دمای طبیعی بدن، افت دما و تب به چه معناست؟

بدن شما همچون یک کوره‌ کوچک همواره در حال آزاد کردن گرما است. این گرما هنگامی که در حال انجام دادن کاری هستید از بدنتان متصاعد می‌شود. اگر بدن شما گرمای کم‌تر یا بیشتری نسبت به حالت معمول آزاد کند، به این معنا است که دارد تلاش می‌کند به شما بفهماند مشکلی به وجود آمده است. معمولا میانگین دمای طبیعی بدن بزرگسالان در حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد شناخته می‌شود اما دمای پایه بدن هر فرد می‌تواند متفاوت باشد.
از مهم‌ترین عوامل موثر بر این دما می‌توانیم به سن، زمان اندازه گیری (معمولا در اوایل صبح دما کمتر و اواخر بعدازظهر بیشتر است)، فعالیت‌های اخیر و مصرف غذا و مایعات اشاره کنیم.
اگر این چرخه به هر دلیلی دچار اختلال شود و دمای بدن هر فرد از حد معمول کمتر یا بیشتر شود؛ به معنی وجود یک مشکل یا بیماری است. در این زمان بدن با تغییر دما تلاش می‌کند به ما این موضوع را اطلاع دهد تا بتواند با بیماری مقابله کند. حال ممکن است بپرسید چگونه می‌توان دمای بدن را اندازه گرفت؟ چه زمانی بدن تب دارد و چه زمانی دچار افت شدید دما یا همان هایپوترمی می‌شود؟ ما در این مقاله از مقالات آموزشی سیناکر به معرفی تمامی این موارد خواهیم پرداخت.

محدوده‌ی دمای طبیعی بدن انسان چقدر است؟

همانطور که گفتیم عوامل زیادی می‌توانند بر دمای نرمال بدن هر فرد تاثیر بگذارند. بنابراین دمای طبیعی بدن شما با همه افراد یکسان نبوده و ممکن است یک درجه با دمای بدن دیگران فرق کند. در قرن نوزدهم یک پزشک آلمانی دمای ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد را به عنوان دمای طبیعی بدن معرفی کرد؛ با این حال تحقیقات جدیدتر بیان می‌کنند دمای پایه در بیشتر افراد نزدیک به ۳۶.۷ درجه‌ی سانتی‌گراد است. به عبارتی دیگر محدوده دما در یک فرد بالغ معمولی حداقل ۳۶.۱ درجه و حداکثر ۳۷.۲ درجه‌ی سانتی‌گراد است. البته این بازه در نوزادان شیرخوار و کودکان کمی بالاتر می‌رود و به ۳۶.۶ تا ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد. خوب است بدانید دمای بدن شما در طول روز یکسان نبوده و در طول عمرتان مدام تغییر می‌کند. برخی عواملی که باعث این تغییرات می‌شوند عبارتند از:

1. زمان روز (اول صبح دما کمتر و آخر بعدازظهر دما بیشتر است.)
2. میزان فعالیت
3. سن
4. جنسیت (دمای بدن زنان در هر مرحله از چرخه‌ی قاعدگی متفاوت است.)
5. غذا و مایعات

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که دمای بدن شما به نسبت این که اندازه گیری را در کدام قسمت بدن انجام می‌دهید تغییراتی خواهد داشت. به عنوان مثال دمایی که از زیربغل گرفته‌ می‌شود ممکن است یک درجه کم‌تر از دمایی باشد که از دهان اندازه‌گیری شده است. همچنین دمایی که از رکتوم به دست می‌آید معمولا یک درجه بیشتر از دمای دهان شناخته می‌شود. در ادامه با روش‌های اندازه گیری دمای بدن بیشتر آشنا می‌شوید. همچنین خوب است بدانید اپلیکیشن سیناکر به شما کمک می‌کند تا به صورت کاملا آنلاین و در هر زمان دلخواه بتوانید از میزان دمای بدی، وزن، قند خون و حتی شاخص‌های تناسب اندام خود آگاه شوید.

تب چیست؟

اگر دمای بدن انسان بیشتر از محدوده‌ی دمای طبیعی باشد، به آن تب گفته می‌شود. در مقابل اگر دما بیشتر از حد معمول افت ‌کند، شما به هایپوترمی مبتلا شده‌اید. هر دوی این شرایط نیازمند مراقبت و ارزیابی هستند. بنابراین به طور کلی، تب به معنای دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) است. حال چه دمایی بالاتر از بازه نرمال تلقی می‌شود؟ در پاسخ باید بگوییم هر دمایی بالاتر از ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد به منزله‌ تب در نظر گرفته می‌شود. در وهله اول شاید احساس بسیار ناخوشایندی داشته باشید ولی جای هیچ نگرانی نیست؛ چرا که تب به خودی خود بد شناخته نمی‌شود. بلکه علامتی است که نشان می‌دهد بدن شما دارد با حمله میکروب‌ها و ویروس‌ها مقابله می‌کند.

پیشنهاد: برای خرید تب سنج می‌توانید به فروشگاه اینترنتی سیناکر مراجعه کنید. ما تب سنج دیجیتال غیرتماسی Ario Bt مدل بلوتوث دار را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دمای بدن به بیشتر از ۳۹ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد یا تب شما بیشتر از ۳ روز طول بکشد باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر همراه تب علائم دیگری از قبیل تورم شدید گلو، استفراغ، سردرد، درد قفسه‌ی سینه، سفتی گردن یا راش پوستی داشتید نیز باید با پزشک تماس بگیرید. توجه داشته باشید نحوه اندازه گیری دمای کودک سبب می‌شود این اعداد کمی متفاوت باشند و دما از دهان، زیر بغل، گوش، پیشانی یا مقعد با یکدیگر فرق کند.

هایپوترمی چیست؟

اگر بدن بیشتر از حد معمول گرما از دست بدهد و با افت شدید دما مواجه شود؛ به آن هایپوترمی می‌گویند. این شرایط می‌تواند بسیار جدی و حتّی کشنده باشد. به عبارتی دیگر اگر دمای بدن شما به مقادیر کمتر از ۳۵ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد، به هایپوترمی دچار شده‌اید. شاید فکر کنید این اتفاق تنها زمانی می‌افتد که برای مدت طولانی در معرض هوای خیلی سرد قرار بگیرید؛ اما در حقیقت این چنین نیست و حتی در یک مکان سربسته نیز احتمال وقوع آن وجود دارد. اگر به سلامتی خود و مدیریت آن نیز اهمیت می‌دهید، بسته مدیریت هوشمند سبک زندگی سیناکر می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. در این بسته از خدمات زیادی همچون بررسی وزن، رطوبت، میزان پروتئین و چربی و عضله بهره‌مند می‌شوید.

هایپوترمی چه زمانی رخ می‌دهد؟

شناخت عوامل موثر بر هایپوترمی می‌توانند به شما کمک کنند از بروز آن پیشگیری کنید یا در زمان ابتلا، به درستی بتوانید با آن روبه‌رو شوید. در این خصوص باید بدانید افرادی که برای مدتی در معرض شرایط نامساعد هوا قرار می‌گیرند یا زمانی که به اندازه‌ی کافی گرما وجود ندارد، ممکن است به هایپوترمی گرفتار شوند. به طور کلی نیز این وضعیت در نوزادان و افراد مسن نگران‌کننده‌تر از سایر افراد است و دمای پایین بدن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد. نوزادان ممکن است نتوانند به خوبی دمای بدنشان را تنظیم کنند و مستعد این هستند که به سرعت گرما از دست بدهند. پس حفظ دمای طبیعی بدن نوزاد اهمیت بسزایی در پیشگیری از هایپتورمی دارد.
دمای کم‌تر از ۳۶.۱ درجه‌ی سانتی‌گراد در نوزادان بسیار پایین تلقی می‌شود و مراجعه به پزشک را الزامی می‌کند. در زیر با عوامل دیگری که می‌توانند شما را مستعد هایپوترمی کنند آشنا می‌شوید:

• مصرف الکل یا مواد مخدر
• هایپوتیروییدیسم (تیرویید کم‌کار)
• آنورکسی (اختلال اجتناب از غذا خوردن)
• سکته‌ی مغزی
• سپسیس (عفونت شدید)
• بیماری پارکینسون
• آسیب عصبی
• سوء تغذیه
• مصرف داروهایی مانند: ضدافسردگی‌ها، ضدجنون‌ها یا آرام‌بخش‌ها
• هنگام بیهوشی

دمای طبیعی بدن و تب کودکان و نوزدان چقدر است؟

دمای طبیعی بدن کودکان و نوزادان بسته به سن، زمان روز و سایر عواملی که در ابتدای مطلب اشاره کردیم می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان یک والدین یا سرپرست مهم است که بدانید دمای طبیعی بدن برای فرزند شما چیست تا بتوانید هنگام بیماری تب آن را به درستی تشخیص دهید.
نوزادان و کودکان خردسال دمای بدن بالاتری نسبت به بزرگسالان دارند و دامنه متوسط آن از ۳۶.۶ درجه سانتی‌گراد تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد است. در ادامه این مطلب بهترین شیوه اندازه گیری این دما را شرح می‌دهیم.

به طور کلی باید بگوییم دمای ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر در نوزادان و خردسالان تب شناخته شده و باید به پزشک مراجعه شود. با این حال یادآوری این نکته حائز اهمیت است که تب یک بیماری نیست؛ بلکه نشانه‌ای از بیماری یا عفونت بدن است. از رایج‌ترین دلایل تب در کودکان می‌توانیم به عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های باکتریایی، دندان‌پزشکی، واکسیناسیون و گرمای بیش از حد اشاره کنیم. توجه داشته باشید اگر کودک شما تب دارد، نظارت بر دمای آن و در نظر گرفتن علائم دیگر مانند استفراغ، اسهال، سرفه یا مشکل در تنفس امری ضروری خواهد بود.

دقیق ترین راه اندازه گیری دمای بدن کودک چیست؟

دمای مقعدی (رکتال) دقیق‌ترین روش برای اندازه‌گیری دمای بدن نوزادان محسوب می‌شود. شما برای این کار نیاز به یک دماسنج دیجیتال مقعدی دارید. برای اندازه گیری دمای مقعدی کودک باید او را به صورت رو به پایین و روی پاهای خود بخوابانید. انتهای دماسنج را بع مقداری وازلین آغشته کنید. سپس دماسنج را به آرامی داخل مقعد کودک قرار دهید تا زمانی که نوک نقره‌ای آن دیده نشود (۶ تا ۱۲ میلی‌متر داخل مقعد). دماسنج را در جای خود ثابت نگه دارید. اگر از دماسنج شیشه‌ای استفاده می‌کنید، حدود ۲ دقیقه باید صبر کنید؛ ولی اگر دماسنج‌های دیجیتالی دارید، کمتر از ۱ دقیقه زمان کافی است. برای پایش سلامت خود و بررسی تناسب اندام، قند خون، مدیریت تغزیه و سایر موارد هم می‌توانید از بسته مدیریت هوشمند سبک زندگی سیناکر استفاده کنید.

نحوه استفاده از تب سنج دهانی

یکی دیگر از روش‌های اندازه گیری دمای بدن استفاده از تب سنج دهانی است. همانطور که گفتیم برای کودکان بهترین راه دماسنج مقعدی شناخته می‌شود ولی دمای دهان نیز تشخیص درستی دارد. البته باید توجه کنید این روش فقط زمانی قابل اعتماد است که در کودکان حداقل ۴ سال انجام شود. برای اندازه گیری دمای گوش هم ابتدا مطمئن شوید که از دماسنج مخصوص این کار استفاده می‌کنید. قبل از قرار دادن دماسنج گوش فرزندتان را به عقب بکشید و سپس نوک آن را حدود ۲ ثانیه در گوش او نگه دارید. همچنین بخاطر داشته باشید که دمای زیر بغل، گوش و پیشانی به اندازه دمای مقعد یا دهان دقیق نیست. پس اگر به دنبال پیدا کردن عدد دقیق‌تر هستید، از این روش‌ها صرف نظر کنید.

در زیر مراحل صحیح اندازه گیری دما از طریق دهان را معرفی می‌کنیم:

1. قبل از هر کاری ابتدا دماسنج را با آب خنک و صابون بشویید و سپس آبکشی کنید.
2. اندازه گیری دما را حتما به زمانی موکول کنید که حداقل ۳۰ دقیقه از خوردن یا آشامیدن کودک شما با مواد غذایی سرد یا گرم گذشته باشد.
3. نوک دماسنج را زیر زبان کودک به سمت پشت قرار دهید. از او بخواهید که دماسنج را به جای دندان، با لب‌های خود بگیرد.
4. سپس از فرزندتان بخواهید لب‌ها را به گونه‌ای دور دماسنج قرار دهد که ثابت بماند.
5. یک دماسنج شیشه‌ای حدود ۳ دقیقه طول می‌کشد تا کار کند. اکثر دماسنج‌های دیجیتالی کمتر از ۱ دقیقه طول می‌کشند. پس زمان دقیق را چک کنید و سپس دماسنج را بیرون بیاورید.

شایع ترین علت تب در کودکان چیست؟

رایج ترین علت تب در کودکان عفونت است. در زیر به شایع‌ترین مواردی که کودک در معرض عفونت و سپس تب قرار می‌گیرد اشاره می‌کنیم. توجه داشته باشید افرادی هم که فشار خون دارند و نیازمند بررسی آن در منزل هستند می‌توانند از دستگاه‌های فشار خون کمک بگیرند و در هر لحظه از شرایط فشار خود آگاه شوند. در ادامه علل تب را معرفی می‌کنیم:

• عفونت بر اثر سرماخوردگی و آنفولانزا
• عفونت از راه هوایی مانند: کروپ یا برونشیت
• عفونت با درد شکم یا التهاب روده
• تب بر اثر واکسن (در برخی موارد ممکن است کودکان پس از تزریق واکسن دچار تب شوند.)

در مورد دمای طبیعی بدن انسان، سوالات رایج و پرتکرار زیر مطرح می‌شود

1. دمای طبیعی بدن انسان چقدر است؟

دمای طبیعی بدن انسان بین 36.5 تا حدود 37 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

2. علل افزایش غیرطبیعی دمای بدن چیست؟

تب، ضربه گرمایی، فعالیت بدنی شدید، گرمازدگی، عفونت‌ها و التهاب‌ها از علل اصلی افزایش غیرطبیعی دمای بدن هستند.

3. نشانه‌های افزایش دمای بدن به چه صورت است؟

سردرد و تهوع، تعریق زیاد، تب، گرگرفتگی، تنگی نفس، تپش قلب از نشانه‌های افزایش دمای بدن می‌باشند.

4. راهکارهای پیشگیری و کنترل دمای بدن چیست؟

پرهیز از فعالیت‌های طاقت‌فرسا، استراحت کافی، اجتناب از محیط‌های بسیار گرم یا سرد، آب‌رسانی مناسب و رژیم غذایی مناسب از راهکارهای موثر در کنترل دمای بدن هستند.

5. عوارض افزایش یا کاهش طولانی مدت دمای بدن چیست؟

از جمله عوارض مهم: آسیب به مغز و اعصاب، کاهش آب بدن، افزایش خطر سکته و حملات قلبی هستند.