در این مقاله ابتدا قصد داریم، سویه‌های جدید ویروس کرونا که در جهان یافت شده‌اند را معرفی کنیم و سپس به بیان ویژگی‌های واکسن‌های تولید شده مختلف در جهان می‌پردازیم.

ویروس کرونا شناخته شده در چین (ووهان)

اوّلین سویه‌ که در شهر ووهان چین شناسایی  شد.

ویروس کرونا شناخته شده در بریتانیا

نوع B.1.1.7 برای اوّلین بار در پاییز ۲۰۲۰ در بریتانیا شناسایی شد. این سویه راحت‌تر و سریع‌تر از انواع دیگر انتشار می‌یابد (بر اساس اعلام CDC) و به صورت بالقوّه ۳۰ درصد کشنده تر از نوع چینی است، البته این موضوع هنوز در دست بررسی است. اوّلین مورد در بریتانیا و اواخر دسامبر ۲۰۲۰ شناسایی شد.

ویروس کرونا شناخته شده در آفریقای جنوبی

نوع B.1.351 به صورت مستقل از نوع بریتانیایی در آفریقای جنوبی و اوایل اکتبر ۲۰۲۰ شناسایی شد. برخی جهش‌های این نوع با نوع بریتانیایی مشابه است. در آمریکا نخستین موارد ابتلا به این نوع در اواخر ژانویه‌ی ۲۰۲۱ گزارش شد. در حال حاضر این نوع از ویروس بیشترین نگرانی را برای کارشناسان رقم زده است؛ چرا که به نظر می‌رسد به واکسن‌های موجود و درمان‌های وابسته به آنتی‌بادی کم‌ترین پاسخ را می‌دهد. شواهد حال حاضر نشان می‌دهد موارد گفته شده بر این نوع از ویروس مؤثّر هستند؛ ولی این اثرگذاری به اندازه‌ی دیگر انواع ویروس نیست.

ویروس کرونا شناخته شده در برزیل

نوع برزیلی P.1 نام دارد و اوّلین بار در افرادی یافت شد که به برزیل مسافرت کرده بودند و تست‌های معمول که در ژاپن روی این افراد انجام شد سویه‌ی جدید را در اوایل ژانویه شناسایی کرد. بر اساس CDC در این نوع از ویروس به واسطه‌ی برخی جهش‌های اضافه تغییراتی ایجاد شده که در فرایند شناسایی ویروس توسّط آنتی‌بادی‌ها اثرگذار بوده است. در آمریکا این سویه اواخر ژانویه ۲۰۲۱ برای نخستین بار مشاهده شد.

ویروس کرونا شناخته شده در نیویورک

این سویه اوّلین بار در شهر نیویورک و سپس به صورت موردی و تک‌گیر در شمال شرقی آمریکا شناسایی شد. این نوع B.1.526 نام دارد. یکی از جهش‌های آن مشابه نوع آفریقای جنوبی است که به نظر می‌رسد به ویروس کمک می‌کند تا از سیستم ایمنی بگریزد. اطلاعات درباره‌ی این ویروس هنوز به صورت کامل جمع‌آوری نشده و مورد پژوهش قرار نگرفته است. جهش مذکور E484K نام دارد، که در اقلاً ۵۹ سویه‌ی مختلف کروناویروس شناسایی شده است. این به این معناست که این جهش به صورت مستقل در سراسر جهان در حال انجام است. این پدیده تکامل همگرا نام دارد.

ویروس کرونا شناخته شده در کالیفرنیا

این سویه B.1.427/B.1.429 نام دارد و به نظر می‌رسد با سویه‌ی بریتانیایی تفاوت دارد. یکی از جهش‌های این سویه L452R است که بر پروتئین اسپایک ویروس مؤثّر است و باعث می‌شود حمله‌ی ویروس به سلول‌ها کاراتر شود که همین موضوع ویروس را مسری‌تر می‌کند. مشابه نوع نیویورک هنوز مطالعه‌ی کاملی درباره‌ی این سویه نیز صورت نگرفته است. با این حال به نظر می‌رسد این سویه با شدّت بیماری و نیاز بیشتر به درمان با اکسیژن ارتباط داشته باشد. به نظر می‌رسد این ویروس به طور خاص در منطقه‌ی سان‌فرانسیسکو شایع باشد.

انواع واکسن ها برای کووید۱۹

در این قسمت به مرور انواع واکسن های موجود برای کووید۱۹ می پردازیم. نکته حائز اهمیت این است که بیشتر قیمت‌هایی که در ادامه آمده است قیمت‌هایی هستند که در زمان انتشار این مقاله برای نخستین بار اعلام شده‌اند. به خاطر قراردادهای متعددی که توسّط دولت‌ها و درباره‌ی نحوه‌ی بازپرداخت منعقد شده است، ممکن است در واقعیت قیمت‌ها تفاوت داشته باشند. بعض از قیمت‌ها به طور چشمگیری کم‌تر شده‌اند. همچنین در بین دو کشور ممکن است قیمت‌ یک واکسن یکسان متفاوت باشد.

واکسن فایزر-بیوانتک

واکسن فایزر-بیونتک در تاریخ ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰ برای دریافت مجوّز استفاده‌ی اضطراری (EUA) به FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) فرستاده شد و در ۱۱ دسامبر تاییدیه گرفت. این واکسن یک واکسن m-RNA است، بدین معنا که یک رشته m-RNA که پروتئین اسپایک ویروس را کد می‌کند، بدون وجود خود ویروس یا حامل،  در واکسن وجود دارد که توسّط کپسولی از یک نانوذره‌ی لیپیدی پوشیده شده است. پس از تزریق واکسن، سلول‌ها پروتئین اسپایک ویروس را تولید می‌کنند که باعث تحریک سیستم ایمنی برای شناسایی ویروس می‌شود. در آزمایشات فاز ۳، این واکسن ۹۵ درصد اثربخشی نشان داد. نگهداری این واکسن نیازمند دمای حدود ۹۴- درجه‌ی فارنهایت است؛ که ایجاد این دما نیازمند فریزرهای مخصوص است.

نوع: mRNA
دوزها: ۲ دوز، با فاصله‌ی ۲۱ روز
دمای نگهداری: ۶۰- درجه تا ۸۰- درجه
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری: ۱۱ دسامبر ۲۰۲۰
قیمت: ۱۹.۵ دلار به ازای هر دوز برای ۱۰۰ میلیون دوز اوّل
اثربخشی: حدود ۹۵ درصد؛ ۱۰۰ درصد در پیشگیری از بستری و مرگ
سویه‌ها: یافته‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهند این ویروس کاملاً در برابر نوع بریتانیایی ویروس اثربخش است، همین طور بر انواع آفریقای جنوبی و سویه‌های آمریکای لاتین.

بارداری و شیردهی: مصرف اضطراری آن در مادرانی که مواجهه بالایی با مبتلایان به کووید۱۹ دارند، مانند کارکنان نظام سلامت بلامانع است.

واکسن مودرنا

در تاریخ ۱۶ نوامبر، مدرنا از اطّلاعات اوّلیه‌ی واکسن کوویدش رونمایی کرد که بیانگر اثربخشی ۹۴.۵ درصد بود. در ۱۹ دسامبر FDA مجوّز این واکسن را صادر کرد. همانند فایزر-بیونتک، واکسن مدرنا هم از نوع mRNA است؛ امّا بر خلاف فایزر، واکسن مدرنا را می‌توان در دمای ۳۶ تا ۴۶ درجه‎ی فارنهایت بیش از ۳۰ روز نگهداری کرد، که تقریباً حدود دمای یک یخچال خانگی استاندارد یا یخچال پزشکی است. همچنین در دمای ۴- درجه‌ی فارنهایت می‌توان بیش از ۶ ماه این واکسن را نگهداری کرد.

نوع: mRNA
دوزها: ۲ دوز، با فاصله‌ی ۲۸ روز
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری: ۱۸ دسامبر ۲۰۲۰
قیمت: ۳۷-۲۵ دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: حدود ۹۵ درصد؛ ۱۰۰ درصد در پیشگیری از بستری و مرگ
سویه‌ها: یافته‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهند این ویروس کاملاً در برابر نوع بریتانیایی ویروس اثربخش است، همین طور بر انواع آفریقای جنوبی و سویه‌های آمریکای لاتین.

واکسن آسترازنکا

۲۳ نوامبر، آسترازنکا نتایج حاصل از آنالیزهای اولیه‌ی واکسن خود را با نام AZD1222 اعلام کردند. این آنالیزها حاصل پژوهش‌هایی بود که در برزیل و سایر کشورها صورت گرفته بود و نشانگر اثربخشی بیش از ۹۰ درصدی بود. واکسن در پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ مؤثّر بود و افرادی که آن را دریافت کرده بودند نیازمند بستری یا مبتلا به بیماری شدید نشدند. در مجموع ۱۳۱ مورد از افرادی که در پژوهش اوّلیه بودند تست کوویدشان مثبت شد. در یک رژیم واکسن ابتدا به صورت یک نصفه‌دوز تزریق شد و دوز دوم به صورت کامل با فاصله‌ی حداقل یک ماه از دوز اوّل تزریق شد که نتیجه اثربخشی ۹۰ درصد بود. در رژیم دیگری دو دوز کامل با فاصله‌ی حداقل یک ماه از یکدیگر تزریق شد که اثربخشی ۶۲ درصد را نشان داد. آنالیز ترکیبی اثربخشی میانگین واکسن آسترازنکا را ۷۰ درصد نشان داد. این واکسن می‌تواند در شرایط یخچال معمولی نگهداری و حمل شود (دمای ۴۶-۳۶ درجه‌ی فارنهایت برای حداقل ۶ ماه) و در مراکز سلامت موجود تزریق شود.

در ۲۵ مارچ ۲۰۲۱ آسترازنکا از آنالیز اوّلیه‌ای پرده برداشت که نشان می‌داد واکسن در برابر کووید-۱۹ علامت‌دار ۷۶ درصد اثربخشی دارد. همچنین ۱۰۰ درصد اثربخشی در برابر بیماری شدید یا بحرانی و نیاز به بستری و ۸۵ درصد اثربخشی در برابر کووید-۱۹ علامت‌دار در افراد بالای ۶۵ سال به ثبت رسید. واکسن شرکت آسترازنکا از تکنولوژی ابداع‌شده در یکی از کمپانی‌های مرتبط به نام Vaccitech استفاده می‌کند؛ به این صورت که یک وکتور ویروسی غیرقابل تکثیر شامپانزه بر روی یک ویروس سرماخوردگی ضعیف‌شده‌‌ی شامپانزه(آدنوویروس) قرار داده می‌شود. این وکتور حامل محتوای ژنتیکی پروتئین اسپایک ویروس است. پس از واکسیناسیون، سلول‌ها پروتئین اسپایک را تولید می‌کنند که باعث تحریک سیستم ایمنی برای حمله به ویروس SARS-CoV-2 می‌شود.

واکسن کووید-۱۹ تولید‌شده توسّط آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد با ایجاد لخته‌ی خون مرتبط بوده است. نتیجتاً چند کشور اروپایی برای توزیع این واکسن دست نگه داشته‌اند. تا امروز ۲۲۲ مورد لخته‌ی خون و بیش از ۳۰ مورد مرگ که ممکن است با این واکسن مرتبط باشند به ثبت رسیده است. (از بین ۳۴ میلیون نفر که واکسینه شده‌اند.) در این بیماران لخته‌ی خون به صورت آمبولی ریه، ترومبوز وریدهای عمقی (DVT) یا کاهش تعداد پلاکت بروز کرده است. قابل توجه است که احتمال ایجاد لخته توسط واکسن و مرگ ناشی از آن بسیار پایین تر از ابتلا به کووید و مرگ ناشی از آن است و کشور ها و سازمان های معتبر جهانی، تزریق واکسن آسترازنکا را تایید و توصیه می کنند.

نوع: بر پایه‌ی آدنوویروس غیرفعال شده
دوزها: ۲ دوز، با فاصله‌ی ۲۸ روز
دمای نگهداری: ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری:  تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱
قیمت: ۲.۱۵ دلار آمریکا در اتّحادیه‌ی اروپا؛ ۴-۳ دلار آمریکا در بریتانیا و آمریکا؛ ۵.۲۵ دلار آمریکا در آفریقای جنوبی
اثربخشی: در حال حاضر حدود ۸۵ درصد
سویه‌ها: حداقل یک پژوهش نشان داده است که این واکسن تاثیر کمی بر نوع آفریقای جنوبی ویروس دارد، ولی به نظر می‌رسد در برابر انواع بریتانیایی و برزیلی مؤثّر است.
بارداری و شیردهی: در دوران بارداری همچنان اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد ولی در دوران شیردهی منعی ندارد و در موارد اضطراری قابل استفاده می باشد.

واکسن جانسون اند جانسون

در تاریخ ۱۵ نوامبر جانسون اند جانسون اعلام کرد که برای دومین بار فاز ۳ جهانی آزمایش واکسن خود را آغاز کرده است. آن‌ها انتظار دارند در سراسر جهان ۶۰ هزار داوطلب ثبت نام کنند. در حالی که سه واکسنی که پیش‌تر معرفی شدند نیازمند تزریق دو دوز با فاصله‌ی ۲۸ روز هستند، واکسن جانسون اند جانسون تنها به تزریق یک دوز نیاز دارد. نتایج اوّلیه‌ی حاصل از فاز ۱ و a2 نشان دادند یک دوز از این واکسن می‌تواند پاسخ ایمنی قدرت‌مندی را در بدن برانگیزد و همچنین به خوبی تحمّل می‌شود.

فاز ۳ آزمایش نشان داد ۲۸ روز پس از تزریق یک دوز واکسن، اثربخشی آن برای پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ متوسّط تا شدید برابر است با ۶۶ درصد؛ امّا پس از ۴۹ روز اثربخشی واکسن در پیشگیری از ابتلا به بیماری شدید به ۱۰۰ درصد می‌رسد.

این واکسن از تکنولوژی کمپانی AdVac بهره می‌گیرد که برای ساخت واکسن‌های تحقیقاتی ابولا، Zika، RSV و HIV از آن استفاده شده است. این تکنولوژی مبتنی است بر استفاده از یک ویروس سرماخوردگی معمولی غیرفعّال‌شده، مشابه چیزی که در واکسن آسترازنکا استفاده شده است.

در آپریل ۲۰۲۱، CDC و FDA توصیه به توقّف توزیع واکسن جانسون اند جانسون کردند. شش مورد از یک نوع شدید و نادر ایجاد لخته‌ی خون شناسایی شد. لخته‌های ناشی از واکسن J&J از نوع ترومبوز سینوس وریدی مغز (CVST) بودند، در ترکیب با سطوح پایین پلاکت که ترومبوسایتوپنی نامیده می‌شود. همه‌ی این ۶ مورد از بین خانم‌های با سن ۱۸ تا ۴۸ سال بودند و ۶ تا ۱۳ روز پس از دریافت تک‌دوز واکسن روی دادند. این ۶ مورد بسیار نادر بودند و از بین بیش از ۷ میلیون دوز تزریق‌شده این تعداد شناسایی شدند. انتظار می‌رود کمیته‌ای مشورتی در FDA توصیه به ادامه‌ی توزیع این واکسن کند. همانند واکسن آسترازنکا لازم به تاکید است که احتمال ابتلا به کووید و مرگ ناشی از آن بسیار بالاتر از احتمال ایجاد لخته توسط واکسن و مرگ ناشی از آن می باشد.

نوع: بر پایه‌ی آدنوویروس غیرفعال شده
دوزها: ۱
قیمت: ۱۰ دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: در آزمایش‌های جهانی J&J این واکسن ۶۶ درصد کارایی در پیشگیری از عفونت کووید-۱۹ علامت‌دار را از خود نشان داد. در آمریکا این عدد اندکی بالاتر بود و برابر بود با ۷۲ درصد. به نظر می‌رسد این واکسن در پیشگیری از بستری و مرگ ۱۰۰ درصد اثربخشی دارد.
سویه‌ها: بر اساس مطالعات کلینیکی در آفریقا، بریتانیا و آمریکای لاتین شواهدی وجود دارد که این واکسن در برابر انواع گوناگون ویروس اثربخش است، گرچه به نظر می‌رسد اثربخشی آن در برابر انواع آفریقای جنوبی و مریکای لاتین ویروس کم‌تر است.
بارداری و شیردهی: مصرف اضطراری آن برای مادرانی که مواجهه بالا با مبتلایان به کووید۱۹ دارند، مانند کارکنان نظام سلامت، بلامانع است.

واکسن اسپوتنیک وی

حوالی ۱۱ نوامبر، مرکز ملّی تحقیقات همه‌گیرشناسی و میکروبیولوژی روسیه اعلام کرد واکسنی که روسیه در آگوست مجوز استفاده از آن را صادر کرده بود، پس از دوز دوم ۹۲ درصد اثربخشی دارد. این یافته بر اساس آنالیز اوّلیه ۲۱ روز پس از تزریق دوز اوّل در خلال انجام فاز ۳ استخراج شد. در ۲۴ نوامبر این مؤسسه اثربخشی واکسن را بر اساس داده‌های مقدّماتی جدید ۹۵ درصد اعلام کرد. در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۰ اعلام کردند اثربخشی واکسن ۹۱.۴ درصد است. همچنین آن‌ها پیشنهاد کردند یکی از دو وکتور آدنوویروسی این واکسن را با آسترازنکا به اشتراک بگذارند تا اثربخشی واکسن آسترازنکا نیز بیشتر شود.
این مؤسّسه اعلام کرده است که هر دوز واکسن بیش از ۱۰ دلار قیمت نخواهد داشت، حدوداً نصف قیمت واکسن فایزر. همچنین آن‌ها پیشبینی کردند که در سال آینده قادر خواهند بود ۱ میلیارد دوز واکسن تولید کنند. در حال حاضر علاوه بر روسیه، این واکسن در کشورهای هند، کره، برزیل، چین و مجارستان فروخته می‌شود. دولت مجارستان تنها کشور عضو اتّحادیه‌ی اروپا است که تا این تاریخ اظهار تمایل به این واکسن کرده است.
در ۲ فوریه ۲۰۲۱ نشریه‌ی Lancet نتایج حاصل از آزمایش‌های فاز ۳ را منتشر کرد که نشان‌گر اثربخشی ۹۱.۶ درصدی این واکسن در برابر سویه‌ی اصلی ویروس بود. آخرین مطالعه چاپ شده درباره اثربخشی واکسن اسپوتنیک وی در دنیای واقعی ۹۷.۶ درصد بوده که در نوع خود بینظیر است.

نوع: بر پایه‌ی آدنوویروس غیرفعال شده
دوزها: ۲
دمای نگهداری: ۲ تا ۸ درجه
قیمت: ۱۰ دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: ۹۱.۶ درصد
بارداری شیردهی: تزریق آن در این دوران ممنوع است.

واکسن سینووک بیوتک

در تاریخ ۱۳ ژانویه‌ی ۲۰۲۱ شرکت چینی سینوواک بیوتک گزارش کرد واکسن کووید-۱۹ای که تولید کرده در مراحل انتهایی کارآزمایی بالینی در برزیل ۵۰.۳۸ درصد اثربخشی نشان داده است. آزمایشات بالینی این شرکت ارقام متفاوتی را برای اثربخشی این واکسن نشان دادند. در آزمایشی محلی که در اندونزی انجام شد اثربخشی ۶۵ درصدی به ثبت رسید، امّا این آزمایش تنها بر روی ۱۶۲۰ نفر صورت گرفت. ترکیه در دسامبر ۲۰۲۰ اثربخشی ۹۱.۲۵ درصدی را گزارش کرد. در آزمایشی دیگر که در برزیل توسّط یک شریک محلی به نام مؤسّسه‌ی Butantan انجام شد، اثربخشی ۷۸ درصدی در برابر ابتلای خفیف و اثربخشی ۱۰۰ درصدی در برابر  عفونت‌های متوسّط تا شدید گزارش شد. این واکسن یک واکسن غیرفعّال‌شده است که از ویروس غیرفعّال‌شده‌ی SARS-CoV-2 بهره می‌گیرد.

نوع: ویروس غیرفعّال‌شده‌ی SARS-CoV-2
دوزها: ۲
دمای نگهداری: ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری: تایید نشده است.
قیمت: ۲۹.۷۵ دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: از ۵۰.۴ تا ۹۱.۳ درصد در آزمایش‌های مختلف
سویه‌ها: نامعلوم؛ البته آزمایشی در برزیل ۵۰.۴ درصد اثربخشی را در پیشگیری از عفونت علامت‌دار نشان داد.
بارداری و شیردهی: هنوز اطلاعات دقیقی در مورد مصرف این واکسن در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد، ولی برنامه ریزی هایی برای تحقیق درباره آن در آینده وجود دارد.

واکسن نوواوکس

در تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱ نوواوکس اعلام کرد واکسنش با نام NVX-CoV2373 مراحل آزمایشی را با ثبت اثربخشی ۸۹.۳ درصد در فاز ۳ در بریتانیا به پایان رسانده است. این واکسن یک واکسن با پایه‌ی پروتئین است. همچنین اطّلاعاتی از فاز ۲b در آفریقای جنوبی و فازهای ۱ و ۲ و ۳ در چندین آزمایش به ثبت رسیده است. این واکسن همچنین اثربخشی بالینی بالایی را در برابر انواع بریتانیایی و آفریقای جنوبی ویروس از خود نشان داده است.
واکسن حاوی یک پروتئین کامل اسپایک ویروس با فرم قبل از ورود به سلول میزبان (prefusion) می‌باشد که با فناوری نانوذرّه‌ی نوترکیب کمپانی در ترکیب با ماده‌ی کمکی Matrix-M بر پایه‌ی ساپونین که اختصاصی کمپانی است، ساخته شده است. این واکسن در دمای ۲ تا ۸ درجه‌ی سانتی‌گراد پایدار است و با فرمولاسیون مایع و به صورت آماده برای مصرف قابل حمل است.

نوع: بر پایه‌ی پروتئین
دوزها: ۲
دمای نگهداری: ۲ تا ۸ درجه
تاریخ احتمالی مجوّز استفاده‌ی اضطراری: احتمالاً در مارچ یا فوریه‌ی ۲۰۲۱ در بریتانیا؛ احتمالاً ربع اوّل سال ۲۰۲۱ در آمریکا یا دیرتر. آخرین تاریخ پیشنهادی برای تصویب مجوّز استفاده‌ی اضطراری در آمریکا، می ۲۰۲۱ است.
قیمت: ۱۶ دلار
اثربخشی: ۸۹.۳ درصد ولی برای جهش های انگلیسی و آفریقایی کمتر است.
سویه‌ها: مؤثّر در برابر انواع بریتانیایی و آفریقای جنوبی
بارداری و شیردهی: اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد.

واکسن بهارات بیوتک

در ۲۲ آپریل ۲۰۲۱ شرکت هندی Bharat Biotech نتایج اوّلیه‌ی حاصل از فاز ۳ آزمایشات واکسن کووید-۱۹ خود را که کوواکسین نام دارد، اعلام کرد که نشانگر ۱۰۰ درصد اثربخشی در برابر عفونت شدید بود. این واکسن با استفاده از گونه‌هایی که از مؤسّسه‌ی ملّی ویروس‌شناسی که زیرشاخه‌ای است از شورای تحقیقات پزشکی هند، به دست آمد، ساخته شد. این واکسن یک واکسن خالص‌سازی‌شده و غیرفعّال‌شده است. آنالیز دیگری نشان داد این واکسن ۷۸ درصد اثربخشی در برابر بیماری خفیف، متوسّط و شدید و ۷۰ درصد اثربخشی در برابر عفونت بی‌علامت دارد. نیازی به نگهداری در دمای زیرصفر درجه ندارد. احتیاج به آماده‌سازی خاصی ندارد و به صورت مایع آماده برای استفاده در ویال‌های چنددوزی در دسترس است و در دمای ۲ تا ۸ درجه‌ی سانتی‌گراد پایدار است.

نوع: ویروس SARS-CoV-2 غیرفعّال‌شده حاوی ذرّات ویروسی کامل که با تکنولوژی Vero Cell غیرفعّال شده است.
دوزها: ۲ دوز، با فاصله‌ی ۲۸ روز
قیمت: ۱۵۰ روپیه یا حدود ۲ دلار آمریکا، گرچه به نظر می‌رسد این قیمت حداقل قیمت واکسن در بازار آزاد هند است.
اثربخشی: ۱۰۰ درصد در برابر عفونت شدید؛ ۷۸ درصد در برابر مجموع عفونت‌های خفیف، متوسّط و شدید؛ ۷۰ درصد در برابر عفونت بی‌علامت
سویه‌ها: نوع اصلی و اوّلیه‌ی ویروس؛ می‌تواند نوع بریتانیایی را نیز مهار کند.

واکسن سینوفارم

در فرایند تولید این واکسن از تکنولوژی که دهه ها کاربرد دارد، استفاده شده است. بخشی از ویروس غیرفعال شده وارد بدن می شود و منجر به تحریک سیستم ایمنی و محافظت در برابر بیماری می شود. برای سنین ۱۸ الی ۵۹ سال تایید شده است اما نتایج تحقیقات در تمام گروه های سنی بالای سه سال امیدوارکننده بوده است. کشور سازنده این واکسن چین بوده اما کشورهای زیادی در آسیا و آفریقا، آمریکای جنوبی و اروپا کاندید خرید آن می باشند.

نوع: بر پایه‌ی ویروس غیرفعال شده
دوزها: ۲
دمای نگهداری: ۲ تا ۸ درجه
قیمت: ۱۵۰دلار
اثربخشی: ۷۹ تا ۸۶ درصد
بارداری و شیردهی: برخی کشورها مانند مرجع سلامت دبی استفاده از واکسن را در دوران شیردهی و در مادرانی که سن شیرخوار بیشتر از  ۶ ماه است، مجاز دانسته اند.