اثرات الکل بر بدن از لحظه‌ی نوشیدن اولین جرعه الکل آغاز می‌شود. اگرچه به نظر برسد مصرف گهگاه نوشیدنی های الکلی مضر بنظر برسد، اما ا اثرات تجمعی نوشیدن شراب، آبجو یا نوشیدنی های الکلی دیگر، مضرات آن را آشکار می‌سازد.
در ادامه این مقاله به اثرات مصرف الکل بر بدن می‌پردازیم:
گرچه مصرف الکل تا یک لیوان در روز عوارض کمی به همراه دارد اما بروز وابستگی و عادت به مصرف الکل و افزایش این مقدار با گذشت زمان به دلیل بروز اثرات تجمعی می‌تواند بسیار زیان بخش باشد.

اثرات الکل بر غدد گوارشی و غدد درون ریز

نوشیدن بیش از حد الکل باعث فعال شدن غیر طبیعی آنزیم‌های گوارشی ساخته شده در غده پانکراس می‌شود. تجمع این آنزیم ها باعث التهاب غده پانکراس موسوم به پانکراتیت می‌گردد. پانکراتیت می‌تواند به یک بیماری طولانی مدت تبدیل شود و عوارض بسیار جدی به همراه داشته باشد.

 عوارض ناشی از التهاب

کبد از جمله ارگانهای حیاتی بدن است و یکی از مهمترین وظایف آن کمک به تجزیه و از بین بردن مواد مضر در بدن از جمله الکل است. مصرف طولانی مدت الکل در این روند اختلال ایجاد می کند و خطر ابتلا به التهاب مزمن کبدی و بیماری‌های کبدی دیگر را افزایش می‌دهد. به جای زخمی که به دلیل بروز التهاب در کبد به وجود می آید سیروز گفته می‌شود. تشکیل این ضایعه ها به مرور کبد را از بین می برند.

با ادامه‌ی این روند و آسیب به بخش قابل توجهی از کبد، از بین بردن مواد سمی از بدن نیز از این پس به مدت زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. بیماریهای کبدی تهدیدکننده حیات هستند و منجر به تجمع سموم و مواد زائد در بدن می‌شوند. زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری کبدی ناشی از مصرف الکل هستند. زیرا به احتمال زیاد بدن‌زنان الکل بیشتری جذب می‌کند و  در نتیجه بدن برای سم زدایی به مدت زمان بیشتری نیاز دارد. در نتیجه آسیب های کبدی در زنان بیشتر و سریعتر از مردان بروز پیدا می کند.

 اثرات الکل بر سطح قند خون

پانکراس به تنظیم میزان مصرف انسولین در بدن و پاسخ بدن به گلوکز کمک می‌کند. هنگامی که پانکراس و کبد به درستی کار نمی‌کنند خطر افت قند خون افزایش می یابد. آسیب به پانکراس با کاهش تولید انسولین باعث کاهش مصرف گلوکز در سلول‌های بدن و در نتیجه باعث افزایش سطح قند خون در بدن می‌شود.
در این شرایط اگر بدن انسان قادر به کنترل سطح قند خون نباشد عوارض جانبی به مراتب بیشتری نسبت به بیماری دیابت بروز پیدا خواهد کرد. بنابراین افراد دارای بیماری زمینه‌ای مانند افراد دیابتی و یا  افراد دارای سابقه‌ای از حملات افت قند خون باید از مصرف بیش از حد الکل بپرهیزند.

 اثرات الکل بر سیستم عصبی مرکزی

یکی از ساده ترین راه‌ها برای درک تاثیر الکل بر بدن انسان، بررسی چگونگی تاثیر آن بر سیستم عصبی مرکزی است. تکلم نامفهوم یکی از اولین نشانه ها بعد از نوشیدن مقدار زیادی الکل است. الکل ارتباط بین مغز و دیگر قسمت‌های بدن را مختار می کند. به این ترتیب هماهنگی عضلات و اندام ها کاهش می‌یابد و تعادل از بین می رود. به همین دلیل هیچگاه بعد از مصرف الکل نباید رانندگی کنید.
با پیشرفت آسیب سیستم عصبی مرکزی ممکن است علائمی مانند احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها به وجود بیاید.
الکل همچنین باعث آسیب به حافظه بلند مدت و در نتیجه اختلال در روند تفکر و انتخاب منطقی می‌شود. با گذشت زمان و ادامه یافتن روند آسیب، لوب پیشانی مغز نیز تخریب می‌گردد. این منطقه از مغز علاوه بر برخی نقش های حیاتی مسئول کنترل عواطف، حافظه کوتاه مدت و قضاوت است. مصرف الکل به صورت مزمن و شدید می تواند باعث آسیب دائمی مغز شود. در نتیجه سندروم Wernicke-Korsakoff  بروز می‌یابد. این سندرم نوعی بیماری مغزی است که بر روی حافظه تاثیر می گذارد.

 وابستگی ناشی از مصرف الکل

مصرف زیاد الکل باعث ایجاد وابستگی فیزیکی و روانی می‌شود. تحمل علائم ترک الکل می‌تواند بسیار دشوار و حتی گاهی تهدید کننده حیات باشد. بنابراین فرد برای رهایی از اعتیاد به الکل اغلب به کمک افراد حرفه ای نیاز دارد. این امن ترین و مطمئن ترین شیوه برای رهایی از وابستگی فیزیکی است. بسته به شدت علائم درمان بیماران می‌تواند به صورت سرپایی و یا  بستری صورت گیرد. علائم سندروم ترک الکل عبارت از اضطراب، حالت بی‌قراری و عصبی، لرزش، تهوع، فشار خون بالا، ضربان قلب بالا و تعریق شدید است. تشنج، توهم و روان آشفتگی نیز ممکن است در موارد بسیار شدید بروز یابد.

  اثرات الکل بر سیستم گوارشی

اثرات مصرف الکل بر سیستم گوارشی ممکن است  به سرعت مشخص نشود. عوارض جانبی اغلب پس از شروع روند آسیب ظاهر می‌شود. میزان این آسیب همبستگی بالایی با میزان مصرف الکل دارد. الکل  با تخریب بافت های دستگاه گوارش هضم غذا، جذب مواد مغذی و ویتامین ها را مختل می‌کند .در نتیجه سوء تغذیه رخ می دهد. مصرف الکل به مقدار زیاد می‌تواند منجر به نفخ و احساس پری شکم، اسهال و دفع دردناک مدفوع گردد. به علاوه زخم و هموروئید به دلیل بی آبی بدن و یبوست دور از انتظار نیست. درجاتی از ریسک خونریزی  داخلی نیز وجود دارد که در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.
مصرف الکل با خطر ابتلا به سرطان نیز در ارتباط است. احتمال ابتلا به سرطان‌های دهان، گلو، مری، روده بزرگ یا کبد با مصرف الکل افزایش می‌یابد. همچنین  مصرف همزمان الکل و تنباکو نیز این خطر را دوچندان می‌کند.

اثرات الکل بر سیستم گردش خون

الکل می تواند بر قلب و ریه ها تاثیر بگذارد. افرادی که به صورت مداوم الکل مصرف می کنند در معرض خطر  بالاتری برای ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند .به علاوه این خطر در زنان نسبت به مردان بیشتر است.
عوارض سیستم گردش خون عبارت از فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم ،اختلال در پمپاژ خون در سراسر بدن، سکته و حمله قلبی، نارسایی قلبی و سایر بیماری های مرتبط با قلب است.
اختلال جذب ویتامین ها و سایر مواد معدنی از غذاها می‌تواند منجر به بیماری کم خونی شود. در این شرایط شمار گلبول های قرمز خون کاهش می‌یابد. یکی از بزرگترین نشانه های کم خونی خستگی بیش از حد است.

اثرات الکل بر سلامت جنسی و باروری

ممکن است تصور کنید که با مصرف الکل می‌توانید لذت بیشتری را حین رابطه تجربه کنید. اما واقعیت کاملا متفاوت است. مردانی که بیش از حد الکل می‌نوشند، با احتمال بالاتری اختلال نعوظ را تجربه می‌کنند.
بعلاوه مصرف الکل به مقدار زیاد می‌تواند از تولید هورمون های جنسی جلوگیری کند و میل جنسی را کاهش دهد و در زنان باعث توقف چرخه قاعدگی و افزایش خطر ناباروری گردد.
مصرف زیاد الکل در دوران بارداری خطر ابتلا به زایمان زودرس سقط جنین و مرده زایی را افزایش می‌دهد و جنین را در معرض ابتلا به اختلالات سندروم الکل جنینی که یک مسئله بسیار جدی است قرار می دهد. عوارض دیگر شامل مشکلات یادگیری، مشکلات عاطفی و اختلالات رشدی می‌باشد.

اثرات الکل بر سیستم اسکلتی و عضلانی

استفاده طولانی مدت از الکل استحکام استخوان ها را مختل و خطر شکستگی در آنها را افزایش می دهد. به علاوه سرعت ترمیم آسیب در این افراد نیز کمتر است. از عوارض دیگر می‌توان به ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات و در نتیجه تحلیل عضلات اشاره کرد.

اثرات الکل بر سیستم ایمنی

الکل به شدت سیستم ایمنی طبیعی بدن را مختل میکند. در نتیجه مبارزه با میکروب ها و ویروس های مهاجم برای بدن دشوارتر می‌گردد.
افراد با سابقه ی مصرف طولانی الکل در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری ذات الریه و سل قرار دارند. ۱۰ درصد از کل موارد ابتلا به سل در جهان  با مصرف الکل مرتبط است. نوشیدن الکل خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان دهان، پستان و روده بزرگ را افزایش می‌دهد.