اگر دیابت دارید یا در معرض پیش دیابت (دیابت مرزی) هستید؛ سیستم ایمنی بدن شما ضعیف‌شده است. این روند باعث می‌شود بدن در مقابله با میکروب‌ها و باکتری‌ها ضعیف عمل کند و احتمال ابتلا به عفونت از جمله بیماری برفک بیشتر شود. برفک نوعی عفونت مخمری است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود؛ از این رو این بیماری را کاندیدیازیس نیز می‌شناسند. هر کسی می‌تواند به این عفونت مبتلا شود؛ اما برای افراد مبتلا به دیابت بیشتر مشکل‌ساز است.
زیرا هنگامی که شما دیابت دارید، سطح قند در خون بدنتان بیش از حد بالا می‌رود و اگر آن را کنترل نکنید، به مرور زمان سبب آسیب‌های مختلفی می‌شود. این آسیب‌ها عوارض زیادی دارند و می‌توانند بدن شما را به محیطی مناسب برای رشد عفونت‌های مخمری تبدیل کنند. البته توجه داشته باشید تاثیرات مخرب دیابت فقط شامل برفک نمی‌شود و اختلالات زیادی در سلامت دهان و دهان ایجاد می‌کند که در ادامه این مطلب از سیناکر به آن می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
تاثیر دیابت بر سلامت دهان و دندان
اثرات اصلی دیابت بر دهان شامل: ورم لثه، پریودنتیت، عفونت‌های قارچی مکرر دهان، کاهش مقاومت در برابر عفونت‌ها، اختلال در بهبود زخم و آبسه می‌شود. همچنین بیماران دارای دیابت در مقایسه با افراد سالم، بیشتر مستعد تخریب پریودنتال هستند و پریودنتیت در آن‌ها شدیدتر است؛ زیرا دیابت توانایی مقاومت در برابر عفونت را کاهش می‌دهد و بهبودی را به تاخیر می اندازد.
ژنژیویت ممکن است حتی بدتر از حد انتظار از سطح بهداشت دهان و دندان بیمار باشد. در ادامه با این بیماری‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.
پریودنتیت دندان
پریودنتیت یک نوع عفونت شدید لثه، دندان و به‌طورکلی دهان است. این وضعیت زمانی اتفاق میفتد که التهاب از لثه به دندان و سپس نقاط عمیق‌تر برسد. طبق تحقیقات انجام شده نیز گفته می‌شود که دیابت از طریق یک پاسخ التهابی شدید به فلور دهان (میکرو فلور پریودنتال) باعث ایجاد پریودنتیت می‌شود. در نتیجه التهاب افزایش یافته ممکن است باعث تخریب یا کاهش ترمیم بافت‌های آسیب دیده شود. همچنین به نوبه خود می‌تواند یک عامل اصلی در تخریب بافت پریودنتال دهان شود که در بیماران دیابتی مکررا وجود دارد. خوب است بدانید عفونتی مانند پریودنتیت ممکن است سطح قند خون را نیز بالا ببرد و کنترل دیابت را دشوارتر کند.
بنابراین بسیاری از پزشکان به بیماران دارای دیابت توصیه می‌کنند عفونت پریودنتیت در دهان خود درمان کنند تا کنترل متابولیک بیماری تسهیل یابد. افزون بر این موارد، تغییرات گفته شده در بیماران دیابتی می‌تواند شامل بیماری پریودنتال، تحرک دندان، تشکیل پاکت به سرعت پیشرونده، خونریزی لثه و پولیپ زیر لثه شود.
پوسیدگی دندان‌ها در افراد دارای دیابت
نرخ پوسیدگی دندان در بیماران دارای دیابت ممکن است افزایش یابد؛ به ویژه در ناحیه گردن دندان (cervix) که سطح گلوکز خون به خوبی کنترل نمی‌شود. توجه داشته باشید بزاق دهان ممکن است حاوی گلوکز بیشتری باشد؛ درحالی‌که دهان بسیار خشک به این معنی است که بزاق کمتری برای شستشوی حفره دهان تولید شده است. در نتیجه باعث ایجاد پلاک روی دندان‌ها می‌شود و منجر به پوسیدگی و حفره دندان خواهد شد.
بهداشت دهان و دندان و استفاده از فلوراید به جلوگیری از این امر در بیماران دارای دیابت کمک می‌کند. برای دریافت راهکارهای بیشتر درمانی می‌توانید از کارت اشتراک پزشک سیناکر استفاده کنید و آن را در دوره‌های 3 ماهه، 6 ماهه و 1 ساله خریداری نمایید.
اختلال در عملکرد بزاق و خشکی دهان
یکی دیگر از عوارض بیماری دیابت، اختلال عملکرد بزاقی است که باعث خشکی دهان و مختل شدن عملکرد غدد بزاق می‌شود. در این زمان غدد بزاقی ممکن است بزرگ شوند. سندرم سوزش دهان (استوماتوپیروز/گلوسوداینیا) نیز ممکن است به دلیل سطوح پایین بزاق و همچنین شیلیت زاویه‌ای در گوشه دهان پدید آید.
همچنین بی‌حسی‌های طولانی مدت (احساسات غیرطبیعی و ناخوشایند نسبت به محرک/لمس طبیعی) می‌تواند بر حفظ بهداشت دهان تاثیر منفی بگذارد. به خاطر داشته باشید که جریان بزاق می‌تواند تحت تاثیر شرایط مختلفی از جمله سیگار کشیدن، افزایش سن و عوارض جانبی بیش از 400 داروی تجویزی قرار گیرد. خوب است بدانید تشنگی مرتبط با دیابت هم منجر به احساس خشکی در دهان می‌شود؛ چرا که عطش بسیار زیاد، یکی از علائم شایع دیابت است. بنابراین آزمایش بزاق ممکن است برای تشخیص و نظارت بر بیماری سیستمیک انجام شود.
سطح بالای قند خون به طور مداوم یکی از دلایل رایج خشکی دهان است. پزشک امکان دارد برای تشخیص این موضوع، سطوح گلوکز را ارزیابی کند یا به دنبال نشانگرهای خودایمنی دیابت از مایعات دهان باشد. شما باید برای بهبود این روند، بدن خود را هیدارته نگه دارید و آب کافی مصرف کنید. جویدن آدامس بدون قند نیز برای افزایش بزاق در دهان توصیه می‌شود. برای رفع خشکی لب‌ها هم می‌توانید از بالم لب کمک بگیرید. در صورت استفاده از دهانشویه هم به خاطر داشته باشید که باید فاقد الکل باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مربوط به اندازه گیری قندخون با دستگاه تست قند خون دیابان مطالعه نمایید.
اختلالات مخاطی دهان و عفونت قارچی
زمانی که شما به دیابت مبتلا می‌شوید و نقصی در سیستم ایمنی شما به وجود می‌آید؛ بیشتر در معرض بیماری‌های عفونی قرار می‌گیرید. یکی از این بیماری‌ها ایجاد برخی از اختلالات مخاطی دهان است که می‌توانیم به آفت (استوماتیت آفتی) به صورت مکرر، برفک و عفونت‌های قارچی دهان اشاره کنیم.
توجه داشته باشید که عفونت‌های قارچی سطوح مخاطی دهان و پروتزهای متحرک بیشتر در بزرگسالان مبتلا به دیابت مشاهده می‌شوند؛ مخصوصا اگر بیماری دیابت به طور صحیح کنترل نشود. در این امر کاهش عملکرد بزاق نیز ممکن است بر آن تاثیرات مخرب بگذارد. لذا اگر دارای پیش دیابت یا دیابت هستید، برای جلوگیری از این موارد می‌توانید بسته مدیریت هوشمند قندخون سیناکر را خریداری کنید و سلامت خود را با نظارت پزشکان مورد بررسی قرار دهید.
برفک دهان (کاندیدیازیس) و دیابت
برفک دهان یک عفونت قارچی ناشی از رشد بیش از حد مخمر کاندیدا آلبیکنس است. برای یک بزرگسال سالم عفونت مخمر در دهان غیرمعمول به نظر می‌رسد؛ اما وقتی دیابت دارید، مخمر با قند اضافی بزاق رشد می‌کند.
همچنین طبق مواردی که در بالا ذکر کردیم، دیابت می‌تواند باعث خشکی دهان شود و در نتیجه بر روند محدود کردن رشد مخمر تاثیر بگذارد. افزون بر این موارد، باید بدانید در بیماران دیابتی، ترکیبی از سطوح بالای گلوکز در بزاق، مقاومت ضعیف در برابر عفونت و کاهش بزاق می تواند به کاندیدیازیس کمک کند. دندانپزشک برای درمان این بیماری داروهای ضد قارچ تجویز خواهد کرد. در زیر علائم برفک دهان را معرفی می‌کنیم:
علائم برفک دهان (کاندیدیازیس)
- درد در دهان و گلو (این درد به دلیل برفک یا زخم دهان می‌تواند باعث از دست دادن اشتها شود که به نوبه خود بر کنترل دیابت تاثیرات مخرب می‌گذارد.)
- لکه‌های سفید روی زبان، داخل لپ‌ها و روی سقف دهان
- قرمزی یا خونریزی داخل دهان
- طعم تلخ یا از بین رفتن طعم و مزه
- ترک در لب‌ها یا گوشه‌های دهان
تاثیر دیابت بر احساس چشایی دهان
یکی دیگر از عوارض دیابت، تاثیر آن بر احساس چشایی است و می‌تواند بر سلامت دهان تاثیر منفی بگذارد. در این میان باید بدانید بیشتر از یک سوم بزرگسالان مبتلا به دیابت، دچار هیپوژوزی یا کاهش درک چشایی می‌شوند. این امر در نهایت منجر به هایپرفاژی (افزایش اشتها) و چاقی خواهد شد. همچنین می‌تواند توانایی حفظ یک رژیم غذایی مناسب را از بیماران دارای دیابت سلب کند و منجر به تنظیم ضعیف قند خون شود. خوب است بدانید نوروپاتی محیطی، به‌ویژه در دست‌ها، نیز می‌تواند یکی از مشکلات دیابت باشد. این امر سبب دشواری بیمار در استفاده از وسایل بهداشت دهان و دندان (در دست گرفتن مسواک و غیره) خواهد شد.
همانطور که مشاهده می‌کنید دیابت می‌تواند سبب عوراض زیادی شود و سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازدد. بنابراین برای کنترل این بیماری توصیه می‌کنیم بسته هوشمند مدیریت قند خون سیناکر به همراه پایش آنلاین پزشک را تهیه کنید. این بسته با خدمات خود و همچنین نظارت متخصصان سبب مدیریت دیابت و درمان آن خواهد شد.
بررسی تاثیر دیابت و عفونت‌های قارچی
انواع مختلفی از قارچ‌ها و باکتری‌ها به طور طبیعی بر روی پوست و داخل بدن شما زندگی می‌کنند. به طور معمول، شما حتی متوجه نمی‌شوید که آن‌ها آنجا قرار دارند؛ چرا که تعادلی بین قارچ‌ها و باکتری‌ها و سیستم ایمنی بدن شما وجود دارد که از ایجاد دردسر جلوگیری می‌کند. حال اگر چیزی این تعادل را به هم بزند، باکتری‌ها یا قارچ‌ها می‌توانند به صورت کنترل نشده رشد کنند و باعث ایجاد عفونت شوند.
دیابت با ایجاد تغییراتی در سلول‌هایی که به طور معمول با میکروب‌ها مبارزه می‌کنند، سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می‌کند. این امر باعث می‌شود که بدن شما بتواند از خود دفاع کند و خود را بهبود ببخشد. در نتیجه، احتمال ابتلا به انواع عفونت‌ها، از جمله برفک بیشتر می‌شود.
این عفونت‌های مخمر یک مشکل خاص در دیابت شناخته می‌شوند؛ زیرا قند بالا در بدن این افراد، به رشد برفک دهان کمک می‌کند. مقادیر بالای گلوکز در خون هم به معنای مقادیر بالای قند در تعریق، بزاق و ادرار است. این عامل، مخمر را به رشد در مکان‌هایی مانند دهان و دستگاه تناسلی شما ترغیب می‌کند و در نهایت مبتلا به برفک خواهید شد.
عفونت‌های مخمر تناسلی
عفونت‌های مخمر دستگاه تناسلی بیشتر در زنان دیده می‌شود؛ اما مردان نیز می‌توانند به آن‌ها مبتلا شوند. بیشتر زنان در برهه‌ای از زندگی یک بار دچار آن می‌شوند. برای مردان، اگر ختنه نشده باشند، احتمال عفونت بیشتر است. در زیر علائم عفونت‌های مخمر دستگاه تناسلی در زنان را مشاهده می‌کنید:
- خارش و تحریک در واژن و اطراف آن
- درد هنگام ادرار کردن یا رابطه‌ی جنسی
- قرمز شدن
- ترشحات سفید ضخیم
علائم عفونت‌های مخمر دستگاه تناسلی در مردان
- درد در اطراف یا ابتدای آلت تناسلی
- قرمز شدن و خارش
- ترشحات سفید از آلت تناسلی، به ویژه در زیر پوست ختنه‌گاه
- درد هنگام ادرار کردن یا رابطه‌ی جنسی
- بوی بد اطراف آلت تناسلی
از دیگر عفونت‌های مخمری، ایجاد برفک است که می‌تواند در مناطق دیگر بدن شما به خصوص در جایی که چین‌های پوستی دارید رخ دهد. در این مناطق رطوبت زیادی وجود دارد و باعث رشد قارچ می‌شود. این حالت می‌تواند در زیر سینه‌ها، زیر بغل، کشاله‌ی ران یا بین انگشتان دست و پا نیز به وجود بیاید. علائم رایج آن هم بثورات قرمز و خارش دار همراه با تاول‌های کوچک و پوسته پوسته هستند.
افزون بر این موارد، مخمر می‌تواند باعث ایجاد قارچ شست پا و زخم‌های پا شود. همچنین منجر به عفونت ادراری به ویژه در افرادی که مجبور به استفاده از سوند هستند؛ خواهد شد. البته یک نوع بسیار جدی از عفونت مخمر هم وجود دارد که کاندیدیازیس تهاجمی یا سیستمیک نامیده می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که عفونت در جریان خون یا اندام‌های داخلی شما جریان پیدا کند. کاندیدیازیس تهاجمی یک مشکل بزرگ برای افراد در بیمارستان است و می‌تواند تهدید‌کننده‌ی حیات باشد.
علائم دیابت در دهان
سخن پایانی
در نهایت توجه داشته باشید که دیابت دارای عوارض و خطرات بسیار متعددی است؛ بنابراین توصیه می‌کنیم حتما گلوکز بدن خود را در محدوده طبیعی نگه دارید تا از بروز این بیماری جلوگیری شود. برای اندازه گیری مقدار آن هم می‌توانید دستگاه تست قند خون دیابان با نوار تست 25 عددی و سوزن لانست از فروشگاه آنلاین سیناکر سفارش دهید.