چه عواملی باعث کاهش فشار خون می‌شوند؟
علّت افزایش فشار خون همیشه به راحتی قابل شناسایی نیست. این وضعیت ممکن است با موارد زیر ارتباط داشته باشد:
- بارداری
- مشکلات هورمونی نظیر کم‌کاری تیرویید، دیابت یا افت قند خون
- برخی داروهای بدون نیاز به نسخه
- برخی داروهای نیازمند به نسخه مثل داروهای ضدّ پرفشاری خون، برخی داروهای ضدّافسردگی یا داروهای بیماری پارکینسون
- نارسایی قلبی
- آریتمی قلبی (نامنظم بودن ریتم قلب)
- گشاد شدن یا اتّساع رگ‌ها
- گرمازدگی
- بیماری کبدی
- چه عواملی باعث افت ناگهانی فشار خون می‌شوند؟
افت ناگهانی فشار خون می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات باشد. علل این نوع از کم‌فشاری خون عبارتند از:
- از دست دادن خون متعاقب خون‌ریزی
- کاهش دمای بدن
- افزایش دمای بدن
- بیماری عضلات قلب که می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود
- سپسیس (عفونت شدید در خون)
- کم‌آبی شدید بدن در نتیجه‌‌ی از دست دادن آب به واسطه‌ی استفراغ، اسهال یا تب
- واکنش به برخی داروها یا الکل
- واکنش آلرژیک شدید تحت عنوان آنافیلاکسی که باعث ضربان قلب نامنظّم می‌شود.
چه افرادی دچار افت فشار خون وضعیتی می‌شوند؟
افت فشار خون وضعیتی که همان کاهش ناگهانی فشار خون هنگام ایستادن است می‌تواند در هر فردی به علل مختلف رخ دهد؛ عللی همچون کم شدن آب بدن، کمبودهای تغذیه‌ای، خستگی بیش از حد. این اتفّاق همچنین می‌تواند از عواملی مثل ژنتیک، افزایش سن، داروها، رژیم غذایی و عوامل روان‌شناسی و برخی محرّ‌ک‌های حاد مثل عفونت و آلرژی تأثیر پذیرد.
افت فشار خون وضعیتی بیش از همه در افرادی بروز می‌یابد که برای کنترل فشار خون بالا دارو مصرف می‌کنند. همچنین می‌تواند با حاملگی، سفت شدن سرخرگ‌ها(آترواسکلروز) یا دیابت مرتبط باشد. افراد مسن به طور خاص در خطر ابتلا به این وضعیت هستند؛ به ویژه آن دسته از افراد مسن که فشار خون بالا یا اختلال سیستم عصبی خومختار(اتونوم) دارند.
افت فشار خون بعد از وعده‌های غذایی علّتی شایع برای سرگیجه و سقوط پس از صرف غذا است. این شرایط اغلب پس از مصرف وعده‌های حجیم با مقدار زیاد کربوهیدرات روی می‌دهد. تصوّر بر این است که علّت این اتّفاق تجمّع حجم زیادی از خون در معده و روده‌ها است.
داروهای متعدّدی وجود دارند که می‌توانند مرتبط با وقوع افت فشار خون وضعیتی باشند.
این داروها به دو دسته‌ی کلّی تقسیم می‌شوند:
- داروهایی که برای درمان پرفشاری خون استفاده می‌شوند؛ مثل داروهای ادرارآور، مسدودکننده‌های گیرنده‌ی بتا، مسدودکننده‌های کانال کلسیم و مهارکننده‌های آنزیم مبدّل آنژیوتانسین (ACE inhibitors)
- داروهایی که افت فشار خون از عوارض جانبی آن‌ها محسوب می‌شود؛ شامل نیترات‌ها، داروهای مورد استفاده برای اختلال نعوظ، داروهای بیماری پارکینسون، داروهای ضدّ روان‌پریشی، داروهای ضدّ استرس، داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور و ضدّ افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای
عوامل غیرمرتبط با دارو که به صورت شایع باعث افت فشار خون وضعیتی می‌شوند عبارتند از:
کم‌آبی بدن و از دست رفتن الکترولیت‌ها که می‌تواند متعاقب اسهال، استفراغ، از دست دادن بیش از حد خون در دوره‌های ماهانه و برخی شرایط دیگر رخ دهد.
کاهش مرتبط با سنِّ فشار خون که می‌تواند در برخی شرایط و بیماری‌ها یا توسّط برخی داروها تشدید شود.
همچنین برخی بیماری‌های خاص می‌توانند منجر به افت فشار خون وضعیتی شوند. این بیماری‌ها عبارتند از:
- اختلالات سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز و نخاع
- مشکلات عصبی مثل نوروپاتی اعصاب محیطی یا نوروپاتی سیستم خومختار(اتونوم)
- بیماری‌های قلبی-عروقی
- وابستگی به الکل یا الکلیسم
- بیماری‌های تغذیه‌ای
