زایمان طبیعی یا سزارین؟ کدام بهتر و راحتتر است؟

با نزدیک شدن به زمان تولد نوزاد، یکی از شرایطی که مادران باردار را بیش از همه نگران می‌کند نحوه انجام زایمان طبیعی یا سزارین است. بدن ما کاملاً برای زایمان طبیعی طراحی شده است. به موقعیت کودک خود برای تولد، انقباضات ریتمیک و حتی ذخیره انرژی اضافی بدن برای استفاده در هنگام تولد فکر کنید. همه این‌ها نشان می‌دهد که زایمان طبیعی همان چیزی است که قرار است اتفاق بیفتد، اما گاهی به دلیل نیاز پزشکی و گاهی به درخواست خود مادر باردار عمل سزارین انجام می‌شود. به خصوص داستان‌های منفی از زایمان طبیعی که از اطرافیان شنیده می‌شود ممکن است باعث شود مادران باردار تصمیم به سزارین بگیرند.

با این حال، نباید فراموش کرد که هر زایمان طبیعی یا سزارین منحصر به فرد است و آستانه درد در افراد مختلف با توجه به شرایط آن شخص متفاوت است. بنابراین باید زایمان سزارین را تنها در مواقعی که شرایط خطرناکی برای مادر باردار و جنین وجود دارد ترجیح دهید. کسی که می‌تواند در آسان کردن زایمان طبیعی یا سزارین، بیشترین کمک را به شما کند قطعاً پزشک شما است. علاوه بر این، آمادگی برای مادر شدن از نظر روانی به تولد نوزاد کمک می‌کند. توجه به تغذیه و مصرف آب در طول بارداری بسیار مهم است. دوره‌های بارداری، تمرینات، مدیتیشن و پیلاتس بارداری نیز زایمان به انگلیسی Childbirth شناخته می‌شود را برای شما آسان‌تر می‌کند.

تفاوت زایمان طبیعی یا سزارین؟

زایمانی که بین هفته‌های سی و هفتم تا چهل و دوم بارداری، بدون هیچ مداخله‌ای شروع شود، زایمان طبیعی نام دارد. زایمان طبیعی بهتر است در مواقعی که مشکلی وجود ندارد، ترجیح داده شود؛ زیرا از بهبود سریع بخیه‌ها گرفته تا شکل‌گیری فوری پیوند مادر و نوزاد از طریق شیردهی، از جمله مزایایی غیرقابل انکاری است که برای مادر و نوزاد فراهم می‌کند. افزایش ترس و نگرانی در اواخر بارداری ممکن است مادر باردار را مجبور به انجام سزارین کند. زایمان سزارین هرگز نباید اولین انتخاب باشد زیرا درد و زمان بیشتری برای بهبودی پس از زایمان و زایمان طبیعی یا سزارین بعدی نیاز دارد.

در کوتاه مدت، لخته شدن خون، هیسترکتومی اورژانسی، سکته مغزی و غیره و در درازمدت می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند، از افزایش درد لگن گرفته تا حاملگی خارج از رحم در بارداری‌های بعدی، به همین خاطر زایمان سزارین فقط در صورت لزوم باید توسط پزشک توصیه شود. همچنین از آنجایی که زایمان سزارین نیاز به جراحی دارد به همین خاطر، قبل از عمل بیهوشی لازم است. این بیهوشی را می‌توان برای کل بدن به صورت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی اپیدورال که فقط از کمر به پایین اعمال می‌شود، استفاده کرد.

علائم شروع درد زایمان طبیعی پسر

رایج‌ترین نشانه‌های شروع زایمان به طور کلی شامل تغییرات جسمی و هورمونی است که بدن را برای تولد نوزاد آماده می‌کند. برخی افراد بر اساس تجربیات شخصی یا باورهای عامیانه بر این باورند که علائم شروع درد زایمان طبیعی پسر با دختر متفاوت است. به طور مثال، عده‌ای می‌گویند درد زایمان نوزاد پسر ممکن است شدیدتر و سریع‌تر باشد. در حالی که زایمان نوزاد دختر طولانی‌تر و با درد ملایم‌تر همراه است.

با این حال، هیچ شواهد محکمی از نظر علمی وجود ندارد که جنسیت جنین تاثیر مستقیمی بر علائم زایمان داشته باشد. تفاوت‌های فردی در زایمان بیشتر به عوامل نظیر وضعیت جسمی مادر، اندازه و موقعیت جنین، تعداد زمان‌های قبلی و سلامت کلی مادر و جنین بستگی دارد. بنابراین علائم شروع درد زایمان طبیعی پسر یا دختر بیشتر تحت تاثیر این عوامل است تا جنسیت جنین که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم.

آیا بخیه‌های زایمان طبیعی یا سزارین باعث درد می‌شوند؟

داشتن برش و بخیه در زایمان طبیعی یا سزارین کاملا معمول است. در زایمان‌های طبیعی که اپیزیوتومی انجام می‌شود، این برش حدود سه تا چهار سانتی‌متر بوده و یک تا دو هفته طول می‌کشد تا بخیه‌ها به طور کامل خوب شوند. در ابتدا احساس درد بعد از بخیه طبیعی، امری کاملا است. در طول روند بهبودی، درد کاهش می‌یابد و کم کم از بین می‌رود. بدن بخیه‌های طبیعی زایمان را جذب می‌کند و خود به خود ناپدید می‌شوند، چیزی به نام برداشتن بخیه‌ها وجود ندارد و جای بخیه نیز با گذشت زمان از بین می‌رود.

از آنجایی که زایمان سزارین نیاز به عمل جراحی دارد، بخیه‌های سزارین در حین جراحی اعمال می‌شوند. ممکن است چهار تا شش هفته طول بکشد تا بخیه‌های قرار داده شده در محل برش بهبود یابد. درد و تورم در روزهای اول بخیه طبیعی است و به خصوص در دو نقطه ابتدایی و انتهایی بخیه‌ها شدیدتر احساس می‌شود. بهبود درد و سوزش بعد از تولد نوزاد بیشتر از زایمان طبیعی طول می‌کشد و اگر بخیه‌ها خود به خود جذب بدن نشوند، باید پنج روز پس از تولد نوزاد برداشته شوند.

عکس زایمان طبیعی از نزدیک

زایمان سزارین چیست؟

زایمان سزارین، یک نوع عمل جراحی است که با ایجاد برشی در قسمت پایین شکم مادر باردار، نوزاد را به دنیا دنیا می‌آورد. به عبارت دیگر سزارین به عمل زایمان از طریق شکم گفته می شود نه از طریق واژینال. در زایمان‌های سزارین برنامه‌ریزی شده، عمل انجام شده در هفته سی و نهم بارداری به طور متوسط ​​سی تا چهل و پنج دقیقه طول می‌کشد. این مدت به دلیل آماده شدن مادر و طولانی شدن عمل بیهوشی به ندرت از یک ساعت بیشتر می‌شود.

زایمان سزارین در چند هفتگی انجام می‌شود؟

این نوع زایمان معمولاً در هفته سی و نهم بارداری انجام می‌شود و این یعنی نوزاد حداقل دو هفته زودتر از زایمان طبیعی متولد می‌شود. به همین دلیل، برخی از پزشکان سزارین را زایمان زودرس می‌دانند. هفته‌های پایانی دوران بارداری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و به همین دلیل این روزها در سلامت جنین و خود مادر و بسیار حائز اهمیت می‌باشد. تولد نوزاد شما در هر کدام از هفته‌های بارداری تاثیر خاصی بر روی سلامت جسمی و مغزی نوزاد دارد.

بنابراین تشخیص درست زمان زایمان بسیار مهم است. سعی کنید هفته‌های پایانی تحت مراقبت بیشتری قرار بگیرید. بهترین زمان زایمان سزارین وقتی است که دوره بارداری تکمیل شده باشد. معمولا نوزادی که در هفته سی و نهم بارداری به دنیا می‌آید، احتمال مرده بودنش بسیار کاهش می‌یابد؛ بنابراین به پزشک خود در خصوص زمان زایمان اطمینان کنید.

درد زایمان سزارین چگونه است؟

اگر منظور از درد، لحظه زایمان باشد، زایمان طبیعی دردناک‌تر است. اگر منظور دوره نقاهت و درد پس از زایمان باشد، سزارین درد بیشتری دارد. در زمان سزارین نوزاد از طریق عمل جراحی و با برش شکم و رحم به دنیا می‌آید و نوزاد از واژن عبور نمی‌کند. میزان درد در زایمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی افراد آستانه درد بالاتری دارند، در حالی که در زایمان طبیعی هنگام عبور نوزاد از کانال زایمان درد شدیدی وجود دارد. بعد از زایمان این وضعیت برعکس بوده و طول دوره بهبودی در زایمان سزارین دردناک‌تر خواهد بود.

شرایط مادری در زایمان سزارین ضروری

در برخی از شرایط خاص یا در صورت وجود اختلالات فیزیولوژیکی مادر، ممکن است نیاز به انجام زایمان سزارین باشد. بخش مهمی از این شرایط به جراحی‌های قبلی رحم یا سزارین زایمان‌های قبلی مربوط است. هر جراحی رحمی از زایمان طبیعی جلوگیری نمی‌کند، اما در جراحی‌هایی که میوم‌های بزرگ با برش انجام شده یا در مواردی که نیاز به باز کردن و دوختن حفره رحم دارند، ممکن است به دلیل خطر پارگی در حین زایمان، سزارین ارجح باشد.

در صورتی که مادر مشکلات پزشکی داشته باشد که ممکن است مانع از زایمان طبیعی شود، ممکن است نیاز به سزارین باشد. برای مثال، فتق شدید، مشکلات عصبی یا ارتوپدی که ممکن است باعث محدودیت حرکت در پاها و استخوان‌های لگن شود، نمونه‌هایی از مشکلات پزشکی مادر هستند. همچنین در صورت وجود زگیل‌های شایع در دستگاه تناسلی مادر به دلیل ویروس HPV نیز سزارین ارجحیت دارد.

شرایط نوزاد در زایمان سزارین ضروری

در برخی از موارد، دلایل نیاز ضروری به زایمان سزارین به نوزاد مرتبط است. شایع‌ترین بیماری مربوط به نوزاد، قرار گرفتن در حالت بریچ است. بریچ به حالتی گفته می‌شود که نوزاد در رحم مادر به جای قرار گرفتن از سر برای زایمان طبیعی، از پا یا لگن در رحم مادر قرار گیرد. از آنجایی که خطر زایمان طبیعی در این مورد خاص زیاد است، زایمان سزارین ارجحیت دارد. در برخی موارد، جفت ممکن است جلوی نوزاد بیاید و کانال زایمان را مسدود کند. در این صورت نیز هیچ شانسی برای زایمان طبیعی وجود ندارد.

در صورت وجود برخی ناهنجاری‌های نوزاد، ممکن است پزشک متخصص زایمان روش سزارین را ترجیح دهد. در مواردی که وزن تخمینی نوزاد در مادران دیابتی بیش از ۴۰۰۰ گرم یا در مادران غیر دیابتی ۴۵۰۰ گرم باشد، زایمان با سزارین کم خطرتر و ساده‌تر است. همچنین اگر نوزاد در هنگام تولد تحت استرس باشد یا اگر متخصص فکر می کند که در مراحل زایمان اکسیژن کافی دریافت نمی کند، می‌توان زایمان سزارین را حتی پس از شروع زایمان انجام داد. در مواردی که پیشرفت زایمان در حین زایمان متوقف شود یا با وجود درد کافی، نوزاد پایین نیاید نیز زایمان سزارین ترجیح داده می‌شود.

در انتخاب روش زایمان طبیعی یا سزارین چه عواملی را باید در نظر گرفت؟

وقتی زن را به پروسه زایمان بسپاریم، طبیعت او را هدایت می‌کند و زایمان به طور طبیعی پیشرفت می‌کند. در طی مراحل زایمان طبیعی، در صورت بروز هرگونه مشکل، پزشک در آن زمان اقدام به انجام عمل سزارین ضروری می‌کند، در این موارد خاص انتخاب سزارین هیچ مشکلی ندارد. مشکل وقتی ایجاد می‌شود که مادر تنها به دلیل حالت روانی و گریز از ترس و درد زایمان، روش سزارین را انتخاب کند. بنابراین اگر بخواهیم زایمان به طور طبیعی اتفاق بیفتند و به طور کلی کمترین عوارض متوجه مادر و جنین شود، فقط کافی است تحت نظر یک پزشک مجرب با رعایت یک زندگی سالم، منتظر باشیم تا طبیعت هر زمان که بخواهد شروع به تولد کودک کند.

فرآیند زایمان سزارین

سزارین در شرایط اتاق عمل و بیهوشی انجام می‌شود. نوع بیهوشی می‌تواند بیهوشی عمومی باشد که در آن مادر کاملاً خواب است یا بی‌حسی نخاعی یا اپیدورال که در آن کمر بیهوش می‌شود و مادر در حین سزارین بیدار می‌ماند. جراحی با یک برش تقریباً دوازده الی پانزده سانتی‌متری به صورت افقی در ناحیه بیکینی شروع می‌شود. پس از باز شدن حفره شکم، یک برش افقی ده الی دوازده سانتی‌متری در قسمت پایین رحم ایجاد شده و نوزاد از رحم خارج می‌شود. پس از بستن بند ناف، جفت و غشاء نیز خارج شده و داخل رحم تمیز می‌شود. سپس همراه با برش داخل رحم، تمام لایه‌های شکمی به صورت یک به یک بسته می‌شوند. فاصله بین زایمان سزارین تا شروع و اتمام عمل جراحی پس از بیهوشی تقریباً سی تا چهل و پنج دقیقه است. سزارین برنامه‌ریزی شده بعد از هفته سی و نهم برنامه‌ریزی می‌شود مگر اینکه عارضه جانبی دیگری وجود داشته باشد.

نقاهت بعد از زایمان سزارین

سزارین رایج‌ترین عمل جراحی در جهان است. اگرچه از نظر فنی دشوار است، اما چون معمولا عوارض نامطلوب پس از عمل رخ نمی‌دهد به همین خاطر جزو جراحی‌های سخت محسوب نمی‌شود. اما مانند هر جراحی دیگری که برش و بخیه در آن اتفاق می‌افتد، نقاهت بعد از جراحی کاملا طبیعی است. در حین زایمان سزارین چین‌های شکم باز می‌شوند و از آنجایی که عضلات شکم به دو طرف کشیده شده‌اند، در هنگام انقباض عضلات شکم به خصوص در روزهای اول احساس درد زیادی وجود دارد.

به همین دلیل، به‌جای بلند شدن مستقیم از تخت، خیلی راحت‌تر می‌شود که ابتدا به پهلو بچرخید، با دست‌هایتان تکیه‌گاه بگیرید و سپس بعد از ایستادن به پهلو بنشینید. پس از مدتی نشستن در رختخواب، می‌توانید با قرار دادن هر دو پا روی زمین، عمودی بایستید. به همین دلیل تخت‌هایی که خیلی نزدیک به زمین هستند مناسب نخواهند بود. در صورت امکان، سطح تخت باید بالاتر از سطح زانو و پایین‌تر از سطح کمر باشد.

روند بهبود زایمان سزارین

سزارین یک عمل جراحی شکم است و به دوره نقاهت خاصی نیاز دارد. اگرچه پس از سزارین داشتن دردهایی شبیه به درد قاعدگی در کشاله ران طبیعی است، اما ممکن است این دردها در دوران شیردهی افزایش یابد. این دردها به دلیل انقباض رحم و بازگشت به شکل قبلی و کوچک شدن آن ایجاد می‌شود و طبیعی تلقی می‌شود. دو روز بعد از سزارین می‌توانید به صورت دوش ایستاده حمام کنید. خشک نگه داشتن درزها بعد از حمام ضروری است.

بخیه‌های سزارین تقریباً در عرض هفت الی ده روز بهبود می‌یابند، اگر از بخیه دائمی استفاده شده باشد، ممکن است بعد از هفت الی ده روز نیاز به برداشتن داشته باشد. تقریباً شش هفته طول می‌کشد تا بعد از سزارین به حالت عادی برگردید. در شش هفته اول، ترشحات واژن ظاهر می‌شود که ابتدا قرمز، سپس قهوه‌ای و مایل به زرد است. بستری شدن در بیمارستان بعد از سزارین معمولاً چهل و هشت ساعت طول می‌کشد. پس از خروج از بیمارستان، مادر معمولاً قادر به انجام کارهای روزمره، مراقبت از خود و مراقبت از نوزاد هستند.

مزایای زایمان سزارین برای مادر

مهم‌ترین مزیت جراحی سزارین این است که هیچ دردی در حین عمل احساس نمی‌شود. می‌توان بیهوشی عمومی انجام داد یا از بی‌حسی نخاعی یا اپیدورال برای اطمینان از بیدار نبودن مادر در هنگام تولد استفاده کرد.

یکی از دلایلی که باعث جذابیت زایمان سزارین برای مادران باردار می شود، امکان برنامه ریزی زایمان است. بنابراین، پزشکی که بر بارداری نظارت می‌کند، تعیین می‌کند که زمان زایمان سزارین بهتر از برای چه روزی برنامه‌ریزی شود.

در زایمان سزارین، خطر ابتلا به بی‌اختیاری ادرار پس از تولد کمتر از زایمان طبیعی است. با این حال، پس از زایمان طبیعی، می‌توانید با رعایت دستورات پزشک، انجام ورزش‌های ساده و تقویت عضلات لگن بر مشکل بی‌اختیاری ادرار غلبه کنید.

مزایای زایمان سزارین برای نوزاد

سزارین یک عمل جراحی شکمی است که در آن وارد حفره شکمی شده و رحم توسط پزشک باز می‌شود و نوزاد به دنیا می‌آید. بزرگترین مزیت سزارین این است که خطرات را برای کودک به حداقل می‌رساند. تقریبا هیچ خطری در زایمان سزارین برای نوزاد وجود ندارد. به همین دلیل برخی از مادران باردار که می‌خواهند با کمترین خطر نوزاد خود را به دنیا بیاورند، به میل خود سزارین را انتخاب می‌کنند.

یکی دیگر از مزایای زایمان سزارین پیشگیری از خطراتی است که ممکن است در زایمان طبیعی برای نوزاد ایجاد شود. برای مثال، اگرچه چیزی به نام گیرکردن شانه نوزاد وجود ندارد با این حال، از آنجایی که اینگونه موارد منفی را می‌توان از طریق معاینات دوران بارداری پیش‌بینی کرد، پزشک بهترین روش زایمان را براساس شرایط تعیین می‌کند.

همان‌طور که گفته شد، یکی از مهم‌ترین مزیت زایمان سزارین این است که می‌توان زمان زایمان را برنامه‌ریزی کرد. بنابراین در مواردی که زایمان باید خیلی سریع انجام شود، یک راه نجات‌بخش برای نوزاد خواهد بود. همین‌طور اجتناب از تروما هنگام تولد در شرایطی که آسیب زایمان ممکن است برای نوزاد خطرناک باشد، مزیت دیگری است.

معایب زایمان سزارین برای مادر

زایمان سزارین در نهایت یک عمل جراحی است و در مواردی که زایمان طبیعی مناسب نیست باید ترجیح داده شود. از آنجایی که زایمان سزارین خطرات احتمالی بیهوشی و جراحی را به همراه دارد، به‌عنوان یک روش معمول زایمان استفاده نمی‌شود، بلکه در مواردی که زایمان طبیعی پرخطرتر است یا امکان‌پذیر نیست، به عنوان یک روش جایگزین استفاده می‌شود. به طور کلی در طول زایمان سزارین، از دست دادن خون، عفونت، خطر لخته شدن در ریه‌ها و بستری شدن در بیمارستان طولانی‌تر است. لخته شدن خون عاملی است که احتمال مرگ مادر را در زایمان سزارین نسبت به طبیعی، بیشتر می‌کند.

مهم‌ترین عیب زایمان سزارین طولانی بودن زمان نقاهت برای مادر است. در حالی که می‌توانید چند ساعت پس از زایمان طبیعی بایستید، دوره نقاهت زایمان سزارین تقریباً یک هفته تا ده روز است. پس از جراحی، یک تا دو ساعت طول می‌کشد تا مادر بهبود یابد و شیردهی خود را به نوزادش شروع کند، زمانی که مادر شروع به تغذیه خوراکی می کند، شش تا هشت ساعت طول می‌کشد تا بلند شود و راه برود و معمولاً باید دو شب در بیمارستان بماند. بنابراین اگرچه در طول زایمان به دلیل اثر بیهوشی چیزی احساس نمی‌شود، اما درد ممکن است بین یک هفته تا یک ماه پس از تولد در ناحیه جراحی احساس شود.

مانند تمام انواع مداخلات بیهوشی، بی‌حسی اپیدورال که در زایمان سزارین استفاده می‌شود نیز خطرات مختلفی را به ندرت به همراه دارد. در این راستا قبل از اعمال بیهوشی، ارزیابی جامعی توسط پزشک انجام شده و وضعیت بیمار برای بیهوشی بررسی می‌شود. لازم به ذکر است که اعمال بی‌حسی اپیدورال در برخی از بیمارانی مناسب نیست، برای مثال افرادی که دارای اختلالات خونریزی هستند یا از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند،  کسانی که به داروهای مورد استفاده در بیهوشی حساسیت دارند یا افرادی که در ناحیه کمر تحت عمل جراحی قرار گرفته اند.

در نهایت اگرچه بسیار نادر است، اما ممکن است عفونت، خونریزی و آسیب به برخی از اندام‌های نزدیک به رحم در فرآیند زایمان سزارین رخ دهد. به هر حال پر واضح است که این روش برای زایمان برای بدن به طور طبیعی طراحی نشده است.

معایب زایمان سزارین برای نوزاد

در هنگام زایمان طبیعی، با حرکت نوزاد از طریق کانال زایمان، آب ریه‌های او به دلیل فشاری که تجربه می کند دفع می شود. اما در هنگام زایمان سزارین، در نتیجه استرس تولد نوزاد و عبور از کانال زایمان، مقداری از مایع در ریه‌ها به دلیل فشرده نشدن خارج نشده و ممکن است باعث شود در نوزاد ناراحتی تنفسی‌ای که به آن ریه مرطوب می‌گوییم، رخ دهد. بنابراین، از آنجایی که این وقایع در طول زایمان طبیعی رخ نمی‌دهند، این می‌تواند یک عیب برای زایمان سزارین طلقی شود.

نوزادانی که به روش سزارین به دنیا می‌آیند در چند روز اول پس از تولد اندکی بیشتر در معرض دیسترس تنفسی و افزایش تعداد تنفس هستند. البته این وضعیت در بیشتر موارد پس از زایمان طبیعی نیز قابل مشاهده بوده و کاملا موقتی است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که خطر ابتلا به آسم و چاقی مفرط در نوزادانی که به روش سزارین متولد می‌شوند نیز بیشتر است.

همانند زایمان طبیعی، در زایمان سزارین نیز احتمال کمی التهاب، تجمع خون و باز شدن بخیه‌ها وجود دارد. در نتیجه روش مناسب بستگی به شرایط مادر و نوزاد دارد و مختص بیمار است. برای برخی از بیماران و نوزادان زایمان طبیعی ایده‌آل است و برای برخی دیگر زایمان سزارین اجباری است.

برای دیسک کمر زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟

در جواب باید گفت مناسب‌ترین روش زایمان برای زنان باردار مبتلا به فتق دیسک کمر به وضوح مشخص نشده است. کم بودن موارد مشابه و تجربه محدود، باعث شده پزشکان به یک روش واحد برای انتخاب نوع زایمان نرسند.

همکاری بین متخصصان زنان و زایمان و جراحان مغز و اعصاب با کمک گرفتن از داده‌های MRI می‌تواند در مورد انتخاب نوع زایمان کمک کننده باشد. طبق داده‌های محدود، به نظر می‌رسد که سزارین در مقایسه با زایمان واژینال از نظر جلوگیری از بدتر شدن علائم ارجحیت دارد، اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است. در رابطه با دیسک کمر و زایمان طبیعی می‌توان گفت روی هم رفته به نظر می‌رسد زایمان طبیعی برای کسانی که دیسک کمر دارند مناسب نیست.

زایمان در آب

برای آنکه بدانید زایمان در آب چگونه انجام می‌شود، ابتدا باید با مفهوم این نوع زایمان آشنا شوید. زایمان در آب در اصل همان وضع حمل فیزیولوژیک و طبیعی است، با این تفاوت که برای ایجاد آرامش بیشتر در استخر یا وان آب گرم انجام می‌گردد. در این روش وان یا استخر بادی مخصوص زایمان را با آب ولرم پر می‌کنند. سپس مادر در آب غوطه بر می‌شود و مراحل درد زایمان را سپری می‌کند. طبیعی است که پزشک زنان و زایمان و پرستاری با تجربه نیز در کنار مادر حضور خواهند داشت. این زایمان از محدودیت قابل توجهی برخوردار نیست. به این معنی که کلیه خانم‌هایی که برای زایمان طبیعی واجد شرایط هستند، بسته به میل خود و صلاح دید متخصص زنان و زایمان می‌توانند زایمان در آب را انتخاب کنند.

بیهوشی با بی‌حسی نخاعی یا بی‌حسی اپیدورال

درد و احساس لمس در بدن ما ابتدا از طریق پیام‌های عصبی در اندام‌های مربوطه به نخاع منتقل شده و سپس با انتقال از طریق نخاع به مغز احساس می‌شود. بافت‌های عصبی در مغز و نخاع، توسط سه نوع مختلف بافت غشایی به نام مننژ احاطه شده است. این غشاها از داخل به خارج به ترتیب پیا ماتر، عنکبوتیه ماتر و سخت شامه نامیده می‌شوند. بین ماده عنکبوتیه و سخت شامه مایع مغزی نخاعی قرار دارد که خواص و عملکردهای مختلفی دارد. غشاهای مغزی وظایف مختلفی دارند، به ویژه حفاظت و حمایت از بافت‌های عصبی. اگر ناحیه‌ای که قرار است عمل شود ناحیه محدودی باشد و بیهوشی فقط برای اعمال این ناحیه کافی باشد، بیهوشی عمومی که به معنای خواباندن کل بدن است، ترجیح داده نمی‌شود و بهتر است بیهوشی موضعی صورت گیرد.

این کار با تزریق مواد بی‌حس‌کننده به فضاهای بین غشای مغز انجام می‌شود. اگر ماده بی‌حس‌ کننده در فضای محدود بین سخت‌شکنه و بافت‌های همبند خارج اعمال شود، به آن بی‌حسی اپیدورال گفته می‌شود. در این زمینه، در حین بی‌حسی اپیدورال، غشای مغز آسیب نمی‌بیند و مایع مغزی نخاعی نیازی به تخلیه ندارد. از نظر فنی، بی‌حسی اپیدورال ساده‌ترین و کم عوارض‌ترین نوع بیهوشی برای زایمان سزارین است.

تفاوت بین بیهوشی اپیدورال و بیهوشی عمومی

هر نوع از بیهوشی دارای مزایا و معایب خاص خود و همچنین خطر ایجاد عوارض جانبی خاص خود است. هنگام انتخاب روش بیهوشی، شرایط بدنی هر فرد بر تصمیم نهایی تاثیر می‌گذارند. بیهوشی عمومی خطر عوارض جانبی جدی‌تری را به همراه دارد و انجام آن دشوارتر است. این امر نیاز به نظارت دقیق در طول و بعد از استفاده دارد. علاوه بر این، بی حسی موضعی روشی است که به دلیل اینکه در زمان کوتاهی اعمال می‌شود، احتمال بروز عوارض جانبی کمتری را نیز دارد.

آیا می‌توان با بی‌حسی اپیدورال زایمان کرد؟

روش‌هایی که در آن بی حسی اپیدورال بیشتر استفاده می‌شود، زایمان طبیعی یا سزارین است. برخی از مادران باردار ممکن است بیهوشی اپیدورال را در زایمان طبیعی برای کاهش درد و در زایمان سزارین برای بیدار ماندن در حین جراحی به بیهوشی عمومی ترجیح دهند. بی‌حسی اپیدورال در حالی که درد و رنج در هنگام زایمان را از بین می‌برد، از بروز انقباضات رحمی جلوگیری نمی‌کند. به این ترتیب، مادر باردار می‌تواند راحت‌تر زایمان کند. اما در برخی موارد مشاهده شده است که بی‌حسی اپیدورال فرآیند هل دادن را با مشکل مواجه می‌کند.

علاوه بر این، پس از اتمام زایمان با کمک بی‌حسی اپیدورال، می‌توان بلافاصله مادر و نوزاد را در اتاق عمل کنار هم قرار داد. دیدن نوزاد سالم برای مادر از نظر سلامت مادر و پیشگیری از اختلالات مختلف مانند افسردگی پس از زایمان بسیار مفید است. علاوه بر این، مادر می‌تواند پس از بیهوشی اپیدورال در مدت زمان کوتاه‌تری از اثرات بیهوشی بهبود یابد و یک دوره استراحت آسان و موثر داشته باشد. از آنجایی که او بدون درد زایمان می‌کند، از مشکلات مربوط به اضطراب زایمان نیز محافظت می‌شود.

عوارض جانبی بیهوشی برای زایمان

بسته به مواد بیهوشی مورد استفاده در بیهوشی اپیدورال، عوارض جانبی مختلفی ممکن است در حین یا بعد از جراحی رخ دهد. در حالی که برخی از این عوارض جانبی جدی هستند و ممکن است نیاز به مداخله داشته باشند، برخی دیگر تحت نظر قرار می‌گیرند و با گذشت زمان اثر خود را از دست می‌دهند. اثرات مشاهده شده با بیهوشی اپیدورال عبارتند از، افت یا افزایش فشار خون، تپش قلب، کمردرد، سردرد شدید، استفراغ، خارش، سرگیجه، خونریزی، کبودی یا تورم در ناحیه ای که بیهوشی اعمال می شود و به ندرت آسیب عصبی، این علائم ممکن است رخ دهد.

بی‌حسی اپیدورال به طور کلی می تواند به راحتی و بدون هیچ گونه عوارض جانبی اعمال شود. در صورت بروز عوارضی که در حین عمل ایجاد می‌شود، توسط متخصص بیهوشی قابل کنترل است. پس از جراحی، بی‌حسی در نیمه پایینی بدن ممکن است برای مدتی ادامه یابد یا عوارض جانبی خفیف‌تری ایجاد شود. در این مورد، ناراحتی موقت با روش های درمانی مورد نیاز به تشخیص پزشک، از بین می‌رود.

در دوران بارداری سالم به چه نکاتی باید توجه کرد؟

هر چیزی که برای یک زندگی سالم در نظر گرفته می‌شود در این دوره برای زایمان طبیعی یا سزارین نیز باید مورد توجه قرار گیرد. به عبارت دیگر تغذیه سالم، خواب کافی، محیط روانی و اجتماعی سالم، همه اینها برای یک بارداری سالم ضروری است. مردم همیشه به این فکر می‌کنند که هنگام بارداری چه بخورند. در واقع وقتی برایشان توضیح می‌دهیم می‌فهمند که حرف ما برای خانم های غیر باردار هم صدق می‌کند. شاید زنان باردار برای زایمان طبیعی یا سزارین باید به نظم غذا خوردن و نوشیدن خود توجه بیشتری داشته باشند.

وقتی فردی باردار نیست، می‌تواند کارهای خاصی را که دوست دارد انجام دهد، هرچند می‌داند که این کارها سالم نیست. مصرف شیرینی یا الکل را می‌توان به عنوان مثال ذکر کرد. ممکن است لازم باشد در دوران بارداری برای زایمان طبیعی یا سزارین کمی بیشتر به این موارد توجه کنند. اما در اصل، یک رژیم غذایی سالم فقط مربوط به یک دوره خاص از زندگی نیست بلکه مربوط به کل عمر افراد است. بنابراین همانطور که آلودگی هوا در دوران بارداری بسیار مضر است، برای افراد عادی نیز بسیار مضر است. مصرف سیگار نیز به همین صورت است. بنابراین می‌توان گفت که زندگی سالم برای بارداری و زایمان طبیعی یا سزارین سالم کافی است.

پیشنهاد مطالعه: باید‌ها و نباید‌های غذایی + بهترین و بدترین غذاها در دوران بارداری

محاسبه هفته بارداری و تاریخ زایمان

برای محاسبه دقیق تاریخ زایمان معمولاً از اولین روز آخرین قاعدگی خانم استفاده می‌گردد. تاریخ زایمان معمولا ۲۸۰ روز یا ۴۰ هفته از اولین روز آخرین قاعدگی حساب می‌شود. البته این تاریخ تخمینی است و ممکن است بسته به شرایط فردی تغییر کند و برای محاسبه دقیق‌تر می‌توان از سونوگرافی در هفته‌های اولیه بارداری استفاده کرد که می‌تواند تاریخ دقیق‌تری به شما بدهد.

کلام پایانی

زایمان طبیعی باز شدن دهانه رحم پس از شروع زایمان است و به دنبال آن نوزاد با انقباضات رحمی از کانال زایمان پایین می‌آید و در نهایت از مسیر واژن خارج می‌شود. اما در زایمان سزارین، بدون در نظر گرفتن شروع زایمان، با برش جراحی شکم و رحم، نوزاد به دنیا می‌آید. زایمان سزارین، رایج‌ترین عمل جراحی در جهان است که در شرایط خطرناک برای مادر یا نوزاد انجام می‌شود. عمل سزارین در محیط اتاق عمل و با بیهوشی به صورت کامل یا بیهوشی تا کمر صورت می‌گیرد. سزارین که مهم‌ترین مزیت آن این است که می‌توان زمان زایمان را برنامه‌ریزی کرد، به ویژه در مواردی که زایمان باید خیلی سریع انجام شود مفید است.