سقط جنین همواره یک مشکل و خطر بزرگ برای مادران باردار بوده است. همچنین ترس و نگرانی از سقط جنین در اغلب مادران باردار وجود دارد. به همین دليل خانم‌های باردار در ۳ ماه اول با احتیاط غذا می‌خورند، حرکات خود را محدود می‌کنند و حتی سعی دارند تا دچار استرس نشوند. اما باید بدانید که اکثر این سقط جنین‌ها بر اثر مشکلاتی رخ می‌دهند که از دست شما خارج هستند. اصولا هم بیشتر سقط جنین‌ها در ۱۳ هفته اول اتفاق می‌افتند. ضمن اینکه متاسفانه شناسایی دلایل دقیق آن در بیشتر مواقع سخت است. اما با این حال آگاهی یافتن از این دلایل می‌تواند به شما کمک کند تا یک دوره بارداری سالم را طی کنید.
به‌طور کلی اگر بخواهیم از دلایلی بگوییم که باعث سقط جنین مادر باردار می‌شوند، می‌توان به دلایل متعددی نظیر علل ژنتیکی، سیستم ایمنی ضعیف، اختلالات هورمونی، سن بالای مادر، استفاده اشتباه از داروها، سبک زندگی، خطرات زیست محیطی، مسمومیت غذایی، مشکلات رحم یا دهانه رحم، بلند کردن چیزهای سنگین و حرکات ورزشی کنترل نشده، مشکلات پزشکی و غیره هستند. حال اینکه ما در این مقاله سیناکر قصد داریم تا به ۴ دلیل رایج که منجر به سقط جنین می‌شوند بپردازیم. پس در ادامه همراه ما باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
علائم سقط جنین چیست؟
سقط جنین‌هایی که معمولا در 20 هفته اول بارداری، از جمله در نتیجه مشکلات کروموزومی و توقف رشد جنین رخ می‌دهند، ممکن است به عنوان وضعیتی شروع شوند که مادر باردار در ابتدا از آن آگاه نیست. لذا از آنجایی که رشد و نمو نوزاد کامل نشده است، ممکن است درک اینکه در حال تجربه سقط جنین هستند برای مادران باردار دشوار باشد. با این حال خونریزی که در ابتدای بارداری رخ می‌دهد، می‌تواند نشانه‌ای در مورد احتمال سقط جنین باشد. در عین حال علائم سقط جنین که شایع‌ترین علامت آن خونریزی واژینال است، عبارت است از:
- خونریزی سبک یا شدید در واژن که می‌تواند از لکه بینی خفیف تا خونریزی شدید همچون ترشحات قهوه‌ای رنگ متغیر باشد. همینطور خونریزی ممکن است در عرض چند روز بیاید و از بین برود.
- گرفتگی و درد در قسمت پایین شکم
- ترشحات بافتی یا مایع از واژن
- کمر درد شدید
- حساسیت سینه
- کاهش وزن
- مخاط سفید یا صورتی
- انقباضات
- کاهش علائم بارداری
نکته: هنگامی که این علائم و علائم مشابه را در دوران بارداری خود تجربه کردید، حتنا باید بدون تاخیر با متخصص زنان مشورت کنید. از آنجایی که این فرآیند بسیار حساس است، نظارت پزشکی مهم است.
سقط جنین چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علائم درد شدید و خونریزی ممکن است نشانه سقط جنین باشد. به دنبال این علائم، پزشک با آزمایش سونوگرافی به ضربان قلب جنین گوش می‌دهد و سعی می‌کند تشخیص دهد که آیا سقط جنین وجود دارد یا خیر. او همچنین به آزمایشی برای اندازه گیری hCG، هورمونی که توسط جفت تولید می‌شود نیاز دارد. سطح پایین Hcg را نیز می‌توان نشانه سقط جنین در نظر گرفت. در کنار همه این ها، متخصص زنان ممکن است معاینه لگنی را نیز انجام دهد تا بررسی کند که آیا دهانه رحم گشاد شده است یا خیر. به علاوه برای افرادی که قبلاً سقط جنین داشته‌اند، پزشک ممکن است آزمایش‌های کروموزومی را انجام دهد و آزمایش خون را تجویز کند.
انواع سقط جنین کدام است؟
همچنین نوع سقط جنین ممکن است متفاوت باشد. از این رو اگر بخواهیم به برخی از انواع سقط جنین در دوران بارداری اشاره کنیم، انواع آن را می‌توان به صورت زیر طبقه بندی کرد:
- سقط جنین از دست رفته
سقط جنینی است که در آن مادر باردار از سقط جنین خود اطلاعی نداشته باشد. هیچ علامتی ندارد و سونوگرافی تایید می‌کند که جنین ضربان قلب ندارد.
- سقط جنین کامل
در این نوع سقط جنین، خونریزی رخ می‌دهد و مشخص می‌شود که رحم خالی است. همچنین این موضوع با سونوگرافی مشخص می‌شود.
- سقط جنین مکرر
این نوع سقط جنین در زنانی رخ می‌دهد که سه بار یا بیشتر سقط جنین را تجربه کرده‌اند.
- سقط جنین تهدید شده
نوعی سقط جنین است که در آن خونریزی و گرفتگی لگن رخ می‌دهد. روند بارداری می‌تواند بدون هیچ مشکل دیگری ادامه یابد. پزشک در این فرآیند مادر باردار را با دقت بیشتری تحت نظر دارد.
- سقط جنین اجتناب ناپذیر
به آن نوع از سقط جنین گفته می‌شود که به دلیل خونریزی و درد شدید اجتناب ناپذیر می‌شود.
۴ دلیل رایج سقط جنین
همانطور که در بخش قبلی نیز به آن اشاره کردیم، شناسایی دقیق سقط جنین در اغلب مواقع سخت است. اما با این حال می‌توان به دلایل رایجی اشاره کرد که منجر به سقط جنین می‌شوند. از این رو اگر بخواهیم از میان دلایل متعددی که وجود دارد، به رایج‌ترین آن‌ها اشاره کنیم، چهار دلیل بیشتر از بقیه منجر به سقط جنین می‌شوند که آن‌ها عبارت است از:
۱. سقط جنین بر اثر کروموزوم‌های غیر طبیعی
رنگ چشم، رنگ مو و به‌طورکلی ویژگی‌های منحصربه‌فرد بچه شما را کروموزوم‌ها مشخص می‌کنند. اما آمارها نشان می‌دهند که بیشتر سقط جنین‌ها در ۱۳ هفته اول بارداری بر اثر همین کروموزوم‌های غیرطبیعی رخ می‌افتد. همچنین وقتی از کروموزوم‌های غیر طبیعی در سقط جنین صحبت می‌شود، منظور از آن کروموزوم‌های اشتباه یا آسیب دیده هستند. در این حالت جنین قادر به رشد عادی نخواهد بود و سقط جنین اتفاق می‌افتد. البته این مشکل یعنی سقط جنین بر اثر مشکلات کروموزومی در بارداری‌های بعدی تکرار نخواهد شد.
حال اینکه شاید برخی مادران باردار با اطلاع از این موضوع به تکاپو بیافتند که مانع وقوع آن شوند. در صورتی که به هیچ وجه نمی‌توان مانع سقط جنین بر اثر کروموزوم‌های غیر طبیعی شد. اما یک چیز می‌تواند منجر به افزایش احتمال سقط جنین بر اثر این مشکل باشد که آن بالا رفتن سن بخصوص برای بارداری‌های بالای ۳۵ سال است.
۲. سقط جنین بر اثر وضعیت پزشکی
در حالی که بیشتر سقط جنین‌ها در ۱۳ هفته اول بر اثر کروموزوم‌های غیرطبیعی اتفاق می‌افتد، اما معمولا سقط جنین‌های بین هفته ۱۳ تا ۲۴ بارداری به علت وضعیت پزشکی مادر یا به قولی مشکلاتی است که مادر به آن مبتلا است. این مشکلات پزشکی عبارت است از:
- وجود بیماری‌های سیتومگالوویروس (Cytomegalovirus) یا سرخچه آلمانی که از دسته بیماری‌های عفونی هستند.
- بیماری‌های دیابت و فشار خون که در دسته بیماری‌های مزمن درست کنترل نشده قرار می‌گیرند.
- بیماری‌های تیروئید و لوپوس (سل پوستی) که از دسته اختلالات خود ایمنی هستند.
- مشکلاتی که مربوط به رحم و دهانه رحم است. مثل دهانه رحمی که زودتر از موعد باز و گشاد می‌شود، ناهنجاری در شکل رحم یا مشکلاتی نظیر فیبروم‌های رحمی که از آن جمله هستند.
۳. سقط جنین به دلیل سبک زندگی
سبک زندگی ناسالم وعادت‌های بد مادر باردار باعث می‌شود تا رشد جنین در وضعیت خطرناکی قرار بگیرد و احتمال سقط جنین افزایش پیدا کند. مثلا سیگار کشیدن مادر یا حتی تحقیقاتی وجود دارد که سیگار کشیدن پدر می‌تواند به احتمال سقط جنین مادر بیافزاید. یا مصرف مواد مخدر غیر قانونی و همینطور مشروبات الکلی در یک سبک زندگی ناسالم وجود دارند.
۴. سقط جنین به دلیل خطرهای زیست محیطی
خطرهای زیست محیطی به آن دست از خطرهایی گفته می‌شود که می‌توانند محیط خانه یا محل کار مادر باردار را آلوده کنند. این خطرها بیشتر شامل دود و مواد سمی و خطرساز هستند که می‌توانند منجر به سقط جنین در مادر باردار شوند. آن‌ها عبارت است از:
- وقتی در معرض دود دست دوم سیگار قرار بگیرید.
- وجود سرب در لوله‌های قدیمی یا رنگ خانه‌های قدیمی قبل از سال ساخت ۱۳۵۶ شمسی نیز می‌تواند خطرساز باشد.
- جیوه‌ای که از لامپ‌های فلورسنت یا دماسنج‌های شکسته رها می‌شود.
- سموم آفت‌کش‌هایی که برای از بین بردن حشرات و جوندگان به کار می‌رود.
- حلال‌هایی نظیر جلادهنده‌ها، لکه‌برها، تینرهای رنگ و روغن زداها نیز خطرساز هستند. لذا باید مادر باردار از آن‌ها دوری کند.
- قرار گرفتن در اطراف مکان‌های دفع زائدات یا برخی چاه‌های نفت که حاوی آرسنیک هستند.
نکته: البته اگر مشکوک به یکی از موارد فوق بودید، نگران نباشید و حتما با پزشک خود مشورت نمایید. زیرا ممکن است احتمال آلودگی شما آنقدر که فکر می‌کنید زیاد و جدی نباشد.
چگونه از سقط جنین جلوگیری کنیم؟
همانطور که در بخش‌های قبلی این مقاله نیز به آن اشاره کردیم، باید دانست که از نظر فنی نمی‌توان از سقط جنین جلوگیری کرد. با این حال می‌توان خطر سقط جنین را به حداقل رساند. مادر باردار با مراقبت خوب از خود و نوزادش می‌تواند بارداری سالم‌تری داشته باشد. از جمله برای کاهش خطر سقط جنین باید موارد زیر را انجام دهید که عبارت است از:
- قرار ملاقات‌های با پزشک باید به طور منظم انجام شود.
- در دوران بارداری باید از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید.
- وزن در دوران بارداری باید حفظ شود.
- شما باید با شستن دست‌ها و دوری از افراد بیمار از خود در برابر عفونت محافظت کنید.
- مقدار مصرف کافئین باید محدود باشد.
- مصرف ویتامین‌های دوران بارداری را نباید فراموش کنید.
- یک رژیم غذایی سالم مبتنی بر میوه‌ها و سبزیجات باید دنبال شود.
- به صورت منظم ورزش کنید.
پیشنهاد مطالعه: اطلاع خبر سقط جنین به دیگران | عوارض و نحوه جلوگیری از سقط جنین
کلام پایانی
اصولا بارداری به خودی خود یک دوره منحسصربه‌فرد و چالش‌برانگیز است. در این دوران مادران باردار باید فرآیند بسیار دقیق و حساسی را مدیریت کنند و با رعایت تمام توصیه‌های پزشک، مراقب بارداری خود باشند. ضمن اینکه ما در این مقاله کوشیدیم تا درباره دلایل رایج منجر به سقط جنین بگوییم و به نکات و موارد مهم آن بپردازیم. با این حال باید این نکته را در نظر داشته باشید که مهم نیست که چقدر مراقب باشید. زیرا گاهی اوقات فرآیندهای ناخواسته در دوران بارداری می‌توانند باعث سقط جنین شوند.