شیرین کننده مجاز برای افراد دیابتی‌|‌بهترین جایگزین قند و شکر

زندگی با دیابت به معنای خداحافظی با شیرینی‌ها نیست! امروزه با پیشرفت علم، جایگزین‌های قندی متنوعی برای افراد دیابتی تولید شده است که بدون افزایش قند خون، طعم شیرین را به زندگی آن‌ها باز می گرداند. این شیرین کننده‌های مجاز، به افراد دیابتی کمک می‌کنند تا رژیم غذایی خود را بدون نگرانی از عوارض افزایش قند خون، مدیریت کنند و از طعم دلچسب غذاها و نوشیدنی‌های شیرین لذت ببرند. در این مقاله از سیناکر به بررسی انواع شیرین کننده‌های مجاز برای افراد دیابتی، مزایا، معایب و نکات مهم در مورد مصرف آن‌ها می پردازیم. با ما همراه باشید تا دنیای شیرین کننده‌های دیابتی را بیشتر بشناسید و انتخابی آگاهانه داشته باشید.

شیرین کننده‌های مصنوعی و دیابت

دیابت، بیماری است که توانایی بدن در تنظیم قند خون را مختل می‌کند. یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مدیریت دیابت، کنترل مصرف قند است. در این میان، شیرین‌کننده‌های مصنوعی به عنوان جایگزین‌های بدون قند یا کم‌کالری برای شکر، به افراد دیابتی این امکان را می‌دهند تا از طعم شیرین لذت ببرند، بدون اینکه نگران افزایش ناگهانی قند خون خود باشند. این مواد به طور قابل توجهی شیرین‌تر از شکر هستند و می‌توانند در غذاها و نوشیدنی‌های مختلف، از نوشابه‌های رژیمی گرفته تا دسرها، استفاده شوند.

با این حال افراد دیابتی باید با آگاهی کامل و مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه خود، از شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده کنند. چرا که مصرف بیش از حد برخی از این مواد می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. همچنین باید به خاطر داشت که شیرین‌ کننده‌های مصنوعی به تنهایی راه حل کنترل دیابت نیستند و رعایت یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم نقش اساسی در مدیریت این بیماری دارند. شما می‌توانید با ثبت وضعیت سلامتی خود در سرویس پایش آنلاین سیناکر، از راهنمایی متخصصان تغذیه برای انتخاب شیرین‌کننده مناسب بهره‌مند شوید. پایش منظم قند خون و دریافت توصیه‌های متناسب با وضعیت بدنی، به شما کمک می‌کند تا بدون نگرانی از افزایش قند خون، با خیال راحت از طعم شیرین لذت ببرید.

بهترین جایگزین قند برای چای

بهترین جایگزین قند برای چای شامل مواد طبیعی و سالم نظیر عسل، خرما، کشمش، توت خشک، شیره انگور و استویا هستند. این گزینه‌ها علاوه بر طعم دهی مناسب، مزایایی نیز برای سلامتی دارند و برای افراد دیابتی یا اشخاصی که به دنبال کاهش مصرف قند هستند، مطلوب به شمار می‌روند.در ادامه با برخی از بهترین شیرین کننده چای برای دیابتی ها و افراد سالم آشنا می‌شویم.

1. عسل: شیرینی طبیعی و مغذی

عسل یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین جایگزین قند است که به دلیل خواص آنتی اکسیدان و ضد باکتریایی خود معروف است. این ماده طبیعی پر از مواد مغذی از قبیل ویتامین‌ها و مواد معدنی بوده که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و در عین حال برای از بین بردن التهاب و بهبود گوارش نیز مفید است.

2. استویا: بدون کالری و گزینه‌ای مناسب برای دیابتی‌ها

استویا یک گیاه طبیعی است که شیرینی خود را بدون داشتن کالری یا کربوهیدرات فراهم می‌کند. این جایگزین برای دیابتی‌ها بسیار ایده آل می‌باشد، زیرا هیچ تاثیری بر قند خون ندارد و حتی ممکن است به کنترل دیابت و فشار خون کمک کند.

3. شیره خرما: طعم طبیعی و پر از فیبر

شیره خرما یک شیرین کننده طبیعی و مغذی است که از خرما به دست می‌آید و پر از فیبر، پتاسیم و مواد معدنی مفید می‌باشد. این جایگزین علاوه بر شیرینی طبیعی، به هضم غذا کمک کرده و انرژی پایداری را برای بدن فراهم می‌کند.

4. شکر نارگیل: قندی با شاخص گلایسمی پایین

شکر نارگیل به عنوان یک قند طبیعی با شاخص گلایسمی پایین معروف است، به این معنی که به آرامی در بدن جذب می‌شود و باعث نوسانات شدید قند خون نمی‌شود. این جایگزین حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به طور طبیعی در نارگیل یافت می‌شود.

5. حبه عناب: یک جایگزین طبیعی با طبع معتدل

حبه عناب یکی از گزینه‌های سالم و طبیعی برای جایگزین قند در چای است که به دلیل داشتن خواص آرامش بخش، ضد التهاب و غنی بودن از آنتی اکسیدان‌ها معروف می‌باشد. مصرف حبه عناب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و پایین آمدن استرس کمک کند و در عین حال شاخص گلایسمی نسبتاً پایینی دارد.

6. مویز: شیرین کننده طبیعی با خواص دارویی

مویز که از انگورهای سیاه خشک شده تهیه می‌شود، دارای طعم شیرین و خوشایندی است و علاوه بر شیرینی، آنتی اکسیدان‌های مفید و مواد مغذی نیز دارد.

7. توت خشک: جایگزین مغذی و کم کالری

توت خشک یکی از بهترین گزینه‌ها برای جایگزینی قند در چای است که علاوه بر طعم شیرین طبیعی پر از ویتامین c، فیبر و آهن می‌باشد. این خشکبار کم کالری بوده و به تنظیم قند خون نیز کمک می‌کند.

8. کشمش شیرینی طبیعی و مفید برای دستگاه گوارش

کشمش یکی دیگر از میوه‌های خشک شیرین است که می‌تواند به عنوان جایگزین قند در چای استفاده شود. کشمش فیبر و آنتی اکسیدان‌ دارد و به سلامت دستگاه گوارش نیز کمک می‌کند.

جایگزین قند برای دیابتی ها

افراد دیابتی نیاز دارند تا به دقت قند مصرفی خود را کنترل کنند. بهترین جایگزین‌های قند برای این اشخاص شامل استویا و بعضی میوه‌های طبیعی نظیر خرما است که قند طبیعی آنها به تدریج جذب می‌شود. در ادامه به معرفی بهترین شیرین کننده (جایگزین قند و شکر) برای دیابتی ها می‌پردازیم.

• عسل طبیعی
• کشمش
• خرما
• توت خشک
• انجیر خشک
• شکر نارگیل
• زایلیتول
• استیویا

افراد مبتلا به دیابت باید به طور مداوم سطح قند خون خود را کنترل کنند و در این مسیر، انتخاب جایگزین‌های مناسب برای قند، نقشی کلیدی ایفا می‌کند. خوشبختانه امروزه گزینه‌های متنوعی در دسترس است که نه تنها شیرینی دلخواه را به غذاها و نوشیدنی‌ها می‌بخشند، بلکه به حفظ سلامت و کنترل قند خون نیز کمک می‌کنند. این جایگزین‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند آسپارتام، سوکرالوز و استویا که بدون کالری یا با کالری بسیار کم هستند و قندهای الکلی مانند زایلیتول و اریتریتول که کالری کمتری نسبت به قند دارند و تأثیر کمتری بر قند خون می‌گذارند.

هر کدام از این جایگزین‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند و انتخاب مناسب‌ترین گزینه به عوامل مختلفی مانند نوع غذا یا نوشیدنی، میزان شیرینی مورد نظر و شرایط سلامتی فرد بستگی دارد. بهتر است افراد دیابتی با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه خود، جایگزین‌های قند مناسب را انتخاب و در رژیم غذایی خود استفاده کنند. همچنین مهم است که همیشه برچسب اطلاعات غذایی را به دقت مطالعه کنند و از میزان مصرف مجاز هر شیرین‌کننده آگاه باشند. در ادامه به بررسی بیشتر انواع شیرین‌کننده‌های مجاز برای افراد دیابتی می‌پردازیم.

پیشنهاد مطالعه: جدول قند میوه ها | بیشترین و کمترین قند میوه

انواع شیرین کننده‌های مناسب برای دیابت

افراد مبتلا به دیابت برای لذت بردن از طعم شیرین غذاها و نوشیدنی‌ها، گزینه‌های متنوعی به جز شکر در اختیار دارند. همانطور که اشاره شد، این شیرین کننده‌ها به طور کلی به دو دسته مصنوعی و طبیعی تقسیم می‌شوند:

شیرین کننده های مصنوعی

• استویا: این شیرین کننده طبیعی از برگ‌های گیاه استویا به دست می‌آید و صدها برابر شیرین‌تر از شکر است. استویا فاقد کالری بوده و تأثیری بر قند خون ندارد.
• ساخارین (Sweet’N Low): یکی از قدیمی‌ترین شیرین کننده‌های مصنوعی است که حدود ۳۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر بوده و فاقد کالری است.
• آسپارتام (Equal, NutraSweet): این شیرین کننده حدود ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و کالری بسیار کمی دارد.
• آسه سولفام پتاسیم (Sunett): حدود ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و اغلب در ترکیب با سایر شیرین کننده‌ها استفاده می‌شود.
• سوکرالوز (Splenda): از شکر ساخته می‌شود، اما تغییراتی در ساختار آن ایجاد می‌شود که توسط بدن قابل هضم نیست. سوکرالوز حدود ۶۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و فاقد کالری است.

پیشنهاد مطالعه: شکر سفید یا قهوه ای؟ کدامیک برای سلامتی مناسب‌تر است؟

قندهای الکلی

• زایلیتول: به طور طبیعی در برخی میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود و ۴۰ درصد کالری کمتری نسبت به شکر دارد. زایلیتول تأثیر کمتری بر قند خون نسبت به شکر دارد.
• اریتریتول: نوعی قند الکلی است که به طور طبیعی در برخی میوه‌ها یافت می‌شود. اریتریتول تقریباً ۶۰ تا ۷۰ درصد شیرینی شکر را دارد و تأثیر ناچیزی بر قند خون می‌گذارد.

 هر کدام از این شیرین کننده‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند و باید در شرایط درست مصرف شوند.

آیا شیرین کننده‌های مصنوعی سرطان‌زا هستند؟

این سوال که آیا شیرین‌کننده‌های مصنوعی سرطان‌زا هستند یا خیر، موضوع بحث‌های زیادی بوده و تحقیقات متعددی در این زمینه انجام شده است. در حال حاضر، هیچ مدرک قطعی مبنی بر سرطان‌زا بودن شیرین‌کننده‌های مصنوعی در دوزهای مصرفی معمول وجود ندارد.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) شیرین‌کننده‌های مصنوعی رایج مانند آسپارتام، سوکرالوز، ساخارین و آسه‌ سولفام پتاسیم را برای مصرف در دوزهای مشخص، بی‌خطر می‌داند.

با این حال، برخی مطالعات، ارتباط احتمالی بین مصرف زیاد شیرین‌کننده‌های مصنوعی و افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را نشان داده‌اند. برای مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC)، آسپارتام را به عنوان یک “احتمالاً سرطان‌زا برای انسان” طبقه‌بندی کرد. اما این طبقه‌بندی به این معنی نیست که آسپارتام قطعاً باعث سرطان می‌شود. بلکه نشان می‌دهد که شواهد محدودی در مورد ارتباط آسپارتام با سرطان کبد وجود دارد.

اثر شیرین کننده مجاز بر نواسانات قند خون

شیرین‌کننده‌های مجاز به دلیل نداشتن کالری یا داشتن کالری بسیار کم و تأثیر ناچیز بر سطح گلوکز خون، به افراد مبتلا به دیابت این امکان را می‌دهند تا از طعم شیرین لذت ببرند بدون اینکه نگران افزایش ناگهانی قند خون خود باشند. استفاده از شیرین‌کننده‌های مجاز در غذاها و نوشیدنی‌ها به کنترل قند خون و پیشگیری از عوارض ناشی از افزایش آن، مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، آسیب به کلیه‌ها و چشم‌ها، کمک می‌کند. باید آگاه باشید که مصرف بیش از حد شیرین‌کننده‌ها ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد.

مقایسه نواسانات قند خون بعد از مصرف استویا و قند

استویا و قند، هر دو طعم شیرین را به غذاها و نوشیدنی‌ها می‌بخشند، اما تأثیر آن‌ها بر قند خون کاملاً متفاوت است. قند (ساکارز) یک کربوهیدرات ساده است که به سرعت جذب بدن شده و باعث افزایش ناگهانی قند خون می‌شود. این افزایش سریع قند خون می‌تواند برای افراد دیابتی مضر باشد و منجر به عوارض مختلفی شود.شما می‌توانید با استفاده از دستگاه تست قند خون دیابان، تأثیر واقعی شیرین‌کننده‌های مختلف را بر بدن خود بررسی کنید. اندازه‌گیری منظم قند خون قبل و بعد از مصرف غذاهای شیرین‌شده با استویا یا سایر جایگزین‌ها، به شما نشان می‌دهد کدام گزینه برای کنترل بهتر دیابت شما مناسب‌تر است.

از سوی دیگر، استویا یک شیرین‌کننده طبیعی بدون کالری است که از برگ‌های گیاه استویا به دست می‌آید. استویا تأثیر ناچیزی بر قند خون دارد و باعث افزایش ناگهانی آن نمی‌شود. به همین دلیل، استویا به عنوان یک جایگزین مناسب برای قند در افراد دیابتی شناخته می‌شود. در ادامه به طور خلاصه تفاوت‌های کلیدی استویا و قند در تأثیر بر قند خون را مشاهده می‌کنید:

شاخص گلیسمی (GI) معیاری است که نشان می‌دهد یک ماده غذایی با چه سرعتی قند خون را افزایش می‌دهد. هر چه شاخص گلیسمی یک ماده غذایی بالاتر باشد، سرعت افزایش قند خون بیشتر خواهد بود. همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، شاخص گلیسمی استویا ۰ است، در حالی که شاخص گلیسمی قند ۶۵ است. بنابراین، اگر به دنبال یک شیرین‌کننده هستید که تأثیر کمتری بر قند خون شما داشته باشد، استویا گزینه بسیار بهتری نسبت به قند است.

جایگزین قند در طب سنتی

در یک رژیم غذایی، مضرترین ترکیبات شامل قند و شکر می‌شود. بهره‌گیری از این ترکیبات مشکلات وسیعی از جمله دیابت، سرطان، افزایش وزن و بیماری‌های قلبی را به ارمغان می‌آورند. بهترین جایگزین‌های قند در طب سنتی شامل موارد زیر می‌شوند:

بهترین جایگزین قند در رژیم لاغری

اگر برای لاغری برنامه‌ای ترتیب داده‌اید، حتماً قندها را در رژیم غذایی‌تان حذف کنید، اما بدن شما به مقادیر کافی از قند نیاز دارد و باید به طریقی نیاز بدنتان را برطرف کنید. برای همین بهتر است قندهای طبیعی را به جای قندهای مصنوعی در برنامه غذایی‌تان بگنجانید؛ قندهایی که می‌تواند در رژیم لاغری به شما کمک کند ،شامل موارد زیر است:

• برگ زردآلو

بدون تردید بهترین جایگزین قند برای لاغری می‌تواند برگ زردآلو باشد. این ماده مغذی با ایجاد احساس سیری موجب عملکرد بهتر معده می‌شود. هضم آرام فیبر موجود در زردآلو خشک از پرخوری و در نهایت چاقی جلوگیری می‌کند و بر این اساس وجود زردآلو خشک در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش وزن شما کمک زیادی کند.

• توت خشک

میوه‌های خشک تاثیرات مثبتی بر رژیم لاغری شما می‌گذارند. توت خشک هم به عنوان یک میوه خشک مفید و مغذی می‌تواند بهترین انتخاب برای کاهش وزننتان باشد. توت خشک به عنوان جایگزین قند، ترکیبی از یک طعم دلچسب و خوشمزه را به وجود می‌آورد. توت خشک با کالری پایین و مواد مغذی زیاد، باعث کم اشتهایی و کاهش سطح چربی در بدن می‌شود.

توت خشک فیبر فراوانی دارد، برای همین مصرف روزانه مقدار کمی از آن می‌تواند احساس سیری و کاهش اشتها را به دنبال داشته باشد. بهتر است این ماده مغذی را دو ساعت قبل از غذا صرف کنید، زیرا این خوراکی سیر کننده میل شما به غذاهای پرکالری را کاهش می‌دهد.

• انجیر خشک

انجیر خشک هم می‌تواند بهترین جایگزین قند و شکر در رژیم لاغری باشد. این میوه خشک پر از فیبر است و با کاهش احساس گرسنگی سبب کاهش سریع وزن در اشخاص می‌شود. مصرف انجیر خشک، افزایش جذب آهن، کلسیم، ویتامینC، آنتی اکسیدان و سایر املاح معدنی را به همراه دارد. پیشنهاد می‌شود برای کاهش وزنتان انجیر خشک را به صورت خیس شده و به صورت ناشتا صرف کنید، چرا که با این کار تاثیرات مفید آن چندین برابر می‌شود.

بیشتر بخوانید: قویترین پایین اورنده قند خون

عوارض شیرین‌ کننده‌های مصنوعی

اگرچه شیرین‌کننده‌های مصنوعی به عنوان جایگزین‌های قند برای افراد دیابتی مفید هستند، اما مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. برخی از عوارض جانبی احتمالی شیرین‌کننده‌های مصنوعی عبارتند از:

• مشکلات گوارشی: مصرف زیاد برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مانند سوربیتول و مانیتول، می‌تواند باعث نفخ، گاز معده و اسهال شود.
• سردرد: برخی افراد پس از مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مانند آسپارتام، دچار سردرد می‌شوند.
• واکنش‌های آلرژیک: در موارد نادر، ممکن است برخی افراد به شیرین‌کننده‌های مصنوعی واکنش آلرژیک نشان دهند.
• افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زیاد شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری آلزایمر را افزایش دهد. با این حال، برای تأیید این یافته‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز است.

بنابراین همیشه این شیرین کننده‌ها را با رعایت اعتدال و مشورت با پزشک مصرف کنید.

جمع‌بندی

افراد دیابتی می‌توانند با استفاده از شیرین‌کننده‌های مجاز، طعم شیرین را به زندگی خود بازگردانند و بدون نگرانی از افزایش قند خون، از غذاها و نوشیدنی‌های مورد علاقه‌شان لذت ببرند. استویا، ساخارین، آسپارتام، آسه سولفام پتاسیم، سوکرالوز و قندهای الکلی مانند زایلیتول و اریتریتول، از جمله شیرین‌کننده‌های مجاز برای افراد دیابتی هستند که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند.

با این حال، مهم است که افراد دیابتی در مصرف این شیرین‌کننده‌ها زیاده‌روی نکنند و با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنند. چرا که مصرف بیش از حد آن‌ها ممکن است عوارضی مانند مشکلات گوارشی، سردرد و واکنش‌های آلرژیک به همراه داشته باشد. در نهایت رعایت رژیم غذایی سالم نیز نباید فراموش شود. با انتخاب آگاهانه و مصرف متعادل شیرین‌کننده‌های مجاز، افراد دیابتی می‌توانند زندگی شیرین‌تر و سالم‌تری را تجربه کنند.

سؤالات متداول

در ادامه به برخی از رایج‌ترین پرسش‌های مربوط به شیرین کننده مجاز برای افراد دیابتی‌ پاسخ‌های کوتاه و مختصر ارائه می‌دهیم.

۱. بهترین جایگزین قند برای بیماران دیابتی کدامند؟

بهترین جایگزین‌های قند برای بیماران دیابتی که در افزایش قند خون تاثیر ندارند یا کمتر افزایش می‌دهند شامل شیرین کننده‌های مصنوعی مانند استویا، زایلیتول، اریتریتول و شیرین کننده‌های طبیعی از جمله شکر نارگیل، عسل، توت خشک، انجیر خشک، کشمش و خرما می‌باشد.

۲. آیا شیرین کننده مصنوعی برای دیابت ضرر دارد؟

خیر، از آنجایی که شیرین کننده‌های مصنوعی تاثیر در افزایش سطح قند خون ندارند، گزینه مناسبی برای افراد دیابتی محسوب می‌شوند.

۳. آیا شیرین کننده استویا برای دیابت ضرر دارد؟

خیر، شیرین کننده استویا هیچ‌گونه تاثیر منفی بر سطح قند خون ندارد و برای مصرف طولانی مدت افراد دیابتی گزینه ایمنی می‌باشد.

۴. چه نوع شکری برای دیابت خوب است؟

سوکرالوز به دلیل متابولیزه نشدن توسط بدن، قند خون را افزایش نمی‌دهد و با شاخص گلیسیمی صفر می‌تواند در رژیم دیابتی‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.

۵. آیا قند قهوه ای برای دیابت ضرر دارد؟

به دلیل وجود ساکاروز در ترکیبات این قند، مصرف آن برای افراد دیابتی توصیه نمی‌شود.