخی از تست‌های خانگی مانند بی بی چک هم برای تشخیص بارداری در کوتاه مدت مناسب هستند. این تست در عرض ۲ تا ۱۰ دقیقه می‌تواند نشان دهد که یک خانم باردار هست یا خیر. معمولاً این تست‌ها در اکثر مواقع درست هستند و اگر روی بی بی چک دو خط مشاهده کردید باید بدانید که بارداری شما مثبت است. البته برای کسب اطمینان بیشتر حتماً به آزمایشگاه مراجعه کنید و آزمایش مخصوص بارداری را هم انجام دهید که بهترین زمان برای انجام این تست در آزمایشگاه، یک هفته بعد از عقب افتادن پریود است.
طی انجام آزمایش خون برای حاملگی، سطح هورمون HCG در خون بررسی می‌شود. این آزمایش نسبت به آزمایش ادرار قدرت تشخیص چند روز زودتر و دقیق‌تر را خواهد داشت. اکثر علائمی که در هفته‌های اول بارداری مشاهده می‌کنید به علت وجود هورمون اچ سی جی در خون شما است. این هورمون تنها زمانی در بدن یک خانم افزایش پیدا می‌کند که خانم باردار شده باشد. وقتی که تخمک‌ها بارور می‌شوند و رشد پیدا می‌کنند، سلول‌هایی که تخمک را احاطه می‌کنند و بعداً به جفت تبدیل می‌شوند، تولید کننده این هورمون مهم هستند.
نکات مراقبتی در هفته اول بارداری
روبرو شدن با علائم اولیه بارداری به معنای این است که یک خانم به احتمال خیلی زیاد وارد دوران بارداری شده است. که البته با انجام آزمایش می‌توان نسبت به این موضوع اطمینان پیدا کرد. مراقبت در هفته‌های اول و به ویژه اولین هفته بارداری اهمیت بسیار زیادی دارد و بانوان باید سعی کنند که مراقبت‌های پزشکی و خود مراقبتی‌ها را به طور کامل رعایت کنند، تا هفته‌های بعدی بارداری برای آن‌ها به راحتی و به سلامت سپری شود.
- در همین راستا رعایت نکات زیر را توصیه می‌کنیم؛
- انتخاب یک پزشک متخصص زنان و زایمان حاذق و ماهر برای طی کردن روزهای بارداری
- دریافت برنامه دقیق ویزیت‌های دوره بارداری از پزشک معالج
- انجام مشاوره ژنتیک و پیگیری آن در صورتی که پزشک تجویز کند.
- مصرف مکمل‌ها و مواد مغذی تحت نظر پزشک برای حفظ سلامت مادر باردار و جنین
- تغییر رژیم غذایی و عدم مصرف غذاهای مضر
- کنترل وزن و جلوگیری از ایجاد اضافه وزن طی ۹ ماه حاملگی
- داشتن استراحت کافی و دقیق
- داشتن تحرک کافی و انجام ورزش‌های آرام مثل یوگا، پیاده روی و ورزش‌های هوازی
- مصرف مواد معدنی و انواع ویتامین‌ها و غذاهای سرشار از پروتئین
- مصرف بیشتر میوه و سبزیجات و غذاهای غنی از فیبر
- دوری از استرس
- قطع مصرف کافئین
- قطع استعمال سیگار
- قطع مصرف الکل
کلام پایانی
تمام هفته‌های بارداری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. اما قطعاً هفته‌های اول از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. زیرا هیچ یک از اجزای بدن جنین در هفته‌های ابتدایی تشکیل نشده‌اند. در نتیجه یک مادر باردار با رعایت نکات و آگاهی کامل می‌تواند موجب شود که تمام هفته‌های بارداری به سلامتی سپری شوند.
طی این مقاله شما را با علائم زودرس بارداری آشنا کردیم. تا اگر در اقدام برای بارداری قرار دارید یا باردار هستید این علائم را بشناسید و بتوانید اقدامات لازم را برای کنترل و و پیشگیری از آن‌ها انجام دهید. تا در نهایت هفته‌های اول بارداری به عنوان شیرین‌ترین دوران در طول زندگی شما به شمار بیاید و اذیت کننده نباشد.
