امروزه افراد زیادی برای دستیابی به اهداف تناسب اندام و کاهش وزن می‌توانند از مقیاس BIA بهره ببرند. این مقیاس به معنای تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریک (BIA) است و یک روش برای اندازه‌گیری ترکیب بدن بر اساس میزان جریان الکتریکی عبوری از بدن شناخته می‌شود. در حقیقت بافت چربی بدن مقاومت (امپدانس) بیشتری نسبت به توده بدون چربی ایجاد می‌کند و سرعت حرکت جریان را کاهش میدهد.
مقیاس‌های BIA می‌توانند درصد چربی بدن را با استفاده از تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریک تخمین بزنند. به این دستگاه‌ها، دستگاه آنالیز بدن یا دستگاه چربی‌سنج نیز گفته می‌شود و در فروشگاه‌های زیادی به فروش می‌رسد. حال از آنجایی که قیمت دستگاه‌های BIA معمولا گران هستند؛ این سوال را در ذهن افراد ایجاد می‌کنند که تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریک چیست و آیا ارزش صرف این هزینه را دارد یا خیر؟ برای یافتن پاسخ تا انتهای مطلب با سیناکر همراه شوید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
مزایای استفاده از دستگاه آنالیز بدن با مقیاس BIA
تست ترکیب بدن و آنالیز آن، مفیدتر از شاخص توده بدنی یا همان BMI است و این موضوع یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از دستگاه آنالیز با مقیاس BIA شناخته می‌شود. البته این نکته صحت دارد که شاخص BMI (اندازه گیری قد به وزن) از دیرباز استانداردهای ارزیابی وزن و توده بدن را به درستی نمایش داده است. با این حال، محدودیت‌های BMI بر اساس وزن بدن این است که این اندازه‌گیری‌ها میزان چربی یا عضله بدون چربی بدن را در یک فرد منعکس نمی‌کنند.
همانطور که می‌دانید چربی اضافی بدن و وضعیت چاقی، منشا بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی از جمله بیماری قلبی، دیابت و سرطان است. در نتیجه یک فرد می‌تواند وزن مناسبی داشته باشد اما چربی بدنش بیش از حد معمول باشد. به عنوان مثال، یک فرد لاغر با شکم را در نظر بگیرید. بنابراین در صورتی که چربی بدن در تعادل با درصد عضلانی باشد، زندگی طولانی‌تر و سالم‌تری به همراه خواهد داشت.
در اینجا است که ارزیابی دقیق‌تر ترکیب بدن به نام تجزیه و تحلیل بیوامپدانس (BIA) بیان می‌شود و برای محاسبه توده عضلانی بدون چربی و درصد چربی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه بینشی دقیق‌تر و اطلاعاتی مفیدتر به بیماران میدهد.
معرفی انواع دستگاه‌های BIA
این دستگاه‌ها انواع مختلفی دارند؛ اما در همه‌ی آن‌ها، برای اندازه‌گیری باید به دو نقطه از بدن فرد تماس داشته باشد. در دستگاه‌های دستی این دو نقطه بر دستان افراد قرار می‌گیرد و در انواع رایج‌تر، این دو نقطه دو پای فرد هستند. به این ترتیب که هر پا روی یک بالشتک قرار گرفته و جریان از طریق پا‌ها در بدن عبور می‌کند. البته نوع دیگری هم وجود دارد که یک نقطه تماس آن روی دست و نقطه دیگر بر پای فرد است.
همچنین باید بدانید مارک‌های بسیاری از دستگاه‌های BIA در بازار وجود دارند. بسیاری از مدل‌های جدید این دستگاه‌ها امکان اتصال به برنامه‌های تلفن همراه را نیز فراهم می‌کنند و به این ترتیب امکان پیگیری پیشرفت با گذشت زمان را برای فرد مقدور می‌سازند.
قیمت دستگاه BIA هم به میزان پیچیده بودن آن بستگی دارد. برخی از آن‌ها برای ارائه نتیجه از بیشتر از یک فرکانس و همچنین الگوریتم‌های پیشرفته تر استفاده می‌کنند. برخی از آن‌ها نیز می‌توانند اندازه‌گیری چربی بدن را برای هر عضو به صورت جداگانه انجام دهند.
برخی متخصصان معتقدند اندازه‌گیری چربی هر عضو به صورت جداگانه با دستگاه‌های BIA که دو نقطه اتصال آن‌ها یکی دست و دیگری پا می‌باشد؛ دقیق‌تر از دو نوع دیگر است. ناگفته نماند شما می‌توانید برای اندازه گیری وزن خود از ترازوی دیجیتال جامپر مدل JPD-200B یا ترازوی هوشمند جامپر مدل JPD-710 استفاده کنید که در فروشگاه اینترنتی سیناکر به صورت آنلاین به فروش می‌رسد.
امپدانس بیوالکتریک چگونه کار می‌کند؟
دستگاه‌های BIA از فناوری ساده استفاده می‌کنند. به این ترتیب که سرعت حرکت یک جریان الکتریکی ضعیف را در بدن فرد اندازه‌گیری کرده و بر این اساس توده بدون چربی بدن را تخمین می‌زنند. سپس دستگاه از داده‌های دیگری مانند قد، جنسیت و اندازه‌گیری وزن فرد برای تعیین درصد چربی بدن استفاده می‌نماید.
برای درک بهترباید بگوییم امپدانس بیوالکتریک یک آزمایش بدون درد است و در حالی که روی مبل درمانی دراز کشیده‌اید یا روی دستگاه BIA ایستاده‌اید، انجام می‌شود. الکترودها (به پوست می چسبند) روی یک دست و یک پا قرار می‌گیرند. جریان الکتریکی از الکترودها عبور می‌کند و از بافت لاغر و همچنین بافت چربی در بدن رد می‌شود. بافت بدون چربی بیشتر از 70 درصد آب است و بنابراین جریان الکتریسیته را به خوبی هدایت می‌کند. در مقابل بافت چربی آب کمتری در خود داشته و رسانایی خوبی ندارد. در نتیجه بافت چربی در برابر جریان الکتریکی مقاومت ایجاد می کند و این مقاومت چیزی است که اندازه گیری BIA نمایش میدهد.
موارد منع مصرف دستگاه‌های BIA
این دستگاه‌ها برای اکثر افراد ایمن تلقی می‌شوند. با این حال BIA برای افرادی که دارای انواع ایمپلنت‌های الکترونیکی مانند ضربان‌ساز قلب، دفیبریلاتور قلب و عروق قابل کاشت (ICD) می‌باشند، منع مصرف دارد. همچنین اکثر سازندگان توصیه می‌کنند زنان باردار نیز از استفاده از این دستگاه صرف نظر کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در حوزه سلامت و تناسب اندام، خانم‌های باردار می‌توانند بسته طلایی سلامت مامانیا را خریداری کنند و اپلیکیشن سیناکر را نصب نمایند.
بررسی نتایج دستگاه آنالیز بدن BIA
محدوده چربی سالم بدن برای زنان 15 تا 25 درصد و برای مردان بین 10 تا 20 درصد است. نتایج تجزیه و تحلیل بیومپدانس می‌تواند به شما و پزشکتان کمک کند تا در صورت نیاز رژیم غذایی، ورزش و تغییرات سبک زندگی را تغییر دهید و به سمت نسبت چربی بدن سالم به عضله بدون چربی حرکت کنید. تجزیه و تحلیل بیومپدانس روشی قابل اعتماد، بالینی اثبات شده و مفید برای آزمایش ترکیب بدن و راهنمایی شما به سوی یک زندگی سالم‌تر است.
برخی مطالعات انجام شده در سال 2015 نشان داد که تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریک روشی کاملا دقیق برای تخمین چربی بدن است. اما در این مطالعات مدل دستگاهی که مورد بررسی قرار گرفته، ذکر نشده است. به همین علت متخصصان معتقدند که دقت اندازه‌گیری تا حد زیادی به کیفیت دستگاه بستگی دارد. افزون بر این موارد، فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند صحت خوانش دستگاه و نتایج آن را تحت تاثیر قرار دهد. در زیر این عوامل را مشاهده می‌کنید:
- وزن بدن: تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریک ممکن است در افراد چاق دقت کمتری داشته باشد.
- میزان هیدراتاسیون بدن: کمبود آب بدن ممکن است باعث شود توده بدون چربی (عضله و استخوان) کمتر از میزان واقعی تخمین زده شود.
- فعالیت ورزشی اخیر: ورزش با شدت بالا ممکن است در دقت خوانش BIA تاثیر بگذارد.
- شدت تمرینات ورزشی: در بعضی دستگاه‌ها برای ورزشکارانی که تمرینات سنگین‌تری انجام می‌دهند، تنظیمات ویژه‌ای برای افزایش دقت اندازه‌گیری در نظر گرفته شده است.
- مصرف اخیر غذا و مایعات: طبق نتایج یک مطالعه، ممکن است اندازه‌گیری BIA بعد از یک شبانه روز روزه‌داری دقیق‌تر تخمین زده شود. به عبارتی دیگر، دقت این دستگاه در صورتی که 24 ساعت ناشتا باشید، بیشتر است.
- عوامل محیطی: به عقیده برخی محققان، قومیت و عوامل محیطی مانند درجه حرارت پوست نیز می‌تواند بر دقت اندازه‌گیری BIA تاثیر بگذارد.
توجه داشته باشید حتی زمانی که اندازه‌گیری این مقیاس توسط دستگاه به درستی صورت گرفته باشد؛ فقط نشان دهنده تخمینی از درصد کل چربی بدن فرد است. بنابراین تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریک میزان دقیق چربی کل بدن یا محل دقیق تراکم چربی را نمی‌تواند به درستی بیان کند. با این وجود خرید این دستگاه‌ها برای بسیاری از افراد می‌تواند مفید واقع شود؛ زیرا حتی با وجود فاکتورهای زیادی که می‌تواند در دقت خوانش دستگاه تاثیر بگذارد، استفاده مرتب از مقیاس BIA می‌تواند تغییرات چربی بدن فرد را در گذر زمان نمایان سازد. همچنین افراد می‌توانند از ساعت‌های هوشمند که وزن، چربی بدن و شاخص توده بدن را اندازه‌گیری می‌کند نیز برای دستیابی به تناسب اندام بهره ببرند.
جمع بندی دستگاه آنالیز بدن BIA
در نهایت دستگاه آنالیز بدن BIA روشی سریع و آسان برای تخمین درصد چربی بدن می‌باشد و ابزاری بسیار ارزشمند و مفید است. اگر عدد گزارش شده توسط این دستگاه برای شما در محدوده‌ی خوبی قرار نداشته باشد؛ می‌توانید با اصلاح رژیم غذایی و تمرینات ورزشی میزان این تغییرات را پیگیری کنید. برای رسیدن به تناسب اندام و کنترل وزن هم توصیه می‌کنیم بسته هوشمند آنالیز بدن سیناکر را از دست ندهید.