مقایسه‌ی انواع جهش‌های ویروس کرونا و واکسن‌های کووید-19

در این مقاله ابتدا قصد داریم، سویه‌های جدید ویروس کرونا که در جهان یافت شده‌اند را معرفی کنیم و سپس به بیان ویژگی‌های واکسن‌های تولید شده مختلف در جهان می‌پردازیم.

ویروس کرونا شناخته شده در چین (ووهان)

اوّلین سویه‌ که در شهر ووهان چین شناسایی شد.

ویروس کرونا شناخته شده در بریتانیا

نوع B.1.1.7 برای اوّلین‌بار در پاییز 2020 در بریتانیا شناسایی شد. این سویه راحت‌تر و سریع‌تر از انواع دیگر انتشار می‌یابد (بر اساس اعلام CDC) و به صورت بالقوّه 30 درصد کشنده‌تر از نوع چینی است، البته این موضوع هنوز در دست بررسی است. اوّلین مورد در بریتانیا و اواخر دسامبر 2020 شناسایی شد.

ویروس کرونا شناخته شده در آفریقای جنوبی

نوع B.1.351 به صورت مستقل از نوع بریتانیایی در آفریقای جنوبی و اوایل اکتبر 2020 شناسایی شد. برخی جهش‌های این نوع با نوع بریتانیایی مشابه است. در آمریکا نخستین موارد ابتلا به این نوع در اواخر ژانویه‌ی 2021 گزارش شد. درحال حاضر این نوع از ویروس بیشترین نگرانی را برای کارشناسان رقم زده است؛ چرا که به نظر می‌رسد به واکسن‌های موجود و درمان‌های وابسته به آنتی‌بادی کم‌ترین پاسخ را می‌دهد. شواهد حال حاضر نشان می‌دهد موارد گفته شده بر این نوع از ویروس مؤثّر هستند، ولی این اثرگذاری به اندازه‌ی دیگر انواع ویروس نیست.

ویروس کرونا شناخته شده در برزیل

نوع برزیلی P.1 نام دارد و اوّلین‌بار در افرادی یافت شد که به برزیل مسافرت کرده بودند و تست‌های معمول که در ژاپن روی این افراد انجام شد سویه‌ی جدید را در اوایل ژانویه شناسایی کرد. بر اساس CDC در این نوع از ویروس به واسطه‌ی برخی جهش‌های اضافه تغییراتی ایجاد شده که در فرایند شناسایی ویروس توسّط آنتی‌بادی‌ها اثرگذار بوده است. در آمریکا این سویه اواخر ژانویه 2021 برای نخستین بار مشاهده شد.

ویروس کرونا شناخته شده در نیویورک

این سویه اوّلین‌بار در شهر نیویورک و سپس به‌صورت موردی و تک‌گیر در شمال شرقی آمریکا شناسایی شد. این نوع B.1.526 نام دارد. یکی از جهش‌های آن مشابه نوع آفریقای جنوبی است که به نظر می‌رسد به ویروس کمک می‌کند تا از سیستم ایمنی بگریزد. اطلاعات درباره‌ی این ویروس هنوز به‌صورت کامل جمع‌آوری نشده و مورد پژوهش قرار نگرفته است. جهش مذکور E484K نام دارد، که در اقلاً 59 سویه‌ی مختلف کروناویروس شناسایی شده است. این به این معناست که این جهش به صورت مستقل در سراسر جهان در حال انجام است. این پدیده تکامل همگرا نام دارد.

ویروس کرونا شناخته شده در کالیفرنیا

این سویه B.1.427/B.1.429 نام دارد و به نظر می‌رسد با سویه‌ی بریتانیایی تفاوت دارد. یکی از جهش‌های این سویه L452R است که بر پروتئین اسپایک ویروس مؤثّر است و باعث می‌شود حمله‌ی ویروس به سلول‌ها کاراتر شود که همین موضوع ویروس را مسری‌تر می‌کند. مشابه نوع نیویورک هنوز مطالعه‌ی کاملی درباره‌ی این سویه نیز صورت نگرفته است. با این حال به نظر می‌رسد این سویه با شدّت بیماری و نیاز بیشتر به درمان با اکسیژن ارتباط داشته باشد. به‌نظر می‌رسد این ویروس به‌طور خاص در منطقه‌ی سان‌فرانسیسکو شایع باشد.

انواع واکسن‌ها برای کووید ۱۹

در این قسمت به مرور انواع واکسن های موجود برای کووید19 می پردازیم. نکته حائز اهمیت این است که بیشتر قیمت‌هایی که در ادامه آمده است قیمت‌هایی هستند که در زمان انتشار این مقاله برای نخستین بار اعلام شده‌اند. به خاطر قراردادهای متعددی که توسّط دولت‌ها و درباره‌ی نحوه‌ی بازپرداخت منعقد شده است، ممکن است در واقعیت قیمت‌ها تفاوت داشته باشند. بعض از قیمت‌ها به طور چشمگیری کم‌تر شده‌اند. همچنین در بین دو کشور ممکن است قیمت‌ یک واکسن یکسان متفاوت باشد.

واکسن فایزر-بیوانتک

واکسن فایزر-بیونتک در تاریخ 20 نوامبر 2020 برای دریافت مجوّز استفاده‌ی اضطراری (EUA) به FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) فرستاده شد و در 11 دسامبر تاییدیه گرفت. این واکسن یک واکسن m-RNA است، بدین معنا که یک رشته m-RNA که پروتئین اسپایک ویروس را کد می‌کند، بدون وجود خود ویروس یا حامل،  در واکسن وجود دارد که توسّط کپسولی از یک نانوذره‌ی لیپیدی پوشیده شده است. پس از تزریق واکسن، سلول‌ها پروتئین اسپایک ویروس را تولید می‌کنند که باعث تحریک سیستم ایمنی برای شناسایی ویروس می‌شود. در آزمایشات فاز 3، این واکسن 95 درصد اثربخشی نشان داد. نگهداری این واکسن نیازمند دمای حدود 94- درجه‌ی فارنهایت است؛ که ایجاد این دما نیازمند فریزرهای مخصوص است.

نوع: mRNA
دوزها: 2 دوز، با فاصله‌ی 21 روز
دمای نگهداری: 60- درجه تا 80- درجه
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری: 11 دسامبر 2020
قیمت: 19.5 دلار به ازای هر دوز برای 100 میلیون دوز اوّل
اثربخشی: حدود 95 درصد؛ 100 درصد در پیشگیری از بستری و مرگ
سویه‌ها: یافته‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهند این ویروس کاملاً در برابر نوع بریتانیایی ویروس اثربخش است، همین طور بر انواع آفریقای جنوبی و سویه‌های آمریکای لاتین.

بارداری و شیردهی: مصرف اضطراری آن در مادرانی که مواجهه بالایی با مبتلایان به کووید19 دارند، مانند کارکنان نظام سلامت بلامانع است.

واکسن مودرنا

در تاریخ 16 نوامبر، مدرنا از اطّلاعات اوّلیه‌ی واکسن کوویدش رونمایی کرد که بیانگر اثربخشی 94.5 درصد بود. در 19 دسامبر FDA مجوّز این واکسن را صادر کرد. همانند فایزر-بیونتک، واکسن مدرنا هم از نوع mRNA است؛ امّا بر خلاف فایزر، واکسن مدرنا را می‌توان در دمای 36 تا 46 درجه‎ی فارنهایت بیش از 30 روز نگهداری کرد، که تقریباً حدود دمای یک یخچال خانگی استاندارد یا یخچال پزشکی است. همچنین در دمای 4- درجه‌ی فارنهایت می‌توان بیش از 6 ماه این واکسن را نگهداری کرد.

نوع: mRNA
دوزها: 2 دوز، با فاصله‌ی 28 روز
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری: 18 دسامبر 2020
قیمت: 37-25 دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: حدود 95 درصد؛ 100 درصد در پیشگیری از بستری و مرگ
سویه‌ها: یافته‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهند این ویروس کاملاً در برابر نوع بریتانیایی ویروس اثربخش است، همین طور بر انواع آفریقای جنوبی و سویه‌های آمریکای لاتین.

واکسن آسترازنکا

23 نوامبر، آسترازنکا نتایج حاصل از آنالیزهای اولیه‌ی واکسن خود را با نام AZD1222 اعلام کردند. این آنالیزها حاصل پژوهش‌هایی بود که در برزیل و سایر کشورها صورت گرفته بود و نشانگر اثربخشی بیش از 90 درصدی بود. واکسن در پیشگیری از ابتلا به کووید-19 مؤثّر بود و افرادی که آن را دریافت کرده بودند نیازمند بستری یا مبتلا به بیماری شدید نشدند. در مجموع 131 مورد از افرادی که در پژوهش اوّلیه بودند تست کوویدشان مثبت شد. در یک رژیم واکسن ابتدا به صورت یک نصفه‌دوز تزریق شد و دوز دوم به صورت کامل با فاصله‌ی حداقل یک ماه از دوز اوّل تزریق شد که نتیجه اثربخشی 90 درصد بود. در رژیم دیگری دو دوز کامل با فاصله‌ی حداقل یک ماه از یکدیگر تزریق شد که اثربخشی 62 درصد را نشان داد. آنالیز ترکیبی اثربخشی میانگین واکسن آسترازنکا را 70 درصد نشان داد. این واکسن می‌تواند در شرایط یخچال معمولی نگهداری و حمل شود (دمای 46-36 درجه‌ی فارنهایت برای حداقل 6 ماه) و در مراکز سلامت موجود تزریق شود.

در 25 مارچ 2021 آسترازنکا از آنالیز اوّلیه‌ای پرده برداشت که نشان می‌داد واکسن در برابر کووید-19 علامت‌دار 76 درصد اثربخشی دارد. همچنین 100 درصد اثربخشی در برابر بیماری شدید یا بحرانی و نیاز به بستری و 85 درصد اثربخشی در برابر کووید-19 علامت‌دار در افراد بالای 65 سال به ثبت رسید. واکسن شرکت آسترازنکا از تکنولوژی ابداع‌شده در یکی از کمپانی‌های مرتبط به نام Vaccitech استفاده می‌کند؛ به این صورت که یک وکتور ویروسی غیرقابل تکثیر شامپانزه بر روی یک ویروس سرماخوردگی ضعیف‌شده‌‌ی شامپانزه(آدنوویروس) قرار داده می‌شود. این وکتور حامل محتوای ژنتیکی پروتئین اسپایک ویروس است. پس از واکسیناسیون، سلول‌ها پروتئین اسپایک را تولید می‌کنند که باعث تحریک سیستم ایمنی برای حمله به ویروس SARS-CoV-2 می‌شود.

واکسن کووید-19 تولید‌شده توسّط آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد با ایجاد لخته‌ی خون مرتبط بوده است. نتیجتاً چند کشور اروپایی برای توزیع این واکسن دست نگه داشته‌اند. تا امروز 222 مورد لخته‌ی خون و بیش از 30 مورد مرگ که ممکن است با این واکسن مرتبط باشند به ثبت رسیده است. (از بین 34 میلیون نفر که واکسینه شده‌اند.) در این بیماران لخته‌ی خون به صورت آمبولی ریه، ترومبوز وریدهای عمقی (DVT) یا کاهش تعداد پلاکت بروز کرده است. قابل توجه است که احتمال ایجاد لخته توسط واکسن و مرگ ناشی از آن بسیار پایین تر از ابتلا به کووید و مرگ ناشی از آن است و کشور ها و سازمان های معتبر جهانی، تزریق واکسن آسترازنکا را تایید و توصیه می کنند.

نوع: بر پایه‌ی آدنوویروس غیرفعال شده
دوزها: 2 دوز، با فاصله‌ی 28 روز
دمای نگهداری: 2 تا 8 درجه سانتیگراد
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری:  تاریخ 12 ژانویه 2021
قیمت: 2.15 دلار آمریکا در اتّحادیه‌ی اروپا؛ 4-3 دلار آمریکا در بریتانیا و آمریکا؛ 5.25 دلار آمریکا در آفریقای جنوبی
اثربخشی: در حال حاضر حدود 85 درصد
سویه‌ها: حداقل یک پژوهش نشان داده است که این واکسن تاثیر کمی بر نوع آفریقای جنوبی ویروس دارد، ولی به نظر می‌رسد در برابر انواع بریتانیایی و برزیلی مؤثّر است.
بارداری و شیردهی: در دوران بارداری همچنان اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد ولی در دوران شیردهی منعی ندارد و در موارد اضطراری قابل استفاده می باشد.

واکسن جانسون اند جانسون

در تاریخ 15 نوامبر جانسون اند جانسون اعلام کرد که برای دومین بار فاز 3 جهانی آزمایش واکسن خود را آغاز کرده است. آن‌ها انتظار دارند در سراسر جهان 60 هزار داوطلب ثبت نام کنند. در حالی که سه واکسنی که پیش‌تر معرفی شدند نیازمند تزریق دو دوز با فاصله‌ی 28 روز هستند، واکسن جانسون اند جانسون تنها به تزریق یک دوز نیاز دارد. نتایج اوّلیه‌ی حاصل از فاز 1 و a2 نشان دادند یک دوز از این واکسن می‌تواند پاسخ ایمنی قدرت‌مندی را در بدن برانگیزد و همچنین به خوبی تحمّل می‌شود.

فاز 3 آزمایش نشان داد 28 روز پس از تزریق یک دوز واکسن، اثربخشی آن برای پیشگیری از ابتلا به کووید-19 متوسّط تا شدید برابر است با 66 درصد؛ امّا پس از 49 روز اثربخشی واکسن در پیشگیری از ابتلا به بیماری شدید به 100 درصد می‌رسد. این واکسن از تکنولوژی کمپانی AdVac بهره می‌گیرد که برای ساخت واکسن‌های تحقیقاتی ابولا، Zika، RSV و HIV از آن استفاده شده است. این تکنولوژی مبتنی است بر استفاده از یک ویروس سرماخوردگی معمولی غیرفعّال‌شده، مشابه چیزی که در واکسن آسترازنکا استفاده شده است.

در آپریل 2021، CDC و FDA توصیه به توقّف توزیع واکسن جانسون اند جانسون کردند. شش مورد از یک نوع شدید و نادر ایجاد لخته‌ی خون شناسایی شد. لخته‌های ناشی از واکسن J&J از نوع ترومبوز سینوس وریدی مغز (CVST) بودند، در ترکیب با سطوح پایین پلاکت که ترومبوسایتوپنی نامیده می‌شود. همه‌ی این 6 مورد از بین خانم‌های با سن 18 تا 48 سال بودند و 6 تا 13 روز پس از دریافت تک‌دوز واکسن روی دادند. این 6 مورد بسیار نادر بودند و از بین بیش از 7 میلیون دوز تزریق‌شده این تعداد شناسایی شدند. انتظار می‌رود کمیته‌ای مشورتی در FDA توصیه به ادامه‌ی توزیع این واکسن کند. همانند واکسن آسترازنکا لازم به تاکید است که احتمال ابتلا به کووید و مرگ ناشی از آن بسیار بالاتر از احتمال ایجاد لخته توسط واکسن و مرگ ناشی از آن می باشد.

نوع: بر پایه‌ی آدنوویروس غیرفعال شده
دوزها: 1
قیمت: 10 دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: در آزمایش‌های جهانی J&J این واکسن 66 درصد کارایی در پیشگیری از عفونت کووید-19 علامت‌دار را از خود نشان داد. در آمریکا این عدد اندکی بالاتر بود و برابر بود با 72 درصد. به نظر می‌رسد این واکسن در پیشگیری از بستری و مرگ 100 درصد اثربخشی دارد.
سویه‌ها: بر اساس مطالعات کلینیکی در آفریقا، بریتانیا و آمریکای لاتین شواهدی وجود دارد که این واکسن در برابر انواع گوناگون ویروس اثربخش است، گرچه به نظر می‌رسد اثربخشی آن در برابر انواع آفریقای جنوبی و مریکای لاتین ویروس کم‌تر است.
بارداری و شیردهی: مصرف اضطراری آن برای مادرانی که مواجهه بالا با مبتلایان به کووید19 دارند، مانند کارکنان نظام سلامت، بلامانع است.

واکسن اسپوتنیک وی

حوالی 11 نوامبر، مرکز ملّی تحقیقات همه‌گیرشناسی و میکروبیولوژی روسیه اعلام کرد واکسنی که روسیه در آگوست مجوز استفاده از آن را صادر کرده بود، پس از دوز دوم 92 درصد اثربخشی دارد. این یافته بر اساس آنالیز اوّلیه 21 روز پس از تزریق دوز اوّل در خلال انجام فاز 3 استخراج شد. در 24 نوامبر این مؤسسه اثربخشی واکسن را بر اساس داده‌های مقدّماتی جدید 95 درصد اعلام کرد. در 14 دسامبر 2020 اعلام کردند اثربخشی واکسن 91.4 درصد است. همچنین آن‌ها پیشنهاد کردند یکی از دو وکتور آدنوویروسی این واکسن را با آسترازنکا به اشتراک بگذارند تا اثربخشی واکسن آسترازنکا نیز بیشتر شود.
این مؤسّسه اعلام کرده است که هردوز واکسن بیش از 10 دلار قیمت نخواهد داشت، حدوداً نصف قیمت واکسن فایزر. همچنین آن‌ها پیش‌بینی کردند که در سال آینده قادر خواهند بود 1 میلیارد دوز واکسن تولید کنند. در حال حاضر علاوه‌بر روسیه، این واکسن در کشورهای هند، کره، برزیل، چین و مجارستان فروخته می‌شود. دولت مجارستان تنها کشور عضو اتّحادیه‌ی اروپا است که تا این تاریخ اظهار تمایل به این واکسن کرده است.
در 2 فوریه 2021 نشریه‌ی Lancet نتایج حاصل از آزمایش‌های فاز 3 را منتشر کرد که نشان‌گر اثربخشی 91.6 درصدی این واکسن در برابر سویه‌ی اصلی ویروس بود. آخرین مطالعه چاپ شده درباره اثربخشی واکسن اسپوتنیک وی در دنیای واقعی 97.6 درصد بوده که در نوع خود بی‌نظیر است.

نوع: بر پایه‌ی آدنوویروس غیرفعال شده
دوزها: 2
دمای نگهداری: 2 تا 8 درجه
قیمت: 10 دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: 91.6 درصد
بارداری شیردهی: تزریق آن در این دوران ممنوع است.

واکسن سینووک بیوتک

در تاریخ 13 ژانویه‌ی 2021 شرکت چینی سینوواک بیوتک گزارش کرد واکسن کووید-19ای که تولید کرده در مراحل انتهایی کارآزمایی بالینی در برزیل 50.38 درصد اثربخشی نشان داده است. آزمایشات بالینی این شرکت ارقام متفاوتی را برای اثربخشی این واکسن نشان دادند. در آزمایشی محلی که در اندونزی انجام شد اثربخشی 65 درصدی به ثبت رسید، امّا این آزمایش تنها بر روی 1620 نفر صورت گرفت. ترکیه در دسامبر 2020 اثربخشی 91.25 درصدی را گزارش کرد. در آزمایشی دیگر که در برزیل توسّط یک شریک محلی به نام مؤسّسه‌ی Butantan انجام شد، اثربخشی 78 درصدی در برابر ابتلای خفیف و اثربخشی 100 درصدی در برابر  عفونت‌های متوسّط تا شدید گزارش شد. این واکسن یک واکسن غیرفعّال‌شده است که از ویروس غیرفعّال‌شده‌ی SARS-CoV-2 بهره می‌گیرد.

نوع: ویروس غیرفعّال‌شده‌ی SARS-CoV-2
دوزها: 2
دمای نگهداری: 2 تا 8 درجه سانتیگراد
تاریخ مجوّز استفاده‌ی اضطراری: تایید نشده است.
قیمت: 29.75 دلار به ازای هر دوز
اثربخشی: از 50.4 تا 91.3 درصد در آزمایش‌های مختلف
سویه‌ها: نامعلوم؛ البته آزمایشی در برزیل 50.4 درصد اثربخشی را در پیشگیری از عفونت علامت‌دار نشان داد.
بارداری و شیردهی: هنوز اطلاعات دقیقی در مورد مصرف این واکسن در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد، ولی برنامه‌ریزی‌هایی برای تحقیق درباره آن در آینده وجود دارد.

واکسن نوواوکس

در تاریخ 28 ژانویه 2021 نوواوکس اعلام کرد واکسنش با نام NVX-CoV2373 مراحل آزمایشی را با ثبت اثربخشی 89.3 درصد در فاز 3 در بریتانیا به پایان رسانده است. این واکسن یک واکسن با پایه‌ی پروتئین است. همچنین اطّلاعاتی از فاز 2b در آفریقای جنوبی و فازهای 1 و 2 و 3 در چندین آزمایش به ثبت رسیده است. این واکسن همچنین اثربخشی بالینی بالایی را در برابر انواع بریتانیایی و آفریقای جنوبی ویروس از خود نشان داده است.
واکسن حاوی یک پروتئین کامل اسپایک ویروس با فرم قبل از ورود به سلول میزبان (prefusion) می‌باشد که با فناوری نانوذرّه‌ی نوترکیب کمپانی در ترکیب با ماده‌ی کمکی Matrix-M بر پایه‌ی ساپونین که اختصاصی کمپانی است، ساخته شده است. این واکسن در دمای 2 تا 8 درجه‌ی سانتی‌گراد پایدار است و با فرمولاسیون مایع و به صورت آماده برای مصرف قابل حمل است.

نوع: بر پایه‌ی پروتئین
دوزها: 2
دمای نگهداری: 2 تا 8 درجه
تاریخ احتمالی مجوّز استفاده‌ی اضطراری: احتمالاً در مارچ یا فوریه‌ی 2021 در بریتانیا؛ احتمالاً ربع اوّل سال 2021 در آمریکا یا دیرتر. آخرین تاریخ پیشنهادی برای تصویب مجوّز استفاده‌ی اضطراری در آمریکا، می 2021 است.
قیمت: 16 دلار
اثربخشی: 89.3 درصد ولی برای جهش‌های انگلیسی و آفریقایی کمتر است.
سویه‌ها: مؤثّر در برابر انواع بریتانیایی و آفریقای جنوبی
بارداری و شیردهی: اطلاعات کافی در دسترس نمی‌باشد.

واکسن بهارات بیوتک

در 22 آپریل 2021 شرکت هندی Bharat Biotech نتایج اوّلیه‌ی حاصل از فاز 3 آزمایشات واکسن کووید 19 خود را که کوواکسین نام دارد، اعلام کرد که نشانگر 100 درصد اثربخشی دربرابر عفونت شدید بود. این واکسن با استفاده از گونه‌هایی که از مؤسّسه‌ی ملّی ویروس‌شناسی که زیرشاخه‌ای است از شورای تحقیقات پزشکی هند، به دست آمد، ساخته شد. این واکسن یک واکسن خالص‌سازی‌شده و غیرفعّال‌شده است. آنالیز دیگری نشان داد این واکسن 78 درصد اثربخشی دربرابر بیماری خفیف، متوسّط و شدید و 70 درصد اثربخشی دربرابر عفونت بی‌علامت دارد. نیازی به نگهداری در دمای زیرصفر درجه ندارد. احتیاج به آماده‌سازی خاصی ندارد و به صورت مایع آماده برای استفاده در ویال‌های چنددوزی دردسترس است و در دمای 2 تا 8 درجه‌ی سانتی‌گراد پایدار است.

نوع: ویروس SARS-CoV-2 غیرفعّال‌شده حاوی ذرّات ویروسی کامل که با تکنولوژی Vero Cell غیرفعّال شده است.
دوزها: 2 دوز، با فاصله‌ی 28 روز
قیمت: 150 روپیه یا حدود 2 دلار آمریکا، گرچه به نظر می‌رسد این قیمت حداقل قیمت واکسن در بازار آزاد هند است.
اثربخشی: 100 درصد دربرابر عفونت شدید، 78 درصد دربرابر مجموع عفونت‌های خفیف، متوسّط و شدید؛ 70 درصد دربرابر عفونت بی‌علامت
سویه‌ها: نوع اصلی و اوّلیه‌ی ویروس، می‌تواند نوع بریتانیایی را نیز مهار کند.

واکسن سینوفارم

در فرایند تولید این واکسن از تکنولوژی که دهه‌ها کاربرد دارد، استفاده شده است. بخشی از ویروس غیرفعال شده وارد بدن می‌شود و منجر به تحریک سیستم ایمنی و محافظت در برابر بیماری می‌شود. برای سنین 18 الی 59 سال تایید شده است اما نتایج تحقیقات در تمام گروه‌های سنی بالای سه‌سال امیدوارکننده بوده است. کشور سازنده این واکسن چین بوده اما کشورهای زیادی در آسیا و آفریقا، آمریکای جنوبی و اروپا کاندید خرید آن می‌باشند.

نوع: بر پایه‌ی ویروس غیرفعال شده
دوزها: 2
دمای نگهداری: 2 تا 8 درجه
قیمت: 150دلار
اثربخشی: 79 تا 86 درصد
بارداری و شیردهی: برخی کشورها مانند مرجع سلامت دبی استفاده از واکسن را در دوران شیردهی و در مادرانی که سن شیرخوار بیشتر از  6 ماه است، مجاز دانسته اند.