چاقی چه خطراتی بر سلامت شما دارد؟

چاقی یک بیماری مزمن است که با شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بالاتر مشخص می‌شود. این نه تنها ظاهر فیزیکی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه خطرات قابل توجهی برای سلامتی به همراه دارد. این مقاله از سیناکر به بررسی بیماری‌ها و شرایط مختلف مرتبط با چاقی می‌پردازد، اهمیت BMI و توزیع چربی بدن را بررسی می‌کند و بر نقش کاهش وزن در کاهش این خطرات تأکید می‌کند. علاوه‌بر این، ما خدمات پزشکی شرکت خود را با هدف ارتقای رفاه کلی معرفی خواهیم کرد.

در ابتدا باید بگوییم هر فردی که چاق است، لزوماً دچار مشکلاتی که در ادامه به آن می‌پردازیم نخواهد شد. اما اگر در هر کدام از این موارد سابقه خانوادگی داشته باشید، ریسک ابتلا در شما افزایش می‌یابد. همچنین مهم است که اضافه وزن‌تان در کدام نقطه از بدن‌تان متمرکز است. به طور مثال در صورتی که چاقی شما بیشتر اطراف شکم‌تان باشد(چاقی سیبی‌شکل) خطرناک‌تر از حالتی است که چاقی شما گلابی‌شکل (حالتی که چربی اضافه بیشتر در ران‌ها و باسن تجمع دارد.) باشد.

اضافه وزن چه خطراتی برای سلامتی افراد دارد؟|بیماری مرتبط با چاقی یا اضافه وزن

اضافه وزن و چاقی می‌تواند بر همه‌ جنبه‌های سلامتی، از عملکرد تنفسی و باروری گرفته تا حافظه و خلق‌و‌خو تأثیرات مخربی بگذار؛ همچنین بیماری چاقی، خطر ابتلا به چندین بیماری پرخطر و کشنده از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی و برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد که در ادامه به بررسی این بیماری‌های و اثرات چاقی در تشدید روند آن‌ها خواهیم پرداخت:

چاقی و بیماری‌های قلبی عروقی

وزن بدن به‌طور مستقیم با عوامل خطر مختلف قلبی عروقی مرتبط است. افزایش یافتن وزن و اثرات آن خطرات مختلفی برای قلب و عروق به‌همراه می‌آورد. درواقع با افزایشBMI ، فشارخون، لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول بد، تری‌گلیسیرید، قند خون و التهاب نیز افزایش می‌یابد. این تغییرات باعث بیشتر شدن خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب، سکته‌ی مغزی و مرگ قلبی عروقی منجر می‌شود.

چاقی و بیماری عروق کرونر نیز ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند مطالعات علمی زیادی وجود دارد که ارتباط مستقیم ‌بین اضافه وزن بدن و بیماری عروق کرونر (CAD) را نشان داده‌اند. در یک آزمایش، شرکت‌کنندگان دارای اضافه وزن در مقایسه با افراد دارای وزن طبیعی، ۳۲ درصد بیشتر در معرض خطر CAD قرار داشته و کسانی که چاق بودند ۸۱ درصد بیشتر در معرض خطر بودند. محققان تخمین زده‌اند که تأثیر اضافه وزن بر فشار خون و کلسترول خون تنها متشکل از حدود نیمی ‌از افزایش خطر بیماری عروق کرونر قلب مربوط به چاقی است. چاقی احتمال ابتلا به فشار خون و کلسترول بالا را افزایش می‌دهد که هر دو از عوامل مهم بیماری قلبی و سکته هستند. خوشبختانه، این خطرات را می توان از طریق درمان و کاهش وزن کاهش داد. نشان داده شده است که حتی کاهش وزن کم خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی را کاهش می دهد. برای کنترل فشار خون خود می‌توانید از دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار خون در خانه استفاده کنید.

دیابت نوع ۲

چاقی عامل اصلی ایجاد دیابت نوع ۲ است. افراد مبتلا به چاقی تقریباً شش برابر بیشتر در معرض ابتلا به قند خون هستند. با این حال، گزینه‌های درمانی مختلفی برای کمک به کاهش خطر ابتلا به این بیماری در دسترس هستند. اگر شما هم به دیابت نوع ۲ مبتلا هستید، کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند به شما کمک کند و کنترل قند خون را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. همچنین بهتر است به طور مداوم قند خون خود را کنترل کنید تا از عوارض جبران ناپذیر آن در امان بمانید. برای کنترل بیماری دیابت خود می‌توانید از انواع دستگاه‌های تست قند خون از فروشگاه سیناکر خریداری و استفاده کنید و در هر زمان و مکانی از سلامتی خود مطمئن شوید.

سرطان

چاقی با افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله سرطان روده بزرگ، سینه (پس از یائسگی)، آندومتر، کلیه، مری، کیسه صفرا، تخمدان و سرطان پانکراس مرتبط است. در واقع، سالانه بیش از ۶۸۴۰۰۰ مورد سرطان در ایالات متحده با چاقی مرتبط است. با افزایش BMI، خطر ابتلا به سرطان و مرگ و میر ناشی از سرطان نیز افزایش می‌یابد.

ارتباط بین چاقی و سرطان به اندازه‌ رابطه دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی کاملاً مشخص نیست. این امر تا حدی به این دلیل است که سرطان یک بیماری واحد نیست بلکه مجموعه‌ای از بیماری‌های مختلف است. بااین‌وجود، بین چاقی و برخی از سرطان‌ها ارتباط اثبات شده‌ای از جهت علمی، خصوصا در بزرگسالی، وجود دارد که در زیر عنوان شده‌اند:

• سرطان مری و لوزالمعده
• سرطان روده بزرگ و رکتوم
• سرطان پستان و آندومتر
• سرطان کلیه
• سرطان کیسه صفرا

بیماری کیسه صفرا

اضافه وزن با افزایش خطر بیماری کیسه صفرا و تشکیل سنگ کیسه صفرا ارتباط نزدیکی دارد. به طور متناقض، کاهش وزن سریع یا کاهش قابل توجه وزن می‌تواند احتمال ایجاد سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. با این حال، حفظ وزن سالم می‌تواند به پیشگیری از این شرایط کمک کند.

آرتروز

چاقی فشار بیشتری بر مفاصل، به ویژه در زانو، لگن و پشت وارد می‌کند. با گذشت زمان، این مشکل می‌تواند منجر به استئوآرتریت، یک بیماری مشترک مفصلی شود که با بدتر شدن غضروف مشخص می‌شود. کاهش وزن نقش مهمی در کاهش فشار روی این مفاصل و کاهش علائم آرتروز دارد.

نقرس

نقرس، یک آرتریت التهابی ناشی از سطح اسید اوریک بیش از حد است که در بین افراد چاق شایع‌تر است. کالج آمریکایی روماتولوژی کاهش وزن را به عنوان بخشی از درمان نقرس در افراد مبتلا به چاقی توصیه می‌کند. اگر سابقه نقرس دارید، برای تعیین موثرترین روش کاهش وزن با پزشک خود مشورت کنید.

آپنه خواب

آپنه انسدادی خواب (OSA) یک اختلال تنفسی است که با باریک شدن راه هوایی در طول خواب همراه است و ارتباط نزدیکی با چاقی دارد. افرادی که BMI بالاتری دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به OSA هستند. کاهش وزن اغلب منجر به بهبود علائم آپنه خواب، مانند خروپف شدید و قطع تنفس در طول خواب می‌شود و در نتیجه خطر عوارض مرتبط مانند بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌دهد.

سلامت روان

چاقی نه تنها بر سلامت جسمانی تأثیر می‌گذارد، بلکه تأثیر عمیقی بر سلامت روانی نیز دارد. تحقیقات ارتباط قوی بین چاقی و شرایط سلامت روانی مانند افسردگی و اضطراب را نشان داده است. انگ اجتماعی پیرامون چاقی می‌تواند این مسائل را بیشتر تشدید کند.

پرداختن به جنبه‌های روان‌شناختی چاقی و ارائه حمایت جامعی که سلامت جسمی و روانی را در بر می‌گیرد، بسیار مهم است. با داشتن سبک زندگی سالم و انجام فعالیت‌های ورزشی و خوردن غذاهای سالم، هم می‌توانید وزن خود را کاهش دهید و هم از سطح استرس و اضطراب خود بکاهید. برای کاهش استرس و بهبود سبک زندگی خود می‌توانید از بسته مدیریت هوشمند سبک‌ زندگی سیناکر بهره‌مند شوید.

سندرم متابولیک

سندرم متابولیک مجموعه‌ای از شرایط است که با هم اتفاق می‌افتند و خطر بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. چاقی یکی از عوامل کلیدی سندرم متابولیک است که شامل عواملی مانند فشار خون بالا، قند خون بالا، سطوح غیرطبیعی کلسترول و چربی اضافی شکم است. درک رابطه بین چاقی و سندرم متابولیک برای تشخیص زودهنگام، پیشگیری و مداخلات هدفمند ضروری است.

چاقی و سکته‌ی مغزی

یکی از دیگر عوامل کشنده مرتبط با چاقی، سکته‌ مغزی ایسکمیک (گرفتگی عروق ناشی از لخته) و بیماری عروق کرونر است. اضافه وزن ۲۲٪ خطر سکته‌ی ایسکمیک و چاقی ۶۴٪ آن را افزایش می‌دهد. با این حال هیچ ارتباط معنی داری بین اضافه وزن یا چاقی و سکته مغزی ناشی از خونریزی وجود ندارد.

چاقی و مرگ قلبی عروقی

مطالعات علمی نشان‌دهنده این است که بیماری چاقی با مرگ ناشی از بیماری‌های عروق کرونر قلبی ارتباط اثبات شده‌ای دارد. زنان با BMI 30 یا بالاتر در مقایسه با زنان دارای BMI در محدوده‌ طبیعی (۱۸.۵ تا ۲۴.۹)، ۶۲ درصد بیشتر در معرض خطر مرگ زودرس از سکته قلبی قرار دارند و همچنین ۵۳ درصد بیشتر در معرض خطر مرگ زود هنگام از هر نوع بیماری قلبی عروقی بودند. مردان با BMI 30 یا بالاتر به طور مشابه خطر ابتلای بالایی داشتند. باتوجه به تمامی موارد و خطرات گفته شده، دقت به این نکته مهم ضروری است که کاهش وزن به میزان ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن می‌تواند فشار خون، کلسترول LDL و تری‌گلیسیرید را کاهش دهد؛ به‌علاوه سایر عوامل خطر قلبی عروقی را بهبود بخشد.

چاقی، افسردگی و کیفیت زندگی

همانطور که چاقی بر بیماری‌های جسمی تأثیرات تشدید کننده‌ای می‌گذارد، تأثیرات آن بر بیماری‌های روحی روانی نیز قابل انکار نیست. تحلیل‌ها و بررسی‌های علمی بیانگر این هستند که احتمال این‌که افراد چاق از افراد با وزن سالم دچار افسردگی ‌شوند بسیار بیشتر است. شواهد جدید نیز تایید کننده این است که رابطه‌ بین چاقی و افسردگی ممکن است دو طرفه باشد. درواقع آزمایش‌هایی که انجام شده نشان می‌دهند افرادی که در ابتدای آزمایش چاق بودند، احتمال ابتلا به افسردگی در آن‌ها ۵۵ درصد بیشتر بوده و از سوی دیگر افرادی افسرده، ۵۸ درصد بیشتر در معرض چاقی قرار دارند.

چاقی و تولید مثل

بیماری چاقی از جنبه‌های مختلفی تولید مثل را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. این تأثیر از فعالیت جنسی گرفته تا بارداری، می‌تواند روند تولید مثل را دچار اختلالاتی کند. بین زنان، ارتباط بین چاقی و ناباروری ناشی از  مشکل در تخمک‌گذاری با یک منحنی کلاسیک U شکل نشان داده می‌شود به این‌صورت که ناباروری در زنان با BMI بین ۲۰ تا ۲۴، کمترین میزان را داشته و در BMI پایین و بالاتر بیشتر است.

مطالعات همچنین نشان‌دهنده این هستند که احتمال دارد ۲۵ درصد از ناباروری در تخمک‌گذاری، ناشی از  مشکل چاقی در فرد باشد. خطر چاقی در دوران بارداری نیز تا حد زیادی مشهود است؛ اما کاهش وزن متوسط باعث بهبود باروری در زنان دارای مشکل اضافه وزن و چاقی خواهد شد. خطراتی که بیماری چاقی در دوران بارداری به‌همراه دارد به شرح زیر است:

• سقط زودرس و دیررس
• دیابت بارداری
• عوارض ناشی از بارداری و زایمان
• تولد کودکی با ناهنجاری‌های مادرزادی
• پره اکلامپسی

تأثیر چاقی در باروری مردان کمتر مشخص است. در مطالعات علمی نشان می‌دهند، میزان الیگواسپرمیا (کم بودن تعداد اسپرم) و تحرک ضعیف اسپرم (آدنواسپرمیا) با افزایش BMI، به ترتیب از ۵.۳ و ۴.۵ درصد در مردان با وزن طبیعی به ۱۵.۶ و ۱۳.۳ درصد در مردان چاق، افزایش یافت. در مقابل، نشان داده شده است که با وجود تفاوت عمده در سطح هورمون‌های تولید مثل با افزایش وزن، به‌غیراز بالاترین مقدار‌های شاخص توده بدنی، یعنی عددی بالای ۳۵، وزن بدن تأثیر کمی‌ بر کیفیت مایع منی خواهد داشت.

چاقی می‌تواند بر عملکرد جنسی افراد نیز تأثیرگذار باشد. در واقع احتمال افزایش اختلال نعوظ با افزایش‌ BMI افزایش می‌یابد؛ با این‌حال کاهش وزن در حفظ عملکرد نعوظ تا حدی کمک کننده است. از طرفی تأثیر چاقی بر عملکرد جنسی زنان کمتر مشخص است؛ اما در یک مطالعه‌ی اخیر در فرانسه، زنان چاق کم‌تر از زنان با وزن طبیعی اظهار داشتند که در ۱۲ ماه گذشته شریک جنسی داشته‌اند.

چاقی و عملکرد ریه و بیماری‌های تنفسی

آسم و آپنه انسدادی خواب دو بیماری شایع تنفسی هستند که با چاقی ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی دارند. چاقی خطر ابتلا به آسم را در مردان و زنان ۵۰ درصد افزایش می‌دهد. همچنین، چاقی یکی از عوامل اصلی بروز آپنه انسدادی خواب بوده که طبق تخمین محققان، تقریباً ۱ نفر از هر ۵ بزرگسال تحت تأثیر این اختلال قرار می‌گیرند. این وضعیت مشکلات جدی را برای فرد به‌همراه داشته، از جمله، خواب آلودگی در روز، تصادفات، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ و میر زودرس و… که همگی متأثر از آپنه انسدادی خواب هستد. توجه به این نکته ضرورت دارد که ۵۰ تا ۷۵ درصد افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب، چاق هستند. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که کاهش وزن به‌صورت متوسط می‌تواند در درمان آپنه‌ خواب کمک کننده واقع شود.

چاقی و تاثیر آن بر حافظه و عملکرد شناختی

وزن بدن یکی از عوامل خطر قابل اصلاح برای بیماری آلزایمر و زوال عقل است. در ۶۵ سالگی، خطر ابتلا به آلزایمر در طول زندگی در زنان ۱۷.۲ درصد و در مردان ۹.۱ درصد محاسبه شده است. در مقایسه با قرارگیری فرد در محدوده وزن طبیعی، کمبود وزن با ۳۶ درصد افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و چاقی با ۴۲ درصد خطر بیشتر همراه است.

چاقی و اختلالات اسکلتی-عضلانی

اضافه وزن می‌تواند فشارهای مکانیکی و متابولیکی بر روی استخوان‌ها، عضلات و مفاصل قرار ‌دهد. استئوآرتریت یا آرتروز زانو و ران، هر دو با چاقی ارتباطی مستقیم داشته و نکته قابل توجه این است که یک سوم از کل عمل‌های جراحی تعویض مفصل، مربوط به افراد چاق است. چاقی همچنین خطر کمردرد، درد اندام تحتانی و ناتوانی ناشی از مشکلات اسکلتی-عضلانی را افزایش می‌دهد.

چاقی و مرگ و میر

از آن‌جایی‌که چاقی تقریباً به همه جنبه‌های سلامتی آسیب می‌رساند، بنابراین طول عمر و کیفیت زندگی نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. مواردی ازجمله کوتاه شدن عمر و ایجاد شرایط مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی گرفته تا تداخل در عملکرد جنسی، تنفس، خلق و خو و تعاملات اجتماعی. چاقی یک بیماری قابل درمان است؛ درواقع، استفاده از انواع رژیم غذایی، ورزش منظم، مصرف برخی داروها و حتی درنهایت جراحی، می‌تواند کاهش وزن را به‌همراه بیاورد. با این حال کاهش وزن بسیار دشوارتر از افزایش وزن است. پیشگیری از چاقی بهتر از سنین پایین و مراقبت از تغذیه و سلامتی، به‌طور چشمگیری باعث بهبود سلامت فردی و عمومی، کاهش درد و رنج، و صرفه جویی بسیار زیادی در هزینه‌های مراقبت‌های سلامتی شود.

استراتژی‌های مدیریت وزن

ارائه راهنمایی‌های عملی در مورد استراتژی‌های مدیریت وزن برای افرادی که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند ضروری است. بررسی رویکردهای مبتنی بر شواهد مانند تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم، تکنیک‌های اصلاح رفتار و مداخلات پزشکی می‌تواند افراد را برای ایجاد تغییرات پایدار در سبک زندگی توانمند کند. با اتخاذ یک رویکرد شخصی برای مدیریت وزن، افراد می توانند سلامت کلی خود را بهبود بخشند و خطرات مرتبط با چاقی را کاهش دهند.

ابتکارات پیشگیری و بهداشت عمومی

پیشگیری از چاقی و ارتقای سلامت در سطح جمعیت، یک جنبه حیاتی برای رسیدگی به این بیماری همه‌گیر است. ابتکارات بهداشت عمومی با تمرکز بر آموزش، مشارکت جامعه، و تغییر سیاست‌ها می‌تواند نقش اساسی در پیشگیری از چاقی در سطح اجتماعی ایفا کند. با تاکید بر اهمیت سبک زندگی سالم، مراقبت‌های بهداشتی در دسترس و ایجاد محیط‌های مناسب برای فعالیت بدنی، می‌توان تغییر مثبتی در سلامت جمعیت ایجاد کرد و بار بیماری‌های مرتبط با چاقی را کاهش داد.

سخن پایانی خطرات و عوارض چاقی

چاقی خطرات زیادی برای سلامتی دارد، از جمله بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت، سرطان‌های مختلف، بیماری کیسه صفرا، آرتریت، نقرس و آپنه خواب. درک تأثیر BMI و توزیع چربی بدن در شناخت شدت این خطرات ضروری است. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که کاهش وزن می‌تواند به طور قابل توجهی احتمال ابتلا به این شرایط مرتبط با چاقی را کاهش دهد.

سایت سیناکر به ارائه خدمات بهداشتی جامعی اختصاص دارد که مدیریت وزن، تغییرات سبک زندگی و پشتیبانی شخصی را در اولویت قرار می‌دهد تا به شما در دستیابی به اهداف سلامتی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی کمک کند. بنابراین می‌توانید با خدمات پزشکی ما سفری به سوی آینده‌ای سالم‌تر را آغاز کنید.