همانطور که در مقاله قبلی درباره وضعیت جنین در هفته دهم بارداری صحبت کردیم، بررسی وضعیت جنین میتواند به اغلب مادران باردار کمک کند تا بهترین اقدامات را برای رشد بهتر جنین خود و داشتن زایمانی بدون مشکل انجام دهند. در این هفته مادران باردار در ماه سوم هستند و نیاز است تا از لحاظ جسمی و روحی مراقب خود باشند. سلامت مادر رابطه مستقیمی نیز با سلامت جنین دارد.
در هفته یازدهم بارداری جنین شما رشد و تکامل اصلی خود را آغاز میکند. در این زمان، ممکن است بسیاری از اندامهای بیرونی جنین هنوز به طور کامل مشخص نباشند و تشخیص جنسیت آن با سونوگرافی معمولا امکانپذیر نیست. به دلیل اینکه در اوایل ماه سوم، رشد جنین افزایش پیدا میکند، لازم است تا شما از وضعیت کلی جنین آگاه شده تا بهتر بتوانید شرایط کلی او را بسنجید و با او ارتباط برقرار کنید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
- قد و وزن جنین در هفته یازدهم بارداری
- وضعیت دست و پای جنین در هفته یازدهم بارداری
- وضعیت سر و مغز جنین در هفته یازدهم
- وضعیت اندامهای جنسی جنین در هفته 11ام بارداری
- نکات تکمیلی در مورد رشد جنین در هفته یازدهم بارداری
- نقش یک رژیم غذایی سالم در رشد و سلامت جنین در هفته یازدهم
- تأثیر ورزش و فعالیت سبک روی سلامت جنین در هفته یازدهم
- بایدها و نبایدهای هفته 11ام حاملگی برای جنین
- تأثیر استرس و نگرانی روی جنین
- علائم سقط جنین در هفته یازدهم بارداری
- کلام پایانی
قد و وزن جنین در هفته یازدهم بارداری
اگر مایل هستید از قد و وزن جنین خود در هفته یازدهم بدانید، باید بگوییم که او اندازهای بسیار کوچک دارد. به گونهای که به انجیر تشبیه میشود. در این هفته، جنین شما اندازهای نزدیک به ۴ یا ۵ سانتیمتر و وزنی نزدیک به ۸ گرم دارد. در این شرایط، او مشغول جذب مواد غذایی از بدن مادر است تا هرچه سریعتر رشد کرده و اندامهای داخلی و بیرونی او تکامل پیدا کند.
وضعیت دست و پای جنین در هفته یازدهم بارداری
در مورد وضعیت دست و پای جنین در این هفته باید بگوییم که انگشتان دست و پا شروع به شکلگیری میکنند و ناخنهای او تشکیل میشوند. تا قبل از این هفته، جنین دارای دست و پای قورباغهای شکل بوده که در این هفته از بین رفته و جنین ظاهری شبیه به نوزاد انسان پیدا میکند. علاوه بر این، میتواند به آرامی دست و پای خود را تکان داده و کمی تکان بخورد.
به طور کلی، تکامل دست و پا و بزرگ و کاملتر شدن آنها را میتوانیم اولین و مهمترین اتفاق در هفته یازدهم بارداری بنامیم. در این مرحله از بارداری، با انجام سونوگرافی میتوان به راحتی دست و پای جنین را تشخیص داد و در صورت وجود هرگونه مشکل یا بیماری ژنتیکی، از آن اطلاع پیدا کرد.
وضعیت سر و مغز جنین در هفته یازدهم
در هفته یازدهم بارداری، اندازه سر جنین تقریبا برابر با نیمی از طول کل بدن او است. البته در هفتههای بعد، با رشد قابل توجه بدن، نسبت اندازه سر و بدن به حالت طبیعی تبدیل میشود. در این زمان، ساختار اصلی مغز و سلولهای عصبی مغزی تشکیل شدهاند و در طول ماههای آینده به تکامل خود و ارتباط با اعضا و قسمتهای مختلف بدن ادامه میدهند. علاوه بر این، در هفته یازدهم استخوانهای صورت شروع به تشکیل و کامل شدن میکنند و پلک بالایی چشم به پلک پایینی میرسد؛ به گونهای که ظاهر و حالت چشمها تا حدودی مشخص میشوند.
میتوان گفت هفته یازدهم جزء هفتههایی است که گردن جنین بیشترین رشد را دارد و به همین دلیل سر به صورت مجزا ظاهر میشود. همچنین مفاصل و قسمتهای مختلف گردن و سر جنین تشکیل شده و میتوان با سونوگرافی به راحتی قسمتهای مختلف آن را تشخیص داد.
وضعیت اندامهای جنسی جنین در هفته 11ام بارداری
از نظر رشد اندامهای جنسی و تولید مثل جنین در هفته یازدهم بارداری، اگر جنین دختر باشد تخمدانهایش به طور کامل تشکیل شده و در صورتی که پسر باشد بیضهها در داخل شکم و کیسه بیضه در بیرون از بدن تشکیل شده است.
اندامهای جنسی از اولین اندامهایی هستند که در جنین شروع به رشد میکنند. اگرچه اندامهای تناسلی در حال رشد هستند، اما تشخیص جنسیت با سونوگرافی معمولاً در هفتههای 16 تا 20 بارداری امکانپذیر است. نکته مهم این است که مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار میتواند خطرات جدی برای سلامت جنین ایجاد کند، از جمله سندرم جنین الکلی، نارسایی زایمان، نقصهای مادرزادی و اختلال در رشد اندامهای تولید مثلی. بنابراین بهتر است در این دوران از مصرف این گونه مواد خودداری کنید.
نکات تکمیلی در مورد رشد جنین در هفته یازدهم بارداری
همانطور که یادآور شدیم هفته یازدهم بارداری، هفتهای پر از تغییرات برای جنین شماست. در این هفته، اندامهای بدن او به رشد و تکامل خود ادامه میدهند و برخی از عملکردهای بدن او نیز شروع به فعالیت میکنند. در ادامه به برخی از نکات تکمیلی در مورد رشد جنین در هفته یازدهم بارداری اشاره میکنیم:
-
تکامل جفت: در این هفته، کیسه زرده که در هفتههای اول بارداری وظیفه تغذیه جنین را بر عهده داشت، به تدریج ناپدید میشود و جفت به طور کامل جایگزین آن میشود. جفت وظیفه تأمین اکسیژن و مواد مغذی جنین و همچنین دفع مواد زائد را بر عهده دارد.
-
شکلگیری جوانههای چشایی: در این هفته، جوانههای چشایی روی زبان جنین شروع به شکلگیری میکنند. این جوانهها به جنین کمک میکنند تا پس از تولد، مزههای مختلف را تشخیص دهد.
-
تغییرات پوست: پوست جنین در این هفته شروع به کشیده شدن و صافتر شدن میکند.
-
تکامل اندامهای جنسی: اندامهای جنسی جنین، چه دختر باشد و چه پسر، در این هفته تقریباً به طور کامل شکل گرفتهاند. با این حال، تشخیص جنسیت جنین با سونوگرافی در این مرحله هنوز ممکن نیست.
-
شروع حرکات تنفسی: در هفته یازدهم بارداری، اولین علائم انجام حرکات تنفسی در جنین قابل تشخیص است. جنین در این مرحله مایع آمنیوتیک را به داخل و خارج ریههای خود میکشد که به تکامل ریههای او کمک میکند.
-
رشد دندانها: جوانههای دندانهای جنین در این هفته شروع به رشد میکنند. این جوانهها در آینده به دندانهای شیری جنین تبدیل میشوند.
-
تشکیل دیافراگم: در این هفته، دیافراگم جنین که عضلهای مهم برای تنفس است، تشکیل میشود. همچنین، جنین در این مرحله قادر به سرفه و سکسکه کردن است.
-
الگوی خواب: جنین در هفته یازدهم بارداری هر ۵ تا ۷ دقیقه یک بار میخوابد. اگرچه جنین در این مرحله هنوز قادر به شنیدن یا دیدن نیست، اما حالتهای عصبی و نگرانی شما میتواند بر او تأثیر بگذارد. بنابراین، مهم است که در دوران بارداری سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید.
نقش یک رژیم غذایی سالم در رشد و سلامت جنین در هفته یازدهم
هفته یازدهم بارداری، زمانی است که جنین شما به سرعت در حال رشد و نمو است. مصرف مواد غذایی سالم و مغذی در این دوران برای سلامت شما و جنینتان بسیار مهم است و به پیشگیری از بروز مشکلات جسمی، مغزی و عصبی در جنین کمک میکند.
در این هفته، مصرف مواد غذایی حاوی مواد مغذی زیر از اهمیت ویژهای برخوردار است:
- کلسیم: برای رشد استخوانها و دندانهای جنین (منابع: لبنیات، سبزیجات برگ دار، بادام)
- پروتئین: برای رشد و تکامل بافتهای بدن جنین (منابع: گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات)
- اسیدهای چرب امگا ۳: برای رشد مغز و چشم جنین (منابع: ماهیهای چرب، گردو، دانه کتان)
- آهن: برای تولید خون و جلوگیری از کمخونی (منابع: گوشت قرمز، اسفناج، عدس)
- ید: برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین (منابع: غذاهای دریایی، نمک یددار)
- کولین: برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین (منابع: تخم مرغ، سویا، گوشت)
- اسید فولیک: برای جلوگیری از نقص لوله عصبی در جنین (منابع: سبزیجات برگ دار، حبوبات، غلات غنی شده)
مصرف انواع میوهها و سبزیجات تازه، به خصوص گیاهان برگ دار مانند کلم بروکلی و اسفناج، نیز برای سلامت شما و جنینتان بسیار مهم است.
تأثیر ورزش و فعالیت سبک روی سلامت جنین در هفته یازدهم
انجام ورزش و فعالیتهای سبک میتواند تأثیرات مثبت زیادی روی سلامت مادر و جنین داشته باشد. فعالیتهای ورزشی سبک مانند پیادهروی یا انجام حرکات کششی سبک از مشکلاتی مانند اختلالات فشار خون، دیابت بارداری، خستگی و بیحالی روزانه مادر جلوگیری میکند. تمامی موارد ذکر شده میتوانند تأثیرات مخربی روی جنین داشته باشند. بسیاری از پزشکان عنوان کردند که مادرانی که در دوران بارداری فعالیت داشته و ورزش میکردند نوزادانی با هوش و سالمتر به دنیا آوردهاند.
علاوه بر این، احتمال به دنیا آمدن جنین مرده یا از دست رفتن جنین هنگام به دنیا آمدن نیز کاهش پیدا میکند. زیرا ورزش سبب تقویت عضلات شده و مادر راحتتر میتواند زایمان کند. به همین دلیل برای بهبود وضعیت جنین در هفته 11ام بارداری و داشتن نوزاد سالم، بهتر است در همان ماههای اول بارداری یعنی ماه سوم، ورزش و فعالیت بدنی را آغاز کنید.
بایدها و نبایدهای هفته 11ام حاملگی برای جنین
هفته یازدهم بارداری، هفته مهمی در رشد و تکامل جنین شماست. در این هفته، تغییرات هورمونی در بدن شما ادامه دارد و ممکن است با برخی علائم مانند حالت تهوع و سرگیجه مواجه شوید. در صورت شدید بودن این علائم یا داشتن هرگونه نگرانی دیگر، با پزشک خود مشورت کنید. از مصرف خودسرانه داروها، حتی داروهای گیاهی، پرهیز کنید. رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید و از مصرف تنقلات مضر مانند چیپس، پفک و شیرینیجات خودداری کنید. میوهها و سبزیجات تازه، غلات سبوسدار، و منابع پروتئینی کم چرب را در برنامه غذایی خود قرار دهید. شرکت در کلاسهای آمادگی بارداری و زایمان میتواند به شما در مورد بارداری، زایمان و مراقبت از نوزاد آموزشهای لازم را ارائه دهد.
پیشنهاد مطالعه: هفته یازدهم بارداری؛ وضعیت مادر
تأثیر استرس و نگرانی روی جنین
یکی از مهمترین مواردی که مادران باردار در هفته یازدهم در کنار انجام ورزش و رعایت رژیم غذایی سالم باید در نظر داشته باشند، دوری از نگرانی و استرس است. به دلیل اینکه شما در اوایل بارداری هستید نگرانی و اضطراب بیش از حد میتواند تأثیرات مخرب فراوانی روی مغز و سلولهای عصبی مرکزی جنین شما داشته باشد.
استرس در طولانی مدت میتواند خطراتی مانند سقط جنین و به دنیا آمدن جنین ناقص را به همراه بیاورد. علاوه بر این، ممکن است نوزاد شما پس از به دنیا آمدن با اختلالات مختلفی مانند لکنت زبان، پیش فعالی، اوتیسم یا مشکلات متعدد حافظه روبرو شود.
پس همانطور که متوجه شدید استرس و نگرانی جزء مواردی است که مادران باردار باید تحت هر شرایطی از آن دوری کنند. در این زمان شما موظف به حفظ آرامش خود و ایجاد محیطی آرام و به دور از نگرانی هستید. علاوه بر این، بهتر است از محیطهایی که استرس و اضطراب را در شما افزایش میدهند دوری کنید.
علائم سقط جنین در هفته یازدهم بارداری
احتمال سقط جنین در هفتههای اول بارداری زیاد است، به همین دلیل در صورتی که یکسری علائم را مشاهده کردید باید هرچه سریعتر و بدون اتلاف وقت به پزشک برای انجام آزمایش مراجعه کنید. امروزه به دلیل پیشرفت علم پزشکی با شناخت علائم اولیه سقط و مراجعه زودهنگام به پزشک، میتوان جلوی از دست رفتن جنین را گرفت. این علائم عبارت است از:
- خونریزی شدید
- داشتن ترشحات فراوان از واژن
- دردهای شدید و ممتد در ناحیه زیر شکم و لگن
- دفع بافتها و لختههای خونی
بهتر است در صورتی که موارد ذکر شده را دیدید هرچه سریعتر برای چک کردن وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری و حفظ سلامت خود به بیمارستان یا پزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
حساسیتهای دوران بارداری مخصوصاً اوایل بارداری بر کسی پوشیده نیست. در صورتی که مادران باردار شرایط جنین در هفته یازدهم حاملگی را در نظر گرفته و اقداماتی مؤثر و صحیح برای رشد آن انجام دهند، میتوانند از عوارض و مشکلات مختلف هنگام به دنیا آمدن نوزاد جلوگیری کنند.
در این زمان نیاز است تا داشتن یک برنامه غذایی سالم و کامل را در اولویت قرار دهید. علاوه بر این، انجام منظم چکاپ و مراجعه به پزشک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در هفته یازدهم شما باید انجام حرکات ورزشی مناسب را آغاز کرده و بیشتر نگران سلامت خود و جنینتان باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مربوط به وضعیت جنین در هفته دوازدهم بارداری را مطالعه نمایید.