TG در آزمایش خون یکی از شاخص‌های مهم مرتبط با چربی خون است که سطح تری گلیسیرید خون را برای بررسی وضعیت سلامت متابولیک و قلب ارزیابی می‌کند. تری گلیسیرید نوعی چربی یا لیپید محسوب می‌شود که در خون وجود دارد و اگر سطح آن از مقدار طبیعی بیشتر شود سلامت فرد به خطر می‌افتد. در حقیقت می‌توان گفت تری گلیسیرید یکی از انواع چربی خون است که اکثر افراد اسم آن را بارها شنیده‌اند. آزمایش TG میزان تری گلیسیرید خون را توسط نمونه خون اندازه‌گیری می‌کند.
زمانی که بیمار در معرض خطر بالای بیماری قلبی باشد پزشک این آزمایش را به عنوان بخشی از معاینات منظم و چکاپ ۶ ماهه در نظر می‌گیرد. اگر در معرض بیماری قلبی هستید و به تازگی آزمایش تری گلیسیرید داده‌اید، در این مقاله از سیناکر همراه ما باشید تا بررسی کنیم TG در آزمایش خون چیست و چگونه تفسیر می‌گردد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
- تری گلیسیرید چیست؟
- چه کسانی باید آزمایش تری گلیسیرید خون را در فواصل کوتاه‌تری انجام دهند؟
- تفاوت تریگلیسیرید با کلسترول چیست؟
- شرایط انجام آزمایش تری گلیسیرید
- تفسیر آزمایش TG
- تفسیر آزمایش تری گلیسیرید خون چگونه انجام می‌شود؟
- علت بالا بودن تری گلیسیرید در آزمایش خون
- علائم تری گلیسیرید بالا چه هستند؟
- عوارض تری گلیسیرید بالا
- بهترین راه برای کاهش سطح تری گلیسیرید چیست؟
- پایین بودن تریگلیسیرید در آزمایش خون نشانه چیست؟
- درمان تری گلیسیرید با دارو درمانی
- نحوه ثبت آزمایش تری گلیسیرید در اپلیکیشن سیناکر
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سؤالات متداول آزمایش تری گلیسیرید
تری گلیسیرید چیست؟
در ابتدا باید بدانید که بدن کالری‌های بلا استفاده را به صورت تری گلیسیرید ذخیره می‌کند و چربی موجود در خون همان تری گلیسیرید نامیده می‌شود. در حقیقت این ماده نوعی لیپید به حساب می‌آید و برای تامین انرژی عضلات به کار گرفته می‌شود. از آنجایی که تری گلیسیرید بالا احتمال خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد، بسیار واجب و ضروریست تا در خصوص میزان آن در بدن اطلاع داشته باشید و آزمایش آن را در صورت لزوم انجام دهید. اگر افراد بیش از نیاز بدن این ماده را در خون داشته باشند، مقدار آن در بدن افزایش یافته که این می‌تواند مضر و خطرناک باشد.
چه کسانی باید آزمایش تری گلیسیرید خون را در فواصل کوتاه‌تری انجام دهند؟
بزرگسالان سالم باید هر چهار تا شش سال یکبار آزمایش چربی خون که شامل آزمایش تری گلیسیرید خون هم هست را انجام دهند. اگر عوامل خطر خاصی برای بیماری قلبی دارید ممکن است لازم باشد که تری گلیسیرید در آزمایش خون را در فواصل کوتاه‌تری همراه با آزمایش‌های قلب انجام دهید. بعضی از این عوامل خطر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های قلبی
- سیگار کشیدن که تری گلیسیرید نرمال را به هم می‌زند
- اضافه وزن
- عادت‌های غذایی ناسالم
- ورزش نکردن
- دیابت
- فشار خون بالا
به طور معمول مردان ۴۵ سال به بالا و زنان ۵۰ سال به بالا به میزان بیشتری در معرض خطر بیماری قلبی هستند.
تفاوت تریگلیسیرید با کلسترول چیست؟
تری گلیسیرید و کلسترول هر دو لیپید (چربی) هستند که در جریان خون یافت می‌شوند اما نقش‌ها و ویژگی‌های متفاوتی دارند. به طور خلاصه، تری گلیسیریدها انرژی را ذخیره می‌کنند، در حالی که کلسترول برای تولید هورمون و عملکرد سلول لازم است. سطوح بالای تری گلیسیرید خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش داده، در حالی که عدم تعادل بین کلسترول بد (LDL) و خوب (HDL) و کلسترول بالا در آزمایش خون به ایجاد مشکلات قلبی عروقی کمک می‌کند.
شرایط انجام آزمایش تری گلیسیرید
آیا این سوال برایتان پیش آمده است که برای آزمایش تری گلیسیرید باید ناشتا باشید یا خیر؟ باید بگوییم که برای اینکه تست، نتایج دقیقی را ارائه دهد، حتماً باید ناشتا باشید. ناشتا بودن برای جلوگیری از افزایش طبیعی سطح تری گلیسیرید که بلافاصله بعد از مصرف وعده غذایی اتفاق می‌افتد کمک می‌کند. در نتیجه موجب می‌شود پزشک تصویر بهتری از سطح پایه تری گلیسیرید خون شما داشته باشد.
برای انجام آزمایش TG کارهای زیر را انجام دهید:
- باید ۹ الی ۱۴ ساعت قبل از آزمایش تری گلیسیرید خون ناشتا باشید.
- شب قبل از خون گیری بهتر است از غذای ساده میل کنید.
- در طول این مدت، فقط مصرف مایعات شفاف مانند آب مجاز است. قبل از نمونه گیری از مصرف نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه و شیر اجتناب کنید.
- اگر دیابت دارید و از داروهای خوراکی یا تزریقی کاهش دهنده قند خون استفاده می‌کنید، قبل از خون‌گیری با پزشکتان در مورد ادامه مصرف داروها مشورت کنید.
- تمام دستورالعمل‌هایی که پزشک به شما می‌گوید را دنبال کنید. از پزشک خود بخواهید لیستی از داروهایی که نباید قبل از انجام آزمایش تری گلیسیرید خون مصرف کنید را در اختیار شما قرار دهد.
- حتماً درباره هر دارویی که مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت نمایید.
- بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ دارویی را متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.
- نه تنها نوشیدن آب قبل از آزمایش مشکلی ندارد، بلکه حتماً باید به مقدار کافی آب بنوشید. نوشیدن آب کافی باعث می‌شود که تکنسین آزمایشگاه به راحتی رگ را پیدا کند.
تفسیر آزمایش TG
این آزمایش بر حسب میلی‌گرم تری گلیسیرید در هر دسی متر اندازه‌گیری می‌شود. مقدار نرمال آزمایش triglycerides و سطح غیر طبیعی آن در پایین مشخص شده است:
| مقدار نرمال آزمایش triglycerides | |
| نرمال | کمتر از ۱۵۰ mg/dl |
| خط مرزی بالا | ۱۵۰ تا ۱۹۹ mg/dl |
| بالا | ۲۰۰ تا ۴۹۹mg/dl |
| خیلی بالا و خطرناک | ۵۰۰ و بالاتر mg/dl |
تفسیر آزمایش تری گلیسیرید خون چگونه انجام می‌شود؟
هرچند آزمایش تری گلیسیرید یکی از آزمایش‌های روتین است و به نظر ساده می‌آید ولی همیشه تفسیر آن باید بر عهده پزشک باشد. با خواندن برگه آزمایش خود و دقت به محدوده نرمال و سطح تری گلیسیرید گزارش شده خودتان می‌توانید نتیجه بگیرید که سطح تری گلیسیرید در آزمایش خون بالا، پایین یا نرمال است. پزشک نتیجه آزمایش تری گلیسیرید را همراه با دیگر تست‌ها و با توجه به شرایط فیزیکی و سلامتی شما، علائم و سبک زندگی شما تفسیرکرده و در صورت لزوم راهنماییتان می‌کند.
علت بالا بودن تری گلیسیرید در آزمایش خون
تری گلیسیرید بالا معمولاً ناشی از اختلالاتی مانند این موارد است:
| علت بالا بودن تری گلیسیرید در آزمایش خون | |
| دیابت نوع ۲ | در افرادی که به دیابت نوع دو مبتلا هستند، بافت‌های بدن به انسولین پاسخ نمی‌دهند و این بدان معناست که گلوکز نمی‌تواند به داخل سلول‌ها نفوذ کرده و سلول‌ها به منبع انرژی دیگری نیاز دارند. در نتیجه کبد، مقادیر زیادی VLDL تولید می‌کند. |
| بیماری کبد | بیماری‌های کبدی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی و سیروز ناشی از الکل باعث افزایش سطح تری گلیسیرید می‌شوند. |
| التهاب، عفونت و خودایمنی | افراد مبتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های التهابی مزمن و اختلالات خود ایمنی اغلب سطح تریگلیسیرید بالا و HDLپایینی دارند. |
| کمبود ویتامین دی | بر اساس مطالعه‌ای که روی حدود ۳۸۰۰ نفر انجام شد، مشخص شد که کمبود ویتامین دی با سطح بالای تری گلیسیرید مرتبط است. |
| تیروئید کم کار | تیروئید کم کار با تداخل در تولید کلسترول در بدن، سطح تری گلیسیرید را افزایش می‌دهد. به محض آنکه هورمون‌های تیروئید عادی می‌شوند، سطح تریگلیسیرید هم به حالت عادی خود برمی‌گردد. |
| بیماری کلیوی | تری گلیسیرید، در اوایل این بیماری شروع به افزایش می‌کند و در مراحل پایانی بیماری به بیشترین سطح خود می‌رسد. |
| مصرف بعضی داروها | مصرف بعضی داروها نظیر تاموکسیفن، استروئیدها و بتابلاکرها. در بعضی موارد تری گلیسیرید بالا ممکن است ارثی باشد. |
علائم تری گلیسیرید بالا چه هستند؟
اغلب بالا بودن TG در آزمایش خون بدون هیچ نشانه‌ای در فرد ایجاد می‌شود. در حقیقت شرایط بیمار به گونه‌ای است که هیچ نشانه به خصوصی از داشتن تری گلیسیرید بالا ندارد. در بعضی از موارد که دلایل بالا بودن تری گلیسیرید به سابقه ژنتیکی شخص برمی‌گردد، چاقی و تجمع چربی زیر پوستی را شاهد خواهیم بود. این مورد به ویژه در کودکانی تجربه تری گلیسیرید بالا را دارند مشاهده می‌شود.
در صورت بروز علائم، این نشانه‌ها شامل دردهای شدید و ناگهانی شکمی، حالت تهوع، استفراغ، تب، ضربان قلب و تنفس سریع و مواردی از این دست می‌شوند. لازم به ذکر است این نشانه‌ها را معمولاً در مقادیر بسیار پر خطر تری گلیسیرید شاهد خواهیم بود. یک سری از علائم دیگر تری گلیسیرید بالا، با سایر بیماری‌ها مشترک است که شامل فشار خون بالا، بالا رفتن میزان قند خون، بروز اختلالات متابولیکی و غیره می‌شود. گرفتگی عروق و بیماری‌های کرونری، سکته‌های قلبی و مغزی، ابتلا به دیابت و کم کاری و پرکاری تیروئید را هم می‌توان از نشانه‌های دیگرتری گلیسیرید بالا لحاظ کرد.
بهترین داروی تری گلیسیرید بالای ۴۰۰، ترک سیگار و ورزش است.
عوارض تری گلیسیرید بالا
یکی از عوارض تری گلیسیرید بالای ۳۰۰، افزایش خطر ابتلا به پانکراتیت است. این التهاب شدید و دردناک می‌تواند مهلک باشد. سطوح بالای تری گلیسیرید خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را نیز افزایش می‌دهند. عوارض تری گلیسیرید بالای ۴۰۰ یا چربی خون بالای ۴۰۰ عبارتند از:
- بیماری شریان کاروتید
- گرفتگی رگ قلبی و حمله قلبی
- سندروم متابولیک (ترکیبی از فشار خون بالا دیابت و چاقی)
- سکته مغزی
بهترین راه برای کاهش سطح تری گلیسیرید چیست؟
اگر جواب آزمایش تری گلیسیرید یا جواب آزمایش TG شما بالا است و می‌خواهید آن را به محدوده نرمال برسانید، اقدامات زیر می‌توانند در این راه کمک کننده باشند. در مرحله اول سبک زندگیتان را تغییر دهید، تغییر سبک زندگی در کاهش سطح تری گلیسیرید و کنترل چربی خون تاثیر بسزایی خواهد داشت. برای کاهش سطح TG خون این کارها را انجام دهید:
- در اغلب یا تمام روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. ورزش منظم می‌تواند سطح تری گلیسیرید را کاهش داده و سطح کلسترول خوب را افزایش دهد.
- از مصرف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده پرهیز کنید.
- وزنتان را کم کنید.
- چربی‌های اشباع موجود در گوشت قرمز را با چربی‌های سالم‌ترموجود در گیاهان (مانند روغن زیتون و کانولا) جایگزین کنید. به جای گوشت قرمز، می‌توانید از ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ (مانند ماهی ماکرل یا سالمون) استفاده کنید.
- از مصرف چربی‌های ترانس یا مواد غذایی حاوی روغن‌ها یا چربی‌های هیدروژنه پرهیز کنید.
- از مصرف الکل اجتناب کنید.
پایین بودن تریگلیسیرید در آزمایش خون نشانه چیست؟
پایین بودن سطح TG در آزمایش خون به ندرت اتفاق می‌افتد. با این حال، در صورت بروز می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- سوء تغذیه
- سندروم سوء جذب
- رژیم غذایی کم چرب
- پرکاری تیروئید
پزشک عمومی یا متخصص غدد وقتی که با سطح پایین‌تری گلیسیرید روبرو می‌شود، ابتدا آزمایش‌های تیروئید انجام می‌دهد تا وضعیت غده تیروئید را بررسی کند. همچنین بارداری می‌تواند نتیجه آزمایش تری گلیسیرید را تغییر دهد. نتیجه این آزمایش معمولاً در کودکان متفاوت است و نیاز به چندین بار تکرار دارد.
درمان تری گلیسیرید با دارو درمانی
از جمله داروها یا مکمل‌هایی که به کنترل میزان TG کمک می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امگا -۳
- نیاسین
- فیبرات
- استاتین
لازم به ذکر است داروها و مکمل‌های مفید برای کاهش سطح تری گلیسیرید باید زیر نظر پزشک عمومی یا متخصص غدد مصرف گردند. گاهی اوقات میزان TG در آزمایش خون بسیار بالاست (بالاتر از ۵۰۰ mg/dl) و شخص نیاز به داروهای تخصصی دارد. در چنین مواردی باید سریعاً بیمار را به اورژانس بیمارستان برسانید.
نحوه ثبت آزمایش تری گلیسیرید در اپلیکیشن سیناکر
به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما تمامی آزمایشات خود از جمله تری گلیرسید خود را در اپلیکشین سیناکر وارد نمایید تا بتوانید به صورت ماهانه از روند تغییرات خود با خبر شده و در صورت نیاز این اطلاعات را با پزشک خود به اشتراک بگذارید. برای انجام این کار کافیست وارد اپ سیناکر شده و صفحه مربوط به ثبت آزمایشات را باز کنید و آزمایش تری گلیسیرید را سرچ کرده و مقدار عددی نتیجه آزمایش خود را به همراه تاریخ انجام آن وارد کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
سطح سالم چربی خون به حفظ سلامت قلب و کاهش خطر حمله قلبی کمک می‌کند. پزشک با بررسی سطح TG در آزمایش خون از میزان سطح چربی خون آگاه می‌شود و می‌تواند درباره اقدامات درمانی مناسب اطلاعات صحیحی به دست آورد. به همین دلیل، پزشکان پیشنهاد می‌کنند، آزمایش تری گلیسیرید باید حتماً در چکاپ سالانه افراد به خصوص زنان و مردان بالای ۶۰ سال قرار گیرد.
سؤالات متداول آزمایش تری گلیسیرید
در ادامه به برخی از پرسش و پاسخ راجع به آزمایش تری گلیسیرید می‌پردازیم و جواب‌های کوتاه و مختصری به شما ارائه می‌دهیم.
۱. سطح نرمال TG در آزمایش خون چقدر است؟
سطح طبیعی تری گلیسیرید در آزمایش کمتر از ۱۵۰ mg/dl و سطح مرزی ۱۵۰ تا mg/dl ۱۹۹ است.
۲. معنی triglycerides در جواب آزمایش چیست؟
تری گلیسیرید در برگه آزمایش به معنای سطح نوعی از چربی خون شماست که به عنوان یکی از چربی‌های بد شناخته می‌شود.
۳. تست‌های مرتبط با آزمایش تری گلیسیرید کدامند؟
آزمایش HDL (میزان چربی مفید خون) و LDL (میزان چربی مضر خون)
۴. چه افرادی باید به طور منظم آزمایش TG انجام دهند؟
افراد مبتلا به فشار خون، دیابت، اضافه وزن، مشکلات قلبی، سیگاری‌ها و آنهایی که کم تحرک هستند و یا رژیم غذایی ناسالم دارند.