فشار خون طبیعی برای زندگی همه افراد بسیار ضروری و حیاتی است. فشار خون نرمال عدد ۱۲۰ بر ۸۰ است. بدون فشار، خون نمیتواند اکسیژن را از راه شریانها به اندامها و بافتها برساند. در نظر داشته باشید که فشار خون نرمال میتواند در هر سنی تفاوت داشته باشد. در این مقاله از سیناکر با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد فشار خون نرمال و طبیعی در همه سنین با شما صحبت کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
- واحد اندازهگیری برای فشار خون
- فشار خون نرمال چند است؟
- فشار سیستولیک یا دیاستولیک، کدام اهمیت بیشتری دارد؟
- فشار خون نرمال و طبیعی در کودکان
- فشار خون نرمال در نوجوانان
- فشار خون نرمال برای آقایان
- فشار خون نرمال برای خانمها
- فشار خون نرمال افراد بالای ۵۰ سال
- فشار خون نرمال برای سن بالاتر از ۶۵
- فشار خون نرمال برای افراد سالمند
- فشار خون و ضربان قلب نرمال
- محدوده نرمال ضربان قلب در سنین مختلف
- جدول فشار خون نرمال در سنین مختلف
- فشار خون خود را چه وقتی کنترل و مدیریت کنیم؟
- برای اندازهگیری و سنجش فشار خون لازم است که چه مواردی را رعایت کنیم؟
واحد اندازهگیری برای فشار خون
واحد اندازهگیری فشار خون بر اساس میلیمتر جیوه است و به عنوان استاندارد فشار در علم پزشکی شناخته میشود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند بایستی در طی روز فشار خون خود را مورد سنجش قرار دهند تا از تغییرات آن جلوگیری کنند.
فشار خون نرمال چند است؟
فشار خون عبارت از نیرویی است که سبب میشود تا خون بر روی جداره شریانها اعمال شود. باید بدانید که رگهای خونی خون پر شده از اکسیژن را از بافت قلب دور میکنند و به سایر اندامها میرسانند. چنان چه شریانها سفت و تنگ شوند سبب میشوند تا فشار خون بالا ایجاد شود. لازم است که هر فردی که فشار خون نرمال و طبیعی داشته باشد. چون این امر مثل این است که شما بخشی از شلنگ آب را به صورت متراکم و فشرده در آورده باشید. در این صورت آب با نیروی بیشتری بیرون میآید. در صورتی که عروق فردی دچار تنگی شده باشد قلب میتواند به دشواری کار کند. چون قلب عضلهای است که به قدر یک مشت است که در طول زندگی هر فردی به طور میانگین تقریبا دو و نیم میلیارد دفعه میتپد.
خوانش فشار خون به این صورت است که فشار خون سیستولیک بر دیاستولیک. محدوده نرمال فشار برای افراد بزرگسال میان ۹۰ بر ۶۰ سیستولیک و ۱۲۰ بر ۸۰ دیاستولیک است. این بدان معنا است که فشار کمتر از ۹۰ بر ۶۰ میلیمتر جیوه نشانه فشار خون پایین است. اما عدد بیشتر از ۱۴۰ بر ۹۰ میلیمتر جیوه نشاندهنده فشار خون بالا است. باید از این اعداد آگاه باشید. زیرا بیشتر میتوانید در کنترل فشار خون به خود کمک کنید.

فشار خون نرمال (ایدهآل) چند است
فشار سیستولیک یا دیاستولیک، کدام اهمیت بیشتری دارد؟
معمولا فشار خون سیستولیک به عنوان فاکتور مهم و اصلی ریسک بیماریهای قلبی و عروقی برای افرادی است که بیشتر از ۵۰ سال سن دارند. در اغلب افراد فشار خون سیستولیک با ازدیاد سن به علت این که شریان بزرگ دچار سختی میشوند، زیاد میشود. در نظر داشته باشید که این افزایش فشار خون به صورت پیوسته با افزایش سن صورت میگیرد. برای تشخیص این که فردی به بیماری فشار خون بالا دچار است ممکن است از فشار خون سیستولیک استفاده شود. مطالعات نشان میدهد که با زیاد شدن هر ۲۰ میلیمتر جیوه سیستولیک و یا ۱۰ میلیلیتر جیوه دیاستولیک در میان افرادی که بین ۴۰ تا ۸۹ سال سن دارند، خطر مرگ بیشتر میشود. این خطر میتواند به علت بیماری ایسکمیک قلبی و سکته مغزی ایجاد شده باشد که دلیل آن معمولا فشار خون بیشتر از حالت ایدهال و نرمال است.
پیشگیری از فشار خون زیاد و طبیعی نگه داشتن آن در افرادی که سالخورده هستند به آنها کمک میکند تا از ایجاد بیماریهای مختلفی مانند سکتههای مغری، بیماریهای قلبی، اشکالات در بینایی، نارسایی کلیه و دیگر شرایط جدی برای سلامتی پیشگیری کند. جلوگیری از پایین آمدن فشار خون در افراد سالمند کمک میکند تا از سبکی سر، سرگیجه و شوک و افتادن پیشگیری شود. پرستار افراد سالمند در خانه باید بتواند به طرز موثری فشار خون را کنترل و مدیریت و تنظیم کند.
به عنوان مثال، اگر فشار فردی ۱۱۰ روی ۷۰ باشد این بدین معناست که فشار سیستولیک او ۱۱۰ و فشار دیاستولیک ۷۰ میلی متر جیوه است. به طور کلی فشار زیر ۱۳۰ روی ۸۰ میلی متر جیوه را به عنوان محدوده فشار خون نرمال در نظر میگیریم. بالا و یا پایین بودن فشار خود در افراد سالمند مشکلاتی را برای آنها ایجاد میکند که به تفکیک به توضیح هر یک میپردازیم:
فشار خون بالا
طبق جدیدترین بیانههای پزشکی، فرد مسنی که فشار خونش بیشتر از ۱۳۰ روی ۸۰ میلی متر جیوه است، آن را جزو فشارخون بالا دستهبندی میکنند. البته گاهی ممکن است که این عدد موقتی باشد و در اثر عواملی مانند استرس، اضطراب و یا حتی فعالیت بدنی به مقدار کمی بالا برود. اما در صورتی که بالا بودن این عدد همیشگی باشد باید حتماً تحت نظر مراقبت پزشک قرار بگیرد. فشار خون بالا میتواند ریسک بروز بیماریهای قلبی سکته مغزی ارسایی کلیه و دیگر مشکلات جدی را افزایش بدهد.
پیشنهاد مطالعه: علائم فشار خون بالا در زنان و مردان
فشار خون پایین
از طرف دیگر فشار کمتر از ۹۰ روی ۶۰ نیز غیر طبیعی تلقی شده و آن را به عنوان فشار خون پایین در نظر میگیرند. کاهش فشار خون در سالمندان میتواند نشان از وجود مشکلاتی نظیر کمبود مواد مغذی، اختلالات قلبی یا غدد درون ریز و عفونتهای پنهان در بدن باشد. همچنین در سالمندان افت فشار خون ممکن است سبب بیحالی، عدم تمرکز، تاری دید، دو بینی، خستگی مفرط، رنگ پریدگی پوست، سرگیجه و یا حتی زمین خوردن بشود که به دنبال آن مشکلات خطرناکی را در پی داشته باشد.
فشار خون نرمال و طبیعی در کودکان
فشار خون طبیعی و نرمال در کودکان بهتر است به وسیله پزشک متخصص اطفال اندازهگیری شود، چون برخی از موارد میتواند در اندازهگیری فشار خون کودکان ایجاد مشکل کند. برای مثال پیچیدن بازوبند میتواند برای کودک کمی سخت باشد. اگر کودکی زیر سه سال دارید که دچار بیماری خاصی نیست و زودهنگام به دنیا نیامده است سنجش فشار خون او لازم نیست.
فشار خون نرمال در کودکان به سن، قد، وزن، و جنسیت کودک بستگی دارد و به دلیل رشد مداوم آنها، میزان نرمال فشار خون در کودکان متفاوت از بزرگسالان است. معمولاً فشار خون نرمال در کودکان با توجه به درصدهای منحنی رشد تعریف میشود. به طور کلی، محدودههای نرمال فشار خون در کودکان به شرح زیر است:
- نوزادان (۰ تا ۱۲ ماه)
فشار خون سیستولیک: 70 تا ۹۰ میلیمتر جیوه
فشار خون دیاستولیک: 50 تا ۶۵ میلیمتر جیوه
- کودکان ۱ تا ۳ سال
فشار خون سیستولیک: 90 تا ۱۰۵ میلیمتر جیوه
فشار خون دیاستولیک: 55 تا ۷۰ میلیمتر جیوه
- کودکان ۴ تا ۶ سال
فشار خون سیستولیک: 95 تا ۱۱۰ میلیمتر جیوه
فشار خون دیاستولیک: 60 تا ۷۵ میلیمتر جیوه
- کودکان ۷ تا ۱۰ سال
فشار خون سیستولیک: 100 تا ۱۱۵ میلیمتر جیوه
فشار خون دیاستولیک: 60 تا ۷۵ میلیمتر جیوه
- نوجوانان ۱۱ تا ۱۲ سال
فشار خون سیستولیک: 110 تا ۱۲۰ میلیمتر جیوه
فشار خون دیاستولیک: 70 تا ۸۰ میلیمتر جیوه
فشار خون در کودکان به دلیل فعالیت بدنی، استرس، و عوامل محیطی ممکن است تغییر کند. اگر فشار خون کودک مکرراً از محدودههای نرمال خارج شود، نیاز به بررسی دقیقتری توسط پزشک وجود دارد.
فشار خون نرمال در نوجوانان
در سنین بالای ۱۳ سال، محدوده فشار خون طبیعی برای نوجوانان و بزرگسالان تقریباً یکسان است. فشار خون نرمال برای نوجوانان در بازه سنی ۱۳ تا ۱۷ سال باید کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه باشد. در این سن، فشار سیستولیک (عدد بالا) معمولاً بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک (عدد پایین) بین ۵۰ تا ۸۰ میلی متر جیوه در نظر گرفته میشود.
فشار خون نرمال برای آقایان
فشار خون نرمال برای آقایان و کنترل مرتب و مداوم آن سبب افزایش آگاهی و کاهش چشمگیر مرگ و میر ناشی از این مشکل میشود. اصلیترین عامل جریان پیدا کردن خون در رگها، فشار خون است. فشار خون نرمال در آقایان را باید بر اساس سن آنها در نظر گرفت. در مردانی که سن آنها بین بازه ۱۸ تا ۳۹ سال است میزان فشار خون طبیعی ۱۱۹/۷۰ mm Hg است.
فشار خون نرمال برای خانمها
بسیاری از افراد جامعه فشار خون دارای فشار خون بالا بوده و از آن بیاطلاع هستند. جالب است بدانید که حدود یک سوم از افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، هیچگاه متوجه این موضوع مهم نشده و به دنبال آن اقدامی برای درمان انجام نمیدهند. این موضوع اهمیت چکاپ سالانه را علیالخصوص برای بانوان چندین برابر میکند. چرا که در کنار سایر موارد، تغییرات هورمونی و عوامل فیزیولوژیکی نیز در فشار خون آنها اثرگذار است. به زنان توصیه میشود حداقل یک بار در سال فشار خون خود را نزد پزشک بررسی کنند تا از نرمال بودن آن مطمئن شوند. این کار میتواند مانع از بروز مشکلات جدی قلبی و عروقی نیز بشود.
محدوده فشار خون طبیعی در زنان به عوامل مختلفی نظیر سن، وضعیت هورمونی، بارداری، اضافه وزن و یائسگی بستگی دارد. به عنوان مثال فشار خون زنان جوان در حدود ۱۱۰/۶۸ میلی متر جیوه است و این مقدار برای زنانی که در بازه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال و در آستانه یائسگی قرار دارند، به ۱۲۲/۷۴ میلی متر جیوه میرسد. همچنین برای زنانی که بالای ۶۰ سال سن دارند، مقدار فشار خون نرمال را در حدود ۱۳۳/۶۹ میلی متر جیوه در نظر میگیرند.
فشار خون نرمال افراد بالای ۵۰ سال
افزایش سن یکی از عوامل طبیعی تأثیرگذار بر فشار خون است. معمولاً از ۵۰ سالگی به بعد، تغییراتی در بدن ایجاد میشود که میتواند باعث بالا رفتن تدریجی فشار خون شود. پزشکان معمولاً فشار خون نرمال در این بازه سنی را بین ۱۱۶ تا ۱۴۲ میلی متر جیوه برای عدد سیستولیک و بین ۷۳ تا ۸۹ میلی متر جیوه برای عدد دیاستولیک در نظر میگیرند. تغییرات فیزیولوژیکی، سبک زندگی، تغذیه و عوامل روانی از عواملی هستند که روی فشار خون در این بازه سنی اثرگذارند.
فشار خون نرمال برای سن بالاتر از ۶۵
با افزایش سن، ساختار عروقی نیز تغییر میکند و این مسئله بر فشار خون اثر میگذارد. دلایلی مانند سفتتر شدن سرخرگها، کاهش انعطافپذیری دیوارههای عروقی و عوامل عصبی همچون استرس، اهمیت توجه به فشار خون سالمندان را دو چندان میکند.
طبق توصیه انجمن قلب آمریکا، فشار خون ایدهآل برای افراد بالای ۶۵ سال باید کمتر از ۱۳۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه باشد. در صورت افزایش جزئی این مقدار، با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند رژیم غذایی صحیح و اصولی، فعالیت بدنی منظم و کاهش اضطراب و استرس، میتوان فشار خون را کنترل نمود اما اگر میزان آن به مقدار قابل توجهی افزایش یابد، باید جهت بررسی و درمان به نزد پزشک معالج مراجعه کرد. اعداد طبیعی فشار خون در سالمندان بر اساس جنسیت به صورت زیر میباشد.
- زنان بالای ۶۵ سال: فشار نرمال حدود ۱۳۹ روی ۶۸ mm Hg
- مردان بالای ۶۵ سال: فشار نرمال حدود ۱۳۳ روی ۶۹ mm Hg
به این نکته توجه داشته باشید که مقادیر ذکر شده تقریبی هستند و در کنار شرایط جسمی باید به عوامل دیگری مانند بیماریهای زمینهای توجه شود.
فشار خون نرمال برای افراد سالمند
فشار خون در افراد سالخورده بایستی طبیعی و نرمال باشد. چون سن زیاد احتمال مبتلا شدن به بیماریهای گوناگون را در فرد بالاتر میبرد. یکی از بیماریهایی که به طور معمول به سراغ افراد سالمند میآید، همین پرفشاری خون است. لازم است بدانید که بیشترین دلیل سکتههای مغزی در این دوره به علت فشار خون بالا و کنترل نشده است. فشار خون بالا سبب ایجاد بسیاری از بیماریهای قلبی و عروقی در فرد میشود.
فشار خون طبیعی و نرمال در افراد سالخورده که دارای بیماری خاصی نیستند باید کمتر از عدد ۱۴۰ بر ۹۰ باشد. این مقدار در افراد سالمند که بیماری قند خون و یا بیماریهای کلیوی دارند باید ۱۳۰ بر ۸۵ باشد. برای این که کیفیت زندگی سالمندان بهتر شود لازم است که فشار خون به موقع کنترل شود تا از عوارض زیادی که میتواند ایجاد کند جلوگیری شود. زمانی که این بیماری سریع تشخیص داده میشود کاهش وزن و تنظیم کردن برنامه غذایی مناسب به همراه ورزش میتواند در تنظیم فشار خون بسیار موثر باشد.
اهمیت کنترل فشار خون برای افراد سالمند
باید بدانید که کنترل کردن فشار خون برای افراد سالخورده بسیار اهمیت دارد. زیرا این کار برای حفظ سلامتی قلب بسیار مهم است. با افزایش سن احتمال کاهش و یا افزایش فشار خون در افراد بالا میرود. پرستاری که از سالمند مراقبت میکند لازم است که به طور روزانه فشار خون او را اندازهگیری کند. زیرا این کار سبب میشود تا فشار خون به طور موثری کنترل شود و اقدامات لازم انجام بگیرد.
پیشنهاد مطالعه: کنترل فشار خون بدون دارو (۱۰ روش غیر دارویی کنترل فشارخون)
فشار خون و ضربان قلب نرمال
فشار خون طبیعی یکی از مهمترین شاخصهای سلامت عمومی بدن است. فشار خون ایدهآل برای بزرگسالان معمولاً در حدود ۱۲۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه در نظر گرفته میشود. اما این عدد ثابت نیست و بسته به سن، فعالیت فیزیکی، وضعیت روحی، رژیم غذایی و شرایط پزشکی میتواند تغییر کند فشار خون یک شاخص پویا و مهم در سلامت قلب و عروق است. چه زن باشید و چه مرد، چه جوان باشید یا سالمند، پایش منظم فشار خون و رعایت سبک زندگی سالم مانند تغذیه متعادل، ورزش، ترک سیگار و کنترل استرس میتواند تا حد زیادی از ابتلا به بیماریهای قلبی جلوگیری کند.
فشار خون طبیعی در زنان
- زنان جوان: ۱۱۰/۶۸ میلی متر جیوه
- زنان میانسال (بین ۴۰ تا ۶۰ سال): ۱۲۲/۷۴ میلی متر جیوه
- زنان بالای ۶۰ سال: ۱۳۳/۶۹ میلی متر جیوه
فشار خون طبیعی در مردان
- مردان جوان: ۱۱۹/۷۰ میلی متر جیوه
- مردان میانسال (بین ۴۰ تا ۶۰ سال): ۱۲۴/۷۷ میلی متر جیوه
- مردان بالای ۶۰ سال: ۱۳۳/۶۹ میلی متر جیوه
محدوده نرمال ضربان قلب در سنین مختلف
ضربان قلب نرمال یکی از مهمترین شاخصهای سلامت قلب و گردش خون است که با توجه به سن، سطح فعالیت بدنی و وضعیت جسمی، متغیر است. برای حفظ ضربان قلب در محدوده نرمال، بهتر است سبک زندگی سالمی داشته باشید، سیگار نکشید، استرس را مدیریت کنید و وزن بدن را در محدوده مناسب نگه دارید. این کارها به سلامت قلب و کاهش ریسک بیماریهای قلبی کمک میکنند.
- نوزدان: تا ۱۹۰ ضربه در دقیقه
- کودکان: 75 تا ۱۱۵ ضربه در دقیقه
- بزرگسالان و سالمندان: 60 تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه
جدول فشار خون نرمال در سنین مختلف
جدول زیر فشار خون نرمال در افراد را در سنین مختلف نشان میدهد:
سن | زن | مرد |
---|---|---|
۱ – ۲ | ۸۰/۳۴ – ۱۲۰/۷۵ | ۸۳/۳۸ – ۱۱۷/۷۶ |
۳ | ۱۰۰/۵۹ | ۱۰۰/۶۱ |
۴ | ۱۰۲/۶۲ | ۱۰۱/۶۴ |
۵ | ۱۰۴/۶۵ | ۱۰۳/۶۶ |
۶ | ۱۰۵/۶۸ | ۱۰۴/۶۸ |
۷ | ۱۰۶/۷۰ | ۱۰۶/۶۹ |
۸ | ۱۰۷/۷۱ | ۱۰۸/۷۱ |
۹ | ۱۰۹/۷۲ | ۱۱۰/۷۲ |
۱۰ | ۱۱۱/۷۳ | ۱۱۲/۷۳ |
۱۱ | ۱۱۳/۷۴ | ۱۱۴/۷۴ |
۱۲ | ۱۱۵/۷۴ | ۱۱۶/۷۵ |
۱۳ | ۱۱۷/۷۵ | ۱۱۷/۷۶ |
۱۴ | ۱۲۰/۷۵ | ۱۱۹/۷۷ |
۱۵ | ۱۲۰/۷۶ | ۱۲۰/۷۸ |
۱۶ | ۱۲۰/۷۸ | ۱۲۰/۷۸ |
۱۷ | ۱۲۰/۸۰ | ۱۲۰/۷۸ |
۱۸ | ۱۲۰/۸۰ | ۱۲۰/۸۰ |
۱۹-۲۴ | ۱۲۰/۷۹ | ۱۲۰/۷۹ |
۲۵-۲۹ | ۱۲۰/۸۰ | ۱۲۱/۸۰ |
۳۰-۳۵ | ۱۲۲/۸۱ | ۱۲۳/۸۲ |
۳۶-۳۹ | ۱۲۳/۸۲ | ۱۲۴/۸۳ |
۴۰-۴۵ | ۱۲۴/۸۳ | ۱۲۵/۸۳ |
۴۶-۴۹ | ۱۲۶/۸۴ | ۱۲۷/۸۴ |
۵۰-۵۵ | ۱۲۹/۸۵ | ۱۲۸/۸۵ |
۵۶-۵۹ | ۱۳۰/۸۶ | ۱۳۱/۸۷ |
۶۰+ | ۱۳۴/۸۴ | ۱۳۵/۸۸ |
جدول بالا نشان دهنده فشار خون طبیعی در افراد در سنین مختلف است.
فشار خون خود را چه وقتی کنترل و مدیریت کنیم؟
فشار خون نرمال و طبیعی یکی از فاکتورهای زنده بودن به شمار میآید و مدیریت و کنترل آن در همه سنین متغیر است. افرادی که در سن ۱۸ سالگی قرار دارند و یا بیشتر از این سن دارند لازم است که هر دو تا پنج سال فشار خون خود را مورد اندازهگیری قرار دهند. زمانی که فرد به سن ۴۰ سالگی میرسد بیشتر در خطر فشار خون بالا قرار میگیرد. همچنین افراد زمانی که چهل ساله میشوند، دیگر بیماریها نیز بیشتر آنها را تهدید میکند. افرادی که به بیماریهای قلبی دچار هستند بایستی در مدتزمان کمتری، فشار خون خود را کنترل و مدیریت کنند.
لازم است که اندازهگیری فشار خون را دو بار انجام دهید. یک بار باید صبح زود پیش از میل کردن صبحانه باشد. دفعه دیگر که برای اندازهگیری فشار خون مناسب است زمان ظهر است. در این دو زمان فشار خون مقدار دقیقتر را نشان میدهد.
برای اندازهگیری و سنجش فشار خون لازم است که چه مواردی را رعایت کنیم؟
اندازه گرفتن فشار خون بسیار راحت است و هیچ دردی ندارد. باید بدانید که تقریبا هیچ آمادگی برای سنجش فشار خون وجود ندارد. ولی لازم است که پیش از سنجش فشار خون خود به موارد زیر توجه داشته باشید:
- پیش از اندازه گرفتن فشار خون لازم است که سیگار نکشید و ورزش و فعالیت بدنی نداشته باشید، چون این کار سبب میشود تا فشار خون شما بالا رود.
- زمان سنجش فشار خون لازم است که به صورت آهسته و آرام بر روی صندلی بنشینید و تلاشتان بر روی این متمرکز باشد که حرف نزنید.
- از لباسهایی که نازک هستند استفاده کنید تا به راحتی بر دور بازوی شما قرار بگیرند.
- لازم است که پزشک را از داروهایی که مصرف میکنید باخبر کنید.
موارد بالا نکاتی بودند که باید در زمان اندازهگیری فشار خون مدنظر داشته باشید.
نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که اگر دچار عصبانیت در زمان اندازهگیری فشار خون هستید امکان دارد که فشار شما به صورت موقتی افزایش پیدا کند. برای اندازه گیری فشار خود از فشارسنجهای جامپر استفاده کنید.
سخن آخر
در این مقاله در مورد فشار خون نرمال و طبیعی برای همه سنین با شما صحبت کردیم. همانطور که متوجه شدید فشار خون نرمال بسیار اهمیت دارد و هر فردی باید به کنترل فشار خون خود بپردازد. بنابراین رعایت رژیم غذایی سالم و ورزش را در دستور کار خود قرار دهید. همچنین لازم است که با اندازهگیری فشار خون خود آن را کنترل کنید.
بسیار عالی و مرتب فشار خون و عوامل موثر و محدوده نرمال و …..را توضیح دادید.
بنده دبیر زیست شناسی هستم و از بابت بالا بردن فرهنگ بهداشت و سلامت در جامعه ایران آریایی از شما کمال تشکر و قدردانی را دارم.
در پناه یزدان پاک همیشه شاد و تندرست باشید 🙏🍀🚴🏾♀️💙
سلام و درود 🌷
از لطف و انرژی مثبت شما ممنونیم. خوشحالیم که مطالب براتون مفید بوده و قدردان نقش ارزشمند معلمانی مثل شما در ارتقای فرهنگ سلامت هستیم. براتون سلامتی و شادی آرزو میکنیم 🙏💚