سرطان ریه یکی از شایعترین سرطانها در میان آقایان و خانمها بهشمار میرود. بر اساس آمار جهانی این سرطان بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان را به خود اختصاص داده است. عوامل زیادی مانند رژیم غذایی ناسالم، هوای آلوده و سابقه خانوادگی باعث ایجاد سرطان ریه میشوند. اما یکی از اصلیترین علتهای ابتلا به سرطان ریه سر و کار داشتن با مشاغلی است که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند. در این مقاله قصد داریم تا در مورد سرطان ریه و علل شغلی ایجادکنندۀ آن مطالبی را برای شما بیان نماییم. اگر بهدنبال اطلاعاتی در زمینه سرطان ریه و علل شغلی آن هستید با ما در سیناکر همراه باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
سرطان ریه چیست؟
ریهها اندامهای بزرگی هستند که در قفسه سینه قرار دارند و قسمتی از دستگاه تنفسی ما را تشکیل میدهند. ریهها هوا را از طریق دهان و بینی وارد بدن میکنند. هوا پس از گذر از نای (لولۀ هوا) و نایژهها وارد ریهها میشود. ریۀ راست سه لت (لوب) دارد و ریۀ چپ با اندازه کوچکتر و شامل دو لت است. در زمان انجام عمل دم ریهها با هوا منبسط میشوند و به این شکل بدن اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت خواهد کرد. در هنگام بازدم هوا از ریهها خارج میشود و دیاکسید کربن بدن را دفع مینماید. گاهی تجمع سلولهای اضافی موجب تشکیل تودهای از بافت میشوند که به آنها تومور یا سرطان ریه گفته میشود. در سرطان ریه، سلولها در بافتهای ریه به شکل کنترل نشدهای رشد میکنند. اگر این بیماری کنترل نشود، رشد سلولی میتواند طی فرایندی به نام متاستاز به بیرون از ریهها گسترش یابد. و به این ترتیب، با گسترش به بافتهای دیگر اعضای بدن، به آنها آسیب میرساند. سرطان ریه شامل دو نوع سرطان ریه سلول کوچک (sclc) و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NscLc) است. این سرطان در مراحل اولیه آن هیچ گونه علامتی ندارد. اما زمانی که سرطان ریه پیشرفت میکند و بزرگتر میشود با علائمی همراه میشود. علائم رایج سرطان ریه عبارتند از:
- تنگی نفس و مشکلات تنفسی
- درد در ناحیه قفسه سینه بهطور دائمی
- بالا آوردن خون در هنگام سرفه
- گرفتگی صدا
- ابتلا به عفونت ریه مزمن مانند ذاتالریه
- کاهش بیدلیل وزن
- سرفههای شدید و بدون توقف
- احساس خستگی شدید و دائم
لازم به ذکر است که اغلب این علائم به دلیل مشکلات دیگری غیر از سرطان ریه رخ میدهند. در صورت داشتن چنین علائمی باید به پزشک مراجعه نمود.
علل شغلی سرطان ریه چیست؟
خطر ابتلا به سرطان ریه در برخی از شغلها افزایش مییابد. شغلهای زیادی بهدلیل سر و کار داشتن با مواد شیمیایی و گرد و غبارهای خطرناک میتوانند خطر ابتلا به بیماری سرطان ریه را افزایش دهند. در ادامه به برخی از مهمترین مشاغلی که خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش میدهند، اشاره میکنیم.
- شغلهایی که کارکنان آن با موادی چون گاز رادون، آزبست، آرسنیک، اورانیوم و دیگر مواد شیمیایی سرو کار دارند.
- افرادی که در معادن، کارخانههای پارچهبافی، آسیابهای صنعتی و کشتیسازیها مشغول به کارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند.
- کسانی که در گاراژهای اتومبیل یا پالایشگاههای نفتی فعالیت میکنند نیز بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به سرطان ریه هستند.
- همچنین خانمهایی که در سالنهای کاشت ناخن کار میکنند، بهدلیل کار با مواد شیمیایی خطرناک و قوی و تماس با آنها در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. به این افراد توصیه میشود موارد ایمنی را برای پیشگیری از ابتلا به سرطان رعایت کنند.
- از دیگر مشاغلی که کارکنان آن در معرض بیماریهای ریوی از جمله سرطان قرار دارند، کارخانههای تولید مواد لاستیکی هستند. افرادی که در کارخانههای تولید باندها و دستکشهای لاستیکی و… مشغول به کار هستند با بخارات، موادشیمیایی و گرد وغبار سرو کار دارند. در تماس بودن با چنین موادی خطرات ابتلا به سرطان ریه را در آنها افزایش میدهد.
- کسانی که در مشاغل ساختمانی و یا در جادهسازی، تونل و معدن مشغول به کار هستند خطر سرطان ریه آنها را تهدید میکند. چرا که این افراد در معرض گرد و غبار ناشی از سیلیس یا سیلیکوز قرار میگیرند.
- کارگران معدن زغال سنگ در معرض خطر انباشته شدن گرد و غبار ناشی از زغال سنگ در ریهها قرار میگیرند.
- بیماری ریه کشاورز، یک بیماری شایع در میان کشاورزان است. این بیماری بهدلیل انبار کردن علوفه در انبار و نیز رشد قارچها بهوجود میآید. زمانی که کشاورز از این علوفه برای دامها استفاده میکند ذرات گرد و غبار و قارچها وارد ریه او میشود. و اینگونه میتواند منجر به سرطان ریه گردد.
- کارگرانی که در مرغداریها و دامداریها مشغول به کار هستند در معرض خطر بیماریهای ریه قرار میگیرند.
- یکی دیگر از شغلهای خطرناک که منجر به سرطان ریه میشود کار در کارخانههای سیمان و آزبست است. تماس با آزبست یا پنبه نسوز میتواند منجر به بیماریهایی مانند فیبروز ریه و سرطان ریه شود. آزبست در ساختمانها، کشتیها و قایقها کاربرد فراوانی دارد. این ماده به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و حرارت، کاربرد گستردهای دارد. بهترین راه برای پیشگیری از بیماریهای ریوی ناشی از تماس با آزبست، استفاده از وسایل محافظتی است.
راههای جلوگیری از سرطان ریه در مشاغل
سرطان ریه یکی از بیماریهای کشنده و خطرناکی است که امروزه افراد بسیاری را درگیر میکند. این سرطان سالانه شمار زیادی از مردان و زنان را به کام مرگ میکشاند. اغلب سرطانهای ریه ناشی از کار در محیطهایی است که آلودگیهوا و تماس با مواد شیمیایی در آنها زیاد است. برای پیشگیری از سرطان ریه در مشاغل باید ایمنی و محافظت لازم را رعایت کرد. به افرادی که در مشاغل خطرناک مشغول به فعالیت هستند توصیه میشود که حداکثر ایمنی را رعایت کنند. در ادامه به برخی از موارد ایمنی در ارتباط با مشاغل پرخطر در زمینه سرطان ریه اشاره میکنیم:
- افرادی که در مشاغل پرخطر در ارتباط با سرطان ریه کار میکنند، باید از دستکش، ماسکها و لباسهای مخصوص با شغل خود استفاده کنند.
- باید در موارد ایمنی مرتبط با آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار و مواد شیمیایی همواره جانب احتیاط را رعایت نمایند.
- محیط کار پرسنل باید مجهز به سیستم تهویه مناسب جهت تبادل هوا باشد.
- استفاده از ماسکهای فیلتردار در مواجهه با آلودگیهای مختلف محیطی به میزان بسیار زیادی از سرطانهای ریه جلوگیری میکند.
- در هنگام کار با مواد شیمیایی رعایت اصول بهداشتی و نیز ایمنی در کار اهمیت فراوانی دارد. شستشوی دستها، صورت و دهان پیش از نوشیدن و خوردن غذا بسیار مهم است.
- در مصرف مواد و حلالهای شیمیایی باید دقت لازم را داشته باشید. کار با مواد شیمیایی خطرناک در محیط کار را در هوای آزاد انجام دهید.
- بیشتر مواد شیمیایی از طریق تنفس وارد ریهها میشوند و منجر به سرطان ریه میگردند. بههمین دلیل در هنگام کار در مراکز صنعتی همواره از وسایل محافظتی پیشرفته مانند ماسک استفاده نمایید.
کلام آخر
یکی از دلایل بیماریهای ریوی از جمله سرطان ریه، کار در محیطهای آلوده به مواد شیمیایی است. سرطان ریه در افرادی که در مشاغلی مانند کار در کارخانههای تولید مواد پلاستیکی و سیمان، ساختمانسازی و معدن مشغول به کار هستند، شایعتر است. در واقع میتوان گفت یکی از علل اصلی سرطان ریه در افراد، داشتن مشاغلی است که با موادی چون آزبست، آرسنیک، اورانیوم و… سرو کار دارند. استفاده از تجهیزاتی مانند ماسکهای فیلتردار و لباسهای مخصوص، از جمله راههای پیشگیری از سرطان ریه در مشاغل خطرناک است. در این مقاله از سیناکر در مورد سرطان ریه و علل شغلی آن نکات مهم را بیان کردیم. امیدواریم با مطالعه این مطالب بتوانید با علل شغلی سرطان ریه آشنا شوید.