بارداری از دوران شیرین برای هر مادری به شمار می‌رود. در این دوران باید نسبت به قبل به سلامتی خود و تغذیه بیشتر اهمیت دهید. مراجعه به صورت مرتب در هر سه ماهه بارداری به پزشک بسیار مهم است؛ چرا که پزشک با بررسی و آزمایش‌های لازم به شما کمک می‌کند که بارداری خوب و بدون مشکلی را تجربه کنید. شاید در این ویزیت شما خبری از مادر بودن خود نداشته باشید.
در این ویزیت بررسی‌های و معاینات لازم انجام شده و شاید توسط پزشک تاریخ زایمان نیز مشخص شود. در اولین ویزیت بارداری توسط پزشک باید اطلاعاتی مثل سن، سابقه بیماری شخصی و یا خانوادگی را به پزشک اطلاع دهید. هر سؤالی داشته باشید در این ویزیت می‌توانید از پزشک بپرسید و پزشک نیز آن را بررسی و پاسخ می‌دهد. این ویزیت از طولانی‌ترین ویزیت بارداری محسوب می‌شود.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
توقعات اولین ویزیت بارداری
در اولین ویزیت بارداری توسط پزشک معاینه کامل فیزیکی انجام می‌شود که اینجا وزن شما اندازه‌گیری شده و فشار خون نیز بررسی می‌شود. معاینه سینه و لگن باید بررسی شود؛ همچنین برای احتمال وجود سرطان رحم یا هر نوع عفونت مقاربتی باید در این ویزیت یک تست پاپ اسمیر نوشته و انجام دهید. در صورتی نیاز به تست پاپ اسمیر نیست که به تازگی این تست را انجام داده باشید.
در اولین مراجعه به پزشک یک آزمایش خون برای مادر تجویز می‌شود که مواردی مثل وجود مشکلات خونی همانند کم خونی، وجود سیفلیس hiv و هپاتیت B، ایمن بودن بدن نسبت به سرخک آلمانی بررسی می‌شود. توسط این آزمایش خون برای ناقل بودن بیماری‌هایی مثل فیبروز کیستی، دیابت، اختلالات تیروئیدی و… نیز انجام می‌شود که این موارد معمولاً با توجه به پزشک سابقه پزشکی شما و خانوادگی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وجود بیماری کلیوی، وجود عفونت ادرار و سطح قند و پروتئین بدن شما توسط یک نمونه ادرار باید بررسی شود. در صورتی که بدن شما نیاز به ویتأمین بارداری یا مکمل آهن و فولیک اسید داشته باشد، در اولین ویزیت بارداری ویتأمین‌های لازم تجویز می‌شود.
اولین ملاقات مادر با پزشک
اگر شما منتظر تست‌های آزمایشگاهی برای مثبت بودن بارداری خود هستید، سعی کنید سؤالات که در ذهن شما وجود دارد، را یادداشت و از پزشک خود بپرسید. زمانی که نتیجه تست بارداری مثبت باشد، بدون شک ذهن شما برای دغدغه‌های بعدی کار خود را شروع می‌کند. برخی از سؤالاتی که باید در ویزیت بارداری از پزشک بپرسید، عبارتند از:
- تاریخ زایمان چه زمان است؟
- در هر سه ماهه بارداری و رشد جنین چه علائمی را تجربه می‌کنم؟
- در صورت مشاهده چه علائمی باید به پزشک گزارش دهم؟
- در هر سه دهه بارداری انتظار اضافه کردن چقدر وزن را دارم؟
- بهترین و مضرترین خوراکی‌ها کدامند؟
- آیا در دوران بارداری ورزش کردن خطری دارد و یا خیر؟
- بدن من نیاز به ویتأمین‌های بارداری یا مکمل‌های دیگر دارد؟
- در این دوران چه دارو‌هایی را نباید مصرف کنم؟
- آیا مشکلات پزشکی مادر بر روی بچه تأثیر دارد؟
- حالت تهوع صبحگاهی چه زمانی از بین می‌رود؟
- آیا برای مقاربت در بارداری احتیاط هایی لازم است؟
چه زمانی اولین ویزیت بارداری را تعیین کنید؟
بلافاصله پس از اینکه تست بارداری شما مثبت شد، باید با پزشک تماس گرفته و مراقبت‌های بارداری را شروع کنید. اولین ویزیت بارداری بین ۸ هفته تا ۱۰ هفته پس از اولین روز آخرین قاعدگی مادر است. آخرین قاعدگی شما چه زمانی شروع شده است؟ اولین سؤالی است که پزشک از شما می‌پرسد. در صورتی که جواب آن را یادتان نیست، جای نگرانی ندارد.
پزشک بر اساس عوامل دیگری بررسی و ارزیابی خواهد کرد. بیشتر افراد قبل از اینکه به پزشک مراجعه کنند، از تست‌های خانگی استفاده می‌کنند. برخی از این تست‌ها امکان دارد اشتباه باشند و برخی دیگر جواب درست را به شما اطلاع دهند. به هر حال پزشک برای اطمینان بیشتر آزمایش بارداری تجویز می‌کند.
بازیابی شاخص‌های فیزیکی بدن مادر
همانطور که ذکر شد در اولین ویزیت بارداری پزشک وزن شما را اندازه‌گیری کرده و همچنین قد و دیگر اطلاعات لازم را در پرونده ثبت می‌کند. دمای بدن و فشار خون نیز باید اندازه‌گیری شود. برخی دیگر از اقداماتی که در این ویزیت برای شما انجام می‌شود، به شرح زیر هستند:
نمونه ادرار
امکان دارد پزشک در اولین ملاقات شما نمونه ادرار بخواهد. با استفاده از نمونه ادرار، بارداری شما تأیید شده و همچنین عملکرد کلیه‌ها و وجود پروتئین در ادرار را بررسی می‌کنند.
آزمایش خون
بخشی از اولین ویزیت بارداری نیاز به گرفتن آزمایش خون است. آزمایش خون جهت درک بهتر سلامتی و بررسی تمامی مواردی که امکان دارد بر بارداری و جنین شما تأثیرگذار باشد، انجام می‌شود. در این آزمایش فاکتور rh خون بررسی می‌شود.
RH پروتئینی است که بر روی گلبول‌های قرمز خون بسیاری از افراد وجود دارد. در صورتی که شما این نوع پروتئین را نداشته باشید و اما کودکتان آن را داشته باشد، امکان دارد کودک شما مبتلا به بیماری رزوس باشد. درمان این بیماری باید در دوران بارداری مادر شروع شود که مانع ایجاد این بیماری برای نوزاد شود.
بررسی سابقه سلامتی
بدون شک پزشک درباره سلامتی و سابقه بیماری شما و خانوادگی سؤالاتی خواهد کرد که مراقبت‌های لازم را در دوران بارداری تنظیم کند. در مورد سلامت خود و سوابق پزشکی خانواده‌ها چه همسر و چه شما اطلاعات لازم را به پزشک دهید. به این صورت از رشد سالم جنین در طول بارداری مطمئن خواهید شد. در صورتی که اطلاعات لازم را نداشته باشید، پزشک با چندین سؤال سعی می‌کند تشخیص لازم را انجام دهد.
سوابق بارداری‌های قبلی
در صورتی که قبلاً باردار بوده‌اید و یا برای باردار شدن مشکل دارید، باید حتماً به پزشک اطلاع دهید. سقط جنین یا مرده زایی، متولد شدن نوزاد نارس قبل از ۳۷ هفته و یا داشتن عوارض بارداری اطلاعاتی است که باید حتماً به پزشک بگویید. زمانی است که نوزاد قبل از هفته بیستم بارداری در رحم مرده، باید سقط شود. مرده زایی نیز زمانی اتفاق می‌افتد که نوزاد پس از هفته بیستم بارداری در رحم از بین برود.
معاینه لگن و پستان
در اولین ویزیت بارداری پزشک حتماً به معاینه لگن و پستان اقدام می‌کند. پستان‌ها از نظر وجود توده یا تورم بررسی می‌شود. برای بررسی سلامت واژن، رحم، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و دهانه رحم باید حتماً معاینه لگنی انجام شود. تمامی این معاینه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید حتماً بررسی شود.
سونوگرافی ترانس واژینال
با توجه به اینکه چه مدت مدت باردار هستید، پزشک امکان دارد در اولین ویزیت بارداری سونوگرافی ترانس واژینال را انجام دهد. در این سونوگرافی از ابزار گرز مانند الکترونیکی استفاده می‌شود که در واژن قرار گرفته و برای تشکیل تصاویر بر روی صفحه نمایش سونوگرافی از امواج صوتی استفاده خواهد شد.
توسط این آزمایش اینکه بارداری شما به روش سالم پیش می‌رود و همچنین سن بارداری شما ، مشخص خواهد شد. در صورتی که اولین ویزیت شما دیرتر حدود ۱۰ یا ۱۲ هفته و یا بدتر باشد، در اینجا از سونوگرافی سنتی یا داپلر جهت بررسی ضربان قلب جنین استفاده خواهد شد. زودتر از این مورد ضربان قلب جنین بسیار ضعیف بوده و باید توسط دستگاه‌های دیگر آن را تشخیص داد.
محاسبه سررسید زایمان
با توجه به اولین روز آخرین قاعدگی سونوگرافی‌ها و دیگر عوامل توسط پزشک تاریخ تقریبی زایمان مشخص می‌شود. به طور کلی تاریخ زایمان حدود ۲۸۰ روز از اولین روز آخرین قاعدگی در نظر گرفته می‌شود، یعنی ۴۰ هفته و به نوعی حدود ۱۰ ماه است. در صورتی که قاعدگی مادر به صورت منظم نباشد، تاریخ زایمان با قانون ۲۸۰ روزه متفاوت است. توجه داشته باشید که این تاریخ‌ها به صورت تقریبی هستند و امکان دارد بارداری کامل بین ۳۷ تا ۴۲ هفته طول بکشد. بسیار کم پیش می‌آید که نوزادان در موعد مقرر به دنیا آیند.
سوابق داروهای مصرفی
تمامی داروهای نسخه‌ای، داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و محصولات گیاهی را که استفاده می‌کنید، را به پزشک اطلاع دهید. استفاده برخی از این دارو‌ها در دوران بارداری امکان دارد باعث آسیب دیدن جنین شود؛ بنابراین در برخی مواقع پزشک مصرف آن‌ها را منع کرده و یا با داروهای دیگر جایگزین نماید. بدون تجویز پزشک هیچ دارویی را مصرف نکرده و یا استفاده آن را متوقف نکنید. در صورتی که به داروی حساسیت دارید، حتماً به پزشک اطلاع دهید. اگر در زمان استفاده دارویی عطسه، خارش، و یا مشکل تنفسی احساس کردید، امکان دارد به آن دارو حساسیت داشته باشید.
برنامه مراقبت‌های دوران بارداری
اولین ویزیت بارداری برای ویزیت مراقبت‌های دوران بارداری در آینده برنامه‌ریزی می‌شود. این برنامه‌ریزی به شما کمک می‌کنند تا در زمان مقرر به پزشک مراجعه کنید. البته برنامه‌ریزی بستگی به مراقبت‌های به شرایط خاص و یا عوامل دیگر دارد.
به‌طورکلی شما ویزیت در هر چهار هفته تا هفته ۲۴ بارداری دارید، به نوعی می‌توان ذکر از هفته چهارم تا هفته ۲۸ در هر ماه باید یک ویزیت داشته باشید. هفته ۲۸ تا ۳۶ هر ۲ تا ۳ هفته باید یک بار جهت ویزیت مراجعه کنید. از هفته ۳۶ تا هفته ۴۰ یا زمان زایمان باید هر هفته یک ویزیت داشته باشید.
بررسی سبک زندگی مادر
یکی دیگر از موارد بسیار مهمی که در اولین ویزیت بارداری بررسی می‌شود، سبک زندگی مادر است. در این زمینه سؤالاتی در مورد مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر از مادر پرسیده می‌شود؛ همچنین امکان دارد درباره سابقه وجود آزار جنسی در گذشته و یا خشونت خانگی نیز سؤالاتی پرسیده شود. برای اینکه بهترین راهکار را برای سلامت بارداری به شما داده شود، باید صادقانه به پرسش‌ها پاسخ دهید.
نکات لازم برای انتخاب متخصص جهت اولین ویزیت بارداری
اگر می‌خواهید جهت اولین ویزیت بارداری به پزشک مراجعه کنید، در انتخاب متخصص دقت بالایی به خرج دهید. قبل از هر اقدامی بررسی کنید که آیا پزشک مورد نظر مجوز و گواهی فعالیت دارد یا خیر؟ داشتن مجوز به این معنی است که پزشک به طور قانونی در کشور می‌تواند فعالیت کرده و داروهای لازم را تجویز کند. گواهی متخصصان یعنی پزشک در یک زمینه خاص به نام تخصص آموزش‌های لازم را دریافت کرده است و می‌تواند فعالیت داشته باشد. برخی دیگر از مواردی که باید در زمان انتخاب متخصص در نظر بگیرید، به شرح زیر هستند:
- بررسی ارائه خدمات پزشک تحت پوشش بیمه درمانی شما
- بررسی تخصص و شهرت پزشک در حرفه
- بررسی سابقه پزشک
- بررسی دسترسی آسان به مطب و دفتر کار پزشک
- بررسی ساعات ویزیت پزشک
- بررسی زمان لازم برای معاینات دوره بارداری
- توسط این بررسی‌های لازم شما می‌توانید پزشک مناسبی را انتخاب کرده و با مراجعه به آن بارداری بی‌خطری را تجربه کنید.
اولین ویزیت بارداری برای زایمان دوقلویی و نگرانی خاص
بسیاری از زنان دوقلوهای سالم به دنیا می‌آورند، اما لازم است بدانید که زایمان چند قلو نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارد. در اولین ویزیت بارداری اگر دوقلو باردار باشید، پزشک به موارد زیر بسیار تمرکز می‌کند.
- تغذیه مناسب و افزایش وزن
زنانی که دوقلو باردار هستند، دو جنین حمل می‌کنند، که نسبت به فردی که یک جنین دارند، باید وزن بیشتری افزایش دهند. میزان طبیعی افزایش وزن برای بانوانی که دوقلو باردار هستند، بین ۱۶ تا ۲۰ کیلوگرم است. این که چقدر اضافه وزن داشته باشید و چه نوع غذا‌هایی بخورید و چه مکمل‌هایی برای شما مناسب است، توسط پزشک گوشزد می‌شود.
- زایمان زودرس
زایمان زودرس بزرگترین نگرانی برای بارداری دوقلو است. زایمانی که قبل از پایان هفته سی و هفتم انجام شود، زایمان زود هنگام است. تقریباً ۵۰ درصد دوقلوها نارس به دنیا می‌آیند. پزشک علائم زایمان زودرس را بررسی کرده و در طی ویزیت دوران بارداری هرگونه علائم زایمان زودرس را به شما اطلاع می‌دهد.
خطرات سلامتی دوقلوهای شما
احتمال اینکه دوقلوها کوچکتر از حد متوسط به دنیا بیایند، وجود دارد. در دوقلوهایی که جفت مشترک دارند، خطر سندروم انتقال خون دوقلو وجود دارد. این اختلال باعث می‌شود تا یکی از نوزادان خون و مایع آمنیوتیک بیش از حد داشته باشد، در صورتی که نوزاد دیگر خون کمتری دارد. اگر نوزادان شما جفت مشترک داشته باشند، باید از هفته شانزدهم بارداری هر دو هفته یکبار سونوگرافی انجام دهید تا این اختلال بررسی شود.
سخن پایانی
بارداری از دوران شیرین برای هر مادری محسوب می‌شود. در طی بارداری باید به صورت مرتب و در زمان مشخص برای ویزیت نزد پزشک مراجعه کنید. اولین ویزیت بارداری امکان دارد طولانی‌ترین ویزیت باشد. در اولین ویزیت وزن، قد، دمای بدن، فشار، سوابق داروهای مصرفی، سوابق بارداری‌های قبلی و … بررسی می‌شود. در این جلسه می‌توانید اطلاعات لازم را و سوالات لازم را از پزشک بپرسید. آزمایش خون و نمونه ادرار از مواردی است که در این ویزیت امکان دارد پزشک انجام دهد. طبق جواب آزمایش تجویز لازم انجام می‌شود.