همانطور که در مقاله قبلی درباره وضعیت جنین در هفته دهم بارداری صحبت کردیم، بررسی وضعیت جنین می‌تواند به اغلب مادران باردار کمک کند تا بهترین اقدامات را برای رشد بهتر جنین خود و داشتن زایمانی بدون مشکل انجام دهند. در این هفته مادران باردار در ماه سوم هستند و نیاز است تا از لحاظ جسمی و روحی مراقب خود باشند. سلامت مادر رابطه مستقیمی نیز با سلامت جنین دارد.
در هفته 11ام بارداری جنین شما رشد و تکامل اصلی خود را آغاز می‌کند. در این زمان ممکن است بسیاری از اندام‌های بیرونی جنین هنوز مشخص نباشند و با استفاده از دستگاه سونوگرافی نتوان جنسیت او را تشخیص داد. به دلیل اینکه در اوایل ماه سوم رشد جنین افزایش پیدا می‌کند در نتیجه لازم است تا شما از وضعیت کلی جنین آگاه شده تا بهتر بتوانید شرایط کلی او را بسنجید و با او ارتباط برقرار کنید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
- قد و وزن جنین در هفته یازدهم بارداری
- وضعیت دست و پای جنین در هفته یازدهم بارداری
- وضعیت سر و مغز جنین در هفته یازدهم
- وضعیت اندام‌های جنسی و تولید مثلی جنین در هفته 11ام بارداری
- نکات تکمیلی در مورد رشد اندام‌های مختلف جنین در هفته یازدهم بارداری
- نقش یک رژیم غذایی سالم در رشد و سلامت جنین در هفته یازدهم
- تأثیر ورزش و فعالیت سبک روی سلامت جنین در هفته یازدهم
- بایدها و نباید‌های هفته 11ام حاملگی برای جنین
- تأثیر استرس و نگرانی روی جنین
- علائم سقط جنین در هفته یازدهم بارداری
- کلام پایانی
قد و وزن جنین در هفته یازدهم بارداری
اگر مایل هستید از قد و وزن جنین خود در هفته یازدهم بارداری بدانید، باید بگوییم که او اندازه‌ای بسیار کوچک دارد. به گونه‌ای که برخی افراد عنوان می‌کنند که وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری از نظر اندازه شبیه یک توت فرنگی یا خرما است. در این هفته جنین شما اندازه‌ای نزدیک به ۴ یا ۵ سانتی‌متر و وزنی نزدیک به ۸ گرم دارد. در این شرایط او مشغول گرفتن مواد غذایی از بدن مادر است تا هرچه سریعتر رشد کرده و اندام‌های داخلی و بیرونی او تکامل پیدا کند.
وضعیت دست و پای جنین در هفته یازدهم بارداری
در مورد وضعیت دست و پای جنین در این هفته باید بگوییم که انگشتان دست و پا شروع به شکل‌گیری می‌کنند و ناخن‌های او تشکیل می‌شوند. تا قبل از این هفته، جنین دارای دست و پای قورباغه‌ای شکل بوده که در این هفته از بین رفته و جنین ظاهری شبیه به نوزاد انسان پیدا می‌کند. علاوه بر این، می‌تواند به آرامی دست و پای خود را تکان داده و تا مقدار بسیار کمی نیز تکان بخورد.
به طور کلی تکامل دست و پا، بزرگ و کامل‌تر شدن آن‌ها را می‌توانیم اولین و مهم‌ترین اتفاق در هفته یازدهم بارداری نام ببریم. اگر بخواهیم وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری را شرح دهیم باید بگوییم که در این زمان با انجام سونوگرافی می‌توان به راحتی دست و پای او را تشخیص داد و در صورت وجود هرگونه مشکلی یا بیماری ژنتیکی، از آن اطلاع پیدا کرد.
وضعیت سر و مغز جنین در هفته یازدهم
به طور تقریبی در هفته یازدهم، اندازه سر جنین برابر با نیمی از طول کل بدن او است. البته در هفته‌های بعد به دلیل اینکه بدن جنین رشد قابل توجهی پیدا می‌کند، در نتیجه نسبت اندازه سر و بدن به حالت طبیعی تبدیل می‌شود.
در این زمان مغز و سلول‌های عصبی مغزی به طور کامل تشکیل شده‌اند و طی ماه‌های بعد به تکامل خود و ارتباط با اعضا و قسمت‌های مختلف بدن ادامه می‌دهند. علاوه بر این، در هفته یازدهم استخوان‌های صورت شروع به تشکیل و کامل شدن می‌کند و پلک بالایی چشم به پلک پایینی می‌رسد به گونه‌ای که ظاهر و حالت چشم‌ها تا حدودی مشخص می‌شوند.
می‌توانیم بگوییم هفته یازدهم جزء هفته‌هایی است که گردن جنین بیشترین رشد را کرده و به همین دلیل سر به صورت مجزا ظاهر می‌شود. علاوه بر این، مفاصل و قسمت‌های مختلف گردن و سر جنین تشکیل شده و می‌توان با سونوگرافی به راحتی قسمت‌های مختلف آن را تشخیص داد. درواقع جنین در هفته یازدهم بارداری رو به بهبود و تکامل پیدا کردن است.
وضعیت اندام‌های جنسی و تولید مثلی جنین در هفته 11ام بارداری
از نظر رشد اندام‌های جنسی و تولید مثل جنین در هفته یازدهم بارداری، باید بگوییم که اگر جنین دختر باشد تخمدان‌هایش به طور کامل تشکیل شده و در صورتی که پسر باشد بیضه‌ها در داخل شکم و کیسه بیضه در بیرون از بدنه تشکیل شده است. البته هنوز امکان تشخیص جنسیت با انجام سونوگرافی وجود ندارد.
می‌توانیم بگوییم اندام‌های جنسی جزء اولین و مهم‌ترین مواردی هستند که از همان دوران تشکیل نطفه ایجاد شده و نسبت به برخی اندام‌های داخلی زودتر تکامل پیدا می‌کنند. موضوع مهمی که باید توجه داشته باشید این است که مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار می‌تواند تأثیرات منفی فراوانی روی اندام‌های تولید مثلی جنین شما یا حتی مغز و برخی اندام‌های داخلی داشته باشد.
بهتر است در این زمان از مصرف الکل یا برخی مواد که سبب ایجاد جهش می‌شود خودداری کنید. زیرا ممکن است روی کامل شدن و تکامل اندام‌های تولید مثلی از جمله تخمدان‌ها و بیضه‌ها تأثیر بد گذاشته و منجر به رشد ناقص آن‌ها شود.
نکات تکمیلی در مورد رشد اندام‌های مختلف جنین در هفته یازدهم بارداری
یکسری موارد تکمیلی در مورد وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری وجود دارد که بهتر است از آن‌ها اطلاع داشته باشید، این نکات و موارد عبارت است از:
- در این هفته کیسه زرده در حال از بین رفتن است و جفت جایگزین آن می‌شود.
- این زمان جوانه‌های چشایی زبان به تازگی شروع به تشکیل شدن می‌کنند.
- پوست بدن جنین شروع به کشیده و صاف‌تر شدن می‌کند و کم کم رگ‌های زیر آن مشخص می‌شود.
- اندام‌های جنسی دختر و پسر به طور تقریبی شکل گرفته و تکامل یافتند. ولی هنوز با استفاده از دستگاه سونوگرافی امکان تشخیص آن‌ها وجود ندارد.
- در هفته یازدهم اولین علائم انجام حرکات تنفسی قابل تشخیص است.
- جوانه‌هایی که قرار است به دندان تبدیل شوند در این هفته شروع به رشد می‌کنند.
- در این هفته دیافراگم جنین تشکیل شده و او قادر است اقدام به انجام سرفه یا سکسکه کند.
- در هفته یازدهم جنین شما هر ۵ تا ۷ دقیقه یک بار می‌خوابد که این نشان می‌دهد هنوز قادر به شنیدن یا دیدن نیست ولی حالت‌های عصبی یا نگرانی شما می‌تواند روی او تأثیر بگذارد.
نقش یک رژیم غذایی سالم در رشد و سلامت جنین در هفته یازدهم
در هفته یازدهم بارداری که در اصل ماه سوم به حساب می‌آید شما هنوز شش ماه تا زایمان زمان نیاز دارید. در این هنگام جنین شما به سرعت در حال رشد و نمو است و نیاز است برای حفظ سلامت او و پیشگیری از مشکلات جسمی، مغزی و عصبی از مواد غذایی و خوراکی سالم استفاده کنید.
در این زمان نیاز است تا از انواع خوراکی‌های حاوی کلسیم، حبوبات، ماهی، تخم مرغ، گوشت مرغ و گوشت قرمز، مواد غذایی حاوی اسید‌های چرب امگا ۳، آهن، مواد غذایی حاوی ید، مواد حاوی کولین مانند بادام زمینی، سویا، شیر، اسید فولیک یا فولات و انواع پروتئین‌های گیاهی و جانوری استفاده کنید. بهتر است برای رشد مغز نوزاد و بهبود وضعیت جنین در هفته 11ام حاملگی مصرف امگا ۳ و پروتئین را فراموش نکنید.
همچنین خوردن انواع گیاهان حاوی برگ‌های سبز مانند کلم بروکلی و اسفناج می‌تواند نقش مؤثری در رشد بهتر جنین شما و باهوش شدن و شادابی او داشته باشد. ممکن است در این زمان پزشک اقدام به تجویز برخی ویتأمین‌های و مکمل‌های ضروری برای شما کند که برای حفظ سلامت خود و جنینتان بهتر است مصرف آن‌ها را فراموش نکنید.
تأثیر ورزش و فعالیت سبک روی سلامت جنین در هفته یازدهم
انجام ورزش و فعالیت‌های سبک می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی روی سلامت مادر و جنین داشته باشد. بر اساس مطالعات انجام شده، فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی یا انجام حرکات کششی سبک از مشکلاتی مانند اختلالات فشار خون، دیابت بارداری، خستگی و بی‌حالی روزانه مادر جلوگیری می‌کند. تمامی موارد می‌توانند تأثیرات مخربی روی جنین داشته باشند.
بسیاری از پزشکان عنوان کردند که مادرانی که در دوران بارداری فعالیت داشته و ورزش می‌کردند نوزادانی با هوش و سالم‌تر به دنیا آورده‌اند. علاوه بر این، احتمال به دنیا آمدن جنین مرده یا از دست رفتن جنین هنگام به دنیا آمدن نیز کاهش پیدا می‌کند.
زیرا ورزش سبب تقویت عضلات شده و مادر راحت‌تر می‌تواند زایمان کند. به همین دلیل برای بهبود وضعیت جنین در هفته 11ام بارداری و داشتن جنین سالم، بهتر است در همان ماه‌های اول بارداری یعنی ماه سوم، ورزش و فعالیت بدنی را آغاز کنید.
بایدها و نباید‌های هفته 11ام حاملگی برای جنین
به دلیل اهمیت ویژه و حساسیت‌های فراوانی که این هفته دارد باید به یکسری نکات حیاتی و مهم در مورد آن توجه داشته باشید. برای مثال ممکن است در این هفته میزان هورمون‌های بدن کاهش پیدا کرده و بدن با مشکلات هرچند کم مواجه شود. در این مواقع بهتر است از مصرف خودسرانه برخی دارو‌ها حتی دمنوش‌های گیاهی خودداری کرده و در صورتی که علائم آزاردهنده بارداری مانند حالت تهوع یا سرگیجه شما را آزار می‌دهد با پزشک خود مشورت کنید.
علاوه بر این، از خوردن تنقلات مضر مانند چیپس، پفک، میوه‌های یخ‌زده، غذا‌های کنسرو شده و انواع شیرینی مصنوعی پرهیز کنید. برای افزایش بهبود وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری و بالا بردن روحیه خود بهتر است دوش ولرم بگیرید. حمام کردن با آب گرم آرام بخش است و تأثیرات مثبتی نیز روی جنین شما دارد. توجه داشته باشید در این هفته اقدام به ثبت نام در کلاس‌های آمادگی بارداری و زایمان کنید. زیرا شرکت در این کلاس‌ها می‌تواند یک تجربه خوب در مورد داشتن یک بارداری و زایمان سالم و بدون خطر باشد.
پیشنهاد مطالعه: هفته یازدهم بارداری؛ وضعیت مادر
تأثیر استرس و نگرانی روی جنین
یکی از مهم‌ترین مواردی که مادران باردار در هفته یازدهم در کنار انجام ورزش و رعایت رژیم غذایی سالم باید در نظر داشته باشند، دوری از نگرانی و استرس است. به دلیل اینکه شما در اوایل بارداری هستید نگرانی و اضطراب بیش از حد می‌تواند تأثیرات مخرب فراوانی روی مغز و سلول‌های عصبی مرکزی جنین شما داشته باشد.
استرس در طولانی مدت می‌تواند خطراتی مانند سقط جنین و به دنیا آمدن جنین ناقص را به همراه بیاورد. علاوه بر این، ممکن است نوزاد شما پس از به دنیا آمدن با اختلالات مختلفی مانند لکنت زبان، پیش فعالی، اوتیسم یا مشکلات متعدد حافظه روبرو شود.
پس همانطور که متوجه شدید استرس و نگرانی جزء بدترین مواردی است که مادران باردار باید تحت هر شرایطی از آن دوری کنند. در این زمان شما موظف به حفظ آرامش خود و ایجاد محیطی آرام و به دور از نگرانی هستید. علاوه بر این، بهتر است از محیط‌هایی که استرس و اضطراب را در شما افزایش می‌دهند دوری کنید.
علائم سقط جنین در هفته یازدهم بارداری
احتمال سقط جنین در هفته‌های اول بارداری زیاد است، به همین دلیل در صورتی که یکسری علائم مشاهده کردید باید هرچه سریعتر و بدون اتلاف وقت به پزشک برای انجام آزمایش مراجعه کنید. امروزه به دلیل پیشرفت علم پزشکی با مشاهده علائم اولیه سقط جنین می‌تواند جلوی از دست رفتن جنین را گرفت. این علائم عبارت است از:
- خونریزی شدید
- داشتن ترشحات فراوان از واژن
- درد‌های شدید و ممتد در ناحیه زیر شکم و لگن
- دفع بافت‌ها و لخته‌های خونی
بهتر است در صورتی که موارد ذکر شده را دیدید هرچه سریعتر برای چک کردن وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری و حفظ سلامت خود به بیمارستان یا پزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
حساسیت‌های دوره بارداری مخصوصاً اوایل بارداری بر کسی پوشیده نیست. در صورتی که پزشک و مادران باردار شرایط جنین در هفته یازدهم حاملگی را در نظر گرفته و اقدامات مؤثر و صحیحی برای رشد آن انجام دهند، می‌توانند از عوارض و مشکلات مختلف هنگام به دنیا آمدن نوزاد جلوگیری کنند.
در این زمان نیاز است تا داشتن یک برنامه غذایی سالم و کامل را در اولویت قرار دهید. علاوه بر این، انجام منظم چکاپ و مراجعه به پزشک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در هفته یازدهم شما باید انجام حرکات ورزشی مناسب را آغاز کرده و بیشتر نگران سلامت خود و جنینتان باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مربوط به وضعیت جنین در هفته دوازدهم بارداری را مطالعه نمایید.