یکی از بیماری‌های شایع و خطرناک در جوامع امروزی بیماری‌های قلبی و عروقی است. بیماری‌های قلبی در صورتی که به‌موقع تشخیص داده شوند قابل پیشگیری هستند. تنها راه برای تشخیص بیماری‌های قلبی انجام تست نوار قلب است. امروزه در اغلب سازمان‌ها و ادارات همگی کارکنان در هنگام استخدام با انجام آزمایشات گوناگون در مراکز طب کار غربالگری می‌شوند. کارکنان ادارات و شرکت‌ها همچنین در طول دوره فعالیت کاری خود به‌صورت دوره‌ای مورد معاینات گوناگون قرار می‌گیرند. این معاینات برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف از جمله مشکلات قلبی صورت می‌گیرد. در این مقاله سعی داریم در مورد نوار قلب در معاینات طب کار مطالبی را بیان کنیم. اگر به‌دنبال اطلاعاتی در این زمینه هستید با سیناکر همراه باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
نوار قلب چیست؟
نوار قلب (ECG) نوعی آزمایش پاراکلینیکی ساده است که در مراکز طب کار برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی کارکنان انجام می‌گیرد. در واقع نوار قلب ابزاری است که به‌وسیلۀ الکترودها سیگنال‌های الکتریکی قلب را ثبت می‌نماید. نوار قلب اطلاعات بسیار مفیدی در مورد وضعیت قلب ارائه می‌دهد. تست نوار قلب یک ابزار تشخیصی است که برای بررسی و نیز شناسایی مشکلات قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از نوار قلب علائم مشکوک به بیماری‌های قلبی بررسی و تشخیص داده می‌شود. علائم مشکوک به مشکلات قلبی ممکن است تپش قلب، درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرگیجه را در بر بگیرند. ECG می‌تواند موارد مختلفی را تشخیص دهد. در ادامه به برخی از موارد تشخیص نوار قلب اشاره می‌کنیم.
- بیماری‌های عروق کرونر: نوار قلب می‌تواند بیماری‌های عروق کرونر که ناشی از مسدود یا قطع شدن جریان خون به‌دلیل تجمع چربی‌هاست را تشخیص دهد.
- آریتمی: زمانی که قلب بسیار سریع، بسیار آهسته و یا نامنظم کار می‌کند با انجام تست نوار قلب قابل تشخیص است.
- کاردیومیوپاتی: هنگامی که دیواره‌های قلب بزرگ یا ضخیم می‌شوند با انجام نوار قلب قابل تشخیص هستند.
- حملات قلبی: حملات قلبی که در آن جریان خون به قلب مسدود می‌شود توسط نوار قلب قابل تشخیص است.
- کمک به بیماران دچار مشکلات قلبی و عروقی: گرفتن نوارهای متوالی توسط نوار قلب برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی به بررسی وضعیت قلب آن‌ها کمک می‌کند. همچنین برای بیماران قلبی که در حال مصرف داروهای قلبی هستند نوار قلب می‌تواند مؤثر باشد و اطلاعات ارزشمندی را ارائه دهد.
دلیل انجام تست قلب در مراکز طب کار
انجام تست نوار قلب در مراکز طب کار برای تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی کارکنان سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف صورت می‌گیرد. در ادامه به برخی از دلایل مهم انجام نوار قلب در مراکز طب کار اشاره می‌شود.
- حفظ سلامت جسمی کارکنان مختلف: یکی از وظایف مهم کارفرمایان در قبال کارکنان خود این است که سلامت جسمی و روحی آن‌ها را حفظ نمایند. با انجام تست نوار قلب در مراکز طب کار می‌توان با تشخیص و درمان به موقع از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی کارکنان جلوگیری کرد.
- شناخت بیماری‌های قلبی و عروقی: باید توجه داشت که کار کردن در محیط‌های پراسترس و انجام فعالیت‌های سنگین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل انجام تست نوار قلب در مراکز طب کار برای کارکنان شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف به‌صورت دوره‌ای ضروری است. انجام نوار قلب موجب می‌شود تا با تشخیص و نیز درمان زود هنگام از حوادث احتمالی در محیط کار پیشگیری شود.
کاربرد انجام تست نوار قالب در معاینات طب کار
تست ECG یکی از آزمایشات پاراکلینیکی به‌شمار می‌رود که در هنگام استخدام کارکنان و نیز معاینات دوره‌ای آنان در هنگام کار انجام می‌گیرد. امروزه بر طبق آیین‌نامه سلامت شغلی، تست نوار قلب برای افرادی که بیشتر از 35 سال سن دارند الزامی است. برای سنین زیر 35 سال نیز در صورت لزوم یا طبق نظر کارفرما این آزمایش می‌تواند صورت بگیرد. در واقع تست نوار قلب در معاینات بدو استخدام کارگران و کارکنان تأمین اجتماعی در مراکز طب کار انجام می‌گیرد.
انجام این تست برای کارکنان به‌دلیل اینکه سختی کار و توانایی فیزیکی افراد ارتباط مستقیمی با ضربان قلب دارد، صورت می‌گیرد. با انجام این تست وضعیت عملکرد قلب بررسی خواهد شد. در معاینات دوره‌ای نیز نوار قلب یکی از تست‌های اصلی به حساب می‌آید. خصوصاً در صورتی که یکی از اعضای خانواده فرد دچار بیماری قلبی باشد. پزشک طب کار ممکن است ECG را به‌منظور بررسی وضعیت قلب و تأثیرات یک دارو به‌صورت دوره‌ای برای کارکنان تجویز نماید.
اقدامات لازم پیش از انجام نوار قلب
قبل از انجام تست نوار قلب برای معاینات طب کار جهت استخدام کارکنان یا برای انجام آزمایشات دوره‌ای طب کار باید نکاتی را مورد توجه قرار دهید که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
- قبل از گرفتن تست نوار قلب و دیگر تست‌ها در معاینات مراکز طب کار حتماً دوش بگیرید.
- بهتر است آقایان قبل از انجام این تست نسبت به تراشیدن موهای زائد سینه خود اقدام نمایند.
- پیش از انجام تست نوار قلب از لوسیون‌ها و کرم‌های پوست در روز انجام تست استفاده نکنید. استفاده از کرم‌ها موجب می‌گردد تا الکترود به پوست به‌درستی متصل نشود.
- از پوشیدن جوراب شلواری خودداری کنید چرا که الکترود باید به‌طور مستقیم به پا متصل گردد.
- سعی کنید قبل از انجام تست نوار قلب از فعالیت‌های سنگین خودداری نمایید چرا که با انجام کارهای سخت ضربان قلب بالا رفته و ممکن است در نتایج تست نوار قلب تأثیر بگذارد.
- یکی از دیگر عواملی که موجب می‌شود نتایج نوار قلب به‌درستی صورت نگیرد داشتن استرس است. به‌همین دلیل توصیه می‌شود که قبل از انجام تست نوار قلب ناراحتی فکری و ذهنی و استرس نداشته باشید.
- قبل از انجام تست نوار قلب وعده‌های غذایی خود را سبک نموده و از خوردن غذاهای سنگین و پر چرب پرهیز نمایید.
مراحل انجام نوار قلب در معاینات طب کار
تست نوار قلب در معاینات طب کار دارای مراحلی است که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:
- آمادگی‌های قبل از تست نوار قلب: کسانی که قصد دارند تست نوار قلب را انجام دهند باید لباس‌های راحت بپوشند و از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری نمایند. بهترین زمان برای تست نوار قلب در طب کار ناشتا است. افرادی که می‌خواهند این تست را انجام دهند باید حداقل دو ساعت پیش از تست نوار قلب چیزی نخورند. پر بودن معده در هنگام تست نوار قلب ممکن است فشارخون را بالا برده و ضربان قلب را دچار اختلال نماید. همچنین باید قبل از انجام نوار قلب از نوشیدن قهوه، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی پرهیز کنید. چرا که مصرف این موارد ممکن است در نتایج تأثیر داشته باشد.
- آماده‌سازی و راهنمایی کارکنان برای انجام تست نوار قلب: کارشناسان مربوطه در این مرحله کارکنان را برای انجام تست قلب راهنمایی می‌کنند. کسانی که قصد انجام نوار قلب را دارند باید بر روی تخت دراز بکشند. در این مرحله پس از باز کردن پیراهن خود مراحل ژل کاری و چسباندن الکترود‌های قلبی بر روی سینه و قلب شروع می‌شود. در زمان الکترودگذاری باید از حرف زدن و حرکت کردن خوددار نمایید. این تست بسیار سریع و راحت به‌مدت چند دقیقه اطلاعات مربوط به سلامت و یا عدم سلامت قلب را نشان می‌دهد.
- مرحله ضبط داده‌های به‌دست آمده: داده‌ها و فعالیت‌های قلبی که توسط الکترود به‌دست آمده است به‌وسیله دستگاه نوار قلب ضبط شده و به‌شکل نموداری در می‌آید و در اختیار پزشک قرار خواهد گرفت.
- نتیجه گزارش و بررسی آن: در نمودار تست نوار قلب مشکلات احتمالی قلب فرد نشان داده می‌شود و پزشک با تجویز داروها و با ارائه راهکارهای مؤثر مانع از بروز خطراطی مانند سکته قلبی می‌شود. اگر داده‌های نوار قلبی نرمال باشند به این معنی است که قلب فرد مشکلی ندارد و سالم است.
سخن پایانی
تست نوار قلب یک نوع آزمایش پاراکلینیکی ارزشمند برای بررسی وضعیت قلب کارکنان در طب کار است. با انجام این تست در بدو استخدام کارکنان و نیز به‌صورت دوره‌ای در هنگام انجام کار می‌توان مشکلات قلبی را تشخیص داد. انجام تست نوار قلب موجب بهبود شرایط کاری و نیز حفظ سلامت کارکنان می‌شود. به همین دلیل انجام تست نوار قلب نقش بسزایی در تضمین سلامت و ایمنی کارکنان در محیط کار دارد. در این مقاله در مورد انجام تست نوار قلب در معاینات طب کار، معاینات بدو استخدام و ادواری مطالبی را ذکر نمودیم. امیدواریم با مطالعه این مطالب اطلاعات کافی در این زمینه را به‌دست آورده باشید.