بررسی مهم‌ترین بیماری‌ها و درمان کلسترول بالا

سالم‌ترین محدوده کلسترول برای هر فرد به موقعیت سلامتی او و سایر شرایط پزشکی بستگی دارد. به عنوان مثال برای افرادی که بیماری قلبی ندارند، کلسترول LDL ایده‌آل زیر 100 میلی گرم در دسی لیتر است. در مقابل، اگر بیماری قلبی یا دیابت دارید یا در معرض خطر کلسترول بالا هستید، LDL شما باید کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر باشد. برای رسیدن به این سطح و کاهش کلسترول احتمالا به مصرف دارو نیاز دارید. همچنین خوب است بدانید حتی اگر هیچ فاکتور خطری ندارید، ممکن است برای کلسترول LDL بیشتر از 160 میلی گرم در دسی لیتر نیاز به درمان داشته باشید. به این دلیل که سطح کلسترول در این محدوده احتمال بروز مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد. ( اگر در این محدوده باشید، کلسترول بالای شما ممکن است به دلیل ژن‌ها و عوامل ارثی باشد.)

خوب است بدانید به طور متوسط محدوده سالم برای سطح کل کلسترول بین 150 تا 200 است و سطح کلسترول LDL بین 70 تا 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، می‌باشد. (معمولا سطح سالم کلسترول LDL در اکثر کشورها، حدود 120 میلی گرم در دسی لیتر تعیین می‌شود.) همچنین باید بدانید سطح HDL بالا یعنی بیش از 55 میلی گرم در دسی لیتر نشانه خوبی است. به طور کلی، افرادی که سطح HDL بالای 55 دارند در مقایسه با افراد با HDL زیر 35، کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی هستند. در ادامه با روش‌های افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد آشنا می‌شوید.

عوامل خطر و افرادی که باید آزمایش دهند کدامند؟

در بخش دلایل کلسترول بالا اشاره کردیم که افزایش سن می‌تواند شرایط را برای بروز این بیماری مهیا کند. لذا پزشکان و متخصصان توصیه می‌کنند افراد بالای 50 تا 60 سال حتما این آزمایش را بدهند و وضعیت سلامتی خود را بررسی نمایند. با این حال خوب است بدانید مردان زیر 55 سال و زنان زیر 60 سال که شرایط زیر را دارند هم باید آزمایش دهند و در معرض خطر بیشتری قرار دارند:

• افرادی که دارای سابقه حمله قلبی، سکته مغزی، آنژین صدری، استنت عروق کرونر یا جراحی بای پس کرونر دارند.
• افرادی که در اعضای خانواده فردی مبتلا به حمله قلبی یا سکته بوده است. (به دلیل عوامل ژنتیکی موثر بر سطح Lp(a)، اعضای خانواده افرادی که Lp(a) بالایی دارند نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
• افرادی که چاقی مفرط دارند؛ بسیار کم تحرک هستند و از رژیم غذایی ناسالم پیروی می‌کنند.
• افرادی که لیپوپروتئین-آ در بدنشان زیاد است هم باید به متخصص قلب ارجاع داده شوند و درمان برای کاهش Lp(a) صورت گیرد.

توجه داشته باشید با اینکه افزایش سن در بالا رفتن سطح کلسترول موثر است؛ به این معنا نیست که افراد مسن در کنترل آن ناتوانا باشند. در گذشته تصور می‌شد که مدیریت کلسترول بالا با افزایش سن مشکل ساز می‌شود؛ در صورتی که امروزه شواهد خوبی وجود دارد و نشان می‌دهد کاهش کلسترول بالا حتی در افراد مسن نیز مفید است. همچنین برخی پزشکان اعتقاد داشتند که برخی از داروهای کاهش دهنده کلسترول مانند استاتین‌ها ممکن است با عملکرد شناختی فرد (توانایی تفکر واضح) تداخل داشته باشند و بیشتر در افراد مسن تاثیر بگذارند. اکنون این موضوع رد شده است. با این وجود، ارزش آن را دارد که داروها را با دوز کم شروع کنید و به تدریج افزایش دهید تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

مهم‌ترین بیماری‌های کلسترول بالا

در زیر با بیماری‌هایی که به علت بالا بودن کلسترول در بدن پدید می‌آیند آشنا می‌شوید:

بیماری عروق کرونر:

مهمترین عارضه مرتبط با سطح بالای کلسترول خون، بیماری عروق کرونری قلب است. کلسترول می‌تواند در دیواره عروق تجمع یافته و با گذشت زمان و ایجاد پلاک، باعث تصلب شرایین شود. در نتیجه عروق باریک‌تر و خونرسانی به عضله قلب کندتر می‌شود. کاهش جریان خون می‌تواند منجر بهدرد قفسه سینه و در صورت انسداد کامل رگ‌ها منجر به حمله قلبی شود.

سکته قلبی:

تصلب شرایین باعث تنگ شدن عروق منتهی به مغز و حتی مسدود شدن آن‌ها می‌شود. در صورت انسداد کامل سکته مغزی بروز پیدا خواهد کرد.

بیماری عروق محیطی:

این مورد به بیماری عروق خونی در خارج از دو ارگان قلب و مغز اشاره دارد. در این شرایط رسوبات چربی در امتداد دیواره شریان ها تجمع یافته و گردش خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اتفاق عمدتا در عروق پاها رخ می‌دهد.

دیابت:

دیابت تعادل بین سطح کلسترول خوب و بد را برهم می‌زند. ذرات LDL در افراد مبتلا به دیابت به راحتی به دیواره عروق می‌چسبند و باعث آسیب زدن به آن می‌شوند. در توضیح این امر می‌توان گفت که کلسترول با اتصال به پروتئین‌های خون ترکیباتی به نام لیپوپروتئین می‌سازد که عبور این مولکول ها را در جریان خون راحت‌تر می‌کند. حال به دلیل سطح بالای گلوکز در افراد دیابتی و همچنین تمایل بالای اتصال گلوکز به کلسترول، اتصال این مولکول‌ها به هم مانع از جریان مداوم در خون شده و باعث ایجاد پلاک خواهد شد. افراد مبتلا به دیابت، خصوصا دیابت نوع 2، به دلیل داشتن سطح پایین HDL و سطح بالای تری‌گلیسیرید، در معرض خطر بالایی برای بیماری‌های قلبی عروقی قرار دارند.

فشار خون بالا:

زمانی که عروق به دلیل رسوب پلاک‌های کلسترولی و کلسیم، باریک و سخت می‌شوند، قلب برای پمپاژ خون از طریق این عروق باید با قدرت بیشتری منقبض شود. در نتیجه فشار خون به طور غیر عادی بالا می‌رود و بروز آن نیز با بیماری‌های قلبی مرتبط است.

برای پیشگیری از بروز این عوارض باید تحت نظر پزشک قرار بگیرید؛ البته با انجام چند راهکار ساده هم می‌توانید سطح کلسترول خون و همچنین احتمال وقوع بیماری‌های مرتبط با آن را کاهش دهید. برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر و کنترل فشار خود می‌توانید از بسته مدیریت هوشمند فشار خون سیناکر استفاده کنید. همچنین افرادی که به دیابت مبتلا هستند می‌توانند دستگاه تست قند خون دیابان به همراه نوار تست 25 عددی و سوزن لانست را از سیناکر خریداری کنند.

درمان کلسترول بالا با حذف برخی موارد غذایی

محدود کردن برخی غذاهای رایج می‌تواند به پایین نگه داشتن سطح کلسترول بد و درمان کلسترول بالا کمک کند. در زیر این غذاها را مشاهده می‌کنید:

گوشت قرمز مانند گوشت گاو و گوسفند: این گوشت‌ها سرشار از چربی‌های اشباع شده هستند و سطح کلسترول بد را افزایش می‌دهند. برش‌های چرب‌تر گوشت نیز چربی‌های اشباع بالاتری دارند و باید از مصرف آن‌ها بپرهیزید. حتی گوشت‌های بدون چربی در مقایسه با رژیم‌های غذایی گیاهی هم می‌توانند شما را در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی قرار دهند.

گوشت سفید مانند گوشت مرغ: بسیاری از مردم تصور می‌کنند که خوردن مرغ برای کلسترول بهتر است، اما آزمایشات این را نشان نمی‌دهند. طبق یک مطالعه مشخص شد که سطوح کلسترول درافرادی که مرغ می‌خوردند مشابه افرادی است که گوشت قرمز مصرف می‌کنند.

چربی های ترانس: این چربی‌ها برای قلب و سایر اندام‌ها مضر هستند و شامل چربی ترانس طبیعی و مصنوعی می‌شوند. چربی‌های ترانس مصنوعی در روغن‌های هیدروژنه شده وجود دارند و باید از خوردن آن‌ها دوری کنید. چربی ترانس طبیعی هم معمولا به مقادیر بسیار کمی در گوشت گاو و محصولات لبنی موجود است.

روغن نارگیل: سرشار از چربی‌های اشباع شده است و کلسترول LDL را افزایش می‌دهد. غذاهای فرآوری شده و سرخ شده اغلب حاوی این چربی‌ها هستند. به جای آن بهتر است از روغن زیتون استفاده کنید.

کربوهیدرات های فرآوری شده مانند غذاهای تهیه شده با آرد سفید، میان وعده‌های ناسالم، چیپس و کلوچه

زرده تخم مرغ: زرده تخم مرغ حاوی حدود 200 میلی گرم کلسترول است. برای افراد مبتلا به بیماری قلبی یا دیابت، این مقدار معمولا حداکثر مجاز روزانه است. با این حال اکثر مردم می‌توانند به طور متوسط روزانه یک تخم مرغ کامل بدون تاثیر زیادی بر کلسترول میل کنند. اگر هم می‌خواهید پروتئین را از تخم مرغ بدون کلسترول دریافت کنید، سفیده تخم مرغ گزینه خوبی است.

لبنیات: لبنیات به طور طبیعی کلسترول و چربی اشباع شده بیشتری دارند. با این حال تحقیقات در مورد تاثیر لبنیات بر کلسترول متفاوت است. اگرچه کره کلسترول LDL را افزایش می دهد؛ اما به نظر نمی‌رسد پنیر همان اثر را داشته باشد. همچنین مطالعات هیچ ارتباطی بین لبنیات پرچرب و بیماری قلبی پیدا نکرده‌اند. بنابراین برای مصرف این مواد غذایی بهتر است با پزشک خود مشوت کنید.

برخی غذاهای دریایی مانند صدف‌ها

درمان کلسترول بالا با دارو چگونه است؟

خوب است بدانید اگر سطح کلسترول شما با تغییر رژیم غذایی، همچنان بالا باشد، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش سطح توصیه کند. از این داروها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• داروهای کاهنده کلسترول خون مانند: استاتین‌ها و کرستور
• رزین‌های متصل شونده به اسید صفراوی
• مهارکننده‌های جذب کلسترول مانند: داروی ezetimibe و ezeti
• داروهای تزریقی (دسته جدیدی از داروهایی که می‌تواند به کبد کمک کند کلسترول LDL بیشتری را جذب کند)

برای بهره‌مندی از راهنمایی‌های بیشتر هم می‌توانید بسته مدیریت هوشمند سبک زندگی سیناکر را دریافت کنید و از خدمات متنوعی بهره‌مند شوید. در ادامه هم باید بدانید اگر تری گلیسیرید بالایی داشته باشید؛ پزشک برای شما داروهایی همچون فیبرات‌ها، مکمل‌های نیاسین و مکمل‌های اسید چرب امگا 3 را تجویز می‌کند.

10 روش کاهش سطح کلسترول بالا و خطر بروز بیماری

مهم‌ترین روش درمان کلسترول بالا، داشتن یک سبک زندگی سالم از طریق ورزش و رژیم غذایی مناسب است. بنابراین برای کمک به کاهش یا جلوگیری از کلسترول بد باید نکات زیر را رعایت کنید:

1. رژیم غذایی سالم داشته باشید. از یک متخصص تغذیه برای اصلاح سبک زندگی‌تان کمک بخواهید. از غذاهایی مانند بلغور، سویا، جوی دوسر، گردو، تن ماهی و ماهی آزاد استفاده کنید. تا حد ممکن از غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع شده و قندهای ساده بپرهیزید.

2. غذاهای حاوی سدیم و نمک را کاهش دهید.

3. مصرف چربی‌های حیوانی را محدود کنید.

4. از چربی‌های ترانس مصنوعی موجود در غذاهای سرخ شده و محصولات پخته شده خودداری کنید.

5. تا جایی که امکان دارد غلات کامل بخورید.

5. نوشیدنی‌های الکلی را در حد اعتدال بنوشید.

6. کاهش وزن اضافی: برای اندازه گیری وزن بدن خود می‌توانید ترازوی دیجیتال هوشمند را از سیناکر خریداری کنید و بسته آنالیز بدن را سفارش دهید.

7. تحرک داشته باشید! حتی مقدار متوسط ورزش مانند نیم ساعت در روز پیاده روی سریع نیز برای کنترل وزن و همچنین کنترل بیماری دیابت و فشار خون بالا مفید است. ورزش می‌تواند سطح تری‌گلیسیرید را کاهش و سطح HDL را بالا ببرد. در نتیجه برای کارکرد بهتر قلب بسیار مفید شناخته می‌شود. بنابراین توصیه می‌کنیم به طور منظم ورزش کنید و یک برنامه مناسب داشته باشید. می‌توانید از پیاده روی روزانه شروع کنید.

8. سیگار کشیدن ممنوع! سیگار سطح HDL را کاهش می‌دهد و بنابراین با ترک سیگار سطح HDL خون افزایش می‌یابد.

9. اطلاع از سوابق خانوادگی برای ابتلا به کلسترول و بیماری‌های قلبی

نکته: اگر پزشک برای کاهش سطح کلسترول شما دارو تجویز کرده است؛ باید آن را به درستی مصرف کنید و طبق دستور گفته شده عمل کنید.

7 روش افزایش سطح کلسترول خوب و کاهش خطر

کارشناسان همچنان در تلاش برای درک کلسترول خوب هستند. به عنوان مثال، داروهایی که HDL را افزایش می‌دهند، خطر حمله قلبی را کاهش نمی دهند. همچنین همه دانشمندان معتقد نیستند که HDL بسیار بالا همیشه بهتر است. در واقع، یک مطالعه اخیر روی افراد مبتلا به بیماری قلبی نشان داد که سطوح HDL بیش از 80 میلی گرم در دسی لیتر با خطر ابتلا به مشکلات قلبی همراه است. مطالعات دیگر روی افراد بدون بیماری قلبی هم نشان داده است که سطح HDL بالای 115 ممکن است خطرناک‌تر باشد. در نتیجه سطح کلسترول خوب را هم باید در محدوده سالم نگه دارید که حداقل 40 و حداکثر 60 میلی گرم در دسی‌لیتر است. این کلسترول را می‌توانید با امور زیر در بدن خود افزایش دهید:

1. انجام ورزش منظم حدود 150 دقیقه در هفته، از جمله پیاده روی

2. وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.

3. اجتناب از چربی های اشباع شده

4. انتخاب رژیم غذایی مدیترانه‌ای

5. سیگار نکشیدن

6. برای افزایش سطح HDL از چربی‌های سالم مانند آووکادو و ماهی آزاد استفاده کنید.

7. الکل نیز می‌تواند HDL را افزایش دهد؛ اما نوشیدن بیشتر از 1 نوشیدنی در روز احتمال سایر مشکلات سلامتی را بالا می‌برد. همچنین می‌تواند تری گلیسیرید را افزایش دهد. (نوعی چربی که در خون گردش می‌کند و می‌تواند مضر باشد.)

در نهایت برای بررسی سلامت خود و دریافت دوره‌های مراقبتی هوشمند طبق نظارت پزشکان می‌توانید کارت اشتراک پزشک 3 ماهه، 6 ماهه و 1 ساله را از سیناکر تهیه کنید. خرید این اشتراک‌ها برای شما بهره‌مندی از سرویس پایش آنلاین سلامتی را فراهم می‌کند و قابل دریافت از اپلیشکن سیناکر است.